Yesu tu nwɔ̀tiŋ ntɔribi awɔ bijɛ kiri ra ki, tu nintiŋ a haliki.
13
1 Niŋ waaci ki ru, Pilati Galiletɔnŋ bɛɛ ri kilɛn wuru i, ŋì i kí tu saraka wɔri-ra Kirinŋ tɛ. Ntiŋ i niŋ ni cunŋ ki ɲaanmi kɔ́ɔ́ finŋ sarakamaan kiri cunŋ ki wu. Niŋ mamaan ki, koŋ bɛɛ ri i ta niŋ nakali Yesu tɛ. 2 Yesu tu kí tɛ: «Niŋ Galiletɔnŋ wɔ̀ri kilɛn-i ka a, abɛ́ɛ́ cirasun tu niŋ ni wuru bikulinŋ ma-a ŋì i fwuu Galiletɔnŋ pyɛ kiri sun, tu niŋ ki ncin kí i kilɛn wa? 3 Niŋ i ki dɛ! Nka míŋ yɔ nʼbi-a abɛ́ɛ́ tɛ, nʼtu a abɛ́ɛ́ ntɔribi awɔ́ bijɛ kiri ra, á i a pwulu Kirinŋ tɛ ki, nʼtu abɛ́ɛ́ a haliki mìnkunŋ sɛbɛ.»
4 Ntiŋ tu kí tɛ sɛbɛ: «Silowe sankasoŋ ki fɛɛn-ɛ koŋ bwununfulupɔni wɔ̀ri sun Yerusalɛmu ciiru, abɛ́ɛ́ cirasun tu niŋ ni wuru bikulinŋ ma-a ŋì i fwuu Yerusalɛmutɔnŋ pyɛ kiri sun wa? 5 Niŋ i ki dɛ! Míŋ yɔ niŋ nʼbi-a abɛ́ɛ́ tɛ, nʼtu a abɛ́ɛ́ ntɔribi awɔ́ bijɛ kiri ra, á i a pwulu Kirinŋ tɛ ki, nʼtu abɛ́ɛ́ a haliki mìnkunŋ sɛbɛ.»
Ɲaanjiwulu wɔ̀ bi-i jirinŋ pabali bi ki sun
6 Niŋ kɔɔtɛ, Yesu i ka wulusuntalinŋ ka bi kí tɛ. Ntiŋ tu: « Shɔ jirinŋ bɛɛ wuru koŋ bɛɛ wɔ ɛrɛnsɛnŋ ji ru. Ntiŋ wuru tu-a, ntiŋ i ta-ri nʼna shɛɛli-li daŋ bira, nka ntiŋ wuru daŋ kila-a nʼna ki. Jibi bɛɛ, ntiŋ i ta pamaan ceeli nʼna, ntiŋ finŋ tɔri kila nʼna sɛbɛ ki. 7 Ntiŋ i nʼbi awɔ baaradaŋ ki tɛ: ‹Nʼshɛɛli, nʼjiri byantɔnŋ yɔ ka a, míŋ yɔ na-a daŋ ceeli-li ka shɔ jirinŋ ka ra, nka míŋ finŋ tɔri kila-a nʼna ki. Nʼkwuru po san kwumaŋ, nwɔma ŋì fa mani ki fɔɔn gbansanŋ i ki.› 8 Nka baaradaŋ ki i a ŋununtiŋ ki wɔ wulu ki rupwulu tu: ‹Míŋ ŋununtiŋ, nʼtu nʼmaŋ ɲɛniŋ sun, míŋ a nʼkankanfan ki shɛn, ŋí i nɔɔ bo shɛɛli nʼna. 9 Jiri ra, a ŋì daŋ pa daa, niŋ a ji niŋ i ki wa? Nka a ŋì daŋ pa ki, ŋì a kwuru po san maŋ.›»
Yesu mari kiratɔnŋ bɛɛ kene-i Nufaan Jibi ki sun
10 Nufaan Jibi bɛɛ sun, Yesu wuru konaŋ kiri kali-la Yawutu kiri wɔ kalinfu bɛɛ ru. 11 Mari bɛɛ wuru niŋ mani nu, niŋ jiri bwununfulupɔnɔtɔnŋ ki wuru niŋ i, ɲinijɛ wuru niŋ mari ki ru, fɔ ŋì i kira bo nmari sun, fɔ nmari i nukwunu nʼna. 12 Yesu nmari ja-i waarinŋ wɔ̀ ru, ntiŋ i nmari dɔri ntiŋ i nʼbi nmari tɛ: «Mari ki, nʼshɛɛli, miŋ mwu san-i n’wɔ bɔlɔmabi ki wu jiŋ.» 13 Ntiŋ niŋ bi-i, ntiŋ i a gbɛ bili mari ki sun. Mìŋ manaanŋ tenŋ ki ru, mari ki i kene, nmari i so teli tu-i a kanŋ na. Niŋ ma-i, nmari i baraka wɔri Kirinŋ tɛ.
