Ɩrʊ́ Biyaalʊ́ wɛná na kʊ yíko Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ-rɔ
(Ɩbɛ́ɛ́ŋ Mrk 2.23-28 na Lúk 6.1-5 ɖʊɖɔ)
12
1 Bɩdɛ́ɛ sáátɩ kɩḿ,
Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ neɖére gɛ Yeésu wɛ́ndɛsɩ́ biléea fásɩ.
Nyɔɔ́sɩ wánjaarɩ́ ɩwanbaaráa nɛ́,
ngɛ baabáázɩ bilée kpɛɛ́ bɔ́ndɔwʊ́ʊ kibíya.
2 Faríizi ńba waana bɩlɛ́ nɛ́,
ngɛ bɔɔdɔ́ yɩ sɩsɩ:
«Bɛɛ nyɛ́dɛ́ɛ wanbaaráa wánlám wenbí ɖɛ́dɛ́ɛ Mará tafa nɩ́bááwʊ sɩsɩ bála Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ nɛ́.»
3 Yeésu woobúsi wɛ sɩsɩ:
«Mɩ́dákála wenbí Ɖáwʊɖa waalá sáátɩ wenkí nyɔɔ́sɩ waagʊ ɩ́na ɩwanbaaráa nɛ́?
4 Waazʊ́ʊ Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ bɩsaagɛ́rɛ́ŋɛ-dɛ,
ngɛ wɔɔgɔ́gbɔ́ɔ kpɔ́nɔ́wá baalá tɩ Ɩsɔ́ɔ sarɔ́ɔ nɛ́ bɔtɔ́ɔ.
Ngʊ́ bɩdafa nɩ́bááwʊ sɩsɩ ɩmʊ́ Ɖáwʊɖa yáá ɩwanbaaráa bɔtɔ́ɔ tɩ,
asée Ɩsɔ́ɔ sarásɩ lanɖáa riké.
5 Yáá mɩ́dákála Múúsá-dɛ́ɛ Mará-daá sɩsɩ Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ,
Ɩsɔ́ɔ sarásɩ lanɖáa bánlám tɩmɛ́rɛ Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ Ɖaána kʊ́bɔńga-daá nɛ́ bódónvúu Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ-dɛ́ɛ mará bɩka bádánÿɩsɩ.
6 Ménveerím mɩ́ɩ sɩsɩ wenbí bʊwɛ cé nɛ́,
bɩɩgɩ́lɩ Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ Ɖaána kʊ́bɔńga.
7 A mɩraanɩ́ɩ Ɩsɔ́ɔ wɔɔdɔ́ sɩsɩ:
“Kʊnyɔnnɩɩrɛ́ gɛ mɔ́zɔɔlɛ́ɛ bɩdɛkɛ́ɛ sarásɩ,”
nɛ́ bugutoluú,
mɩ́takʊ ɩráa bana badayɩ́sɩ nɛ́ bɔdɔ́m.
8 Káma,
Ɩrʊ́ Biyaalʊ́ wɛná na kʊ yíko Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ-rɔ.»
Yeésu waawáázɩ ɩrʊ́ biilí ɩnʊ́ʊ́nɩ nɛ́
(Ɩbɛ́ɛ́ŋ Mrk 3.1-6 na Lúk 6.6-11 ɖʊɖɔ)
9 Waalɩ́ɩ ńna nɛ́,
ngɛ wɛɛɖɛɛ ná bɛdɛ́ɛ Ɩsɔ́ɔ ɖaazɛɛɖɛ́ ɖaána fáráńdɩ́ ibó ɩsʊ́ʊ kadaá.
10 Abaalʊ́ naárʊ wɛ ńna biilí ɩnʊ́ʊ́nɩ.
Ɩráa wánjáádɩ sɩ bayɩ́ Yeésu nɔɔ́-jɔ́ na bakʊ ɩdɔ́m nɛ́,
ngɛ bɔɔbɔ́ɔ́zɩ yɩ sɩsɩ:
«Bɩɩva nɩ́bááwʊ sɩsɩ báwaazɩ ɩrʊ́ Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ?»
