Yesu kalindaŋ yaabyaŋ fa bwununfuuli cin-i
10
1 Niŋ kɔɔtɛ, Ŋuntiŋ ki i kalindaŋ koŋ yaabyaŋ fa bwununfuulia tɔri ɲaannashi. Ntiŋ kakan wuru ntiŋ i ta kili wɔ̀ri fa mani finŋ woo finŋ nu, ntiŋ i kí cin ta a jɛŋ niŋ ni na, koŋ fulunfulunŋ i. 2 Ntiŋ tu kí tɛ: «Bilaŋ tɛri wɔ̀ ki mwɔ-i, nka cinmatɔnŋ kiri nakuru-i. A bilantiŋ ki rafɛ, tu ntiŋ cinmatɔnŋ ni cin na awɔ bilaŋ ki tɛri. 3 Dɔnsaŋ, á tiri! Míŋ yɔ abɛ́ɛ́ cin ta-a, miŋ tu saa ri ta-a kpalinŋ ni kanfɛ. 4 A fa jalinŋ shi bo a ŋununnu ki, á fa tɔtɔɔlinŋ shi ki, á fa kari shi ki, á yɛri fa tu coolintanmaanna tɛ ki. 5 A ta de kaniŋ wɔ̀ sun, á nʼbi niŋ kaniŋ sun tɔnŋ kiri tɛ tu: ‹Kirinŋ ɲaanfɛfili wɔri á tɛ.› 6 A Kirinŋ wɔ ɲaanfɛfili ceelitɔnŋ ji niŋ kaniŋ ki sun, abɔ́ɔ́ juba ki a nʼpa nintiŋ sun. A niŋ koŋ dumiŋ ji nʼmaŋ ki, abɔ́ɔ́ juba ki ra a pwulu á sun maŋ. 7 A abɛ́ɛ́ jɛri kaniŋ wɔ̀ sun, á tu niŋ kaniŋ ki sun n’maŋ. Kí finŋ woo finŋ wɔri á tɛ, á niŋ nu, sabu cinmatɔnŋ bataa kakan-i, ŋì i awɔ sali kila. Á fa a jɛrimaŋ ki rapwulu pwulu de-ri ki.8 Abɛ́ɛ́ de kili woo kili lu, a kí arì tu abɛ́ɛ́ i jɛri arì gbɛ, kí finŋ woo finŋ kila wɔri á tɛ, á niŋ nu. 9 A i niŋ kili ki ru kiratɔnŋ kiri kene, niŋ fa á i nʼbi kilidaŋ kiri tɛ: ‹Kirinŋ wɔ Masabi ki so-i abɛ́ɛ́ tɛ.› 10 Nka a kili wɔ̀ ra tiiri arì kaan abɛ́ɛ́ jɛri ki sun arì gbɛ, á ta tu kɔ́ɔ́ bwɔtɔnŋ kiri ra, á i nʼbi kí tɛ: 11 ‹Hali abɔ́ɔ́ kili ki ra fwuu wɔ̀ da-i yibɛ̀ɛ̀ kanda kiri ra, yibɛ̀ɛ̀ ra niŋ bataa su san yìrì ra, yi nwɔ̀ri abɛ́ɛ́ tɛ. Nka á nʼtɔ tu Kirinŋ wɔ Masabi ki waari ki so.›» 12 Yesu i nʼbi kalindaŋ kiri tɛ: «Míŋ a nʼbi abɛ́ɛ́ tɛ, nʼtu niŋ shikaŋb, *Sodɔmu kili ki ru tɔnŋ kiri wɔ ɲaanfɛkwulu ki a na pari niŋ kili ki ru tɔnŋ kiri wɔ̀ ki wu.»
