Yesu fa Nsaki bi ki
19
1 Yesu wuru fwuude-a Yeriko kili ki ru. 2 Koŋ bɛɛ wuru niŋ kili ki ru nwɔ̀ tɔ wuru Nsaki, ɲinisarakɔlɔtɔnŋ ni ŋununtiŋ niŋ fa nafulutiŋ sinaŋ wuru i. 3 Nsaki wuru nʼtɛ a i Yesu ja ɲaan bataa tɛ, a i ntiŋ tɔ. Nka ntiŋ wuru so-a ki, sabu ntiŋ bwunuka jitan wuru i. 4 Ntiŋ na-i nʼja tu ɲaan nʼna ki, ntiŋ i bili ta kí jɛŋ, ntiŋ i ta tunpa sɔɔ jirinŋ bɛɛ ra saa ki tɔnna, nwɔma a i Yesu ja. Yesu kakan wuru-i ntiŋ i de niŋ mani nu. 5 Yesu so-i niŋ mani nu waarinŋ wɔ̀ ru, ntiŋ i a ŋuniŋ fɛshi, ntiŋ i nʼbi Nsaki tɛ: «Nsaki, jɛri kaŋ jona. Míŋ kakan-i ŋí i ta jɛri miŋ gbɛ jiŋ.»6 Nsaki i jɛri jona, ntiŋ ciirudimaan i tiri Yesu wu awɔ kaniŋ ki sun. 7 Koŋ wɔ̀ri kí tirira ki ja-i, niŋ ni fɔn wuru nʼbi-a arì tɔnkunfɛ: «Koŋ ka sunu ta-a jɛri bijɛmatɔnŋ ka gbɛ sa!»
8 Nsaki i jɔrɔkɔ tu a kanŋ na, ntiŋ i nʼbi Ŋuntiŋ ki tɛ: «Ŋuntiŋ, á nʼshɛɛli, míŋ a nʼgbɛfɛfinŋ ki kila tenŋ ki wɔri gbɛwɔ ri tɛ, niŋ fa, míŋ koŋ woo koŋ gbɛfɛfinŋ daali mwu-i, míŋ a niŋ bishi pyiiraŋ pwulu ntiŋ sun.»
9 Niŋ ki ra, Yesu i nʼbi: «Kirinŋ wɔ koŋ mwunama ki so-i ka kaniŋ ka sun jiŋ, sabu koŋ ka yɔ Aburahamu nupo ki bɛɛ sɛbɛ. 10 Koŋ wɔ̀ri fɔni-i, Koŋ Danshuru ki na-i niŋ ni ceeli, ntiŋ i kí mwu.»
Ɲaanjiwulu wɔ̀ bi-i joŋ koŋ byinŋ wɔ wari rapwuluka ɲaan ki sun
(Matiyu 25:14-30)
11 Kí myɛmaan ki Yerusalɛmu tɛ, nʼwuru Yesu ramatɔnŋ kiri bataa ɲakilila tu Kirinŋ wɔ Masabi ki a ji-a a yɛri ji shuu. Niŋ ki ra, ntiŋ i wulusuntalinŋ ka bi kí tɛ. 12 Ntiŋ tu: «Masa daŋ bɛɛ po-i, ntiŋ i tiri kɛniŋ narimaan tɔri ru, tu a ra ta masabi ki ceeli, a i kila a i a pwulu na sɔɔ a yɛri ki wɔ konanbi ki ŋununnu. 13 Ntiŋ tirira ki, ntiŋ i awɔ joŋ koŋ byinŋ dɔri, ntiŋ i na warifɔ daŋ yaataanŋ taanŋ wɔri kí fɔn tɛ. Ntiŋ i nʼbi kí tɛ tu kí jɔɔ tan-ni niŋ wu afinŋ tiri ki fa a na ki faninmwuŋ. 14 Nka ntiŋ bi di-ri awɔ kɛniŋ nu tɔnŋ kiri tɛ ki. Ntiŋ tirimaan ki ra, kí i kpeeri bo ta nʼbi masasinaŋ ki tɛ, tu arìbɛ̀ɛ̀ nʼtɛ masa daŋ ka i sɔɔ arì ŋununnu ki.