11 Yeésu woobúsi wɛ sɩsɩ:
«Mɩ́dáá weení gɛ a fée kʊ́ɖʊḿ gɛ ɩwɛná,
ngɛ fée ɩmʊ́ waazála bɔɔwʊ́-daá Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ,
ídéndiḿ ɩkálɩ́zɩ́ yɩ.
12 Ngʊ́ ɩrʊ́ wɛná fɔ́ɔ́zɩrɛ bɩcɛzɩ́ fée.
Bɩlɛ́ nɛ́ ɖɛ́dɛ́ɛ Mará waava nɩ́bááwʊ sɩsɩ bála kazɔ́ɔ ńbɩ Fɛɛzɩrɛ wɩ́rɛ gɛ.»
13 Ńna gɛ Yeésu wɔɔdɔ́ abaalʊ́ ɩmʊ́ sɩsɩ:
«Fɔ nyánʊ́ʊ́nɩ.»
Ɩlɛ́ wɔɔvɔ́ ɩnʊ́ʊ́nɩ,
ngɛ nʊ́ʊ́nɩ waawáa ɩbɩ́sɩ nyazɩ lí ńnɩ́.
14 Faríizi ńba waalɩ́ɩ ńna nɛ́,
ngɛ boobó balá sááwʊ́ra nŋɩ́nɩ́ báta balá na bakʊ Yeésu nɛ́.
Yeésu gɛ bɔwʊtá-dʊ́ʊ Ɩsɔ́ɔ waada ɩlɩzɩ́ yɩ nɛ́
15 Yeésu waanɩ́ɩ bɩlɛ́ nɛ́,
ngɛ waalɩ́ɩ ɖɩdáarɛ ɖɩḿ ɖɩdaá.
Zamɔ́ɔ kʊ́bɔńgɩ woovu yɩ,
ngɛ waawáázɩ badaá wenbá barɩ́ŋa bánnyaadɩ́ nɛ́.
16 Ńna gɛ waabásɩ wɛ sɩsɩ békeyéle ɩráa ɩtɩlɩ́ weení ɩmʊ́ ɩgɛ́ɛ nɛ́,
17 na wentí anɖébi Esáya waaŋmátɩ nɛ́ ikóódi;
tɩlɛ́ gɛ sɩsɩ:
18 «Ɩsɔ́ɔ sɩsɩ:
“Ɩbɛ́ɛ mɛ́dɛ́ɛ bɔwʊtá-dʊ́ʊ máádá malɩzɩ́ yɩ nɛ́,
ɩnáábɩ́lɛ́ máábá mɔzɔ́ɔ́lɩ,
wɛ́nvɛɛzɩ kʊ méwenbiré,
mánɖʊ́ʊ mɛ́dɛ́ɛ Kezeŋa ɩrɔ
na ifééri zamɔ́ɔ wenbí bɩzɩɩzɛ́ɛ nɛ́.
19 Ɩ́dánjaa yóóni,
ídóngoo,
ɩ́dángbaazɩ ilowú zamɔ́ɔ ɖaaduuziɖé.
20 Ɩ́dɛ́nbɛlɩ́ ɖɩgɛrɛ́ ɖíńgoodi nɛ́
bɩka ɩ́dánɖɩḿ fɩtɩ́la kídénɖée kazɔ́ɔ nɛ́
hálɩ iyéle toovonúm iɖi,
21 Yíri báa wenkí wánɖʊ́ʊ tamɔ́ɔ ɩrɔ.”»
Wentí Faríizi ńba wánmaazɩ́ Yeésu-rɔ nɛ́
(Ɩbɛ́ɛ́ŋ Mrk 3.22-30 na Lúk 11.14-23 ɖʊɖɔ)
22 Ngɛ bɔɔgɔná Yeésu ɩrʊ́ naárʊ zííniwá wáńbɩ́sɩ́ná yɩ njɛm na komóomúŋa nɛ́.
Wawáázɩ yɩ hálɩ ɩlɛ́ wánŋmatɩ́ bɩka wánnáa nɛ́,
23 ngɛ bɩɩlá zamɔ́ɔ rɩ́ŋa bítí kɩ́ndɔ́m sɩsɩ:
«Bɩdɛkɛ́ɛ ceení gɛ Ɖáwʊɖa Biyaalʊ́?»
