Lúkà 8

Tòkó adrébhá tá Yésu nɨ lebè dhɨ ɨ

1 Àmvolásà dhɨ, Yésu dré ngàzo adrélé tatsílé bhàandre ɨ ꞌásè ɨ̀ndɨ̀ bhà tsàtsà ɨ ꞌásè, Rúbí Tanɨ Gìká nɨ Òpɨ̀ àdhya nɨ longóbe móndɨ́ ɨ dré. Akódhɨ nɨ lebèbhá mudrí-drì-rì dhɨ ɨ tá kpà túmä́ní akódhɨ be. 2 Tòkó àruka dré tá tɨrɨ́ kònzɨ kɨ dròzo àyɨ lésè dhɨ ɨ, ɨ̀ndɨ̀ àyɨ dré tá tɨdrɨ́lé drà lésè dhɨ ɨ tá kpà túmä́ní akódhɨ be. Àyɨ nda ɨ tá: Màrɨ́yà (adrélé zìle Màrɨ́yà Màgàdàlénè, dré tɨrɨ́ kònzɨ nzi-drì-rì dhɨ kɨ dròzo topfòle lásà dhɨ), 3 Yòwánà (Kúzà, ópɨ́ Èródè nɨ dzó nɨ tà kɨ lɨkɨ́lépi dhɨ nɨ tòkó), Sùsánà, tsàle tòkó àruka bǐ dhɨ ɨ́be. Ɨ̀ adré tá Yésu nɨ ledé akódhɨ nɨ lebèbhá ɨ́be àyɨ kɨ ngá sè.

Pɨ́dhɨ́gó agó kórɨ̀ rɨ̀lepi dhɨ nɨ tà dri dhɨ

(À kònò kpà Màtáyò 13:1-9; Márokò 4:1-9)

4 Kìtú àlo dhɨ, móndɨ́ zyandre lavúlé angábhá bhàandre twátwa ɨ lésè dhɨ ɨ̀ alɨ̀ tá ru kɨmó Yésu làga gò, akódhɨ dré pɨ́dhɨ́gó kònɨ̀dhɨ nɨ pɨ̀zo, tàzoá dhɨ: 5 «Kìtú àlo dhɨ, agó àlo dhɨ pfò tá lɨ̀le kórɨ̀ rɨ áyɨ amvú na. Dré tá adréràꞌa kórɨ̀ rɨ dhɨ ꞌá dhɨ, kórɨ̀ àruka ɨ̀ ledhé tá láti mìle gò, atózóá gò, àrɨ́ ɨ̀ dré tetézóá títí. 6 Kórɨ̀ àruka ɨ̀ ledhé tá kɨ́rà dri gò, ɨ̀ dré apfòzo ndɨrɨ ꞌyòle, àyɨ kɨ kɨ́drɨ dré yǐ kisúlé ko dhɨ sè. 7 Kórɨ̀ àruka ɨ̀ ledhé tá kùtsí kòfalé gò, kùtsí nda dré mbàzo ába àyɨ kɨ amó. 8 Dɨ, kórɨ̀ àruka ɨ̀ ledhé tá àyɨkya kìní dóro dri gò, ɨ̀ dré apfòzo mbàle lòꞌwa ꞌa dóro. Àyɨ àlo àlo títí dhɨ ɨ̀ ꞌa lòꞌwa nyadhɨ-nzi.» Yésu kòtà tà nda dre dhɨ, dré yòzoá dhɨ: «Dhya ángùdhi adrélépi bíbhálé ɨ́be tà yìzo dhɨ kòyi.»