14 Niŋ mamaan ki ra, kalinfu ŋununtiŋ ki tɔnŋ i kwulu, sabu Yesu koŋ kene wuru Nufaan Jibi ki sun. Ntiŋ i jɔrɔkɔ, ntiŋ i nʼbi konaŋ ki tɛ: «Yi kakan-i yi baara ki ma sunŋ taanmani ciiru, á na-ni niŋ jibi kiri sun nwɔma á i kene. A kɔniŋ fa na-ni Nufaan Jibi ki sun ki.» 15 Ŋuntiŋ ki tu kalinfu ŋununtiŋ ki tɛ: «Abɛ́ɛ́ yɔ wulufuulibitiiri! Abɛ́ɛ́ tenŋ tenŋ ki fɔn awɔ́ naan walima awɔ sufaniŋ ki pili-la, á i ta nʼbo ju sun Nufaan Jibi ki sun ki wa? 16 Abɛ́ɛ́ ji niŋ ma-a, ka mari ka wɔ̀ yɔ Aburahamu nupo ki bɛɛ, ninwɔ̀ kɔlimaan yɛ Shitaanni gbɛ kabi jiri bwununfulupɔni, woo, niŋ kakan niŋ i pili Nufaan Jibi ki sun ki kɛ?»
17 Yesu niŋ wulu ki bi-i waarinŋ wɔ̀ ru, ntiŋ ɲa kiri bataa i ɲaankwun. Nka jama ki pyɛ ki bataa ciirudimaan wuru Yesu wɔ kabakobi mamaan kiri bira.
Kirinŋ wɔ Masabi ki yɔ tɔnpa-a nʼpyaanniŋ i
(Matiyu 13:31-33, Maraka 4:30-32)
18 Yesu i nʼbi sɛbɛ: «Kirinŋ wɔ Masabi ki fa nfɛnŋ po? Míŋ a nʼfa nfɛnŋ pyi? 19 Nʼyɔ miŋ tu mutarididaŋ i, koŋ nwɔ̀ shi-i ntiŋ i nʼfiri awɔ nankɔ ru. Ŋì i na ji jirinŋ, kirinpɔlila ɲaannaanŋ ni i arì foo bo-ri nʼkanŋ kiri ru.»
20 Ntiŋ tu sɛbɛ: «Míŋ a Kirinŋ wɔ Masabi ki fa nfɛnŋ pyi sɛbɛ? 21 Nʼyɔ miŋ tu lenfe, mari nwɔ̀ shi-i, nmari i nʼbo fani kulu tenŋ nu, nmari i nʼnusu. Nmari i nʼsɔɔ, fɔ ŋì i tuutuu.»
Demantɔnŋ pyaanŋ ki bi ki
(Matiyu 7:13-14, 21-23)
22 Ŋì i Yesu tirira ki tu Yerusalɛmu, ntiŋ wuru de-a kili pyaanŋ kiri fa kili sinaŋ kiri ra, ntiŋ i konaŋ kiri kali-li.