24 Amá,
Faríizi ńba waanɩ́ɩ bɩlɛ́ nɛ́,
ngɛ sɩsɩ:
«Bɛlɩzebúuli,
zííniwá-dɛ́ɛ wúro gɛ ceení wɔ́nɖɔɔnáa zííniwá.»
25 Yeésu nyɩ bɛdɛ́ɛ lomaazɛ́ nɛ́,
ngɛ wɔɔdɔ́ wɛ sɩsɩ:
«Laadɔ́ɔ báa wenká gɛ kɛdɛ́ɛ ɩráa wónÿoó,
asée kɔɔyɔ́.
Tɛ́ɛ́dɩ natɩ́rɩ,
yáá koobíre neɖére fɛ́yɩ́ ɖɩdaá ɩráa tánnɩɩ ɖamá gɛ ɖɩjɔɔ́ɔ nɛ́.
26 A Sitáánɩ wɔ́nɖɔwʊ́ʊ Sitáánɩ,
wónÿoó ɩdɩ nbɩlɛ́,
bɩ́nlám nŋɩ́nɩ́ na ɩdɛ́ɛ tɛ́ɛ́dɩ ɩcɔ́ɔ tɩ́dɔ́nÿɔḿ.
27 Ngɛ a na Bɛlɩzebúuli gɛ mɔ́ɔ́ mɔ́nɖɔɔnáa zííniwá,
mɩ́dɛ́ɛ wanbaaráa ní.
Na weení gɛ bɔ́nɖɔɔnáa tɩ.
Mɩ́wanbaaráa tɩtɩŋa wángʊ́ʊ kʊ mɩ́dɔ́m.
28 Amá,
a na Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ Kezeŋa gɛ mɔ́nɖɔɔnáa zííniwá,
bɩ́nwɩlɩ́ɩ sɩsɩ Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ kowúrɔ́ɔ wáńdálɩ́ mɩ́lɔ́wʊ́táá nbɩlɛ́.
29 Yáá nŋɩ́nɩ́ gɛ naárʊ wánbɩɩzɩ́ ɩsʊ́ʊ ɩrʊ́ ɩjɔɔ́ɔ ɖóni nɛ́ ɩdɛ́ɛ ɩkpɔ́ɔ ɩgbɩná,
a ɩdafʊ́ńbɩɩzɩ ɩfɔ́kɩ yɩ.
Asée wɔɔvɔ́kɩ yɩ na ɩbɩ́ɩ́zɩ ɩkpɔ́ɔ ɩgbɩná.
30 Weení ɩraavóo ma nɛ́,
ɩyɛ́ɛ́na ma,
bɩka weení ɩ́dánzɩná ma tuuzí nɛ́,
wánÿaazɩ́ gɛ.
31 Bʊrɔɔzɩ́ gɛ ménveerím mɩ́ɩ sɩsɩ Ɩsɔ́ɔ wɛ́njɛ́m ɩráa alaháácɩ́ báa wenkí na kʊdʊ́ʊ́wʊ báa wenkí gɛ baadʊ́ʊ yɩ,
amá,
weení waadʊ́ʊ Ɩsɔ́ɔ-dɛ́ɛ Kezeŋa nɛ́,
Ɩsɔ́ɔ tɛ́njɛḿ yɩ.
