Bapunogini Babhalanabha ɨbʉ na Saulo ka ligubho
13
1 Kʉsɔ wa kanisa ya Atiokia, a ndɨ na bogyalandʉ na bowonisili. Lugo kabʉ, a ndɨ nɨ : Bhalanabha, Simioni nɨnɔ bamakaga ndɨ gɔnɨ bɛ mʉtʉ wopi, Lukio mʉtʉ wa Kʉlɛnɛ, Manaeni nɨnɔ bopingo ndɨ na ngama Ɛlɔdhɨ Atipasɨ sɛ kʉwa Saulo. 2 Lɨsyɛ limoti, ba ndɨ kabhibhiso Mombukwono-dhosu nɨ banoginyo gɔnɨ malɨlɨ. Kʉwa wa, Lɨmbɛngɨ Lotu abɨkya ndɨ bɛ : « Itilyoni dhi Babhalanabha na Saulo ka ligubho nɨlɔ nʉmakaga ndɨ mino. » 3 Kumbuso koginyo malɨlɨ na kalʉmba, bubhisilyo kʉwa ndɨ mabɔkʉ, bʉpá kʉwa ndɨ lɨgʉndʉ.Bhalanabha na Saulo bogoni ka Kipulo
4 Kʉwa wa, Lɨmbɛngɨ Lotu ʉtɨka ndɨ Babhalanabha na Saulo ka lɨsʉ ya Seleukia. Kʉ bɛyɔ, badaka ndɨ ka bhato, baga ko uzu ya Kipulo. 5 Nɨyɔ bosilo ka Salamɨ, babɨkyaga ndɨ mongoni ko Kunzi kʉsɔ wa bandabʉ ba ya likungoni ka Bayudha. Yuani-Malɨkɔ a ndɨ pa imoti na ɨbʉ, anusingyo gɔnɨ ka ligubho.
6 Kʉwa wa, bakpata ndɨ uzu wasɨ, badhwɛ ka gʉdʉ wa Pafɔ. Kʉ bɛyɔ, batakanya ndɨ mʉkpɨma banɛkɔ bemoti nɨnɔ ɨna ndɨ bɛ Bhala-Yesu. A ndɨ Muyudha, ɨvaga ndɨ abhɛ mugyalandʉ. 7 Bikogo ndɨ na ngama wa iwili bɛyɔ ka Seligio-Pɔlɔ nɨnɔ a ndɨ na yimibho yakpʉ. Ngama yi nɨnɔ ʉmaka kʉwa ndɨ Babhalanabha na Saulo kʉ kakɨ, kyɛ a ndɨ na mʉsasa kaʉkana lɨkpʉmʉka ko Kunzi. 8 Luki limoti, Ɛlɨma ( Isi yo lino li nɨlɔ ka Ligiliki nɨ mʉkpɨma banɛkɔ ) obhiso ndɨ dongoso na ɨbʉ, kyɛ kɛgʉ ndɨ kapa bɛ ngama abhaɨlyɨ. 9 Saulo nɨnɔ ina ndɨ gɔnɨ bɛ Pɔlɔ, otumo ndɨ na Lɨmbɛngɨ Lotu, anda Ɛlɨma bɨngbangbangba, 10 ɨyɨ aka na ɨyɨ bɛ : « Wa mika abhɨlɨ, wa mutumo na bokoli bɨdɛ, wa mʉtʉ wa kʉbɔbɔkʉ kʉgbɛ ! Wakagɨgʉ lɨkpʉmʉka la lɨngʉnʉ ! Wasa kʉwa ndɛkɛ kobuno muki ko bopisi ba ya bungbingbili ka Mombukwono-dhosu ngbingo tino ? 11 kana, mbɨya wanʉ, Mombukwono-dhosu akaugyogyiso, wakagʉna kolobu ya mamɔmɔ. Ko ngbingo bemoti bɛnɛ, wakanɨgʉ banʉ bata mangbamʉ ma mɔnɨ.
Kolipyagʉ bata ndɨ, miso apiyo Ɛlɨma bipi, ingyo ndɨ ko bhiti nɨyɔ yopi. Apʉnga kʉwa ndɨ kaamama bɨgbagbagba kakɨsa mʉtʉ nɨnɔ akwanana kakpokyoniso. 12 Nɨyɔ ngama ɨna lɨkpʉmʉka nɨlɔ igyonoso ndɨ lɔ, abɨnɨkyana ndɨ. A bɛyɔ, lɨkpʉmʉka ka Mombukwono-dhosu atʉngana ndɨ pima.
