Bɩɩbɔ́ɔ́zɩ ɩráa ɩlá túúbá bɛkɛ́ɛ balakásɩ
13
1 Bɩdɛ́ɛ sáátɩ kɩḿ gɛ ɩráa nɛbɛ́rɛ wɔɔgɔ́nɩ bándɩ́m Yeésu Galilée ńba wenbá Piláatɩ weeyéle bakʊ wɛ sáátɩ wenkí bɔwɛ bánlám Ɩsɔ́ɔ sarásɩ nɛ́ bɛdɛ́ɛ tɔ́m.
2 Ngɛ Yeésu woobúsi wɛ sɩsɩ:
«Mɩ́nmaazɩ́ sɩsɩ Galilée ńba bɛḿ bɛgɛ́ɛ alaháácɩ́-dɩnáa kʊ́bɔnáa bakɩ́lɩ Galilée ńba baaganáa-rɔ gɛ baazɩ́ bɩdɛ́ɛ sɩ́m?
3 Aayɩ́.
Amá,
ménveerím mɩ́ɩ sɩsɩ a mɩ́dɛkɛ́ɛ ɩlá túúbá,
mɩ́nzɩ́m mɩ́rɩ́ŋa ńŋɩnáa bɛlɛ́.
4 Yáá ɩráa fuú na lutoozo bana wenbá Silowée ɖaḿ kiiwóro nɛ́ kɩɩzála bɔrɔ basɩ́ nɛ́,
mɩ́nmaazɩ́ sɩsɩ bɛlɛ́ bɛgɛ́ɛ yɩsɩráa bɩkɩ́lɩ Yerusalɛ́ɛm ńba rɩ́ŋa?
5 Aayɩ́.
Amá,
ménveerím mɩ́ɩ sɩsɩ a mɩ́dɛkɛ́ɛ ɩlá túúbá,
mɩ́nzɩ́m mɩ́rɩ́ŋa ńŋɩnáa bɛlɛ́.»
Figíyée tɩɩwʊ́ kɩ́dánɖʊ́ʊ nɛ́
6 Ngɛ Yeésu waaŋmatɩná wɛ na tɔmgɛɛzɩrɛ ɖɩna sɩsɩ:
«Ɩrʊ́ naárʊ wɛná na figíyée tɩɩwʊ́ ɩdɛ́ɛ víinyi fɔɔ́-daá.
Woobó sɩsɩ ɩkɔgɔ́rɩ́ kibíya nɛ́,
ngɛ ɩdana nabʊ́rʊ.
7 Ngɛ wɔɔdɔ́ weení wɛ́nbɛɛŋ́ víinyi fɔɔ́ nɛ́ sɩsɩ:
“Bɛɛ́ɛ,
bɩɩlá bɩ́ɩ́zɩ nasúdoozo nɖɔ́ mɔ́ngɔnɩ́ sɩsɩ mɔgɔrɩ́ figíyée kɩna kibíya nɛ́,
mádánnáa nabʊ́rʊ.
Bɩlɛ́ nɛ́,
bɛlɩ́ kɩ.
We-rɔɔzɩ́ gɛ kɩ́nnyɔɔ́ adɛ faala.”
8 Ngɛ weení wɛ́nbɛɛŋ́ víinyi fɔɔ́ nɛ́ woobúsi yɩ sɩsɩ:
“Kʊ́bɔnɩ́,
yele kɩ kɩtásɩ kɩcɔ́ɔ bɩ́nɩ ceení,
bɩka mobuúdi kɩdɛɛzɩ́ malára mamɩ́lɩ maɖʊ fuúle.
9 A máálá bɩlɛ́,
nabʊ́rʊ bɩ́nɩ kɩ́falʊ́ kɩ́nɖʊ́ʊ bíya.
A bɩlɛ́ gɛ kɩdaɖʊ,
na nÿéle bɛbɛlɩ́ kɩ.”»