32 Weení waaŋmátɩ ɩyɩsɩná Ɩrʊ́ Biyaalʊ́ nɛ́,
Ɩsɔ́ɔ wɛ́njɛ́m yɩ,
amá,
weení waaŋmátɩ ɩyɩsɩná Kezeŋa Ɖacɩrɩ‑cɩrɩ ńga nɛ́,
bɛ́dɛ́njɛḿ yɩ ɖúúlínya kɩna kɩdaá,
cáńfáná ceré.»
Tɩɩwʊ́-dɛ́ɛ bíya gɛ bándɩlɩ́ɩ na kɩ
(Ɩbɛ́ɛ́ŋ Lúk 6.43-45 ɖʊɖɔ)
33 «Naanɩ́ na ɩrʊ́ iyuú tɩɩwʊ́ bú kazɔ́ɔ ńnɩ́ nɛ́,
asée wooyuú tɩɩwʊ́ kazɔ́ɔ ńgɩ.
A tɩɩwʊ́ wánnyaadɩ́,
kibíya ɖʊɖɔ kʊdɔndɩnáa gɛ.
Tɩɩwʊ́-dɛ́ɛ bíya gɛ bándɩlɩ́ɩ na kɩ.
34 Mɩ́ɩ bɔɔzá ana!
Mɩ́nlám nŋɩ́nɩ́ ɩbɩ́ɩ́zɩ ɩŋmátɩ tɔ́m kazɔ́ɔ ńdɩ bɩka mɩ́dáávé.
Káma,
wenbí biizu wenbiré-daá nɛ́ gɛ nɔɔ́ wánŋmatɩ́.
35 Ɩrʊ́ kazɔ́ɔ ńnɩ́ wánlɩzɩ́ɩ wenbí bɩjɔɔ́ɔ kazɔ́ɔ nɛ́ gɛ wenbí ɩwɛná kazɔ́ɔ ńbɩ nɛ́ bɩdaá;
ɩrʊ́ kidaavéénúu ɩlɩzɩ́ wenbí bɩdaavé nɛ́ wenbí ɩwɛná bɩdaavé nɛ́ bɩdaá.
36 Ménveerím mɩ́ɩ sɩsɩ tɔ́m fʊ́ʊ́dɩ wɩ́rɛ,
ɩráa wándɩnáa bɔnɔ́ɔ́zɩ tɔ́m bú tɩtɛ ńnɩ́ weení baaŋmátɩ yɩ nɛ́.
37 Káma,
wentí tɩrɩ́ŋa nyááŋmátɩ nɛ́,
tɩnáábɩ́lɛ́ sɩ bafʊʊná na nya na beɖéézi nya yáá bakʊ nyɔ́dɔ́m.»
Bɔ́nbɔɔzɩ́ Yeésu sɩsɩ ɩ́la maamááci nakɩ́rɩ
(Ɩbɛ́ɛ́ŋ Mrk 8.11-12 na Lúk 11.29-32 ɖʊɖɔ)
38 Ńna gɛ Mará wɩlɩɖáa nɛbɛ́rɛ na Faríizi ńba wɔɔdɔ́ Yeésu sɩsɩ:
«Kʊ́bɔnɩ́,
ɖɔ́zɔɔlɛ́ɛ nlá ɖáa maamááci nakɩ́rɩ.»
39 Yeésu woobúsi wɛ sɩsɩ:
«Zaamáánɩ kɩna kɩdɛ́ɛ ɩráa badaavé bɩka bádánzɩŋná Ɩsɔ́ɔ riké nɛ́,
bɔ́nbɔɔzɩ́ sɩsɩ bála maamááci,
amá,
anɖébi Ínúusa-dɛ́ɛ ńgɩ baasí,
bádándanáa maamááci nakɩ́rɩ ɖʊɖɔ.