Pɔlɔ na Bhalanabha bogoni ka Atiokia ka iwili ya Pisidhia
13 Katʉkya ka Pafɔ, Pɔlɔ na batʉ nɨbɔ ba ndɨ na ɨbʉ badaka ndɨ ka bhato, bɨnda miso ya Peliga ka iwili ya Pamufilia. Kʉ bɛyɔ, Yuani-Malɨkɔ ʉsa ndɨ, ɨga ka Yelusalɛma. 14 Bidhukulogo ndɨ na lɨgʉndʉ kabʉ katʉkya ka Pamufilia badhwɛ ndɨ ka Atiokia nɨnɔ ka Pisidhia. Ka lɨsyɛ la kimumbiso, bogulyo ndɨ ka ndabʉ ya likungoni ka Bayudha, bikonono. 15 Nɨyɔ bama katangʉlaga kʉsɔ wa kɨtabʉ ya Mʉtʉʉ ka Musa na nɨyɔ ka Bogyalandʉ, bangama ba ndabʉ ya likungoni yi nɨyɔ, batɨka ndɨ mʉmbanzʉ kaʉbɨkya kʉwa bɛ : « Bomika-mama, makiko na lɨkpʉmʉka nɨlɔ utumiso bambanzʉ mambɛngɨ, makwanana kabɨkya ! » 16 Pɔlɔ amaga ndɨ, ʉgbʉma na mabɔkʉ, ʉbɨkya bɛ : « Ukononi, ibunu bomikya Bɛzɛlɛlɨ na ibunu batʉ bagɔgɔ nɨbɔ mabhibhisogo Kunzi ! 17 Kunzi wa lɨvananza yi nɨyɨ, Kunzi ka Bɛzɛlɛlɨ upunogoni ndɨ batɨtosu. Umbuwiso ndɨ ngbingo yi nɨnɔ ba ndɨ mino bobhiko ka Misili. Kumbuso yi, upupisoku ndɨ pisi ko ngu kakɨ. 18 Abhɨnɨka ndɨ buti kabʉ ka ɨsa kʉsɔ wa byanga bhanda batɛkɛbɛ- bakwanganya. 19 Kumbuso yi, olumwisogo ndɨ bɛvananza madɨya na ɨka ka mugi ma Kanana. Ava kʉwa ndɨ giyo kabʉ, ʉpá lɨvananza kakɨ bɛ iki lisimo kabʉ. 20 Masɨ nɨmɔ igyonoso ndɨ kʉsɔ wa byanga bhanda bamɨya bakwanganya na batɛkɛbɛ kubukumuti. Kumbuso yi, Kunzi umomosilyo kʉwa ndɨ batɨtosu bazozi, kadhwɛ ko ngbingo ka mugyalandʉ Samueli. 21 Kʉwa wa, batɨtosu bakʉnga ndɨ ngama. Kunzi ʉpá Saulo nɨnɔ a ndɨ mika Kisi ka lɨbhabha ka Bhenyamini. Alya ndɨ bʉngama kʉsɔ wa byanga batɛkɛbɛ bakwanganya. 22 Kumbuso katʉmba Saulo, Kunzi apá ndɨ Dhaudhi bʉngama. Kunzi mombukwono-dhakɨ abɨkya ndɨ ko bhulyo ka Dhaudhi bɛ : ‹ Naminini Dhaudhi mika Yɛsɛ, nasyɛ lɨmbɛngɨ kʉ kakɨ, agyaga ndɛkɛ sɨpananɨsɔ kamɨ. › 23 Kunzi ʉwanyaga ndɨ bomikya Bɛzɛlɛlɨ mʉtʉ bemoti ka lɨvananza ka Dhaudhi. Mʉtʉ yi nɨnɔ ina ndɨ bɛ Yeso, Muukuso ka Bɛzɛlɛlɨ. 24 Kambwa Yeso kodhoku, Yuani ʉbɨkyagatʉ ndɨ bomikya Bɛzɛlɛlɨ basɨ bɛ boikosi yɨgya kabʉ, bibotisiso. 25 Ngbingo yi nɨnɔ Yuani a kʉwa ndɨ mino buwobhi na mulibo ma ligubho kakɨ, uusogo ndɨ bɛ : « Masɨmaga bɛ ɨmɨ nɨ wanɨ ? Ɨmɨ nakɛgʉ mʉtʉ yi nɨnɔ makabʉndaga yi. Luki limoti, ɨyɨ akodhoku kumbuso kamɨ. Nakokwononigʉ gʉtʉgʉ kakʉla ligi ya bɛkpakʉ kakɨ. ›