Yeésu waawáázɩ alʊ́ kʊdɔndʊ́ʊ naárʊ Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ
10 Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ neɖére gɛ Yeésu wɛ wánwɩlɩ́ɩ Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ tɔ́m Ɩsɔ́ɔ ɖaazɛɛɖɛ́ neɖére-daá.
11 Alʊ́ naárʊ wɛ ńna;
alʊ́ ɩmʊ́,
zííni nakɩ́rɩ waazʊ́ʊ yɩ kɩɖʊ yɩ kʊdɔḿ bʊwɛná bɩ́ɩ́zɩ fuú na lutoozo nbɩlɛ́;
biilúúzi yɩ gɛ igoodée bɩlɛ́,
bɩka ɩ́dánbɩɩzɩ ɩsɩ́ɩ́zɩ ɩdɩ.
12 Yeésu waana yɩ nɛ́,
waayáa yɩ,
ngɛ wɔɔdɔ́ yɩ sɩsɩ:
«Ɖɔ́gɔɔ,
nyɛ́dɛ́ɛ kʊdɔḿ wɛɛdɛ́.»
13 Ngɛ waadɩ́nɩ ɩnʊ́ʊ́zɩ ɩrɔ,
alʊ́ ɩcáŋ ɩkʊrʊ́ ɩzɩɩzɛ́ɛ ńna‑ńna,
ɩbáázɩ Ɩsɔ́ɔ sám.
14 Amá,
ńŋɩnáa Yeésu waawáázɩ ɩrʊ́ Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ bɩlɛ́ nɛ́,
Ɩsɔ́ɔ ɖaazɛɛɖɛ́-dɛ́ɛ kʊ́bɔnɩ́ wɛɛyɛ́ɛ bɩdɛ́ɛ baaná ngɛ wɔ́ndɔ́m zamɔ́ɔ sɩsɩ:
«Wɛ́ loɖo wɛ ná sɩ balá tɩmɛ́rɛ,
bɩlɛ́ nɛ́ ɩgɔ́nɩ wɛ́ amʊ́ adaá bawáázɩ mɩ́ɩ,
bɩdɛkɛ́ɛ Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ gɛ sɩsɩ ɩ́kɔnɩ bawáázɩ mɩ́ɩ.»
15 Ńna gɛ Ɖádʊ́ʊ woobúsi yɩ sɩsɩ:
«Munáávikíwá bana ɖɔ́!
Mɩ́dáá naárʊ wɛ sɩsɩ Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ,
ɩ́dánlɩzɩ́ ɩdɛ́ɛ nɔ́wʊ yáá ɩdɛ́ɛ kpangbɔ́ɔ kaɖaaɖɩ́ɩ́ɖɛ iboná kɛ kɔkɔ́nyɔ́ɔ lɩ́m?
16 Ngɛ alʊ́ ceení,
Ibrahím wɛɛlɛ́ɛ weení Sitáánɩ waagba yɩ ɩɖɩ bɩ́ɩ́zɩ fuú na lutoozo nɖɔ́ nɛ́ ní.
Bɩdɔmɔɔná bobóɖi yɩ nibiiré ɖɩḿ ɖɩdaá Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ?»
17 Yeésu wɛ wánŋmatɩ́ bɩlɛ́ nɛ́,
ngɛ fɛɛrɛ́ waagba wenbá bádánjaa yɩ nɛ́,
amá,
zamɔ́ɔ kɩlɛ́ nɛ́,
bɩjɔɔ́ɔ kɩ niíni kɩ́nvaarɩ́ mááɖéwá wánlám tɩ nɛ́ tɩrɔ.
Báńŋɩ́náyɔ́ɔ bú-dɛ́ɛ tɔmgɛɛzɩrɛ
(Ɩbɛ́ɛ́ŋ Mat 13.31-32 na Mrk 4.30-32 ɖʊɖɔ)
18 Ngɛ Yeésu waadásɩ ɩtɔ́ sɩsɩ:
«Wé gɛ Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ kowúrɔ́ɔ waalɩ́ɩ.