15 Niŋ fa a fɔn na, masasinaŋ ki i a tu niŋ i ntiŋ ji masa, ntiŋ i a pwulu na sɔɔ awɔ kɛniŋ ki ru. Ntiŋ pwulumaan ki ra, ntiŋ awɔ wari ki wɔri wuru awɔ joŋ wɔ̀ri tɛ, ntiŋ i niŋ ni dɔri. Ntiŋ wuru nʼtɛ a i awɔ wari ki rapwuluka ɲaan ki tɔ, kí fɔn tenŋ tenŋ gbɛ. 16 Joŋ jɔnɔ wɔ̀ na-i, niŋ tu masa ki tɛ: ‹Abɛ́ɛ́ wari wɔ̀ wɔri tu-i míŋ tɛ, míŋ bishi byinŋ tɔnɔ kila bo-i nʼsun.› 17 Masa ki tu niŋ tɛ: ‹Niŋ shɔ-i, miŋ yɔ joŋ sɔbɛ. Finŋ pyaanŋ wɔri-i miŋ tɛ, miŋ i niŋ paka shɔ. Niŋ ki ra, míŋ a miŋ sɔɔ kili byinŋ ŋununnu, ŋi i ji niŋ ni ŋununtiŋ i.› 18 Joŋ fuluntɔnŋ ki i na, niŋ i na nʼbi: ‹Míŋ ŋununtiŋ, abɛ́ɛ́ wari wɔ̀ wɔri tu-i míŋ tɛ, míŋ bishi taanŋ tɔnɔ kila bo-i nʼsun.› 19 Masa ki i nʼbi niŋ tɛ sɛbɛ: ‹Míŋ a miŋ sɔɔ kili taanŋ ŋununnu, ŋi i ji niŋ ni ŋununtiŋ i.›
20 Joŋ tɔri i na, niŋ tu: ‹Abɛ́ɛ́ wari wɔ̀ wɔri tu-i míŋ tɛ, nʼyɔ ka a. Míŋ nʼbo wuru juuda ru, ŋí i nʼsunlaka shɔ. 21 Míŋ kɛni-i abɛ́ɛ́ jɛŋ, sabu abɔ́ɔ́ bi furu-i haali! Abɛ́ɛ́ finŋ wɔ̀ bo ki, abɛ́ɛ́ yɔ niŋ shi-a, abɛ́ɛ́ bilaŋ firi mani wɔ̀ ru ki, abɛ́ɛ́ yɔ bilaŋ tɛri-ra niŋ mani nu.› 22 Masa ki tu niŋ joŋ ki tɛ: ‹Joŋ kulinŋ! Míŋ a kiti ki kwuru miŋ sun, ŋì i bili miŋ yɛri ki tɔnŋ na wulu ki sun. Miŋ nʼtɔ wuru tu mɔ́ɔ́n bi furu, tu míŋ finŋ wɔ̀ bo ki, tu ŋí niŋ shi-a, tu míŋ bilaŋ firi mani wɔ̀ ru ki, tu míŋ bilaŋ tɛri-ra niŋ mani nu. 23 Nfɛnŋ na miŋ so ta-i mɔɔn wari ki wɔri wari marimwuŋ ki? Nʼwuru-ra tɔnɔ bo a sun niŋ mani nu. A miŋ ji wuru niŋ ma-ni, míŋ wuru ta n’wɔ́ wari ki fa a tɔnɔ ki shi niŋ mani nu.› 24 Koŋ wɔ̀ri wuru masa ki tɔntɛ, ntiŋ i nʼbi niŋ ni tɛ: ‹A joŋ ka wɔ̀ wari ki mwusan wú wu, a i nwɔ̀ri joŋ jɔnɔ ki tɛ, ninwɔ̀ mɔ́ɔ́n wari ki bishi byinŋ tɔnɔ kila bo-i nʼsun.› 25 Niŋ ni tu masa ki tɛ: ‹Yibɛ̀ɛ̀ ŋununtiŋ, wari ka bishi byinŋ yɔ juu niŋ gbɛ kɔ!