فصلِ دوّم
بےفایدگی عَیش و نشاط
1 ما دَ دِل خُو گُفتُم: ”بیه عَیش-و-نشاط ره تجربه کُو؛ مَزِه شی ره بِنگر.“ لیکِن دِیدُم که اِی ام بےفایده بُود. 2 دَ بارِه خَنده گُفتُم: ”اِی دیونَگی اَسته،“ و دَ بارِه عَیش-و-نِشاط گُفتُم: ”اِی چی فایده دَره؟“ 3 دَ دِل خُو چورت زَدُم که خود ره قد شراب خوش نِگاه کنُم و گِرِفتارِ لَوڈگی شُنُم دَ حالِیکه دِل مه مَره سُون حِکمت هِدایت مُوکد تا بِنگرُم که بَلدِه بَنی آدم چِیزخیل خُوب اَسته تا دَ تَی آسمو دَ دَورونِ روزای زِندگی خُو انجام بِدیه.
4 ما بَلدِه خُو کارای کٹه انجام دَدُم؛ ما بَلدِه خُو خانه ها آباد کدُم و باغ های انگُور جور کدُم. 5 ما باغ ها و تفریحگاه ها بَلدِه خُو جور کدُم و دَزوا هر رقم دِرختای میوه شَندُم. 6 ما نَوُر های آو بَلدِه خُو جور کدُم تا باغی ره آو بِدیُم که دِرختا دَزُو کٹه مُوشه. 7 ما غُلاما و کنِیزا خرِیدُم و غُلامای دَشتُم که دَ خانِه مه زَیده شُدُد. ما امچُنان از تمامِ کسای که پیش از مه دَ اورُشَلیم حُکمران بُود، مالِ کَلو، یعنی گَله و رمِه کَلو دَشتُم. 8 ما نُقره و طِلّا و خزانِه پادشایو و مَملَکَت ها ره ام بَلدِه خُو جم کدُم. ما بَیت‌خانای مَرد و زَن بَلدِه خُو گِرِفتُم و کنِیزای کَلو بَلدِه لِذَتِ بَنی آدم. 9 پس ما شخصِ بُزُرگ شُدُم و از تمامِ کسای که پیش از مه دَ اورُشَلیم حُکمران بُود، باله-تَر شُدُم. حِکمت مه ام دَزمه باقی مَند.
10 هر چِیزی که چِیمای مه آرزو کد، ما ازوا دِریغ نَکدُم و دِل خُو ره از هیچ رقم عَیش-و-لِذَت محرُوم نَکدُم، چُون دِل مه از تمامِ زَحمتای مه خوشی حاصِل مُوکد و اَجرِ تمامِ زَحمتای مه امی بُود. 11 اوخته دَ تمامِ کارای که دِستای مه انجام دَده بُود و زَحمتی که بَلدِه انجام دَدون شی کشِیده بُودُم نظر کدُم؛ دِیدُم که پگ شی بےفایده بُود و خیز کدو از پسِ باد و دَ زیرِ آفتَو دَ هیچ کار فایده نَبُود.
بےفایدگی حِکمت و جهالت
12 پس فِکر خُو ره جَم کدُم تا دَ حِکمت و دیونَگی و لَوڈگی نظر کنُم؛ چُون کسی که بعد از پادشاه دَ قُدرت مِیرَسه، چِیز کار کده مِیتَنه، غَیر امزُو کار که پیش ازُو ام انجام شُده؟ 13 اوخته دِیدُم که حِکمت از لَوڈگی کده باله اَسته، امُو رقم که روشَنی از ترِیکی کده باله یَه. 14 چِیمای آدمِ دانا دَ سر شی مِثلِ چِراغ اَسته، مگم آدمِ لَوڈه دَ ترِیکی راه موره. باوجُودِ ازی، پَی بُردُم که هر دُوی شی دَ یگ سرنَوِشت گِرِفتار مُوشه. 15 پس دَ دِل خُو گُفتُم: ”ما ام دَ سرنَوِشتِ آدمِ لَوڈه گِرِفتار مُوشُم؛ خَی چی فایده که ما اِیقَس دانا اَستُم؟“ اوخته دَ دِل خُو گُفتُم که اِی ام بےفایده یَه؛ 16 چراکه هیچ یادی از آدمِ دانا یا از آدمِ لَوڈه تا اَبَد باقی نَمُومَنه، بَلکِه دَ زمانای آینده پگِ چِیزا کامِلاً پُرمُشت مُوشه. آیا امِیطور نِییه که آدمِ دانا ام مُومُره، امُو رقم که آدمِ لَوڈه مُومُره؟ 17 پس، ما از زِندگی بیزار شُدُم، چُون کارای که دَ تَی آفتَو انجام دَده مُوشه بَلدِه مه دَردآوَر اَسته، چُون پگ شی بےفایده اَسته و خیز کدو از پسِ باد.
بےفایدگی زَحمت
18 از تمامِ زَحمتی که دَ تَی آفتَو کشِیده بُودُم بیزار شُدُم، چُون پگ شی ره باید دَ کسی ایله بِدیُم که بعد از مه مییه. 19 و کِی مِیدَنه که امُو کس دانا اَسته یا لَوڈه؟ باوجودِ ازی، اُو صاحِبِ تمامِ چِیزای مُوشه که ما دَ تَی آفتَو بَلدِه شی زَحمت کشِیدیم و بَلدِه حاصِل کدون شی از حِکمت خُو کار گِرِفتیم. اِی ام بےفایده اَسته. 20 امزی خاطر فِکر مه تغیِیر کد و دِل مه از تمامِ زَحمتی که دَ تَی آفتَو کشِیده بُودُم، نَومِید شُد. 21 چُون یگ آدم که قد حِکمت و عِلم و لیاقت زَحمت کشِیده، باید تمامِ حاصِل زَحمت خُو ره ایله بِدیه تا نصِیبِ کسی شُنه که بَلدِه ازُو هیچ زَحمت نَکشِیده. اِی ام بےفایده اَسته و یگ بَدبَختی کٹه. 22 اِنسان از تمامِ زَحمتی که مِیکشه و از غُصِّه دِل خُو دَ تَی آفتَو چِیز خیل دَ دِست میره؟ 23 چُون تمامِ روزای شی پُر از رَنج اَسته و کار شی غَم-و-غُصّه؛ حتیٰ دَ غَیتِ شاو دِل ازُو آرامی نَدره. اِی ام بےفایده اَسته.
24 بَلدِه اِنسان هیچ چِیز خُوبتَر ازی نِیَسته که بُخوره و وُچی کنه و از زَحمت خُو لِذَت بُبره. ما دِیدُم که امی ام از جانِبِ خُدا اَسته، 25 چُون بِدُونِ اِرادِه ازُو کِی مِیتَنه بُخوره یا خوشی دَشته بَشه؟ 26 چُون کسی که دَ نظرِ خُدا نیک معلُوم مُوشه، اُو بَلدِه شی حِکمت و عِلم و خوشی مُوبَخشه، مگم بَلدِه گُناهکار وظِیفِه جم کدو و ذخِیره کدو ره مِیدیه، تا اُو ره بَلدِه کسی بِدیه که دَ نظرِ خُدا نیک معلُوم مُوشه. اِی ام بےفایده اَسته و خیز کدو از پسِ باد.