Sura i Paulus ka Topomparasaya ri Ngata
Efesus
Vamba nu Tesa
Ngata Efesus ngata mbaso ri propinsi Asia anu nikuasai Magau Mbaso Roma nggaulu. (Sii-sii nambela negara Turki). Ri sia naria banua pesomba ka viata Artemis anu nisomba ntodea ri sia. Nitasere talu-mpae kasaena i Paulus nokarajaa nanggeni Kareba Belo ka toEfesus bo ka tona ri ngata-ngata ntanina ri propinsi Asia. (Peinta Suro-suro 19:8-10.) Sura ka toEfesus hitu nitulisina ka ira tempo ia nitarunggu ri ngata Roma.
Sura hitu notesaki nia nu Alatala ala “pura-pura anu naria ri suruga bo ri dunia rapoposinggabeloNa lako ri posangu rarara nte i Kristus, bo i Kristus mombabalenggai pura-pura” (1:10). Sura hitu muni nompokio todea nu Alatala mompariara nia haitu ala ira mpuu-mpuu matuvu mosangu rara nte i Kristus bo mosinggabelo ante sampesuvura sampomparasaya.
Ri bagia paratama sura hitu, i Paulus notesaki patuju nu Alatala mompoposinggabelo puramo. Niulina Alatala nompelisi todeaNa, bo niampungiNa bo nikabasakaNa ira lako ri kuasa nu dosa sabana anu nipovia i Yesus Kristus. NidekeiNa Nosa GasaNa majadi pekangisi ala rasani ntodeaNa pojanjiNa haitu mpuu-mpuu majadi. Ri bagia karanduana, i Paulus nerapi toEfesus matuvu mosinggabelo bo mokainggu masipato ka topomparasaya i Kristus ala posangu rarara nte i Kristus mpuu-mpuu malanto ri katuvura singgani-nggani.
Ri sura hitu i Paulus nompake bara sako-ngaya porapa: i Yesus nirapaka Balengga bo todeaNa nirapaka sipa-sipa nu karoNa (1:10, 22-23; 4:4,15-16; 5:23-32). I Yesus nirapaka vatu pandasi, bo topangoseaka Ia nirapaka gana-gana nu banua nisunju ri bavona (2:20-21). Todea topomparasaya nirapaka berei mombine bo i Kristus nirapaka berei langgai (5:22-32). Topangoseaka i Kristus nirapaka tantara anu nangeva seta-seta ante pareva posieva nidekei nu Alatala (6:10-18).
Isi nu Sura
Pantepuuna (1:1-2)
Patuju nu Alatala ka topomparasaya (1:3-3:21)
Mpengaya-ngaya belo nidekei nu Alatala ka tona nosangu rara nte i Kristus (1:3-23)
Alatala nombadekei katuvu nabaru bo nipopakasanguNa toYahudi bo tona ledo toYahudi (2:1-3:13)
I Paulus nosambaya ala rasani ntoEfesus kambaso ntove i Kristus ka todeaNa (3:14-21)
Pokainggu anu masipato ka topomparasaya i Kristus (4:1-6:20)
Topomparasaya kana matuvu mosinggabelo bo mosipakaroso rara (4:1-16)
Tuumo mokainggu nadaa, poviamo pokainggu nabelo (4:17-5:20)
Mpengaya-ngaya petevai (5:21-6:9)
Pakemo pareva-pareva posieva nidekei nu Alatala ala mombatidamaka peeva Magau nu Seta (6:10-20)
Tesa kaupuna (6:21-24)