Yesu yɔ awɔ kalindaŋ jɔnɔ kiri ceeli-la
(Matiyu 4:18-22; Maraka 1:16-20)
5
1 Jibi bɛɛ, ŋì i Yesu tu Genesarɛti baa ki tɔnŋ na, konaŋ kiri i na cuucuu ntiŋ sun, nwɔma arì i Kirinŋ wɔ wulu ki rama. 2 Ntiŋ i buŋ fuuli bɛɛ ja baa ki tɔnŋ na. Yɛrinŋ patiiri po san wuru niŋ buŋ kiri ru, kí i arɔ̀ɔ̀ jɔ kiri wu-ri. 3 Yesu i de niŋ buŋ ki tenŋ nu, nwɔ̀ wuru Simɔŋ wɔ, ntiŋ tu wú buŋ curu ta ju ki ru pyaanniŋ i. Niŋ na, ntiŋ i de sɔɔ buŋ ki ru, ntiŋ i konaŋ kiri kali-li.
4 Ntiŋ kɔ-i awɔ wulu ki ra waarinŋ wɔ̀ ru, ntiŋ i nʼbi Simɔŋ tɛ: «Buŋ ki kpari ta ju ki cuumaŋ ki ru, nʼfa nʼkaashi kiri i awɔ́ jɔ kiri bo, á i yɛrinŋ kiri pa.» 5 Simɔŋ i ntiŋ nupwulu: «Kalimɔɔ, yibɛ̀ɛ̀ cii ki bataa ma-i yɛlinŋ ki ra, yibɛ̀ɛ̀ finŋ tɔri kila ki, nka, a abɛ́ɛ́ ji nʼbi kɔɔn, míŋ a jɔ ki bo sɛbɛ abɔ́ɔ́ wulu ki sun.» 6 Kí jɔ kiri bo-i niŋ ɲaan ki tɛ, kí i yɛrinŋ mwɔɔnna pa, fɔ kɔ́ɔ́ jɔ kiri i gbɛri-ri. 7 Kí i arì gbɛ ruti arì kaashi kiri tɛ buŋ ka ki ru, tu kí na ye arì tɛ. Niŋ ni i na ye kí tɛ, kí i jɔ kiri cɛɛn po, kí i buŋ fuuli ki faa yɛrinŋ ki ra, fɔ niŋ ni i jɛrimaŋ ceeli-li ju ki ru. 8 Simɔŋ Pyɛɛria niŋ ja-i waarinŋ wɔ̀ ru, ntiŋ i a fɛɛn Yesu kanŋ fɛ, ntiŋ i nʼbi: «Ŋuntiŋ, á a ranari míŋ na, sabu míŋ yɔ bijɛmatɔnŋ i.»
9 Simɔŋ Pyɛɛri niŋ bi wuru i, sabu yɛrinŋ pamaan ki mwɔka jɛ ki kɛmi de wuru ntiŋ fa a kaashi kiri ru. 10 Mìŋ ɲaan tenŋ ki tɛ, kɛmi i de Yakuba fa Yuhana nu, niŋ ni wɔ̀ wuru Nsebede danshuru ri i, niŋ fa kí i ji Simɔŋ baaramashi ri i. Nka Yesu i nʼbi Simɔŋ tɛ: «Fa kɛni ki! Ŋì i shi dɔnsaŋ, miŋ a ji Kirinŋ tɛ koŋ ceelitɔnŋ i.»
11 Kí na-i so arɔ̀ɔ̀ buŋ kiri wu tankpinŋ ki ra waarinŋ wɔ̀ ru, Simɔŋ fa a baaramashi kiri i finŋ bataa tu maŋ, kí i nʼpa Yesu cɛfan.
Yesu tuutiŋ bɛɛ kene-i
(Matiyu 8.1-4; Maraka 1.40-45)
12 Jibi bɛɛ, ŋì i Yesu tu kili bɛɛ ra Galile mari ki ru, tuutiŋ bɛɛ i ji niŋ mani nu. Niŋ wɔ tuu ki juu wuru kusɛbɛ. Wú Yesu ja-i waarinŋ wɔ̀ ru, wú i ta a kwushiri ntiŋ fɛ, wú i ntiŋ nafɛ: «Ŋuntiŋ, a nʼdi abɛ́ɛ́ tɛ, abɛ́ɛ́ ra so míŋ kene-i, nwɔma ka nɔɔ ka i san míŋ sun.» 13 Niŋ na, Yesu i a gbɛ pa weŋ ki ra, ntiŋ i nʼbi: «Nʼdi-i míŋ tɛ, kene.» Mìŋ manaanŋ tenŋ ki ru, tuu ki i san weŋ ki ra.
