Bé meé ke fiimbie Yésus ná Kɔ́mɛ́na Bílat
27
1 Tútútú nɔɔ́nɔyá,
ne betéŋínyi *beluli nyiínjie na *baáŋá bé *Besuif ŋa bɔ́ bɛ́bándákána anyía bábɔ́ lɔ́kɔ́mána a asana yɛ́ ɔwɔɔ́nɔ Yésus.
2 Aáná bé ŋe bú iínjíé baacɔ makɛ́nda me o wuúci ɔɔ́tɔ́kɔ́kɔ,
bé ŋé ké wuúci fiimbie ná Kɔ́mɛ́na Bílat.
Yútas maá ka bɛ́tɔ́ŋa
3 Ɛ́makɛ́la Yútas,
mufiimbie Yésus,
má lɛ́ca anyía bá maá sɔ́mbɔ́tɔ́na ɔwɔɔ́nɔ Yésus,
úúyé ɔtɛ́má ŋé túmé ɔbɛ́nyíá buéŋí ;
u ŋá cɔbá anyía we ke hélúmúnyi biléŋú bɛ́ mɔɔnyɛ́ nyitíne na bíɔ́hátá né ne betéŋínyi *beluli nyiínjie na *baáŋá bé *Besuif,
4 ɔsɛ náábɔ́ :
« Ya mɛ́ŋa ɔkɛlákánɔ́ bɔɔbɛ́ a asana eyí í me mí fiimbie ɔɔcɔ awɔ́ u tɛ ɔ́mɔɔ́ kɛ́la bɔkɔ a bɔɔbɛ́.
» Mbá bé ŋe bú wuúci bɛ́kámá báyɛ :
« Yɔ́ɔ́wɔ eéyé,
yɛ́ tɛ ŋá basɔ́ lɛ́ca ! »
5 Yútas ŋe síké ná yááhɛ́na biléŋú bɛ́ mɔɔnyɛ́ eébí ɔ ɔmɛsɛ́ eé *Ciíbe cɛ Bandɔ́mɛsɛ́,
u ŋe súéte,
nyɛkabɛ́tɔ́ŋa eényí.
6 Betéŋínyi beluli nyiínjie ŋa bɔ́ kɔ́cáka biléŋú bɛ́ mɔɔnyɛ́ eébí,
mbá báyɛ :
« Tu tɛ ɔ́mɔ sɔ́ nyɛ́mana tú ɔháya mɔɔnyɛ́ eeme e hikóló hɛ́ mɔɔnyɛ́ hí Ciíbe cɛ Bandɔ́mɛsɛ́,
anyía maáŋa mɔɔnyɛ́ ma ɛmbaka. »
7 Aáná bá ŋa bɔ́ lɔ́kɔ́mákána,
bɔ́ ŋɔ́ kɔ ɔɔ́ndɔ́ esíéné na mɔɔnyɛ́ eémé,
bé ŋeé yiíyi lɔ́ŋɔ anyía esíéné yɛ́ mɔmaa anyía yá bámɔ́kɔ́na haála hé onyíéke bekenyí.
8 Yaátɛ́ asana bá yá náŋa ɔ ɔlɔŋɔ esíéné eéyé ɔ ɔkɔɔ́háma aámbáya anyía « esíéné yɛ́ ɛmbaka. »
9 Asana eéyé ŋeé bínyíóyísínyi háyɛ Sélémi,
*muhémúnyi bɛsana mɔ Bandɔ́mɛsɛ́,
ŋaá táŋáka ;
u ŋaá kɔ́ɔna ɔsɛ :
« Bé ŋe bú hiíte biléŋú bɛ́ mɔɔnyɛ́ nyitíne na bíɔ́hátá eébí,
mɔɔnyɛ́ amá baacɔ bé *Islayɛ́l ŋa bɔ́ sɔ́mbɔ́tɔ́na o wuúci ɔɔ́ndɔ.
