Ambányɛ yɛ́ Ɛsɔ́ma háyɛ
Malɛ́kus
ŋɔ yɔɔ́ŋɔ́kɔ́
Sáaŋ Batis ŋe húlinyi baacɔ Ambányɛ yɛ́ Ɛsɔ́ma
1
1 Nyitúme nyɛ́ Ambányɛ yɛ́ Ɛsɔ́ma yí *Yésus *Kilís,
Ɔɔ́nɔ́ u *Bandɔ́mɛsɛ́.
2 Yááŋa yɔɔ́ŋɔ́kɔ́nɔ́ e nufule nú *muhémúnyi bɛsana mɔ Bandɔ́mɛsɛ́,
*Ɛsayí,
anyía :
« Yaŋɔ́ Bandɔ́mɛsɛ́,
í me mí buekisi uumi ɔɔcɔ u bɔsɔ́ma ɔ ɔ kuɔŋɔ́ tábɔ́nɛ́na ohónyí.*
3 U ŋo sóbi okelú ɔ ɔmuaná i iisí cɛ ɔsɛ́bɛ́á ɔsɛ :
“Ánɔ tábɔ́náka ohónyí ú Otéŋí a Waáŋá ;
énu nyimíkínyi cííyí ihényí.”
* »
4 Aáná Sáaŋ ŋaá hámá i iisí cɛ ɔsɛ́bɛ́á,
u ŋeé túmé owootine baacɔ,
u sobiki ɔsɛ :
« Ánɔ bɛ́kákálákɛ́na máánɔ́ maabɛ́,
mbá nɔ sɔ́mba ɔkɔlɔ́ eé meéme ;
mbá nu bíótókíne,
aáná Bandɔ́mɛsɛ́ káá banɔ́ nyɛ́anakɛnɛna máánɔ́ maabɛ́. »
5 Híáná baacɔ bekime ne bé *Yelúsalɛm ne bé iisí ci *Yuté ikime ŋaá bá bábɔ́ fáakɔna ná Sáaŋ,
bá bɛ́kɔ́tɔ́kɔ máábɔ́ maabɛ́ ɛ ɛkatɛ́katɛ́ cɛ baacɔ,
u beébe ootokine eé nuúci nú Sulutɛ́ŋ.
6 Sáaŋ ŋaá bá waá láŋabaka bɔlaka a bú ŋaá bá bunuákánɔ́ na bɛhɔcá bɛ́ ɛnyama acɛ́ bɔ́ ŋɔɔ́ lɔ́ŋɔ anyía samó,
u bísúŋéke kandá cɛ yɔɔfa a nɔsɛ́ŋá.
U ŋaá bá waá nyíáka na bɛtandá na buɔ́yɔ́ abɔ́ u ŋaá bá u húle ɔ bɔ́ŋgɔ́na ;
7 u laakɛna baacɔ ɔsɛ :
« Ɔɔcɔ awɔ́ á mɛ hɔla a makɛ́nda kokóokó eémi e elime.
Ɛ tɛ ŋa mɛ́ nyɛmána ooci a wáŋa wu okutimine o ohembuleke tukolí tɔ́ bíáyɛ́ bɛkandɛ́na.
8 Yaŋɔ́,
ɛ́ ma mɛ́ banɔ́ ootokine ne menyífé.
Mbá wuúci,
u káá banɔ́ óotokine ne *Efúúménénú yí Elilé. »
Nyibíótíne nyí Yésus
9 Ɔ mɔɔ́sɛ́ eémé,
Yésus ŋeé húlé a bunɔŋɔ bɔ́ *Násalɛt i iisí cɛ *Kalilé ;
u ŋga háma eé nuúci nú Sulutɛ́ŋ.
Sáaŋ ŋé wuúci ootíne.
10 Hú ayɛ́ Yésus ŋaá hámá e menyífé,
u ŋa lɛ́cá Ɔmuaná me bíhúúne,
*Efúúménénú yí Elilé á sɔ́ɔ́náka nááyá i ihúényínyí ci hibúbé.