Yésu ngɨ tà ɨ́ dré adrézó tà ta móndɨ́ ɨ dré pɨ́dhɨ́gó sè dhɨ nɨ àndu

(À kònò kpà Màtáyò 13:10-17; Márokò 4:10-12)

9 Àmvolásà dhɨ, Yésu nɨ lebèbhá ɨ̀ dré lizízóá akódhɨ tí, ngalè pɨ́dhɨ́gó nda adré tá lèá tàle ngɨ́nɨ ya dhɨ. 10 Dɨ dré logózóá àyɨ dré dhɨ: «Gìká fè àmɨ dré tògyá áyɨ Òpɨ̀ nɨ tà lùzu ró dhɨ kɨ nìzo. Dɨ, móndyá àruka títí ɨ dré dhɨ, má adré tà ta pɨ́dhɨ́gó sè kɨtswálé:

‹ɨ̀ kàdré gba ngá no yà dhɨ,

ɨ̀ kàdréró ngá nda kɨ no dóro ko,

ɨ̀ndɨ̀ ɨ̀ kàdré gba tà yi yà dhɨ,

ɨ̀ kàdréró tà nda kɨ àndu ni ko.›^a»

Yésu ngɨ pɨ́dhɨ́gó agó kórɨ̀ rɨ̀lepi dhɨ nɨ tà dri dhɨ nɨ àndu

(À kònò kpà Màtáyò 13:18-23; Márokò 4:13-20)

11 Dɨ Yésu gò tàá àyɨ dré dhɨ: «Pɨ́dhɨ́gó nda nɨ àndu kònɨ̀dhɨ ꞌɨ: Kórɨ̀ rɨ̀le nda, Gìká nɨ kúlí ꞌɨ. 12 Móndɨ́ àruka ɨ̀ adré kúlí nda nɨ kaꞌì ngóró kórɨ̀ rɨ̀le ledhélé láti mìle nda ɨ tɨ́nɨ. Ɨ̀ kòyi kúlí nda dre dhɨ, Dzáborò adré ndɨrɨ atsálé kúlí nda nɨ tɨngá àyɨ kɨ togó lésè, ɨ̀ kòkaꞌìró adrɨ́zó ko dhɨ bvó. 13 Móndɨ́ àruka ɨ̀ adré Gìká nɨ kúlí kaꞌì ngóró kórɨ̀ rɨ̀le ledhélé kɨ́rà dri nda ɨ tɨ́nɨ. Ɨ̀ kòyi kúlí nda dre dhɨ, ɨ̀ adré ndɨrɨ kaꞌìá arɨ́ sè. Dɨ, ɨ̀ dré adrélé kúlí nda nɨ tayɨ́ adrélé tɨ̀le àyɨ kɨ togó na ko dhɨ sè dhɨ, ɨ̀ adré ngbà ꞌí kaꞌìá lókyá tsà sè. Lókyá tà dré adrézó àyɨ kɨ tabhì dhɨ kàtsá dre dhɨ, ɨ̀ adré àyɨ kɨ tà kaꞌìkaꞌì nda nɨ tayɨ́. 14 Móndɨ́ àruka ɨ̀ adré Gìká nɨ kúlí kaꞌì ngóró kórɨ̀ rɨ̀le ledhélé kùtsí kòfalé nda ɨ tɨ́nɨ. Ɨ̀ kòyi kúlí nda dre dhɨ, gí ko, tà adrébhá àyɨ kɨ togó ꞌo lanzìle dhɨ ɨ, ngá lovó, ɨ̀ndɨ̀ lovó kònzɨ twátwa lɨ́drɨ̀ kòndɨ àdhya ɨ̀ adré kúlí nda nɨ amó gò, ɨ̀ dré adrézó lɨꞌwálé ko, adrézó kpà lòꞌwa ꞌa ko. 15 Dɨ, móndɨ́ àruka ɨ̀ adré àyɨkya Gìká nɨ kúlí kaꞌì ngóró kórɨ̀ rɨ̀le ledhélé kìní dóro dri nda ɨ tɨ́nɨ. Àyɨ nda ɨ̀ adré kúlí nda nɨ yi togó be gyǎgya ɨ̀ndɨ̀ dóro, adrézó tròle rúá gò, adrézó lòꞌwa ꞌa dóro landè àko ró.»