10 Bé ŋe iínjíé mɔɔnyɛ́ eémé ɔ ɔwɔɔ́ndɔ esíéné yɛ́ mɔmaa.
Aáná Otéŋí a Waáŋá Bandɔ́mɛsɛ́ ŋe yoónyísínyi ɔ mɛ laana anyía búa bɛ́kɛ́láka. »*
Yésus eé buúse bú Bílat
11 Bá ŋaá cɔ́bána Yésus eé buúse bú Bílat ;
u ŋé bícónyi Yésus,
ɔsɛ :
« Mbá ɔ ɔ́ŋa otéŋí u Besuif e ?
» Mbá Yésus ɔsɛ :
« Kuɔŋɔ́ ɔ ŋɔɔ́ kɔɔna aáná. »
12 E elime eécí,
ne betéŋínyi *beluli nyiínjie na *baáŋá bé *Besuif ŋe bú túme o wuúci túmé tɔkɔma mbá wuúci ta ɔbɛ́káma.
13 Mbá Bílat ɔsɛ nááyá :
« Mbá ɔ tɛ ŋɔ́ɔ bɛ́sɔ́mɔ ta hɛkɔma e ?
Tɛ́ka ɔ ŋɔɔ́ lɔ́kɔ́ma anamánamá cá tɔkɔma ecé bé ŋe bú o túme e ? »
14 Mbá u tɛ ɔ́mɔɔ́ háná wuúci bɛ́káma ta asana.
Kɔ́mɛ́na ŋé kéké asana eéyé buéŋí.
Bá ma sɔ́mbɔ́tɔ́na ɔwɔɔ́nɔ Yésus
15 Yááŋa anyía ɔ tuɔŋɔ tukime,
e ekúlú yɛ́ bɔŋanda bɔ́ *Basíka,
kɔ́mɛ́na ŋaá bá waá nyɛ́anakɛnɛna baacɔ bá bunɔŋɔ ɔɔcɔ ɔmɔtɛ́ u ciíbe cɛ ɛcaná awɔ́ bábɔ́ báta anyía wá nyɛána.
16 Aáná,
etéeyé ekúlú,
ɔɔcɔ a wɔmɔtɛ́ ŋaá bá eé ciíbe cɛ ɛcaná,
nyiínyi ɛ́cɛ [Yésus] Balábas,
woómóomo a bɛsana a bɛɛbɛ́.
17 Ɛ́makɛ́la Bílat á lɛ́ca aáná anyía baacɔ beéŋí má bɔ́ bɛ́bándákána,
mbá ɔsɛ :
« Nu ŋa nɔ́ áamba anyía yámɛ banɔ́ nyɛanɛ́na [Yésus] Balábas ayɛ́ʼ Yésus awɔ́ bɔ́ ŋɔɔ́ lɔ́ŋɔ báyɛ Mesíi e ? »
18 Yááŋa anyía u ŋaá bá weé ményukune bɔmbányɛ bɔmbányɛ anyía bé ŋeé fiimbie Yésus nááyá a asana na muabɔ́ muliŋenene.
19 Ekúlú eyí Bílat ŋaá bá wa yánáŋa limine o okélísi baacɔ,
oónyí ŋé wuúci tɔ́mɛ́na ɔɔcɔ na ɛsɔ́ma,
ɔsɛ :
« Cɔ́kɔ́lɛ,
atɛ aáláka asana yɛ́ atálɛ́mánánɔ́ yɛ́ ɔɔcɔ eéyé ;
bɛlamá áŋa bí mi yébíkínyi buéŋí buutú bɔ́ hɛ́nánɔ a yááyɛ́ asana. »
20 Aáná,
ne betéŋínyi *beluli nyiínjie na *baáŋá bé *Besuif ŋaá bá bébú oósíkínyi nyɛkɔca nyɛ́ baacɔ anyía bá batá Bílat,
wé beébe nyɛanɛ́na Balábas,
mbá u kɛla anyía bá yɔ́ɔ́nɔ́ Yésus.
21 Kɔ́mɛ́na ŋa háná beébe bata ɔsɛ :
« Aányɛ́ a baacɔ eebe béfendí nu ŋa nɔ́ áamba anyía yámɛ banɔ́ nyɛ́ánɛ́na e ?