Kili wɔ̀ri arì kaan bili Yesu ra
(Matiyu 11:20-24)
13 Yesu tu sɛbɛ: «Koransinitiiri, ŋì a juu abɛ́ɛ́ ra! Bɛtisayidatiiri, ŋì a juu abɛ́ɛ́ ra! Sabu kabakobi wɔ̀ri ma-i abɛ́ɛ́ tɛ, a niŋ ni ji wuru ma-ni Tiiri niŋ fa Sidɔnŋ kili kiri ra, kí wuru ra ji ntɔribi -ri arɔ̀ɔ̀ bijɛ kiri ru kɔ, kí i arì pwulu Kirinŋ tɛ. Kí sɔɔmaan wuru ra ji fwuujuulinŋc ni wu arì sun pwulu lu. 14 Niŋ ki ra, Kirinŋ wɔ kiti ki kwuru shikaŋ ki ru, Tiiri fa Sidɔnŋ kili kiri ru tɔnŋ kírɔ́ɔ́ kiti ki a na pari abɔ́ɔ́ ki wu. 15 Abɛ́ɛ́ Kafarinawumutiiri, abɛ́ɛ́ ɲaanna tu abɔ́ɔ́ kili ki a so gbɛbi kila-i Kirinŋ wɔ ki ru wa? Aayi dɛ! Ŋì a jɛri fɔ Jaanama ki ciiru.»
16 Yesu tu awɔ kalindaŋ kiri tɛ sɛbɛ: «Konwɔ́tiŋ abɛ́ɛ́ wulu pa, ntiŋ mɔ́ɔ́n ki pa-i mìŋ ki i; nwɔ̀tiŋ a kaan abɛ́ɛ́ tɛ, ntiŋ a kaan míŋ tɛ; nwɔ̀tiŋ a kaan míŋ tɛ, ntiŋ a kaan míŋ cintɔnŋ ki tɛ.»
17 Niŋ ɲaan ki tɛ, kalindaŋ yaabyaŋ fa bwununfuuli ki tiri-i, kí i ta waaci ma. Niŋ kɔɔtɛ, kí ciirudimaan i arì pwulu na. Kí tu Yesu tɛ: «Ŋuntiŋ, hali ɲinijɛ kiri fɔn wuru arì kulu-la yibɛ̀ɛ̀ tɛ, miŋ tɔ ki baraka ra.» 18 Yesu tu kí tɛ: «Míŋ Shitaanni fɛɛn na ki ja-i, ŋì i po kirinpɔli ki ra miŋ tu kirinŋ ŋani. 19 A nʼshɛɛli, míŋ so wɔri-i abɛ́ɛ́ tɛ, á i so tiri de-i myɛɛn kiri fa yɛri kiri sun, niŋ fa á i yibɛ̀ɛ̀ jɛ Shitaanni ki wɔ so ki ciriki a kanŋ fɛ. Finŋ tɔri ra so bi jɛ ma-i abɛ́ɛ́ wu ki. 20 A fa a ciirudi tu ɲinijɛ kiri arì kulu abɛ́ɛ́ tɛ ki, nka á a ciirudi tu, abɛ́ɛ́ tɔ kiri sɛbɛmaan i Alijina ki ru.»
Yesu ciirudimaan i baraka wɔri-ra Tiŋ Kirinŋ tɛ kalindaŋ kiri bi ra
(Matiyu 11:25-27; 13:16-17)
21 Niŋ waarinŋ ki ru, Yesu ciiru i di nʼmwɔɔnna Ɲiniwɔlinŋ ki baraka ra, ntiŋ i a bo Kirinŋ co sun, ntiŋ tu: «Míŋ Tiŋ, abɛ́ɛ́ wɔ̀ yɔ kirinpɔli ki fa pwɔkulinŋ ki sun Ŋuntiŋ ki i, míŋ yɔ baraka wɔri-ra abɛ́ɛ́ tɛ, sabu abɛ́ɛ́ bi wɔ̀ri radu-i ɲakilitiŋ kiri fa bitɔtɔnŋ kiri sun, abɛ́ɛ́ niŋ ni ji-i daŋ pyaanŋ kiri wu. Aawe, míŋ Tiŋ, abɛ́ɛ́ nʼma-i ninkunŋ, sabu niŋ ki ji-i abɛ́ɛ́ dintɛbi ki i.»
