<<    <     1 Samuel     17     >    >> 
David nɛ Goliyaf yɛla
17
1 Saŋkaŋa Filistia dim la da la'as zabzabidib Soko linɛ bɛ Juda teŋin la ye ba zab. Ban da la'asi naae la ba da keŋ digin Efes-Damim, ka li anɛ teŋ kanɛ bɛ Soko nɛ Azeka teŋsʋk. 2 Saul nɛ Israel dim la da la'as taaba Ela bɔn'ɔgin gban'e ban na niŋ si'em tʋ'ʋs Filistia dim la. 3 Filistia dim la da la'as nɛ kʋkʋn zug, ka Israel dim mɛ bɛ kʋkʋn yinne zug ka bɔn'ɔg yʋ'ʋn bɛɛ ba teŋsʋk. 4 Filistia dau sɔ' da yi Gaf teŋin na ka o yʋ'ʋr buon Goliyaf. O da anɛ ba zaba gandaug, ka o wa'alim gat ninsaali nar ye o wa'am si'em. 5 O da pid nɛ kʋnt zupibig, ka yɛ zaba fuug linɛ ka ba nɔk kʋntzɛn'ug gbila tusa anu maal. 6 Ba da zan'anɛ kʋntzɛn'ug la maal wʋʋ ta'ada ka o pid ka sieba mɛ ligil o gbɛya. Ka o kpan da ya'ae o nya'aŋ ka mɛ an kʋntzɛn'ug. 7 O kpandaug la da wa'am nɛ hali, ka li kpanbiel la tɛbisim an kʋnt gbila kɔbisyuobʋ. Ka onɛ ziidi o gbanti'edʋg la bɛɛ o tuon. 8 Goliyaf da duoe zi'en ka tansi tʋ Israel dim la ye, “Bɔ ka ya yina zi'e tuunl taaba ye ya zabɛ? Mam ka'anɛ Filistia nid ka yanam mɛ an Saul yammisɛ? Gaŋimi dau yinne ka o kɛɛn m san'an na. 9 O ya'a nyaŋi zabi kʋ mam, ti na lɛbigi ya yammis; amaa mam mɛ ya'a nyaŋi kʋʋ o, yanam mɛ na lɛbigi ti yammis ka tʋmmi tisidi ti.” 10 Filistia dau la da lɛn yɛl ye, “Nannanna mam gban'e ye m zab nɛ Israel dim gandaug. Gaŋimi sɔ' ka mam nɛ on tʋ'ʋs taaba.” 11 Ban wʋm Filistia dau la pian'ad la, dabiem da kpɛn' banɛ hali ka ba sʋnf san'am.
12 David da anɛ Jese onɛ an Efirata nid la biig, ka da yi Juda, Betilehem sʋ'ʋlim. Jese da mɔr biribis anii. Saul saŋa la o da anɛ ninkʋdʋg ka di yʋma bɛdegʋ. 13 Jese biis atan' da dɔl Saul n keŋ zaba la. O bikpɛŋ la yʋ'ʋri da buon Eliab, ka onɛ tia'al la yʋ'ʋr buon Abinadab, ka onɛ paas atan' la yʋ'ʋr buon Siama. 14 David n da an kpaanr, ka kpɛɛmnama atan' la da dɔl Saul. 15 Amaa David da ɛɛn kennɛ Saul san'an ka lɛbid yinne guri o saam kɔnbid Betilehem teŋin 16 Bɛogʋn nɛ zaam wʋsa Filistia dau la da ɛɛn yinɛ na zi'en ka pian' o ya'amin, hali ti paae dabisa pisnaasi daar. 17 Jese da yɛl David ye, “Nɔkim kawɛnsɛn'ɛda nɛ bodobodo gbila piiga paasi keŋ tɔ'ɔtɔ tisi fʋ bieya la ban la'as zin'isi'a la. 18 Nɔkim waagazi nam nwa piiga pɛ'ɛsi keŋ tisi ba kpɛɛm la. Kem gɔsi ba ka lɛb na ka m wʋmi ba labaar. 19 Ban nɛ Israel dim la wʋsa bɛ Saul san'an Ela bɔn'ɔgin la zabid nɛ Filistia dim la.” 20 Bɛogʋ da nie la, ka David dɛŋi isigi gu'ul kɔnbid la nɛ kɔnbkem yinne, ka lɔ la'ad la nwɛnɛ Jese pa'al o si'em la. O da keŋ paae bam bɛ zin'isi'a la ka soogianam la mɛ maal siri yit ye ba keŋ zaba zin'igin la, ka pɔɔd zaba pɔɔr. 21 Israel dim la nɛ Filistia dim la da tuunl fɔɔli ka zi'enɛ kpa' taaba. 22 David da bas la'ad la tis soogianam la la'agur la ka zɔɔ keŋ zaba zin'igin la pʋ'ʋs o bieya la. 23 On da nam pian'ad nɛ ba la, ka Goliyaf onɛ an Filistia dim gandaug la ya'an yina tʋ'ʋd Israel dim la, ka David wʋm.