» Mbá báyɛ :
« Balábasʼo ! »
22 Mbá ɔsɛ :
« Anyána yámɛ nyɛmána wu ɔkɛla aná ne Yésus awɔ́ bɔ́ ŋɔɔ́ lɔ́ŋɔ báyɛ Mesíi e ?
» Beébe bekime báyɛ :
« Ɔ ɔmbásá ɔ ɔmuanáʼo ! »
23 Mbá ɔsɛ :
« Bɔkɔ a bɔɔbɛ́ bɔ́ yaátɛ́ wáŋa ɔkɛlákánɔ́ e ?
» Bé ŋé túné bɔmɛ́ta buáŋá báyɛ :
« Ɔ ɔmbásá ɔ ɔmuanáʼo ! »
24 Ɛ́makɛ́la Bílat á lɛ́ca anyía cííyí ɛmbataka tɛ ŋɔ́ yɔɔ́lɔ ta a bɔkɔ,
baacɔ cɔbaka bɔ́ cɔbaka ne buúse o otuŋulinyi,
u ŋa bata menyífé,
u ŋá bɛ́súáka aabá eé buúse bɔ́ baacɔ bá hɔ́á,
mbá ɔsɛ :
« Ɛ tɛ ámɛ bá wu ɔbɛ́túáhɛ́na owé ú atálɛ́mánánɔ́ yɛ́ ɔɔcɔ eeye aámɛ a aatɔ́ ;
wáánɔ́ ú ŋá lɛ́ca ! »
25 Mbá baacɔ bekime báyɛ :
« Tú me sú lumitine ɔbɛ́túáhɛ́na úúyé owé aasɔ́ a bɛɛtɔ́,
na basɔ́ na báásɔ́ baáná áyá ! »
26 Aáná Bílat ŋé beébe nyɛanɛna Balábas ;
u ŋé iínjie makɛ́nda anyía bé súbéke Yésus ne mesue,
nyi beébe wuúci fiimbine eényí anyía bé keé wuúci aátákɛ́na ɔ ɔmbásá.
Bicénji ŋa bɔ́ cɛ́ca Yésus
27 Aáná bicénji bɛ́ kɔ́mɛ́na ŋaá hámánáná Yésus eé ciíbe cɛ kɔ́mɛ́na,
bɛ́ ŋá bándáka úúbú ɔlɔŋɔ okime aáyá a maabána.
28 Bí ŋeé wuúci laŋɔ́náka,
bí ŋé wuúci laŋá kaba e cibólótoto ;
29 bɛ́ ŋaá nuáka oboŋoli na ɛsándá,
bí ŋé wuúci háya a aatɔ́ háyɛ atamba yí butéŋí.
Bí ŋeé wuúci íínjíé nɔtɔŋɔtɔ́ŋɔ́ ɔ ɔɔbɔ́ ú manɔ́mɛ i iŋetí ci otúmbe ú butéŋí,
aáná bí ŋeé wuúci túmékíne eŋéndu,
bí wuúci cɛ́cáka báyɛ :
« Hɔɔ́ɔʼ,
Otéŋí u *Besuif ! »
30 Bí wuúci túékíne maatá,
bí wuúci súbéke a aatɔ́ na nɔtɔŋɔtɔ́ŋɔ́ enú bí ŋeé hitútúne e uúyé ɔɔbɔ́.
31 Ɛ́makɛ́la bíé wuúci cɛ́cáká aáná,
bí ŋé wuúci laŋɔ́na kaba e cibólótoto eécí,
bí ŋé wuúci hélúmúnyi bíáyɛ́ bɛlaŋa ;
nyi wuúci cɔbana eényí o okoó wuúci aátɛ́na ɔ ɔmbásá.
Bá ma yaátákɛ́na Yésus ɔ ɔmbásá
32 Ekúlú ayɛ́ bá ŋa bɔ́ bá bábɔ́ cɔ́cɔbakana Yésus o okoó wuúci aátɛ́na ɔ ɔmbásá,
bá ŋá bɔ́ ɔ́ɔ́ndɛ́mána Símon,
ɔɔcɔ a wɔmɔtɛ́ u bálɛ́ka ci Silɛ́ɛn.