› 26 Masa ki tu kí tɛ: ‹Míŋ yɔ nʼbi-a abɛ́ɛ́ tɛ, nʼtu finŋ yɔ wɔ̀ gbɛ, nʼbɛɛ ra wɔri nintiŋ tɛ ŋì i bo ntiŋ gbɛfɛ wɔ̀ ki sun, nka finŋ nwɔ̀tiŋ gbɛ ki, hali pyaanŋ wɔ̀ yɔ ntiŋ gbɛfɛ, niŋ a mwusan ntiŋ wu. 27 Dɔnsaŋ, míŋ ɲa wɔ̀ri wuru nʼtɛ míŋ i sɔɔ arì ŋununnu masa ki, á na kí wu kaŋ, á i kí bataa yɛɛratɛri nʼɲaanna.›»
Yesu ŋununafu-i Yerusalɛmu miŋ tu Masa
(Matiyu 21:1-11; Maraka 11:1-11; Yuhana 12:12-19)
28 Yesu niŋ wulu ki bi kɔ-i awɔ kalindaŋ kiri tɛ, ntiŋ i de kí jɛŋ, kí i tunpa ki tɔnpa Yerusalɛmu. 29 Yesu fa awɔ kalindaŋ kiri i ta myɛ Bɛtifagɛ fa Bɛtani tɛ. Kí ta-i so Olinfiyetɔnŋ ki kakantɛ waarinŋ wɔ̀ ru, Yesu i awɔ kalindaŋ koŋ fuuli cin. 30 Ntiŋ tu kí tɛ: «Á tiri a jɛŋ kili ka ra. Abɛ́ɛ́ ta de kili ki ru mani wɔ̀ ru, abɛ́ɛ́ a sufaniŋ bulinŋ bɛɛ kɔli ja. Koŋ tunpa ja nʼsun sun ki. A i nʼpili, á i na nʼwu kwumaŋ. 31 A koŋ ta abɛ́ɛ́ ranɔri tu nfɛnŋ na abɛ́ɛ́ nʼpili-la, á i nʼbi ntiŋ tɛ tu Ŋuntiŋ ki maku nʼna.»
32 Cintɔnŋ kiri i tiri niŋ ɲaan ki tɛ, kí i ta sufaniŋ bulinŋ ki ja miŋ tu Yesu nʼbi wuru kí tɛ ɲaan wɔ̀ tɛ. 33 Ŋì i kí tu sufaniŋ ki pili-la, nʼtiŋ kiri kí ranɔri: «Abɛ́ɛ́ sufaniŋ bulinŋ ka pili-la nfɛnŋ na?»
34 Kalindaŋ kiri tu: «Ŋuntiŋ ki maku yɔ nʼna.» 35 Niŋ kɔɔtɛ, kí i tiri sufaniŋ ki wu Yesu tɛ. Niŋ mani nu, kí i arɔ̀ɔ̀ juulinŋ kiri bili nʼbwɔ sun, ntiŋ i tunpa nʼsun. 36 Yesu tirira ki, konaŋ kiri wuru arɔ̀ɔ̀ juulinŋ kiri bili-la saa ki sun.a
37 Yesu fa a cɛfantɔnŋ kiri wuru juu ta-a *Olinfiyetɔnŋ ki jɛrimaŋ ki ru waarinŋ wɔ̀ ru, kalindaŋ kiri ciirudimaan ki i Kirinŋ gbɛ shu ri jɔrɔkɔ arì sun, kabakobi mamaan kiri bataa bira arì ɲaanna. 38 Kí wuru nʼbi-a: «Masashuru wɔ̀ yɔ na-a Ŋuntiŋ ki tɔ ra, Kirinŋ na niŋ shɔɔrinŋ wu. Ɲaanfɛfili ji kirinpɔli ki ra, nɔɔri i bili Sobataatiŋ Kirinŋ sun kirinpɔlila mani narimaŋ kiri ru!»