40 Káma,
ńŋɩnáa Ínúusa waalá wɛ́ náádoozo nuvoowú na ɩdaawʊ́ tińɖe kʊ́bɔńɖɛ lóódi-daá nɛ́,
bɩlɛ́ ɖʊɖɔ gɛ Ɩrʊ́ Biyaalʊ́ sɩ ɩlá wɛ́ náádoozo nuvoowú na ɩdaawʊ́ adɛ laadɔ́ɔ-daá.
41 Tɔ́m fʊ́ʊ́dɩ wɩ́rɛ,
Niníivi tɛ́ɛ́dɩ-daá ɩráa wángʊrʊ́ʊna zaamáánɩ kɩna kɩdɛ́ɛ ɩráa bakʊ bɔdɔ́m,
káma,
Niníivi ńba waalá túúbá bɛkɛ́ɛ balakásɩ sáátɩ wenkí baanɩ́ɩ Ínúusa-dɛ́ɛ waázu nɛ́.
Ngʊ́ sinje-daá,
naárʊ wɛ cé waagɩ́lɩ Ínúusa.
42 Tɔ́m fʊ́ʊ́dɩ wɩ́rɛ,
Sebáa laadɔ́ɔ-dɛ́ɛ wúro alʊ́ wángʊrʊ́ʊna zaamáánɩ kɩna kɩdɛ́ɛ ɩráa,
ɩkʊ bɔdɔ́m káma,
waagálɩ́ɩ́ná ɖoo bolíni ɩkɔ́nɩ iwélesi wúro Sulemáana-dɛ́ɛ áséńsí.
Ngʊ́ sinje-daá,
naárʊ wɛ cé waagɩ́lɩ Sulemáana.»
Zííni bɔ́ńɖɔ́wʊ́ kɩ nɛ́-dɛ́ɛ kabɩsɩ́
(Ɩbɛ́ɛ́ŋ Lúk 11.24-26 ɖʊɖɔ)
43 «A Zííni waalɩ́ɩ ɩrʊ́-rɔ,
kínboɖé gɛ kɩ́ngabɩsɩ́ ɖɩdáarɛ wɩlɩ́ŋa ńɖɛ-daá kɩ́njáádɩ ɖaavɛɛzɩɖɛ́,
amá,
kídónÿuú nɛ́
44 na kɩtɔ́ sɩsɩ:
“Mánbɩsɩ́ mɛ́dɛ́ɛ ɖaána wenká máagálɩɩ kadaá nɛ́.”
A kɩɩdála gɛ kɩɩmɔɔná kɛ naárʊ fɛ́yɩ́ kadaá,
báńgbárɩ́ kɛ bɔnyɔ́ɔ́zɩ,
45 ńna nɛ́,
kínboɖé kɩkájaa zííniwá lʊbɛ tɩgɩdaavééníti waagɩ́lɩ kɩḿ nɛ́,
na tɩkɔ́nɩ tisúu ńna.
Bɩgɛdɛɛzɩya,
ɩrʊ́ ɩmʊ́ ɩdɛ́ɛ cɔwʊrɛ wɔ́nvɔrɔ́sɩ bɩkɩ́lɩ kaɖaa-dɛ́ɛ.
Bɩlɛ́ gɛ zaamáánɩ kɩna kɩdɛ́ɛ ɩráa kɩdaavéénínáa sɩ bɛtɛná.»
Yeésu ɩgɔɔ na igoobíya bánjáádɩ yɩ
(Ɩbɛ́ɛ́ŋ Mrk 3.31-35 na Lúk 8.19-21 ɖʊɖɔ)
46 Yeésu bamáa zamɔ́ɔ ŋmatɩnáa gɛ ɩgɔɔ na igoobíya baadála bazɩ́ŋɛ́ɛ asʊ bánjáádɩ sɩ baŋmatɩná yɩ.
47 Ńna gɛ naárʊ wɔɔdɔ́ Yeésu sɩsɩ:
«Bɛɛ ngɔɔ na ngoobíya bazɩ́ŋɛ́ɛ asʊ bɔzɔɔlɛ́ɛ sɩ baŋmatɩná nya.»