Tà tadhálé tálà nɨ tà rú dhɨ

(À kònò kpà Márokò 4:21-25)

16 Yésu gò tàá dhɨ: «À dhɨ̀ gà tálà bhàle lɨ̀drɨ́ zàna yà, kó ngalè lángá zàna yà dhɨ ko na. Be ró dhɨ, à adré dhɨ̀á bhàle zá kuru mɨ́sá drìna, kɨtswálé móndyá títí adrébhá afɨ́lé dzó lé dhɨ ɨ̀ kàdréró ngádra no be dhɨ bvó. 17 Tàko ko, à nɨ tà títí zùle zùzù dhɨ kɨ ꞌo apfòle ngádra ꞌá. À nɨ kpà tà títí lùzu ró dhɨ kɨ ꞌo móndɨ́ ɨ̀ dré nìle dóro. 18 Dɨ ásà dhɨ, lè mɨ̀ kàdré àmɨ kɨ lɨkɨ́ adrélé tà yi dóro. Àngyá ko, dhya ángùdhi tà nìlepi bǐ dhɨ dré dhɨ, à nɨ tà dré nìle nda kɨ drì tɨmbà. Dɨ, dhya ángùdhi tà nìlepi ko dhɨ dré dhɨ, à nɨ ndɨ̀ndɨ̀ tà tsà dré kisùle nìle dhɨ nɨ tɨngá.»

Yésu nɨ andre ɨ adrúpi nɨ ɨ́be dhɨ

(À kònò kpà Màtáyò 12:46-50; Márokò 3:31-35)

19 Gò Yésu nɨ andre ɨ adrúpi nɨ ɨ́be dhɨ ɨ̀ dré alɨ̀zo kɨtswálé akódhɨ nɨ no dhɨ bvó. Dɨ, móndɨ́ zyandre dhɨ kɨ tà sè dhɨ, ɨ̀ kɨtswá tá atsálé rúá bwà ko. 20 Gò tàzoá drá dhɨ: «Ámɨ andre ɨ ámɨ adrúpi ɨ́be dhɨ ɨ̀ adré àyɨ kɨ totó kɨvɨ̀ na. Ɨ̀ adré ámɨ le nòle.» 21 Dɨ, Yésu dré logózóá dhɨ: «Áma andre ɨ áma adrúpi ɨ́be dhɨ ɨ, dhya adrébhá Gìká nɨ kúlí yi gò ɨ̀ dré adrézó kaꞌìá ꞌòle dhɨ ꞌɨ.»

Yésu kɨkɨ́ lyǎandre

(À kònò kpà Màtáyò 8:23-27; Márokò 4:35-41)

22 Kìtú àlo dhɨ, Yésu tà tá áyɨ lebèbhá ɨ dré dhɨ: «Mà kòzya tä́pä́ríandre nɨ taꞌá na.» Dɨ ɨ̀ dré tombàzo bwátù na gò, ɨ̀ dré kɨdhózó adrélé zyàle. 23 Ɨ̀ dré tá adréràꞌa zyàle dhɨ ꞌá dhɨ, Yésu dré dhèzo adrélé ayí ko. Gbǎ kòdhwa, lyǎandre gú dhɨ dré ngàzo adrélé vìle tä́pä́ríandre nda mi. Yǐ dré ngàzo adrélé gàle bwátù na gò, bwátù nda dré adrézó ꞌòle arɨ́lé. Àyɨ tá ànyɨ́ànyɨ dràdrà mìle. 24 Gò akódhɨ nɨ lebèbhá nda ɨ̀ dré àyɨ kɨ kisízó ànyɨ làgá, akódhɨ nɨ toró tàzoá dhɨ: «Mírì, Mírì, mà adré dràle!» Dɨ Yésu dré ngàzo lɨgɨ́lé lyǎandre nda dri yǐ adrélépi ru kägbä́ nda be gò, ɨ̀ dré rɨ̀zo gò, ngá dré gòzo bhùle ndiii. 25 Dɨ Yésu dré áyɨ lebèbhá kɨ lizízó tàzoá dhɨ: «Àmɨ kɨ tà kaꞌìkaꞌì ángwà?»

Tirì dré gàzo àyɨ léna bǐ gò, àyɨ kɨ lɨ́ndrɨ́ dré gàzo bhwǎbhwa. Dɨ ɨ̀ dré adrézó lizíá àyɨ kòfalésè dhɨ: «Dhya kòndɨ tá ɨ́na àdhi ꞌɨ, adrélé ndɨ̀ndɨ̀ tòlɨ́ fe lyǎandre ɨ dré yǐandre be gò, ɨ̀ dré adrézó akódhɨ nɨ kúlí kaꞌì ꞌòle nɨ?»