24 Israel dim la da nyɛ dau la, ba wʋsa da zɔɔ lɛb nya'aŋ nɛ dabiem 25 ka yɛl ye, “Ya nyɛ dau kaŋa yit daar wʋsa si'em laa? Ala ka o tʋ'ʋdi ti daar wʋsa bɔɔdi ti nɔɔrin. Na'ab la yɛl ye o na tis onɛ nyaŋi kʋ dau la kpan'am, ka na lɛn nɔk o pu'ayua tis o sɔba ka o di. Ka on sɔb yidim wʋsa kʋ lɛn yɔ lampɔɔ.” 26 David da bu'os dap banɛ zi'e kpi'e nɛ o la ye, “Ba ye bɔ ka ba na nɔki tis onɛ nyaŋi kʋ Filistia dau nwa ka yis Israel dim nyan kaŋa pʋʋginɛ? Filistia dau kaŋa aan anɔ'ɔnɛ, mɛ pʋ kpɛn' baŋʋʋ ka tɛn'ɛs ye o na nyaŋi zab nɛ Wina'am kanɛ vʋe la soogianama?” 27 Ba da tuunsi tis o ban pʋn yɛt si'em la ye, “Nɛ' ka ba na nɔki tis onɛ wʋsa nyaŋi kʋʋ o.”
28 Eliab onɛ an David bier kpɛɛm la da wʋm ka o pian'ad nɛ dap la, o sʋnf da duonɛ nɛ o hali ka o bu'os o ye, “Bɔzug ka fʋ kɛn kpɛla na? Ka anɔ'ɔn ka fʋ nɔk kɔnbid banɛ an bi'ela la gu'ul sian'arin la? Mam mi' fʋ pa'alim-mɛŋ nɛ fʋ sʋnkpi'euŋʋ an si'em. Fʋ kʋdim kennɛ na ye fʋ gɔs zaba la!” 29 Ka David lɛbis ye, “M maal bɔ? M la'am da ya'ae m nɔɔrɛɛ?” 30 Ka o lɛn fɛndigi lɛb sɔ' san'an ya'asi lɛm pian' pian'akan nɔɔ, ka dap la lɛbisi yɛl o wʋʋ bam pʋn yɛl o si'em la.
31 David n da pian'ad si'el la, nidib da wʋmya, ka keŋ yɛl Saul, ka Saul tʋm ye ba buol o na. 32 David da yɛl Saul ye, “Da kɛ ka Filistia nid la yɛla kpɛn'ɛs sɔ' dabiem; man onɛ an fʋ sankpan'as la na keŋ zab nɛ o.” 33 Ka Saul da lɛbis o ye, “Fʋ kʋ nyaŋi keŋ zab nɛ dau kaŋa; fʋ anɛ biig, amaa oŋa pʋn anɛ zabzabid o biilimin sa.” 34 Amaa David da yɛl Saul ye, “Mam anɛ onɛ guri m saam pɛ'ɛs. Ka saŋa kanɛ wʋsa ka gbigim bɛɛ kunduŋ kena gban'e pɛbil pɛ'ɛsin la gaadɛ, 35 m ɛɛnti zɔnɛ dɔl o keŋ nwɛ' o ka kpidig pɛbil la o nɔɔrin. O ya'a zan'as ken ka fɛndig ye o zab nɛ mam, m ɛɛnti gban'e nɛ o yier baba la ka nwɛ' o kʋ. 36 Man kʋ gbigima nɛ kunduna; Filistia dau kanɛ pʋ kpɛn' baŋʋ nwa nwɛnɛ bʋnkɔnbban yinne nɛ, bɔzugɔ o bɔɔdnɛ ye o zab nɛ Wina'am kanɛ vʋe la soogianam. 37 Zugsɔb kanɛ faaɛn mam yi gbigima nɛ kunduna nu'u-ɛɛnsin la na nyaŋi faaɛn mam yi Filistia dau kaŋa nu'usin.” Saul da yɛl David ye, “Kem ka Zugsɔb la na bɛ nɛf.” 38 Saul da yɛɛgi o mɛŋ zaba fuugʋ yɛɛl David ka nɔk gbian'anʋ yɛɛl o, ka nɔk kʋntzɛn'ug zupibigi pid o. 39 David da nɔk o sʋ'ʋgi kɔri pa'al fuug la zug, ka yʋ'ʋn duoe makid ye o keŋ giligi gɔs bɔzugɔ o pʋ miilim la'aban yɛɛbɔ. David da yɛl Saul ye, “M kʋ nyaŋi yɛ la'abama, bɔzugɔ m pʋ miilimi ba yɛɛbɔ.” Ka yɛɛsi ba digil. 40 O da nɔk o balaar, ka yii sig kɔlʋgin pi'is kugsaliba anu su o kɔnbkem buorigin la, ka zanli o luobʋgʋ gaad ye o tʋ'ʋs Filistia dau la.