23 Koŋ bɛɛ i Yesu ranɔri: «Míŋ i nʼtɔ-a konaŋ mwumaan ki a mwɔ ki dɛ!» Yesu i ntiŋ nupwulu tu: 24 «Á a banba, á i de demantɔnŋ pyaanŋ ki ra, sabu míŋ a nʼbi abɛ́ɛ́ tɛ, nʼtu koŋ mwɔɔnna na demaŋ ceeli, nka kí a so de-i ki. 25 A futiŋ ki na jɔrɔkɔ, ntiŋ i fu ki tɔnŋ ki sɔɔn, ntiŋ i abɛ́ɛ́ tu taanna; niŋ waaci ki ru, abɛ́ɛ́ a na fu ki tɔnna kɔkɔ-ri, á i nʼbi-ri: ‹Ŋuntiŋ, fu ki tɔnnawwulu yi tɛ!› Niŋ waari ki ru, ntiŋ a na nʼbi abɛ́ɛ́ tɛ: ‹Míŋ abɛ́ɛ́ tɔ-a ki, míŋ abɛ́ɛ́ pomaŋ tɔ-a ki.› 26 Niŋ waari ki ru, abɛ́ɛ́ a na nʼbi: ‹Ŋuntiŋ, yibɛ̀ɛ̀ kiri nufinŋ ki nu-i, yi mwunufinŋ ki mwunu abɛ́ɛ́ fan, niŋ fa abɛ́ɛ́ awɔ́ kalinŋ ki wɔri-i yibɛ̀ɛ̀ tɛ yɔ̀ɔ̀ kiliwulinŋ kiri fan. Abɛ́ɛ́ ji faa nʼbi-a tu abɛ́ɛ́ yibɛ̀ɛ̀ tɔ-a ki wa?› 27 Ŋuntiŋ ki a na a pwulu nʼsun sɛbɛ tu: ‹Míŋ ki tu, míŋ abɛ́ɛ́ pomaŋ tɔ-a ki, á a san nʼɲaanfɛ, bijɛmatɔnŋ kari!›
28 Niŋ shikaŋ, a abɛ́ɛ́ na Aburahamu fa Ishaka fa Yakuba nʼfa Kirinŋ wɔ cintɔnŋ kiri ja Kirinŋ wɔ Masabi ki ru, á i a yɛri keemaan ja taanna, abɛ́ɛ́ ra na yaalinpo, á i a ɲiinnaŋ na taa nʼmwɔɔnna. 29 Niŋ waaci ki ru, konaŋ kiri ra na po juniɲa nɔnkɔnŋ pyiiraŋ ki bataa ru, kí i na sɔɔ-ri Kirinŋ wɔ Masabi ki ru nufinŋ ki tɛ. 30 Niŋ ki ra, nʼbɛɛ ri yɔ kɔɔtɛtiiri jiŋ, niŋ ni a na ji jɛntiiri. Nʼbɛɛ ri fani i ji jɛntiiri jiŋ, niŋ ni i ji-a na ji kɔɔtɛtiiri.»
Yesu yɔ wulu bi-a Yerusalɛmu bi ki sun
(Matiyu 23:37-39)
31 Niŋ waaci ki ru, Farinsiyɛnŋ kiri bɛɛ ri i na nʼbi Yesu tɛ: «Po san kwumaŋ, ŋi i tiri, sabu Ɛrɔdi yɔ nʼtɛ a i miŋ kilɛn.» 32 Yesu i kí nupwulu: «Á ta nʼbi niŋ juunkwuu ki tɛ: míŋ a ɲinijɛ kiri kalikali po san konaŋ ki ru, ŋí i kiratɔnŋ kiri kene jiŋ niŋ fa siri. Nʼsunŋ byantɔnŋ ki mɔ́ɔ́n baara ki a nafaa-a. 33 Nka míŋ kakan-i, ŋí i nʼbo saa ki sun jiŋ, siri niŋ fa a kɔɔtɛ, sabu Kirinŋ wɔ cintɔnŋ kakan ŋì i kilɛn mani tɔri ru Yerusalɛmu ciniŋ ki.»
34 Yesu tu sɛbɛ: «Heyi! Yerusalɛmutiiri, Yerusalɛmutiiri, abɛ́ɛ́ wɔ̀ri yɔ Kirinŋ wɔ cintɔnŋ kiri kilɛn-a, ŋì nwɔ̀ri cin na-i a tɛ, á i niŋ ni jɛri-ri kwɔ ra fɔ á i kí kilɛn-ni. Waaci mwɔɔnna, míŋ wuru nʼtɛ ŋí i abɛ́ɛ́ rakɔli bo amaŋ sun, miŋ tu ɲaŋ ɲiŋ yɔ a daŋ ni nakɔli-la ɲaan wɔ̀ tɛ, ŋì i yìrì radu a cibi fɛ, nka abɛ́ɛ́ a tu ki. 35 Dɔnsaŋ, nʼshɛɛli, Kirinŋ na na abɛ́ɛ́ tu nʼmaŋ a cinancinŋ. Míŋ yɔ nʼbi-a abɛ́ɛ́ tɛ, nʼtu abɛ́ɛ́ ɲaniŋ na tu míŋ na kili ki, fɔ ŋì i ta so waarinŋ wɔ̀ ru abɛ́ɛ́ ra na nʼbi: ‹Nwɔ̀tiŋ yɔ na-a Ŋuntiŋ ki tɔ ra, Kirinŋ na niŋ shɔɔrinŋ wu!›»