14 Yesu i nʼbi furu weŋ ki tɛ: «Fa nʼkene wulu ki bi koŋ tɛ ki, nka ta nʼyɛri ji Kirinŋ tɛ sarakawɔrɔtɔnŋ kiri ŋununtiŋ ki wu. Kirinŋ wɔ cintɔnŋ Musa saraka wɔ̀ wulu bi-i, ŋi i niŋ san, nwɔma ŋi i nʼji konaŋ ki bataa wu tu miŋ kene.»
15 Yesu a kaan-a, tu weŋ ki fa a kene wulu ki bi koŋ tɛ ki, niŋ fa a fɔn na, nʼbɛɛ wuru bo ta-a ntiŋ tɔ ki sun jibi woo jibi. Koŋ mwɔɔnna wuru na-a ntiŋ tɛ, nwɔma arì i ntiŋ wɔ wulu ki rama. Kiratɔnŋ nwɔ̀ri wuru konaŋ ki kanfɛ, niŋ ni i nʼceeli-li ntiŋ i arì kene. 16 Nka Yesu wuru tu-a, ntiŋ i ta-ri a cinancinŋ jaŋ fan, ntiŋ i ta Kirinŋ nafɛ-ri.
Yesu mwurunku bɛɛ kene-i
(Matiyu 9.1-8; Maraka 2.1-12)
17 Jibi bɛɛ, Yesu wuru konaŋ ki kali-la fu bɛɛ ru, Farinsiyɛnŋ kiri fa sariya kalimɔɔ bɛɛ ri i ji maŋ. Kí po wuru Galile fa Yude kili kiri bataa ra, niŋ fa Yerusalɛmu. Ŋuntiŋ Kirinŋ wɔ sotinbi ki wuru Yesu gbɛ, ntiŋ i konaŋ kiri kene-ni. 18 Ŋì i Yesu tu konaŋ ki kali-la, koŋ bɛɛ ri i na mwurunku bɛɛ wu bilifinŋ nu, kí wuru nʼtɛ arì i de arɔ̀ɔ̀ kiratɔnŋ ki wu, arì i ta nʼbili Yesu fɛ. 19 Nka kí demaŋ kila, kí i so ntiŋ sun konaŋ ki gbɛ ki. Niŋ na, kí i tunpa fu ki ŋununnu, kí i nʼmani ki bɛɛ warinka, kí i mwurunku ki fa a bilifinŋ ki jɛri niŋ ta ki ra Yesu ɲaanfɛ konaŋ ki faninmwuŋ. 20 Yesu nʼja-i tu niŋ koŋ kiri bili afinŋ na kusɛbɛ, ntiŋ i nʼbi: «Shuru, mɔɔn bijɛ kiri tu-i nʼtɛ.»
21 Sariya kalimɔɔ kiri fa Farinsiyɛnŋ kiri i nʼmiiri-ri: «Ka a nkɛnŋ kɔɔn, ntiŋ i Kirinŋ tɔ ki li-ri ka ɲaan ka tɛ? Nkɛnŋ tenŋ so-a koŋ wɔ bijɛ tu-i ntiŋ tɛ Kirinŋ kɔɔtɛ?»
22 Nka Yesu i kí ciiru wɔ̀ ki tɔ, ntiŋ tu kí tɛ: «Nfɛnŋ ncin-a ka bi bishi kari i ji abɛ́ɛ́ ɲakili la? 23 Ŋi i nʼbi mwurunku ki tɛ tu wúwɔ bijɛ kiri tu wú tɛ, walima ŋi i nʼbi wú tɛ tu wú jɔrɔkɔ, wú i awɔ bilifinŋ ki shi, wú i tiri tan; ka wulu fuuli ka ru, nʼdanwɔ bimaŋ di? 24 Nka míŋ a nʼji abɛ́ɛ́ wu jiŋ, tu míŋ wɔ̀ yɔ Koŋ Danshuru, nʼtu so míŋ gbɛ pwɔkulinŋ ka sun, ŋí i konaŋ kiri wɔ bijɛ kiri tu kí tɛ.» Niŋ na, ntiŋ i nʼbi mwurunku ki tɛ: «Jɔrɔkɔ, ŋi i n’wɔ bilifinŋ ki shi, ŋi i tiri kulu.»
