MAKTUB GE
ANABI IRMIYA
NE
Fare pala hageya
Irmiya gale ne bool (1:6), Dok tó na ne na fare pe no ge suwal Ursalima diŋ. Tó na del 626 Jeso Kris ndwara zḛ ge muluk ge gan Jozias ne zi. Ke temel ge anabi ne mbo kaŋ ge del wara anda go ge suwal Yuda go. Del mbe ma pul zi, suwal Yuda ne iigiya, gan ma ne naa ga̰l ma kwa swaga ge e bama koo to. Ne jo̰ Masar ma ne Babilon ma ka ke muluk suwal ma pal ne ɗe, naa a̰me ma ka ɓyare go bama ɓa̰ bama pe da ne Masar ma, a̰me ma ka ɓyare go bama vḭ Babilon ma me. Irmiya ka nama ge ne ɓyare go Yuda ma vḭ Babilon ma pe ma buwal zi. Amma naa gḛ a be ɓyare na fare mbe to, da ne pe no, Irmiya ɓo yál ma gḛ no: a dó na daŋgay zi ndwara ataa, tub se ndwara ɗu (38:6), na kaam ma ɓyare go a hṵ na uzi ndwara azi (26:11, 38:4). Ne temel ge Dok ne pe Irmiya vḭ tene go na san gwale to (16:2), pe aya ge na ne, na pehir ma zwa na ne pool mbo suwar Masar (43:9-11, 44:30), su ya go.
Ge na kaam ma za̰ na fare ɗe, ka ke fare sḭ ma: Ya̰ na bit hubiya ndwara jan go na ɓase ma hubi ya go nama hamba be gwan ga to (Irm 13), mbo ɓa na tool uzi ndwara jan go Dok mbo vḛne na ɓase ma uzi ne nama sone ma pe (Irm 19), yat gaaso pul ndwara jan go mborra ge nama ne mo̰r zi no puy ɗe nama mbo gwan’a nama suwal go (Irm 32). Yál ge na ne ma zi no pet puy ɗe, Irmiya be kan na tok ne temel ge Dok ne ta to.
Ge Maktub ge anabi Irmiya ne zi, Irmiya waage na pehir ma fare ne yál ge ne ɓyare det nama pal, ne jo̰ nama sḛ ma pet a gwan mbo ne viya̰ ge Bage ɗiŋnedin ne go to. A go no, ka ke nama fare sḭ ma no 1:1—25:38.
Ne 26:1—45:5 wan katɗa ge Irmiya ne pe ge gan Yoyakim ma ne Sedekiyas ma ne naa ga̰l ma ta, a swaga mbe no wan yál njotɗa ma ge Irmiya ne pe gḛ ne.
Ne 46:1—51:64 Irmiya jan fare da ne pehir ge ɗogle ma, mḛre nama ne nama kaŋ kerra ge sone pe, ago Dok mbo gwan ne nama potɗa.
Ne 52:1-34, wan ameya ne gulla ge Ursalima ne pe.
Yál njotɗa ge Irmiya ne a dimma ne yál njotɗa ge Jeso ne go, na ge ne hon nee máya. Irmiya waage wak tuli ge giya̰l ge Dok ne mbo ke ya ne na ɓase ma (Luk 22:20, 1Kor 11:25).
Varseya ge maktub ge anabi Irmiya ne
1- Tolla ge Irmiya ne (1:1-19)
2- Mḛre ge Yuda ma ne (2:1—25:38)
3- Katɗa ne yál njotɗa ge Irmiya ne (26:1—45:5)
4- Mḛreya ge pehir ge ɗogle ma ne (46:1—51:64)
5- Detɗa ne burmiya ge Ursalima ne (52:1-34)