Yésu tɨdrɨ́ agó àlo tɨrɨ́ kònzɨ ɨ́be ɨ́ léna dhɨ

(À kònò kpà Màtáyò 8:28-34; Márokò 5:1-20)

26 Ɨ̀ kòzya tä́pä́ríandre nda nɨ taꞌá na dre dhɨ, ɨ̀ dré tsàzo bvò Gèrásà kya na. Bvò nda bvò Gàlìláyà àdhya tä́pä́ríandre nda nɨ taꞌá lésè dhɨ kandrá. 27 Yésu kàsí bwátù lésè dre dhɨ, agó àlo tɨrɨ́ kònzɨ ɨ́be ɨ́ léna dhɨ dré alɨ̀zo kɨtswálé ru kisú akódhɨ be. Akódhɨ nda angá tá bhàandre àlo ànyɨ àyɨ làga dhɨ lésè. Dɨ, lókyá be vwàvwà ro dhɨ, asó tá vélé kɨ́tá ko, ayí kpà vélé dzó na ko. Adré tá ɨ́na ayílé mógó ꞌásè. 28 Dɨ kònò Yésu dre dhɨ, dré ngàzo trèle, adhézó akódhɨ pá gò, yòá kúlí ꞌuꞌù sè dhɨ: «Yésu, Gìká kurú na dhɨ nɨ Mváagó, àma kòfalésè mɨ́ be dhɨ, àdho tà ꞌɨ? Má adré ngòle mɨ́ rú, mɨ́ kòꞌoró ma kònzɨ ko!» 29 Tà tá kònɨ̀nɨ tàko ko, Yésu tà tá tɨrɨ́ kònzɨ nda dri dhɨ, kòpfò agó nda lésè. Àngyá ko, vésè be bǐ, tɨrɨ́ kònzɨ nda adré tá akódhɨ nɨ ru. Tágba à kàdré akódhɨ nɨ drɨ́gá kɨ tɨꞌɨ̀ pá nɨ ɨ́be nyɨ̀rɨ̀ sè, adrézó akódhɨ nɨ lɨkɨ́ dóro yà dhɨ, akódhɨ adré tá nyɨ̀rɨ̀ nda kɨ tɨkɨ́ gò, tɨrɨ́ kònzɨ nda dré adrézó akódhɨ nɨ tɨkpó lɨ̀le duku na. 30 Gò Yésu dré lizízóá tíá dhɨ: «Ámɨ rú àdhi?» Akódhɨ logó drá dhɨ: «Áma rú ‹Zyandre›.» Tà tá kònɨ̀nɨ tàko ko, tɨrɨ́ kònzɨ zyandre dhɨ ɨ̀ tɨfɨ́ tá akódhɨ léna. 31 Dɨ tɨrɨ́ kònzɨ nda ɨ̀ dré dhèzo adrélé ngòle Yésu rú, kòmùró àyɨ lɨ̀le bhú kùdù àko dhɨ na ko.

32 Àyɨ làgana kònànɨ dhɨ, tɨ̀gá kɨ pä̀rí andre adré tá ngá nya kòngó drìna. Dɨ tɨrɨ́ kònzɨ nda ɨ̀ dré Yésu nɨ ti lizízó, kòtayɨ́ró àyɨ lɨ̀le tɨfɨ́lé tɨ̀gá nda ɨ léna. Gò Yésu dré kaꞌìzoá. 33 Dɨ tɨrɨ́ kònzɨ nda ɨ̀ dré topfòzo agó nda lésè, lɨ̀le tɨfɨ́lé tɨ̀gá nda ɨ léna. Gò tɨ̀gá nda ɨ̀ dré ndìzo títí kòngó nda nɨ gòlòko ꞌásè, ledhélé tä́pä́ríandre na, yǐ mvu gò, todràzo.