11 Okelú ŋá lɔ́kɔ́mána ú húlúkúne ɔ Ɔmuaná,
ú kɔɔnaka ɔ́sɛ :
« Ɔ ɔ́ŋa uumi ɔɔ́nɔ́ u ɔtɛ́má ;
ya mɛ́ŋa ne obíléne weéŋí nɔ́ɔ́wɔ. »
Sátan ma kɔ́kɔ́náka Yésus
(Mat 4.1-11 ; Luk 4.1-13)
12 Hí e elime eécí,
*Efúúménénú yí Elilé ŋé wuúci súéténe i iisí cɛ ɔsɛ́bɛ́á.
13 U ŋge límékíne hɔ́á mɔɔ́sɛ́ etíne éfendí ;
*Sátan yó wuúci kɔkɔnaka.
Yésus ŋaá bá weé líhéke na ɛnyama cí eciké,
*bililé bɛ́ masɔ́ma bɛ́ Bandɔ́mɛsɛ́ wuúci sókóbíki.
Yésus mɔ lɔ́ŋɛ́ta belumbelumbe bényíse
14 Yésus ŋeé súété a *Kalilé,
u húlé húlikinyi baacɔ Ambányɛ yɛ́ Ɛsɔ́ma yɛ́ Bandɔ́mɛsɛ́.
Bá ŋaá bá ɛ́cɛ bá maá hátɛna Sáaŋ,
bó wuúci háya eé ciíbe cɛ ɛcaná.
15 Yésus ŋaá bá waa láakɛna baacɔ,
ɔsɛ :
« Ekúlú ma nyɛ́mana.
Aámbáya Bandɔ́mɛsɛ́ yɔ́ cɔba o otéŋgínyi !
Ánɔ bɛ́kákálákɛ́na máánɔ́ maabɛ́,
mbá nɔ sɔ́mba ɔkɔlɔ́ eé meéme ;
énu lumítíníne Ambányɛ yɛ́ Ɛsɔ́ma ! »
16 Ahá Yésus ŋaá bá waá kándaka a asálá yɛ́ nuɔmɔ́ nɔ́ Kalilé,
u ŋá lɛca ne Símon ne onyíinyí *Andɛlɛ́,
bábɔ́ áahakɛna mɔhɔ́tɔ́ aá nuɔmɔ́,
anyía bá ŋa bɔ́ bá belumbelumbe.
17 Mbá ɔsɛ náábɔ́ :
« Ánɔ mɛ látákɛ́na,
mbá ɛ ká mɛ́ banɔ́ céŋisiki be-mi-súéne baacɔ. »
18 Hí a yaátɛ́ ekúlú,
bá ŋá bɛ́yúátáka ɔ ɔbɛ́yúata máábɔ́ mɔhɔ́tɔ́,
nyi wuúci látákɛ́na eényí.
19 Yésus ŋá cɔ́bɛ́tɛ́ta ne buúse,
yɔ́ lɛ́ca na Sáak ne onyíinyí Sáaŋ,
baáná bé Sebeté.
Beébe a yáábɔ́ ɔkɔkɔ́ noómi,
bábɔ́ tábɔ́náka máábɔ́ mɔhɔ́tɔ́.
20 Yésus ŋé beébe lɔ́ŋɛ́ta ɔlɔ́ŋɛ́ta,
bá ŋá bɛ́yúáta na ciabɔ́ síkíne Sebeté na bɔnyiɔnɔ ɔ ɔkɔkɔ́ noómi,
nyɛlátákɛ́na Yésus eényí.
Yésus me yeéŋúnyísi ɔɔcɔ a wɔmɔtɛ́ a Kabɛlnawum
21 Ne Yésus na bááyɛ́ *baákɔ́nɛ́na ŋa bɔ́ cɔ́ba a bálɛ́ka cɛ Kabɛlnawum.
A *buɔ́sɛ́ bú ehélúme bú *Besuif,
Yésus ŋo yóófíne a yáábɔ́ *andaŋía yɛ́ ɔbɛ́cɔ́kɔ́lɛ́na,
yó túme o otúme oweékúnyi baacɔ Bɛsana bɛ́ Bandɔ́mɛsɛ́.ª
22 Baacɔ ŋe bú kékéke buéŋí a asana na nyíáyɛ́ nyɛnamá nyí oweékúnyíki baacɔ bɛsana.
Yááŋa anyía u ŋaá bá weé yeékúnyíki na bɔɔcɔ bukime ;
tɛ́ cáŋa a nyɛnamá nyí *beékúnyi bikotí.