Wé gɛ mánbɩɩzɩ́ mɛgɛɛzɩná kɛ.
19 Kaalɩ́ɩ báńŋɩ́náyɔ́ɔ bú ɩrʊ́ wɔɔgbɔ́ɔ iɖúu ɩvɔɔ́-daá nɛ́ gɛ.
Wɔɔnyɔ nɛ́,
ngɛ ɩdɛ́ɛ tikú waabɩ́sɩ tɩɩwʊ́ bɩka siḿsi wɔ́ngɔnɩ́ sɩ́nlám sɩdɛ́ɛ ɖɛ́ńɖɛ́lá kɩdɛ́ɛ wʊláázɩ-daá.»
Faadɩ́nɩ bónnuudináa kpɔ́nɔ́ mʊ́tʊ nɛ́
(Ɩbɛ́ɛ́ŋ Mat 13.33 ɖʊɖɔ)
20 Yeésu waadásɩ ɩtɔ́ sɩsɩ:
«Wé gɛ mánbɩɩzɩ́ mɛgɛɛzɩná Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ kowúrɔ́ɔ.
21 Kɔjɔɔ́ɔ gɛ nyazɩ kpɔ́nɔ́ faadɩ́nɩ alʊ́ wɔɔgbɔ́ɔ inuudiná kpɔ́nɔ́ mʊlʊ́m agúwe natúdoozo hálɩ kpɔ́nɔ́ mʊ́tʊ rɩ́ŋa ɩkpa nɛ́.»
Ɩzʊʊná ɖaḿ wɔnɔɔ́ kadawála nɛ́
(Ɩbɛ́ɛ́ŋ Mat 7.13-14, 21-23 ɖʊɖɔ)
22 Yeésu wɛ́nɖɛɛ́ Yerusalɛ́ɛm nɛ́,
wɔɔgbɔɔná tɛ́ɛ́dɩwá-daá na tɛɛbíízi-daá bɩka wánwɩlɩ́ɩ ɩráa Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ tɔ́m.
23 Ngɛ ɩrʊ́ naárʊ wɔɔbɔ́ɔ́zɩ yɩ sɩsɩ:
«Kʊ́bɔnɩ́,
yaatá ɩráa cʊ́kɔ sɩ iyuú na lɛ́ɛ́dɩ bɩlɛ́.»
Ngɛ Yeésu woobúsi sɩsɩ:
24 «Ɩjáárɩ mɩ́dɩ ɩsʊʊná wɔnɔɔ́ kadawála nɛ́,
káma,
ménveerím mɩ́ɩ sɩsɩ ɩráa ɖabata wɔ́ngɔnɩ́ bacáárɩ badɩ sɩ basʊ́ʊ,
amá,
bádánbɩɩzɩ.
25 A bɩgɛ́ɛ sɩsɩ ɖɔɔ́-dʊ́ʊ waagʊrʊ́ ɩtɔ wɔnɔɔ́ ngɛ mɩ́gɔ́wɛ ná asʊ gɛ mɩ́ɩ́báázɩ tará kɔtɩ́ mɩ́ndɔ́m sɩsɩ:
“Kʊ́bɔnɩ́,
tʊlʊ́ ɖáa” wónbusí mɩ́ɩ sɩsɩ:
“Máásɩ lénlé mɩ́ɩ́lɩ́ɩ́ná nɛ́.”
26 Ńna gɛ mínbusí yɩ sɩsɩ:
“Ɖána nya ɖééɖí ɖɩnyɔ́ɔ,
ngɛ nyááwɩ́lɩ Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ tɔ́m ɖɛ́dɛ́ɛ wɔnásɩ-daá.”
27 Na ɩtásɩ ɩtɔ́ mɩ́ɩ sɩsɩ:
“Máásɩ lénlé mɩ́ɩ́lɩ́ɩ́ná nɛ́.
Ɩlaná ma bolíni mɩ́ɩ wenbá mɩ́rɩ́ŋa mɩ́nlám alaháácɩ́wá nɛ́.”