22 Niŋ kɔɔtɛ, ntiŋ i nʼbi konaŋ ki tɛ tu: «Míŋ Tiŋ ki finŋ kiri bataa de-i míŋ gbɛfɛ. Míŋ yɔ nwɔ̀, koŋ niŋ tɔ-a ki, duu Tiŋ ki tenŋ pe. Tiŋ Kirinŋ ki yɔ nwɔ̀, koŋ niŋ tɔ-a ki, duu míŋ tenŋ pe, niŋ fa míŋ Kí ji-i konwɔ́tiŋ wu.»
23 Niŋ kɔɔtɛ, Yesu i a ɲaannupwulu awɔ kalindaŋ kiri tɛ, ntiŋ nʼbi niŋ ni bantenŋ tɛ: «Ɲaninaŋ wɔ̀ri yɔ abɔ́ɔ́ ja wɔ̀ kiri ja-a, niŋ ni fɛri-i. 24 Sabu, míŋ yɔ nʼbi-a abɛ́ɛ́ tɛ, nʼtu abɛ́ɛ́ finŋ wɔ̀ri ja-a dɔɔ, nʼtu Kirinŋ wɔ cintɔnŋ mwɔɔnna fa masa mwɔɔnna wuru nʼtɛ arì i niŋ ni ja, nka kí yìrì ja ki. Kí wuru nʼtɛ arì i abɛ́ɛ́ rama wɔ̀ kiri rama, nka kí yìrì rama ki.»
Yesu wulusuntalinŋ wɔ̀ bi-i Samaritɔnŋ shɔɔrinŋ ki bi ki sun
25 Jibi bɛɛ, sariya kalimɔɔ bɛɛ wuru nʼtɛ, a i Yesu kɔrɔbɔ. Niŋ na, ntiŋ i Yesu ranɔri: «Kalimɔɔ, míŋ kakan ŋí i nfɛnŋ ma, nwɔma ŋí i Kirinŋ wɔ ɲaninkulutɔnbi kɔbali ki kila?»
26 Yesu tu ntiŋ tɛ: «Nfɛnŋ sɛbɛ Kirinŋ wɔ sariya sɛbɛ ki ru? Miŋ niŋ kali, ŋi i niŋ kɔri ki ji nfɛnŋ i?» 27 Ntiŋ i Yesu rupwulu tu: «*NʼŊuntiŋ Kirinŋ ki bidi nʼtɛ nʼciiru ki bataa wu, nʼɲinita ki wu, nʼku nu faan ki wu, niŋ fa nʼɲakilila ki bataa wu. Ŋi i nʼkaashi ki bidi nʼtɛ miŋ tu miŋ yɛri ki.» 28 Yesu i nʼbi ntiŋ tɛ: «Miŋ nwɔ̀ bi-i niŋ yɔ sɛli, ta niŋ ma, miŋ a Kirinŋ wɔ ɲaninkulutɔnbi kɔbali ki kila.»
29 Nka sariya kalimɔɔ ki wuru nʼtɛ, a i jii wɔri a yɛri tɛ, niŋ na ntiŋ i Yesu ranɔri sɛbɛ: «Nkɛnŋ dumiŋ míŋ kaashi ki i?»