Bicénji ŋé wuúci éékínyi ɔbɛ́túáhɛ́na ɔmbásá ú Yésus.
33 Bá ŋga háma aá haála ahá bɔ́ ŋɔɔ́ lɔ́ŋɔ báyɛ « Kɔlɔkɔ́ta » ;
ɛ́cɛ « haála há nuɔ́ŋɔ́lɔ́ŋɔ́lɔ. »
34 Bicénji ŋa sɛ́ bíé wuúci múúsi meluku a mááŋa malatákánɔ́ na bɔkanyɛ́ abɔ́ bɔ́ ŋɔ lɔ́ŋɔ anyía míile,
mbá ekúlú eyí u ŋeé meéme ɔɔ́kɛ́tɛ́na,
wuúci ta ɔmúá.ª
35 Nyíábɔ́ nyɛátákɛ́na Yésus eényí ɔ ɔmbásá,
bá ŋá aáfákána bíáyɛ́ bɛlaŋa,
ɛ́cɛ bá ma bɔ́ ááhakɛna ɔndɔŋɔ o omenyi bɔlaka abɔ́ ɔɔcɔ okime eé beébe áŋa wu ohiite.
36 E elime eécí,
bé ŋe bú límékíne a bɛtáta.
37 Bɔ́ ŋɔ yɔɔ́ŋɔ́kɔ hɛkɔma ehí bé ŋeé wuúci ɔɔ́nɛ́na e hiíhi ;
bɔ́ háya ɔ ɔmbásá,
ɔ ɔmuaná ú aatɔ́ yí Yésus.
Bɔ́ ŋɔ yɔɔ́ŋɔ́kɔ báyɛ :
« Ooci áŋa Yésus,
otéŋí u *Besuif. »
38 Bá ŋa bɔ́ aátákɛ́ná tɔ́na baŋána béfendí ɛ ɛmbásá hoóhi ne Yésus :
Ooci ɔ ɔmbásá a wɔ́mɔtɛ́ a aháŋá yɛ́ ɔɔbɔ́ ú manɔ́mɛ,
ooci a wɔmɔtɛ́ ɔ ɔmbásá a wɔ́mɔtɛ́ a aháŋá yɛ́ ɔɔbɔ́ ú meényi.
39 Baacɔ a bá ŋa bɔ́ bá bábɔ́ hɔ́laka aáhá ŋa bɔ́ bá bébú wuúci ɔɔ́mbɔ́náka,
bé wuúci bíbúnúnéke,
40 bá kɔ́ɔnaka báyɛ :
« Ɔnɔ́kɔ́,
kuɔŋɔ́ awɔ́ ɔ ɔ́ŋa wu ɔkataka *Ciíbe cɛ Bandɔ́mɛsɛ́,
wɔ́ɔ falɛfɔtɔkɔna ci etémbí ɔ mɔɔ́sɛ́ matátɔ́,
bínóhí kuɔŋɔ́ bɛ́muátá aná ;
sɔ́ɔ́na ɔ ɔmbásá mbɔ́kɔ ɔ ɔ́ŋa Ɔɔ́nɔ́ u Bandɔ́mɛsɛ́. »
41 Híáná tɔ́na,
ne betéŋínyi *beluli nyiínjie,
ne *beékúnyi bikotí,
na *baáŋá bé Besuif ŋa bɔ́ bá bábɔ́ ɔɔ́mbɔ́náka Yésus,
bá kɔ́ɔnaka báyɛ :
42 « U ŋo nóhíki baacɔ bé etémbí,
mbá u tɛ a bá wu obínóhi wuúci bɛ́muátá !
Otéŋí u *Islayɛ́l oócí aáná e ?
Wá sɔ́ɔ́na ɔ ɔmbásá aná,
mbá tuásɔ́ háya mɔŋɔlɛ́ nááyá.
43 U ŋaá háya mɔŋɔlɛ́ ná Bandɔ́mɛsɛ́.
Ɛ́hɛ́ɛ,
mbɔ́kɔ Bandɔ́mɛsɛ́ ŋeé wuúci léne,
wé wuúci háŋɔ́na aná !