23 Hí e ekúlú eyí Yésus ŋaá bá we yéékúnyíki,
ɔmɔtɛ́ ɔɔcɔ na *aabɛ́ yí elilé ŋaá hámá hú huasɛ a yáábɔ́ andaŋía yɛ́ ɔbɛ́cɔ́kɔ́lɛ́na,
u ŋá kɔɔ́na okelú ɔ ɔmuaná ɔsɛ :
24 « Yésus,
ɔɔcɔ u *Násalɛt !
Aátɛ́ yááŋa na basɔ́ na kuɔŋɔ́ e ?
Ɔ ŋɔɔ́ faáya aaha ɔ ɔ basɔ́ súlisi e ?
I ŋe mí menyi bɔmbányɛ anyía ɔ ɔ́ŋa Ofúúménénú u Bandɔ́mɛsɛ́ ! »
25 Yésus ŋaá laána elilé ne esise ɔsɛ :
« Lésíkínyi mbuumu,
háma aá cɛɛ́tɔ cɛ ɔɔcɔ ooci ! »
26 Aáná aabɛ́ yí elilé ŋeé fúkíté ɔɔcɔ na makɛ́nda,
yí ŋé bókíte buáŋá,
nyɛháma eényí a ciayɛ́ cɛɛ́tɔ.
27 Baacɔ bekime ŋá bɔ aálɛ́áka eété,
bá bɛ́bátáka beébe ne beébe báyɛ :
« Aátɛ́ eeye e ?
Yɔɔ́sɔɔ́sɔ yí nyiékúnyi na bɔɔcɔ ayɛ́ʼ ?
Ɔɔcɔ ooci ŋe téŋínyi ta hú *bɛɛbɛ́ bí bililé,
bí wuúci lɔ́kɔ́mákɛ́na ! »
28 Aáná nulumí nú Yésus ŋe tényí á lɔ́kɔ́mána i iisí ikime cɛ *Kalilé.
Yésus ŋe yeéŋúnyísíki bɔkɔnɔ́kɔ́nɔ
29 Ne Yésus,
na Sáak,
na Sáaŋ ŋa bɔ́ hámá a *andaŋía yɛ́ ɔbɛ́cɔ́kɔ́lɛ́na yí *Besuif,
bá ŋá cɔba ɔ ɔcɔba eé ciíbe cɛ ne Símon na *Andɛlɛ́.
30 Iinyíkíné ci Símon ŋaá bá fíanɛna,
u kɔnɔkɔ nyiike ;
aáná bé ŋe bíkétíkínyi o obíkétíkínyi Yésus ɔkɔnɔ ú oónjú oócí.
31 U ŋé bíkósíti nááyá,
u ŋé wuúci tímbie ɔ ɔɔbɔ́,
yó wuúci hetunyi.
Nyiike ŋá mana ɔmana,
oónjú ŋe túme ó beébe sókóbi.
32 Nanyiɔ́fɔ́,
e elime cɛ nyɛfianɛna nyɛ́ ɔɔ́cɔ́,
baacɔ ŋe bú hélékéníne Yésus bɔkɔnɔ́kɔ́nɔ bekime na baacɔ a bá ŋa bɔ́ bá na *bɛɛbɛ́ bí bililé,
bí beébe yébíki.
33 Baacɔ bekime bá bálɛ́ka ŋa ka bɔ́ bɛ́bándákáná eé buúse bú ehenyi yí ciíbe ecí Yésus ŋaá bá noómi.
34 Yésus ŋe yeéŋúnyísíki bɔkɔnɔ́kɔ́nɔ beéŋí a bá ŋaá bá na anamánamá cá ɛkɔnɔ,
yó hémúkúnyi tɔ́na bɛɛbɛ́ bí bililé biéŋí.