30 Yesu i ntiŋ wɔ wulu ki rupwulu wulusuntalinŋ lu. Ntiŋ tu: «Weŋ bɛɛ wuru po-a Yerusalɛmu, wú i jɛri tiri-ri Yeriko. Ŋì i wú tu saa ki fan, kakaali li bili bo wú sun, kí i wú wɔ juulinŋ kiri fa wú gbɛfɛfinŋ kiri bataa mwusan wú wu. Kí i kila, kí i wú bwɔ, fɔ wú i ciri. Kí i tiri, kí i wú tu nʼkwuu fa nʼɲaninkulutɔnŋ faninmwuŋ. 31 Niŋ waari ru, Kirinŋ tɛ sarakawɔrɔtɔnŋ bɛɛ wuru jɛri na-a mìŋ saa tenŋ ki fan. Niŋ na-i so wú sunmɛnimaan ki fɛɛnmaan ki sun saa ki sun, niŋ i wú ja, niŋ i a gbɛri de mani narimaŋ nu. 32 Mìŋ ɲaan tenŋ ki tɛ, Kirinfusinaŋ ki ra *cinmatɔnŋ ki bɛɛ i na so weŋ ki fɛɛnmaan ki sun. Niŋ i wú ja, niŋ yɛrima ki i de wú kankantɛ saa ki kɛlinŋ tɔri tɛ, niŋ i tiri. 33 Nka niŋ shuru kiri fwuudemaan ki kɔɔtɛ, Samaritɔnŋ bɛɛ tiri-ra wɔru, niŋ i na so weŋ ki fɛɛnmaan ki sun. Niŋ wú ja-i, wú makwulu i niŋ pa haali. 34 Niŋ i a kpari wú tɛ, ŋi i jaŋ bo wú ra ta kiri sun, ŋi i yìrì sunkɔli. Niŋ kɔɔtɛ, niŋ i wú shi tunpa awɔ sufaniŋ ki sun, niŋ i tiri wú wu jɛ ri jɛrimaŋ bɛɛ ru. Niŋ mani nu, niŋ i ta a ɲakili tu wú ra cii ki bataa ru. 35 Si ki na-i sari, niŋ Samaritɔnŋ ki i jalinŋ wɔri manitiŋ ki tɛ, tu niŋ a ɲakili tu weŋ ki ra. Niŋ fa tu niŋ na jalinŋ finŋ woo finŋ po weŋ ki saa fan, ŋì i fwuu afɔɔn wɔrimaan ki sun, afinŋ pwulula ki a na niŋ jalinŋ ki tɔ ki wɔri niŋ tɛ.»
36 Ka wulusuntalinŋ ka bataa bimaan ki kɔɔtɛ, Yesu i kila ntiŋ i sariya kalimɔɔ ki ranɔri sɛbɛ tu: «Kakaali kiri weŋ wɔ̀ bwɔ-i, kí i wú sunmɛni, miŋ cirasun tu ka shuru byaŋ kari ru, nkɛnŋ ji wú kaashi ki i?» 37 Sariya kalimɔɔ ki tu: «Nwɔ̀tiŋ wú sunmakwulupa-i.» Yesu tu ntiŋ tɛ niŋ na: «Miŋ yɛri ki ta niŋ bishi ma.»
Yesu ta-i Mariti fa Mariyamu wɔ mani nu
38 Ŋì i Yesu fa awɔ kalindaŋ kiri tu saa ki fan, kí i tiri-ri Yerusalɛmu, kí i ta so kili bɛɛ ra. Mari bɛɛ i jɛrimaŋ wɔri Yesu fa awɔ kalindaŋ kiri tɛ awɔ mani nu. Niŋ mari ki tɔ ki wuru Mariti. 39 Mariti pwanmari bɛɛ wuru maŋ, tu Mariyamu. Mariyamu i ta sɔɔ Ŋuntiŋ ki kɛlinŋ na, niŋ i a tɔɔnye-ri ntiŋ wɔ wulu kiri tɛ. 40 Mariti kɔniŋ ɲaanfɛkwulu wuru kɛli lu cinŋ kiri ra. Nmari i ta nʼbi Yesu tɛ: «Míŋ pwaŋ ki sɔɔ, níŋ i míŋ tenŋ tu kɛli lu cinŋ kiri sun, niŋ shɔ-i wa? Abɛ́ɛ́ ra nʼbi níŋ tɛ tu níŋ na ye míŋ tɛ ki wa?» 41 Ŋuntiŋ ki i Mariti rupwulu: «Mariti, Mariti, miŋ yɔ bili bili de-a, ŋi i nʼciiru fɔni-ni bi mwɔɔnna na. 42 Nka konanmini yɔ tɔnɔ kila-a bi tenŋ pe ru. Mariyamu niŋ ki ɲaannashi-i, koŋ a so nwɔ̀ mwu san-i nmari wu ki.»