25 Mìŋ manaanŋ tenŋ ki ru, weŋ ki i jɔrɔkɔ koŋ bataa ɲaanna, wú i awɔ bilifinŋ ki shi, wú i tiri kulu. Wú tirira ki, wú i ta Kirinŋ gbɛ fan. 26 Niŋ botɔnsun i kí bataa pa, kí i baraka wɔri-ri Kirinŋ tɛ. Kí kɛnimaan ki i nʼbi-ri: «Yibɛ̀ɛ̀ botɔnsunbi ri ja-i jiŋ dɛ!»
Yesu Lewi dɔri-i tu ntiŋ ji awɔ kalindaŋ i
(Matiyu 9.9-13; Maraka 2.13-17)
27 Niŋ kɔɔtɛ, Yesu i po, ntiŋ i ɲinisarakɔlɔtɔnŋ bɛɛ ja, nwɔ̀ tɔ wuru tu Lewi. Wú sɔɔ wuru ɲinisarakɔlɔtɔnŋ kiri wɔ baaramamaŋ ki ru. Yesu i nʼbi wú tɛ: «Nʼpa míŋ cɛfan.» 28 Lewi i bi bataa tu maŋ, wú i jɔrɔkɔ, wú i nʼpa Yesu cɛfan.
29 Lewi i ta nufinŋ sinaŋ si Yesu tɛ awɔ mani nu. Ɲinisarakɔlɔtɔnŋ mwɔɔnna niŋ fa koŋ tɔri ri wuru niŋ nufinŋ numaŋ ki ru. 30 Farinsiyɛnŋ kiri fa sariya kalimɔɔ wɔ̀ri wuru maŋ, niŋ ni wuru tɔnkunfɛ wulu ki ra, kí i nʼbi-ri Yesu wɔ kalindaŋ kiri tɛ: «Nfɛnŋ na abɛ́ɛ́ fa ɲinisarakɔlɔtɔnŋ kiri fa bijɛmatɔnŋ kiri nuŋ ki nu-a amaŋ fan?» 31 Yesu i kí rupwulu: «Koŋ kenemaan kiri maku janmatɔnŋ na ki, nwɔ̀ yɔ kiratɔnŋ kiri i, niŋ ni maku yɔ nʼna. 32 Míŋ na koŋ telimaan kiri dɔri tu kí arɔ̀ɔ̀ bijɛ kiri tɔnbo ki, duu bijɛmatɔnŋ kiri, nwɔma kí i ntɔribi arɔ̀ɔ̀ bijɛ kiri ra, kí i na Kirinŋ tɛ.»
Sunŋ deka ɲaan ki
(Matiyu 9.14-17; Maraka 2.8-22)
33 Kí tu Yesu tɛ: «Yuhana wɔ kalindaŋ kiri fa Farinsiyɛnŋ kiri wɔ kalindaŋ kiri yɔ sunŋ de-a waaci mwɔɔnna, kí i Kirinŋ nafɛ-ri, nka mɔɔn kiri, niŋ ni i nufinŋ nu-ni, kí i arì mwunu-ni.» 34 Yesu tu kí tɛ: «Abɛ́ɛ́ a so cɛn tɛ wɔshuru kiri suu nufinŋ nu sun, ŋì i kí fa marishinŋ ki tu arìmaŋ fan wa? Míŋ bili niŋ na ki dɛ! 35 Nka jibi ri yirira yɔ maŋ, marishinŋ ki a na mwusan kí wu. Niŋ jibi kiri ra, kí a na sunŋ de-ri.»
36 Yesu i ka wulusuntalinŋ ka bi kí tɛ sɛbɛ: «Koŋ juulinŋ ŋunaŋ ki nagbɛri-ra, ŋi i niŋ da juulinŋ bwuumaan na ki. A niŋ ma, juulinŋ ŋunaŋ ki i li-a, nʼbwulu ki fa nʼbwuumaan ki dumiŋ a arìmaŋ shi ki. 37 Koŋ dunfɛnŋ juuraŋ bo-a foroko bwuumaan ni nu ki. A niŋ ma, dunfɛnŋ juuraŋ ki borama ki a foroko bwuumaan kiri gbɛri; dunfɛnŋ ki a kɔnkɔli, foroko kiri i ji-a li. 38 Niŋ na, dunfɛnŋ juuraŋ ki fa foroko ŋunaŋ ki kɛɲɛ-i. 39 Konwɔ́tiŋ dunfɛnŋ bomaan ki mwunu-i, ntiŋ a ji dunfɛnŋ juuraŋ ki tɛ kili ki, sabu ntiŋ a nʼbi tu: ‹Nʼbomaan ki bishi jii nʼmaŋ ki.›»