U ŋaá bá u tɛ á yaátába anyía bɛ́ á táŋáka,
anyía bí ŋaá bá bíé wuúci menyukune.
Yésus ŋe húlinyi baacɔ Ambányɛ yɛ́ Ɛsɔ́ma
(Mat 4.23 ; Luk 4.42-44)
35 Tútútú,
ne tuélelíe,
Yésus ŋa hátɔ́na yɔ́ háma eé ciíbe.
U ŋé súéte haaca na bálɛ́ka,
a mafákálɛ́ana,
u ŋé túme ɔbɛ́cɔ́kɔ́lɛ́na.
36 Ne Símon na baláayɛ́ ŋe bú túme o húle wuúci aamba.
37 Ahá bé ŋge bú wuúci kuána,
báyɛ nááyá :
« Baacɔ bekime ŋa bɔ́ ɔ waamba. »
38 Mbá ɔsɛ náábɔ́ :
« Tué súéte haála hé etémbí,
a mɔnɔŋɔ ma maabána.
Ɛ ŋá mɛ́ nyɛmána tɔ́na wu ohulikinyi baacɔ Ambányɛ yɛ́ Ɛsɔ́ma hɔ́á,
yaátɛ́ asana i ŋe mí húle ɔ Ɔmuaná. »
39 Aáná u ŋaá bá u húle á kándaka i iisí cɛ *Kalilé ikime,
u húle húlikinyi baacɔ Ambányɛ yɛ́ Ɛsɔ́ma a *bɛndaŋía bɛ́ ɔbɛ́cɔ́kɔ́lɛ́na bí *Besuif,
u hémúkúnyi *bɛɛbɛ́ bí bililé a baacɔ.
Yésus me yeéŋúnyísi oónuúnu
(Mat 8.1-4 ; Luk 5.12-16)
40 Oónuúnu a wɔmɔtɛ́ ŋaá fááya né Yésus,
u ŋé wuúci túmíne eŋéndu,
yó wuúci bata nyiɔ́lɔ ɔsɛ :
« Cɔ́kɔ́lɛ,
mbɔ́kɔ o ŋoó léne,
ɔ ɔ́ŋa wu o mi eéŋúnyísi. »
41 Yésus ŋé wuúci bɛ́cáma mahana,
u ŋá nandɔ́na ɔɔbɔ́,
u ŋé wuúci bítíse,
mbá ɔsɛ :
« Ɛ́ɛ,
i ŋeé mi léne,
aáŋɔ́núá ! »
42 Hí a yaátɛ́ ekúlú ciínú ŋá maná,
ɔɔcɔ ŋá aáŋɔ́núá.
43-44 Yésus ŋeé wuúci laána,
yó woónyísínyi ne esise ɔsɛ :
« Atɛ laána ta ɔɔcɔ bɔkɔ,
mbá ké ke bítóŋínyi né *mululi nyiínjie,
mbá iínjie *abɛ́sámbá eyí *Moyís ŋaá kɔɔ́na anyía bé búle iínjie o otóŋínyi baacɔ bekime anyía ɔ́ mɔ́ waáŋɔ́núa.
» Aáná u ŋeé wuúci ólísí o owólísi.
45 Mbá ta híáná,
ɛ́makɛ́la ɔɔcɔ oócí é súété,
nyitúme eényí o húle hulinyi baacɔ bɛhaála bikime asana eéyé.
Yaátɛ́ asana Yésus tɛ ɔ́mɔ́ bá wu ɔ háná bítóŋgínyi a miányɛ́ a bálɛ́ka a cɛ́mɔtɛ́ ;
mbá u ŋaá bá weé limekine hú a bɛhaála abɛ́ baacɔ tɛ á bá.
Baacɔ ŋaá bá bábɔ́ fáakɔna nááyá,
bé húlúkúne bɛhaála bikime.