Tɛ́ka u ŋaá kɔ́ɔ́na ɔsɛ wáŋa Ɔɔ́nɔ́ u Bandɔ́mɛsɛ́ e ? »
44 Ta baŋána a bá ŋa bɔ́ bá baátákɛ́nánɔ́ ɛ ɛmbásá ɔlɔŋɔ ne wuúci ŋaá bá bébú wuúci ɔɔ́mbɔ́náka tɔ́na.
Owé ú Yésus
45 O otúme ɛ ɛkatɛ́katɛ́ cɛ buɔ́sɛ́,
ɔ ɔkɔɔ́háma i injéŋí ciíci ɛ́tátɔ́,
ibíne ŋaá kua i iisí ikime.
46 I injéŋí ɛ́tátɔ́ eécí aná,
Yésus ŋó bókíte buáŋá ɔsɛ :
« Eli,
Eli,
lama sabaktani ?
»,
ɛ́cɛ anyía « Ciamɛ Bandɔ́mɛsɛ́,
ciamɛ Bandɔ́mɛsɛ́,
anyíatɛ́ ɔ́ mɔɔ́ mɛ bɛ́yúata e ? »*
47 Ɛ́makɛ́la bɔ́mɔtɛ́ a baacɔ a bá ŋa bɔ́ bá aáhá tálɛ́mákɛ́na ábɔ́ lɔ́kɔ́ma aáná,
báyɛ :
« U ŋɔɔ́ lɔ́ŋɔ Éli. »
48 Hí a yaátɛ́ ekúlú,
ɔɔcɔ a wɔmɔtɛ́ eé beébe ŋá cabɛ́tɛ́na ɔ ɔcabɛtɛna,
ú ŋge yubíne kɔcá a bɛányákánɔ́ bí meluku,
u ŋé ciíci fekí a nutɔŋɔtɔ́ŋɔ́,
u ŋé ciíci kosíti e nyuúté nyí Yésus anyía wɔ́ cɔ́njɔkɔ.
49 Mbá bɔsɔ́ɔ́kɔ́ ɔ bɔ́mɔtɛ́ báyɛ nááyá :
« Caŋá ɔ wɔɔ́kɔ ;
túɔ cɔba ɔ ɔlɛca mbɔ́kɔ Éli ŋa fáaya,
yó koó wuúci kétúnyi ɔ ɔmbásá. »
50 E ekúlú eéyé Yésus ŋe túné bókíte bɔ́áŋánáŋána,
nyiomboko aatɔ́ eényí.
51 Hí e ekúlú etéeyé,
ekéti yɛ́ bɔlaka a yɛ́ ŋaá bá yá sɔ́mbɔ́tɔ́kɔ́na *Ciíbe cɛ Bandɔ́mɛsɛ́ ŋa láhɛa ɛ ɛkatɛ́katɛ́,
o otúme ɔ ɔmuaná ɔ ɔkɔɔ́háma ɛ ɛmbana.
Aáná ɔmɛsɛ́ ŋeé bínyiétínyi,
bɛandándá bɛ́ andányɛ́ bíɔ salɛaka.
52 Biinyie bíó hélunueke,
bɛlɔ́ŋɔ́ biéŋí bɛ́ bɛtálɛ́mánánɔ́ bɛ́ baacɔ ŋá háányúáka o owé ;
53 bɛ́ ŋá hámɔ́kɔ́na e biinyie.
Ɛŋakɛlá Yésus á háányúa o owé,
bí ŋge oófókíne e efúúménénú yɛ́ bálɛ́ka.
Baacɔ beéŋí ŋe bú biíbi lɛcáka na cáábɔ́ eése.
54 Ne mutéŋínyi bicénji etíne atáánɔ na bɔsɔ́ɔ́kɔ́ a bá ŋa bɔ́ bá aáhá ne wuúci a bɛtáta bí Yésus ŋa bɔ́ lɛ́caka na ɔmɛsɛ́ ewú ú ŋe bínyiétínyi na bɛsana a bɛ́ ŋa bɛ́kɛ́láka e úúyé owé.