26 « Bomika-mama, ibunu lɨvananza ka Abhahama na ibunu batʉ bagɔgɔ nɨbɔ mabhibhisogo, Kunzi otikoku ndɨ mongoni ma muukuso mi nɨma ko bhulyo kusu. 27 Batʉ ba Yelusalɛma na bangama kabʉ bakamibhogʉ ndɨ Yeso. Bakotombisyogʉ ndɨ bɨnza mobiso ka bogyalandʉ nɨmɔ batangʉlaga ndɨ ka masyɛ masɨ ma kimumbiso. Luki limoti, botulyoso ndɨ mobiso mi nɨmɔ pisi kakɔ ngbanga ka Yeso. 28 Gʉtʉgʉ bɛyɔ bakɨnagʉ ndɨ mino ɨbɔ gʉtʉgʉ imoti aka nɨyɔ okwononi ndɨ bɛ bamwisisi mino, bakʉnga ndɨ Pilatɨ bɛ bamwɨ. 29 Nɨyɔ botulyoso masɨ nɨmɔ ikpikogo ndɨ ko bhulyo kakɨ, basisoku ndɨ katʉkya ka mʉsalabha, balumbo. 30 Luki limoti, Kunzi apupiso ndɨ ka mbʉkʉ. 31 Kʉsɔ wa masyɛ mudhingi, Yeso upuponilyogo ndɨ batʉ nɨbɔ bɨndaga ndɨ na imoti na ɨbʉ katʉkya ka Galilaya na kadhwɛ ka Yelusalɛma. Mbɨya wanʉ, ɨbʉ batʉ bi nɨbɔ ba kʉwa badhɛmʉ kakɨ kambwa ka bambanzʉ. 32 Ibusu takamʉbɨkyaga kʉwa Mongoni Manza mi nɨmɔ Kunzi ʉwanyaga ndɨ batɨtosu, 33 otulyosoni ko bhulyo kusu, puponogo kabʉ, apupiso ndɨ Yeso ka mbʉkʉ. Ikpikogo ka Mambʉ, kʉpakʉ kwa maba bɛ :
‹ Ɨwɛ wa Mikamɨ mʉlʉkʉ yi,
na lɨsyɛ li nɨlɨ, ɨmɨ niitoni kʉwa abhakʉ. ›
34 Kunzi apupisotʉ ndɨ ka mbʉkʉ kyɛ koponi. Abɨkya ndɨ bɛ :
‹ Namʉpátʉ ndɛkɛ bʉbʉnga motu na nɨbɔ ba lɨngʉnʉ,
nɨmɔ nawanyaga ndɨ Dhaudhi. ›
35 Kinili, akabɨkya gɔnɨ kʉsɔ wa mobiso magɔgɔ bɛ :
‹ Wakakwananɨgʉ ndɛkɛ kasa mʉgya-ligubho kakʉ Wotu
kapɔ ka mbʉkʉ. ›
36 Ngbingo yi nɨnɔ Dhaudhi a mbɛyɨ ndɨ mino ka ɔbɨlɨ, agyaga ndɨ mogubho mʉdɔngɔnɨ bɛyɔ Kunzi akpamyaga ndɨ mino. Kumbuso yi, okwo, balumbo ndɨ ka kpɔlɔ ka batɨtakɨ, apɔ. 37 Luki limoti, mʉtʉ yi nɨnɔ Kunzi apupiso ndɨ ka mbʉkʉ, kapɔgʉ ndɨ ɨyɨ.
38 Bomika-mama, wibhoni ambɛ : Na lɨsyɛ li nɨlɨ, minisono na mʉpɨlya pisi ka Yeso. Gʉtʉgʉ mʉtʉʉ ka Musa aka kakwananagʉ ndɨ kamʉkʉlaga ka bʉnyɛ. 39 Luki limoti, mʉtʉ wasɨ nɨnɔ abhaya Yeso, inisononi na bungbingbili. 40 Ɛɛɛ, wiminyonito nɛkɨ kyɛ kamusilyonito nɨlɔ ikpikogo ka bakɨtabʉ ka bogyalandʉ bɛ :
41 ‹ Ibunu batʉ bakɨbhɨnɨka, ukononi !