34 Dɨ tɨ̀gá nda kɨ lɨkɨ́bhá ɨ̀ kònò tà lavúlépi nda dre dhɨ, ɨ̀ dré ngàzo ràle rúbí nɨ nɨ longóbe bhàandre na ɨ̀ndɨ̀ gbàbhú ꞌásè. 35 Gò móndɨ́ zyandre dhɨ ɨ̀ dré apfòzo tà lavúlépi nda nɨ no. Ɨ̀ kàtsá Yésu vélé dre dhɨ, ɨ̀ dré agó tɨrɨ́ kònzɨ kɨ dròzo topfòle lásà nda nɨ kisúzó, adréràꞌa lɨrɨ́lé Yésu làga. Akódhɨ tá kɨ́tá ɨ́be ɨ́ rú ɨ̀ndɨ̀ tà kisùkisù ɨ́be dóro. Dɨ tirì dré àyɨ kɨ ꞌòzo lavúlé. 36 Gò dhya tà nda nɨ nobhá mì sè dhɨ ɨ̀ dré agó tá tɨrɨ́ kònzɨ ɨ́be nda adrɨ́ tá ngɨ́nɨ ya dhɨ nɨ tɨtɨ́zó àyɨ dré. 37 Dɨ móndyá zyandre títí bvò Gèrásà kya nda ꞌá dhɨ ɨ̀ dré Yésu nɨ ti lizízó, kòngaró àyɨ kɨ bvò ꞌásè, tirì dré gàle àyɨ léna bǐ dhɨ sè. Dɨ Yésu dré mbàzo bwátù na kɨtswálé lɨ̀le dhɨ bvó.

38 Gò agó tɨrɨ́ kònzɨ kɨ dròzo topfòle lásà nda dré Yésu nɨ ti lizízó, ɨ̀ kòlɨ̀ró túmä́ní. Dɨ, Yésu dré ɨ́na akódhɨ nɨ logózó, tàzoá drá dhɨ: 39 «Mɨ́ nzɨ mɨ́ bhàna, ɨ̀ndɨ̀ mɨ́ tɨtɨ́ tà títí Gìká dré ꞌòle mɨ́ dré dhɨ ɨ móndɨ́ ɨ dré.» Dɨ agó nda dré ngàzo lɨ̀le tà títí Yésu dré ꞌòle ɨ́ dré dhɨ kɨ longóbe bhàandre nda ꞌásè títí.

Yésu tɨdrɨ́ tòkó àlo dhɨ, ɨ̀ndɨ̀ tɨngá Yàyírò nɨ mvátòkó dràdrà lésè

(À kònò kpà Màtáyò 9:18-26; Márokò 5:21-43)

40 Yésu kàzyá tä́pä́ríandre nda nɨ taꞌá lésè agòle dre dhɨ, móndɨ́ zyandre adrébhá tá akódhɨ nɨ letè dhɨ ɨ̀ dré akódhɨ nɨ kaꞌìzo dòle àyɨ kòfalé dóro. 41 Gò agó àlo rú be Yàyírò, Yúdà ànzɨ kɨ lɨ̀sámbò dzó nɨ kàdrɨ̀ kɨ àlo ró dhɨ, dré alɨ̀zo adhélé Yésu pá akódhɨ nɨ ti lizí, kòlɨ̀ró ɨ́ bhàna. 42 Tàko ko, akódhɨ nɨ mvátòkó àlo kwákwá, adrélépi kóná ɨ́be ànyɨ́ànyɨ mudrí-drì-rì dhɨ tá ànyɨ dràdrà mìle.