Aáná bulíkílíki ŋeé beébe tímbíé,
bá nákamaka,
mbá báyɛ :
« Yááŋa taaká anyía ɔɔcɔ ooci ŋaá bá Ɔɔ́nɔ́ u Bandɔ́mɛsɛ́. »
55 Bɔ́mɔtɛ́ beénjú ŋa bɔ́ bá tálɛ́mákɛ́na enenyíé,
bé bísíémúkúnyi.
Beébe eébé bá ŋa bɔ́ bá ɔlɔŋɔ ne Yésus o otúme a *Kalilé,
bé wuúci kɛlakɛna masɔ́ma.
56 Eé beénjú eébé,
na Malíi,
itónyi cɛ Makatala,
na Malíi,
iinyí cɛ na Sáak na Yɔ́sɛb,
ne oónyí u Sebeté a wáŋa iinyí cɛ bááyɛ́ baáná béfendí,
ŋa bɔ́ bá.
Bé meé nyie Yésus
57 Nanyiɔ́fɔ́ eényí,
ɛnɔ́mɛ cɛ ɔɔcɔ u bálɛ́ka cɛ Alɛmatɛ́,
nyiínyi ɛ́cɛ Yɔ́sɛb,
ŋa kaáháma.
U ŋaá bá tɔ́na *muákɔ́nɛ́na a mumɔtɛ́ mu Yésus.
58 Wuúci oócí u ŋga báta Bílat omime ú Yésus.
Aáná Bílat ŋe yiínjie makɛ́nda anyía bé wuúci iínjíé.
59 Yɔ́sɛb ŋé hiite omime,
u ŋá bákákɛ́na na ɔmbɔ́mɔ́,
60 nyikeényie eényí a yááyɛ́ eenyie a yɔɔ́sɔ eyí u ŋeé tímísíki a nyɛndányɛ́ noómi.
E elime eécí,
u ŋeé fúŋúlísíki yaandándá yɛ́ nyɛndányɛ́ e nyiofine nyí eenyie,
u ŋé súéte.
61 Na Malíi,
itónyi cɛ Makatala,
na Malíi ooci a wɔmɔtɛ́ ŋa bɔ́ bá límine enenyíé,
eenyie eébú eé buúse.
Bibulúsu ŋa bɔ́ táta eenyie yí Yésus
62 Ɔ ɔyá ɔyá,
buɔ́sɛ́ a bɔ́ ŋaá látá buɔ́sɛ́ bɔ́ ɔbɛ́tábɔ́nákɛna ehélúme yí *Besuif,
ª ne betéŋínyi beluli nyiínjie na Bafalisiɛ́ŋ ŋa bɔ́ cɔ́ba ná Bílat,
63 mbá báyɛ nááyá :
« Otéŋí,
tu ŋa sɔ́ bɛ́táá anyía ekúlú ayɛ́ ɔfalafala ooci ŋaá bá wa yánáŋa o olíhe,
u ŋaá bá waá kɔɔnaka ɔsɛ u káá háányua o owé e elime cɛ mɔɔ́sɛ́ matátɔ́.
64 Iínjíé makɛ́nda aná ma ɔkɔtátáka eenyie ɔ ɔkɔɔ́háma ɔ mɔɔ́sɛ́ eémé matátɔ́,
ananyía bááyɛ́ *baákɔ́nɛ́na tí ke éébe omime,
mbá bé húlikinyi baacɔ bá bunɔŋɔ anyía u ma háányua e biwéewé ;
keyé afala yí elime eéyé káá bá na makɛ́nda buéŋí ɔ ɔhɔla afala yí buúse. »
65 Mbá Bílat ɔsɛ :
« Oo,
i ŋé mi lumítíne ;
ánɔ ka háya bíánɔ́ bibulúsu,
bɛ́a tátáka eenyie eéyé,
háyɛ bú ŋaá banɔ́ bíléníne. »
66 Bá ŋá cɔba,
bé ŋé súŋé nyɛndányɛ́ bɔmbányɛ bɔmbányɛ e nyiofine nyí eenyie,
bé ŋé síke bibulúsu o o yiíyi tátáka.