Gwoni ombombo, tukyoni ko miso kamɨ !
Kyɛ, ɨmɨ, nakamʉgyɨlya lɨkpʉmʉka lɨmbanga,
bakamʉtʉmbʉlyaga yi, makabɨnɨkyanɨgʉ ! › »
42 Nɨyɔ Pɔlɔ ɨbʉ na Bhalanabha bopupo ndɨ ka ndabʉ ya likungoni, bʉbɨkya ndɨ bɛ bɨgɨlyɨtɔ bata mʉtʉʉ mi nɨmɔ aka mɔ ka lɨsyɛ la kimumbiso nɨlɔ akodhoku. 43 Nɨyɔ makutana osyo, Bayudha budhingi na batʉ bi nɨbɔ babhaya ndɨ ka kanisa ka Bayudha, bʉbyɛ ndɨ Bapɔlɔ na Bhalanabha, bananzɨna na ɨbʉ, banutumiso mambɛngɨ bɛ bakosonononitɔgʉ na mazɨyɔ ko Kunzi. 44 Ka lɨsyɛ la kimumbiso lagɔgɔ, bambanzʉ bhanda basɨ ba gʉdʉ bamʉmʉkana ndɨ kaʉkana lɨkpʉmʉka ka Mombukwono-dhosu. 45 Nɨyɔ Bayudha bʉmɨna bambaza ka bambanzʉ bɛyɔ, botumo ndɨ na imi bɨdɛ. Bapʉnga kʉwa ndɨ koikoso dhi masɨ nɨmɔ Pɔlɔ a ndɨ kabɨkyaga, babubiso bitu. 46 Kʉwa wa, Pɔlɔ ɨbʉ na Bhalanabha bʉbɨkya ndɨ nɨ bakɛgʉ na kʉbangakʉ bɛ : « Okwononi mbɛyɨ bi bɛ bamʉbɨkyagɨ ibunu Bayudha lɨkpʉmʉka ko Kunzi. Yɛkɨ makɛgʉ kabhaɨlya, manɨmɨna bɛ makokwononigʉ na ɔbɨlɨ wa bɛnzɛ na bɛnzɛ, kinili, ibusu takaaga kʉwa miso ka batʉ nɨbɔ bakɛgʉ Bayudha. 47 A bɛyɔ, Mombukwono dhosu atɨkpamya ndɨ bɛ :
‹ Nʉpʉnaga ndɨ kaiko bʉngbanganya ka batʉ bagɔgɔ,
kokpokyoniso mongoni ma muukuso
kadhwɛ ka mulibo ma ɔbɨlɨ. ›
48 Ngbingo yi nɨnɔ batʉ bi nɨbɔ bakɛgʉ ndɨ Bayudha bʉkana mino bɛyɔ, bogwo magyagya. Bobhibhiso ndɨ lɨkpʉmʉka ko Mombukwono-dhosu. Basɨ nɨbɔ Kunzi ʉpʉnaga ndɨ ka ɔbɨlɨ wa bɛnzɛ na bɛnzɛ, babhaɨlya ndɨ. 49 Lɨkpʉmʉka ko Mombukwono-dhosu ɨtʉlyana ndɨ ka mutili mi nɨmɔ masɨ. 50 Luki limoti, Bayudha buvikimosogo kʉwa ndɨ boko nɨbɔ bakimibhisikono ba gʉdʉ nɨbɔ babhibhisogo ndɨ Kunzi pa imoti na batʉ bagɔgɔ bakinisono ba gʉdʉ. Batʉ bi nɨbɔ bʉgyagya kʉwa ndɨ Bapɔlɔ na Bhalanabha, bukpumyo kʉ kabʉ. 51 Baga ndɨ nɨ banɨbhʉmaga libungu la bakagba kabʉ,abɨnda ndɨ ka gʉdʉ yi nɨnɔ ina bɛ Ikonio. 52 Kʉ ka Atiokia kʉ, babɨbya botigolo ndɨ nɨ botumini na magyagya na Lɨmbɛngɨ Lotu bɨdɛ.