MAKTUB GE
ANABI ISAYA
NE
Fare pala hageya
Isaya pe wanna go «Bage ɗiŋnedin a Bage máya ne». Maktub ge anabi Isaya ne 1:1 ŋgay go na Isaya ge Amoz vya njaŋge na ne. Na sḛ tó kaŋ ge del kikis ɓyalar para wara myanaŋgal para anuwa̰y (765) J.K ndwara zḛ, ɓo tolla ge na ne ne temel ge Dok ne pe ge del kikis ɓyalar para wara anda (740) J.K ndwara zḛ, del ge gan Ozias ne su go (6:1-13). Ke na temel suwal Ursalima diŋ mbo kaŋ ge del wara anda go. Ne jo̰ del mbe ma zi, suwal YUDA ka da ne iigiya ge be to, ndwara go Asiriya ma ka ke muluk suwal ma pal ne, gan Ahaz dwa no go na gwan ne na pala gan ge Asiriya ma ne pe se ndwara koy tene. A go no, anabi Isaya tol Yuda ma no go nama ho̰ fareba Bage ɗiŋnedin ta, nama ka̰ nama saareya ma na pal me (7:9).
Maktub ge anabi Isaya ne varseya ga̰l pe ataa:
Ne Isa 1—39 Isaya jan fare da ne pehir ge Israyela ne ma ne pehir ge ɗogle ma. Ne jo̰ Israyela vya ma gwan mbo ne viya̰ ge dosol go to, a gwan ke mborra eya ge Dok ne ma pal to, a gwan kwa a̰se ma ne kumur ma ne vya kya̰le ma a̰se to ɗe, Dok teme anabi Isaya ya nama ta no ndwara mḛre nama ne nama kaŋ kerra ge sone ma pe (Isa 1—12). Anabi be mḛre Israyela ma ɗogle to, mḛre pehir ge ɗogle ma me: Babilon ma, ne Filistiya ma, ne Mowab ma etc (Isa 13—23). Ne Isa 24—27, 34—35 jan fare ge iigiya ge ɓaŋlaŋ ge ne mbo ke dḛ ya suwar pal, ndu a̰me ɗu, ko suwal a̰me ɗu mbo jyat baŋ be ge ɓol iigiya to to. Ne Isa 36—39 jan fare ge anabi ma ne gan Ezekiyas buwal zi swaga ge Asiriya ma ne ka terse Ursalima ne pore mballa go.
Ne 40—55 Swaga mbe go naa a̰me ma tó na go na maktub laar iyalla ne. Mḛreya ge Ursalima ne á go, Dok ga gwan’a da ne Israyela vya ma ge bama suwal go dimma ne a ne gwa̰ ne suwal Masar ya go. Dok be vyale ne nama to, be dol nama uzi to, amma mbo gwan kwa nama a̰se, mbo má nama, ne jo̰ na sḛ a Bage máya ne.
Ne Isa 56—66 go, jan fare ge gwanna ge naa ge ne mbo mo̰r zi ma ne ya. Gwanna ge nama ne ya go, a ɓo suwal burmiya, naa gá a̰se, naa gwan mbo ne viya̰ ge Dok ne go to, a ga ke sḭḭm mo̰r. A go no, anabi Isaya gwan waage nama fare ge kwaɗa ge Dok ne no, ne da pe na sḛ a bage temeya ge O̰yom ge Dok ne ne.
Isaya waage fare ge Jeso Kris ne mbo ya wi na wak. Naa ge ne njaŋge maktub ge wak tuli ge giya̰l ne ma he fare ma gḛ ne maktub ge Isaya ne zi.
Varseya ge maktub ge anabi Isaya ne
1- Maktub ge zḛ ge ge Isaya ne: (1—39)
- Fare waage Israyela vya ma pal (1—12)
- Mḛreya ge pehir ge ɗogle ma ne (13—39)
2- Maktub ge azi ge Isaya ne: Laar iyalla ge Israyela vya ma ne (40—55)
3- Maktub ge ataa ge Isaya ne: Gwanna ge Israyela vya ma ne ya (56—66)