Dɨ Yésu ɨ̀ dré tá adréràꞌa lɨ̀le dhɨ ꞌá dhɨ, móndɨ́ zyandre dhɨ ɨ̀ adré tá akódhɨ nɨ amó, adrézó àyɨ kɨ tribe rúásà. 43 Dɨ àyɨ nda ɨ kòfalé dhɨ, tòkó àlo kàrɨ́ dré adrézó ràle rúásà kóná be mudrí-drì-rì dhɨ tá be. Akódhɨ nda kɨzá tá ngá ɨ́ drɨ́gásè akɨ́lé títí kódzó ɨ dré wóyá. Dɨ, dhya àlo kɨtswá tá akódhɨ nɨ tɨdrɨ́ bwà ko. 44 Dɨ dré áyɨ kisízó ànyɨ Yésu àmvolésè gò, akódhɨ nɨ kɨ́tá ti tabè. Gbǎ kòdhwa, kàrɨ́ adrélépi ràle rúásà nda dré akɨ́zó. 45 Gò Yésu dré lizízóá dhɨ: «Àdhi tabè ma nɨ̀?» Dɨ móndyá títí nda ɨ̀ dré adrézó tàá dhɨ, ɨ̀ ꞌo tá tà nda àyɨ ko. Gò Pétèró dré tàzoá dhɨ: «Mírì, móndyá zyandre kònɨ ɨ̀ adré ámɨ gàrà kɨ kúrú, adrézó àyɨ kɨ tribe mɨ́ rúsè.» 46 Dɨ, Yésu gò ɨ́na tàá dhɨ: «Dhya àlo tabè ma ꞌí. Tàko ko, má atógyà má rú dhɨ, rìnyí pfò má lésè dre.» 47 Dɨ tòkó nda kònò, ɨ́ kɨtswá vélé áyɨ zu bwà ko dhɨ dre dhɨ, dré alɨ̀zo lyabe tirì dré adhélé Yésu pá. Dré tɨtɨ́zóá móndyá títí ɨ kandrá dhɨ, ɨ́ tabè tá akódhɨ àdho tà sè ya, ɨ̀ndɨ̀ ɨ́ adrɨ́ gbǎ lókyá nda ꞌá ngɨ́nɨ ya dhɨ. 48 Dɨ Yésu dré tàzoá drá dhɨ: «Áma zapi, ámɨ tà kaꞌìkaꞌì tɨdrɨ́ mɨ dre. Mɨ́ lɨ̀ togó be kɨ̀drɨ́kɨ̀drɨ.»

49 Yésu dré rè dhu adréràꞌa tà ta dhɨ ꞌá dhɨ, dhya àlo angálépi Yàyírò, lɨ̀sámbò dzó nɨ kàdrɨ̀ nda bhàlésè dhɨ dré atsázó tàá drá dhɨ: «Ámɨ zapi drà dre. Mɨ́ kògò adrélé dhya tà tadhálépi dhɨ nɨ lagù ko.» 50 Dɨ, Yésu kòyi tà nda dre dhɨ, dré tàzoá Yàyírò dré dhɨ: «Mɨ́ ro ngá ko. Mɨ́ kòkaꞌì ngbà ꞌí kaꞌìkaꞌì gò, akódhɨ kàdrɨ́ró.»

51 Yésu kòtsa Yàyírò bhàna dre dhɨ, dré móndɨ́ àzya kaꞌìzo fɨ̀le ɨ́ be dzó nda na ko. Kaꞌì ngbà ꞌí Pétèró, Yòwánɨ̀, Yàkóbhò, tsàle mvátòkó nda nɨ atá ɨ andre nɨ be dhɨ ɨ kòdhya. 52 Móndyá títí dzó nda ꞌá dhɨ ɨ̀ adré tá àwó ngo, adrézó tongólé mvámvá nda nɨ tà sè. Dɨ, Yésu dré tàzoá àyɨ dré dhɨ: «Mɨ̀ tayɨ́ àwó. Àngyá ko, akódhɨ drà ko. Adré ɨ́na ayí ko.» 53 Gò ɨ̀ dré dhèzo adrélé akódhɨ nɨ gu, ɨ̀ dré nìle mvámvá nda drà tá bàti dhɨ sè. 54 Dɨ, Yésu dré akódhɨ nɨ drɨ́gá rùzo gò, tàzoá kúlí ꞌuꞌù sè dhɨ: «Mvámvá, mɨ́ nga!» 55 Gbǎ kòdhwa, akódhɨ nɨ lɨ́drɨ̀ dré agòzo gò, dré ngàzo kuru. Gò Yésu dré tàzoá dhɨ, ɨ̀ kòfè drá ngá nyàle. 56 Dɨ mvámvá nda nɨ atá ɨ andre nɨ be dhɨ kɨ lɨ́ndrɨ́ dré gàzo bhwǎbhwa. Dɨ, Yésu dré lazízóá àyɨ dri dhɨ, ɨ̀ kòlongó tà ru ꞌòlepi nda dhya àlo dré ko.