Sura i Paulus ka Topomparasaya ri Ngata
Roma
Vamba nu Tesa
Ngata Roma nggaulu ngata mbaso mpuu bo ngata niponturo Magau Mbaso Kaisar anu nombakuasai ngata dea ntanina. I Paulus notulisi sura hitu ka topomparasaya ri Roma ala mompatuduki isi agama Kristen ka ira. Nau dopa naloga ia hau ri ngata Roma, ia nonia hau mosinggava nte ira. Bo nitesana niana haitu riara sura hitu (1:10-13; 16:22-29).
Tesa nopoko rakava ri 1:17 ivei: ''Kareba Belo nompopaisani dala ka kita majadi manoa ri panggita nu Alatala, haitumo, momparasaya i Yesus. Ledo ria dala ntanina, aga momparasaya lako ri pantepuuna sampe ri kaupuna.''
Riara sura hitu i Paulus nombatentei tesa nopoko: pura-pura manusia, toYahudi bo tona ledo toYahudi, paraluu rapoposinggabelo nte Alatala sabana pura-pura manusia nikuasai dosa. Manusia ledo majadi manoa ri panggita nu Alatala ane aga nangoseaka Atura agama nipapola Nabi Musa, sabana ledo nipakulera nangoseaka atura haitu (3:27-28; 4:15). Manusia nipoposinggabelo nte Alatala ane nomparasaya i Yesus Kristus. Alatala nombatolo dosa manusia ante kamate i Kristus (3:24-25; 5:8). Isema-sema mosangu rara nte i Kristus manggava katuvu nabaru. Ia matuvu mosinggabelo nte Alatala, bo Nosa Gasa mombakabasaka ia lako ri kuasa dosa bo kamatea. Ri pasal 5-8 i Paulus nombatentei patuju atura agama bo kuasa Nosa Gasa riara katuvu ntopomparasaya.
I Paulus notulisi nia nu Alatala ka toYahudi muni, anu niuli muli i Israel bo toIsrael (pasal 9-11). ToYahudi muli i Abraham, anu nipelisi nu Alatala nggaulu majadi todeaNa. Tapi tempo i Yesus nakava ri dunia, deanapa toYahudi nompoara Ia. Jadi nikita toYahudi eva domo nipeili nu Alatala bo domo todeaNa. Niuli i Paulus, deanapa toYahudi sii-sii domo todea nu Alatala apa ira ledo nadota nomparasaya i Yesus (10:1-4). Lako ri pesapuakara haitu sampe naria dala ka kita tona ledo toYahudi rapakasalama (11:11-15, 30-31). Nia nu Alatala haitu niboto riara Buku Gasa (9:25-29; 10:19-21). Patuju nu Alatala ala kaupuna toIsrael bo pura-pura manusia ntanina mamala rapakasalama. (11:26) Kaupuna, i Paulus notulisi pokainggu masipato ka topomparasaya.
Isi nu Sura
Tesa pantepuuna (1:1-15)
Isi pepatuduki nopoko (1:16-17)
Pura-pura manusia nasala ri panggita nu Alatala (1:18-3:20)
Berimba manusia majadi manoa ri panggita nu Alatala (3:21-5:21)
Kita nikabasaka lako ri kuasa nu dosa sabana kita nosangu rara nte i Kristus (Pasal 6); Kita nikabasaka lako ri Atura agama (Pasal 7); Nosa Gasa nombadekei katuvu nabaru ka kita (Pasal 8)
Nuapa sabana deanapa toYahudi sii-sii ledo bagia nu Alatala (Pasal 9-11)
Pokainggu masipato ka topomparasaya i Yesus (12:1-15:13)
Pokarajaa i Paulus nanggeni Kareba Belo ka tona ledo toYahudi, bo niana hau mosinggava nte toRoma (15:14-33)
Petabe bo pepatuduki kaupuna (Pasal 16)