28 Ńna gɛ mínwií ɩlá mányɩ lé sáátɩ wenkí mɩ́nganáa Ibrahím,
na Ɩsaáka,
na Yaakúbu bɩtasɩná anɖébiwá rɩ́ŋa Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ kowúrɔ́ɔ-daá bɩka mɩ́ɩ mɩ́gɔ́lɔ́ɔ asʊ nɛ́.
29 Ɩráa wángalɩɩnáa wɩ́sɩ ɖaagalɩɩɖɛ́,
na sɩɖaagazalaɖɛ́,
na fúu ɩsɔ́ɔ́dáá,
na fúu adɛ bɔkɔ́nɩ beɖi ɖíína Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ kowúrɔ́ɔ-daá.
30 Ńna gɛ wenbá beegbííri lɛlɛɛɖɔ́ nɛ́,
badaá nɛbɛ́rɛ wɔ́ngɔnɩ́ bɛtɛ nɩ́bááwʊ;
bɩka nɛbɛ́rɛ wenbá bɛɛdɛ nɩ́bááwʊ lɛlɛɛɖɔ́ nɛ́,
bɔkɔ́nɩ bekpííri.»
Yeésu wénwií Yerusalɛ́ɛm-rɔ
(Ɩbɛ́ɛ́ŋ Mat 23.37-39 ɖʊɖɔ)
31 Bɩdɛ́ɛ sáátɩ kɩḿ gɛ Faríizi ńba nɛbɛ́rɛ woogóduu Yeésu-jɔ́ bɔtɔ́ yɩ sɩsɩ:
«Lɩɩ cé nɖɛ́ɛ ɖeelí,
káma Eróodi sɔɔlɛ́ɛ sɩ ɩkʊ nya.»
32 Ngɛ Yeésu woobúsi wɛ sɩsɩ:
«Ibó ifééri bʊbɔtʊ́ʊ ɩmʊ́ sɩsɩ:
“Mɔ́nɖɔwʊ́ʊ zííniwá,
bɩka mawáázɩ kʊdɔmɩ́nɩ sinje na ceré,
na toozo wɩ́rɛ nɛ́,
magʊ́ʊ́rɩ mádɩmɛ́rɛ.”
33 Amá,
sinje na ceré na kínvém nɛ́ bɩmɔɔ́na mɛdɛ́ɛ́zɩ mánɩ́bááwʊ.
Káma,
bɩdɔmɔɔná anɖébi ɩsɩ́ ɖeelí bɩdɛkɛ́ɛ Yerusalɛ́ɛm.
34 Yerusalɛ́ɛm,
Yerusalɛ́ɛm!
Nyɔ́ɔ́ weení nyángʊ́ʊ anɖébiwá bɩka nyɔ́nÿɔwʊ́ʊ wenbá Ɩsɔ́ɔ wéngediríi nya wɛ nɛ́ bɔ́ bánzɩ́m nɛ́,
bʊrɔ nŋɩ́nɩ́ gɛ mɔ́ɔ́zɔ́ɔ́lɩ sɩ modúúzi nyébíya ńŋɩnáa konɖóowú wónduuzí kibíya kigelíni-dɛ nɛ́.
Amá,
mɩ́dɔ́sɔɔlɩ bɩlɛ́.
35 Bɩlɛ́ nɛ́,
Ɩsɔ́ɔ wándalɩnáa mɩ́ɩ na mɩ́dɛ́ɛ́dɩ.
Ngɛ ménveerím mɩ́ɩ sɩsɩ mídóndokúti ɩna ma hálɩ bɩkɔ́nɩ bɩtála sáátɩ wenkí sɩ ɩtɔ́ sɩsɩ:
“Sám mɔɔ́na kʊ weení ɩgɛgɛrɛŋɛ Ɖádʊ́ʊ Ɩsɔ́ɔ yɩ́ɖɛ-daá nɛ́.”»