فصلِ شَشُم
1 او باچِه مه، اگه ضامِنِ همسایِه خُو شُدے
و اگه از خاطرِ یَگو آدمِ بیگَنه قَول دَدے،
2 و یا اگه قد تورای خُو، خود ره دَ دام اَندختے
و دَ تورای دان خُو بَند مَندے،
3 پس اَی باچِه مه، دَمزی طرِیقه خود ره ازی دام خلاص کُو،
چراکه دَ دِستِ همسایِه خُو اُفتَدے:
بُرو دَ پیشِ ازُو و خود ره خَم کُو
و عُذر-و-زاری کُو تاکه اُو تُو ره ازُو ضمانَت خلاص کُنه.
4 خاو ره دَ چِیمای خُو راه نَدی
و کِرپَکای تُو خاو نَکُنه.
5 رقمِ آهُو وَری
و رقمِ مُرغاک اَلّی
خود ره از دِستِ شِکارچی نِجات بِدی.
6 اَی آدمِ خاوشِله، بُرو و مُورچه ره بِنگر،
طرِیقِه ازُو ره سَنجِش کُو و حِکمت یاد بِگِیر!
7 اُو نَه کُدَم رهبر دَره
و نَه کُدَم ناظِر و حُکمران،
8 لیکِن اُو خوراک خُو ره دَ تایستو ذخِیره مُونه
و اُو ره دَ فصلِ دِرَو جَم کده میله.
9 او خاوشِله! تا کَی خاو مُوکُنی
و چی وخت از خاو باله مُوشی؟
10 تُو مُوگی: ”بیل که یگ لَحظه چِیمای خُو ره پیش بِگِیرُم،
یگ لَحظه دِستای خُو ره تَی سر خُو ایشته اِستراحت کنُم.“
11 پس غرِیبی رقمِ دُز اَلّی
و ناداری رقمِ آدمِ مُسَلَّح وَری دَ سر تُو مییه.
12 آدم بےاَرزِش و بَدنِیَت
قد دانِ پُر از فِساد اِیسُو-و-اُوسُو مِیگرده؛
13 قد چِیمای خُو چِشمَک مِیزَنه
و قد پایا و ناخُونای خُو اِشاره مُونه
14 و قد دِلِ گُمراه-و-شرِیر خُو
همیشه نقشه های بَد مِیکشه
و نِزاع پَیدا مُوکُنه.
15 امزی خاطر اولغهتله یَگو بَلا دَ سر شی مییه
و اُو یگ دَم تَباه مُوشه و عِلاج پَیدا نَمِیتنه.
16 شَش چِیز اَسته که خُداوند ازوا نفرَت دَره،
بَلکِه هفت چِیز که دَ نظر ازُو زِشت معلُوم مُوشه:
17 چِیمای پُر کِبر، زِبونِ دروغگوی،
دِستای که خُونِ بےگُناه ره لَوُو مُونه،
18 دِلی که نقشه های بَد و تَباه کُنِنده مِیکشه،
پایای که زُود طرفِ بَدی کدو مُودَوه،
19 شاهِدِ دروغگوی که دروغ مُوگیه
و آدمی که دَ مَنِه بِرارو بےاِتفاقی مِیندَزه.
20 باچِه مه، اَمرِ آتِه خُو ره نِگاه کُو
و پَندِ آبِه خُو ره پُرمُشت نَکُو.
21 اُونا ره بَلدِه همیشه دَ دِل خُو نِگاه کُو
و دَ گردون خُو اَوزو کُو.
22 وختِیکه راه موری، اُونا تُو ره هِدایَت مُونه،
غَیتِیکه خاو مُونی، اُونا از تُو نِگاهبانی مُونه،
و وختِیکه بیدار مُوشی، اُونا قد تُو گب مِیزَنه.
23 چُون اَمر مِثلِ چِراغ اَلّی
و پَند رقمِ نُور وَری اَسته،
و سرزنِشی که بَلدِه اِصلاح کدو یَه تُو ره سُون راهِ حَیات مُوبَره.
24 اِی چِیزا تُو ره از خاتُونِ بَدکاره
و از زِبونِ لَخشُمِ ازُو دُور نِگاه مُونه.
25 دَ دِل خُو عاشقِ نُوربَندی ازُو نَشُو
و نَه ایل که کِرپَکای شی تُو ره گِرِفتار خُو کُنه؛
26 چُون خاتُونِ فاحِشه تُو ره مُحتاجِ یگ لُغمه نان مُونه
و زَنِ یَگو کسِ دِیگه جانِ عزِیز تُو ره شِکار مُونه.
27 آیا اُوطور کس اَسته که آتِش ره دَ بَغَل خُو بِگِیره
و کالای شی نَسوزه؟
28 یا اُوطور کس بَشه که دَ بَلِه قوغ راه بِگرده
و پایای شی نَسوزه؟
29 پس مردی که دَ بغلِ خاتُونِ همسایِه خُو دَر مییه
ام امُو رقم اَسته،
چُون کسی که دَمزُو رقم خاتُو دِست بِزنه بےجَزا نَمُومَنه.
30 اگه کسی از خاطرِ گُشنَگی دِست دَ دُزی بِزنه
مردُم اُو ره سرزنِش نَمُوکُنه.
31 لیکِن اگه گِرِفتار شُنه، هفت برابر تاوو مِیدیه،
حتیٰ اگه تمامِ مالِ خانِه خُو ره ام از دِست بِدیه.
32 کسی که زِنا کُنه بےعقل اَسته،
اُو خود خُو ره تَباه مُونه،
33 اُو لَت-و-کوب شُده بےآبرُوی مُوشه
و رَسوایی ازُو هیچ وخت پاک نَمُوشه،
34 چراکه از غَیرَتِ مرد، شِدَّتِ قار پَیدا مُوشه
و اُو دَ روزِ اِنتِقام رَحم نَمُوکُنه.
35 اُو دَ هیچ رقم تاوو راضی نَمُوشه
و هر قدر پَیسِه کَلو ام که بِدی، قبُول نَمُونه.