39 Farinsiyɛnŋ tenŋ tenŋ wɔri wuru konaŋ ki kanfɛ, niŋ ni i nʼbi Yesu tɛ: «Kalimɔɔ, á jɛbi awɔ́ kalindaŋ kiri gbɛ, tu kí arì gbansan.»
40 Yesu tu kí tɛ: «Míŋ yɔ nʼbi-a abɛ́ɛ́ tɛ, nʼtu hali kí arì gbansan, kwɔ kiri ra shu jɔrɔkɔ arì sun.»
Yesu wɔ cintɔnbi wulu ki Yerusalɛmu gwu bi ki sun
41 Yesu myɛ Yerusalɛmu, ntiŋ ɲaniŋ bili-i kili ki sun waarinŋ wɔ̀ ru, ntiŋ ŋuntan bo nʼsun. 42 Ntiŋ tu: «Yerusalɛmutiiri, finŋ wɔ̀ a ɲaanfɛfili ki wɔri abɛ́ɛ́ tɛ, abɛ́ɛ́ ji wuru niŋ tɔ-a jiŋ, niŋ wuru ra pari dɛ! Nka niŋ nadu-i abɛ́ɛ́ sun, abɛ́ɛ́ ra so niŋ tɔ-i ki. 43 Jibi ri yɔ yiri-ra maŋ, abɛ́ɛ́ ɲa kiri ra na arì radumaŋ namɔni abɛ́ɛ́ kakanfan, kí i a rakwunu, kí i a fɔɔn kɛlinŋ ki fɔn tɛ. 44 Kí a na abɛ́ɛ́ fa awɔ́ kili ki haliki, kí i awɔ́ fu kiri bataa gwu. Hali kí a na kwɔ tu kwɔ sun abɔ́ɔ́ kili ki ru ki, sabu Kirinŋ wuru nʼtɛ a i ye abɛ́ɛ́ tɛ waarinŋ wɔ̀ ru, abɛ́ɛ́ niŋ tɔ ki.»
Yesu jɔɔtantɔnŋ kiri kalikali po san-i Kirinfusinaŋ ki kaniŋ ki sun
(Matiyu 21:12-17; Maraka 11:15-19; Yuhana 2:13-22)
45 Yesu so-i Yerusalɛmu, ntiŋ i ta Kirinfusinaŋ ki ra, ntiŋ i ta jɔɔtantɔnŋ kiri kalikali po san nʼkaniŋ ki sun. 46 Ntiŋ tu kí tɛ: «Nʼsɛbɛ-i Kirinŋ wɔ wulu ki ru: ‹Mɔ́ɔ́n fu ki a na ji míŋ gbɛmaŋ.› Nka abɛ́ɛ́ kɔniŋ nʼnapwulu ji-i kwunŋ ni nadumaŋ i.»b
47 Niŋ kɔɔtɛ, Yesu wuru ta-a konaŋ kiri kali-li Kirinfusinaŋ ki ra jibi woo jibi. Mìŋ waaci tenŋ ki ru, Kirinŋ tɛ sarakawɔrɔtɔnŋ kiri fa sariya kalimɔɔ kiri, niŋ fa Yawutu kiri ru koŋ tɔtiŋ kiri wuru ntiŋ kilɛnka ɲaan ceeli-la. 48 Nka kí wuru ra niŋ ma ɲaan wɔ̀ tɛ, kí niŋ tɔ-ri ki, sabu konaŋ ki bataa tɔɔn cu wuru Yesu wɔ wulu kiri tɛ.