41 Ka Filistia dau la kennɛ li'en David ka onɛ ziid o gbanti'edʋg la gaad o tuon. 42 O da ʋk o nindaa gɔsi nyɛ David ka o an bizi'an ka vɛnl, ka o nɛ'ɛs o 43 ka bu'os o ye, “Mam anɛ baa, ka fʋ zanl balaari kennɛ m san'an naa?” Ka Filistia dau la kan'a ba teŋgbana ziil David. 44 Ka o yɛl o ye, “Kem kpɛla na, ka m na nɔki fʋ ni'imi tis baas nɛ zuund!” 45 Ka David yɛl o ye, “Fʋ kennɛ na ye fʋ zab nɛ mam nɛ sʋ'ʋs nɛ kpana nɛ piema, amaa man tʋ'ʋsidif nɛ Zugsɔb onɛ an Paŋtita'ar Sɔb la yʋ'ʋr, ka an Israel soogianam Wina'am onɛ ka fʋ pɔ'ɔgidi o yʋ'ʋr la. 46 Zina, Zugsɔb la na nɔki fʋ niŋi m nu'usin ka m nwɛ' fʋ digil ka fi'igi fʋ zug. Zina m na nɔk Filistia soogianam niŋgbina la tis baas nɛ zuund, ka dunia wʋsa na baŋ ye Israel dim mɔr Wina'am. 47 Banɛ la'as kpɛla wʋsa na baŋ ye li ka' sʋ'ʋs nɛ kpana ka Zugsɔb la zaŋidi faand o nidiba; zaba la anɛ Zugsɔb la din, ka dinzug o na nɔki ya wʋsa niŋi ti nu'usin.”
48 Filistia dau la kennɛ li'en o ye o zab la, ka David zɔ tɔ'ɔtɔ keŋ tuon ye o tʋ'ʋs o. 49 Ka tʋmi o buorigin la yis kugir yinne niŋ luobigin la yuulim-yuulim vɛnlig, ka kugir la keŋ nwɛ' Filistia dau la gbɛ'og ka vʋdigi kpɛn' pʋʋgin, ka o luu avanba.
50 David da nyaŋ Filistia dau la nɛ luobʋg nɛ kugir; ka pʋ zanl sʋ'ʋgʋ o nu'uginɛ. 51 David da zɔɔ keŋ zi'en o zugin ka fuoe Goliyaf mɛŋ sʋ'ʋgʋ yisi li tɛɛngʋn. On kʋʋ o la nya'aŋ, o da nɔk sʋ'ʋg la fi'igi o zug. Filistia dim la da baŋ ye ba gandaug la kpiya la, ba da fɛndigi gban'e zɔɔg. 52 Ka Israel nɛ Juda dim da mɛ niŋi ba kadib diin ka kaasid kuŋʋ dɔlli ba hali ti paae Gaf sʋ'ʋlim ti paae Ekron yaŋirin la. Banɛ ka ba kʋʋ ba la da dig nɛ gbandaa Siaaram suorin la ti paae Gaf nɛ Ekron. 53 Ban da kadi ba naae ka lɛb na la, ba da keŋ Filistia dim la'asʋg zin'igin la vaae ba la'ad la wʋsa. 54 David da nɔk Filistia dau la zug la mɔri kɛn Jerusalem na, ka nɔk Filistia dau zaba la'ad la digili o mɛŋ sʋgʋrin.
55 Saul n da gɔt David ka o yit ye o tʋ'ʋs Filistia dau la, o bu'os Abner, onɛ an soogianam la kpɛɛm la ye, “Abner, anɔ'ɔn biigi an dasaŋ kaŋa?” Ka Abner lɛbis o ye, “Naa, Na'aba, ya'a an sida mam zi'.” 56 Na'ab la da lɛbis ye, “Mɔɔm baŋ dasaŋ la an sɔ' biig.” 57 David n da kʋ Filistia nid la naae ka lɛb na la, ka Abner dɔl o keŋ Saul san'an na ka David nan zanl Filistia dau la zug. 58 Ka Saul da bu'os o ye, “Dasaŋa, fʋ aan anɔ'ɔn biiga?” Ka David lɛbis ye, “Mam anɛ fʋ sankpan'as Jese onɛ yi Betilehem la biig.”