فصلِ بِیست و سِوّم
یوشیا عهد ره تازه مُونه
1 یوشیا پادشاه پَیغام رَیی کده تمامِ رِیش سفیدای یهُودا و اورُشَلیم ره دَ پیش خُو جم کد. 2 اوخته پادشاه و تمامِ مردُمِ یهُودا و پگِ باشِنده های اورُشَلیم و پیشوایو و اَنبیا، یعنی قد تمامِ قَوم، قد کٹه و ریزه دَ خانِه خُداوند رفت. و پادشاه تمامِ تورای کِتابِ عهد ره که دَ خانِه خُداوند پَیدا شُدُد، بَلدِه ازوا خاند تا بِشنَوه. 3 پادشاه دَ پالُوی ستُون ایسته شُد و دَ حُضُورِ خُداوند عهد بسته کد که از خُداوند پَیرَوی مُونه و احکام و دستُورا و قَوانِین شی ره قد تمامِ دِل و تمامِ جان نِگاه مُونه و تورای عهدی ره که دَ امزُو کِتاب نوِشته بُود، دَ جای میره؛ و پگِ مردُم دَ امزُو عهد پایبَند شُد.
4 اوخته پادشاه دَ حِلقیا پیشوای بُزُرگ و پیشوایونِ رُتبه دُو و مُحافِظِینِ دانِ درگه اَمر کد تا تمامِ ظرفای ره که بَلدِه بَعل، اَشیره و تمامِ لشکرِ آسمانیa جور شُدُد از خانِه خُداوند بُر کنه. پس اُونا امُو چِیزا بُر کده دَ بُرونِ اورُشَلیم دَ زمِینای قِدرون سوختَند و خگِشتر شی ره دَ بَیت-ئیل بُرد. 5 اُو امچُنان پیشوایونِ بُت‌ها ره که پادشایونِ یهُودا تعیِین کدُد تا دَ بُتخانه های شارای یهُودا و دَ گِرد-و-بَرِ اورُشَلیم بُخورِ خوشبُوی بُسوزَنه و ام کسای ره که بَلدِه بَعل، آفتَو، ماهتَو، سِتاره‌ها و تمامِ بُرج_های فَلَکیb بُخورِ خوشبُوی مُوسوختَند، برطرف کد. 6 اُو بُتِ اَشیره ره از خانِه خُداوند بُر کده دَ بُرونِ اورُشَلیم دَ درِّه قِدرون بُرد و اُو ره دَ امُونجی سوختَند؛ بعد ازُو اُو ره سَیده رقمِ خاک جور کد و خاک شی ره دَ بَلِه قبر های مردُمِ عام پاش دَد. 7 اُو خانه های لواطگرا ره که دَ خانِه خُداوند بُود و خاتُونو دَ اُونجی بَلدِه بُتِ اَشیره رَخت مُوبافت، بیرو کد. 8 اُو تمامِ پیشوایو ره از شارای یهُودا جم کد و بُتخانه های ره که امُو پیشوایو دَزوا بُخورِ خوشبُوی مُوسوختَند از جِبَع تا بِئیرشِبَع نَجِس کد. اُو بُتخانه های درگه ها ره که دَ طرفِ چَپِ درگِه شار، دَ دانِ درگِه یهوشُعَ قومَندانِ شار بُود، ام بیرو کد. 9 اگرچِه پیشوایونِ بُتخانه ها دَ قُربانگاهِ خُداوند دَ اورُشَلیم نزدِیک نَمُوشُد، لیکِن مِیتنِست که از نانِ فطِیر قد دِیگه پیشوایو بُخوره. 10 یوشیا بُتخانِه توفِت ره که دَ درِّه بِن-هِنّوم بُود، نَجِس کد تا هیچ کس باچه یا دُختر خُو ره بَلدِه مولِک دَ آتِش تقدِیم نَکنه. 11 اُو اَسپ های ره که پادشایونِ یهُودا دَ آفتَو وَقف کدُد و دَ مَنِه حَولی دَ نزدِیکِ اُتاقِ نِتَن-مِلِک نفرِ دَربار بُود، از دانِ درگِه خانِه خُداوند پس کد و گاڈی های ره که دَ آفتَو وَقف شُدُد دَ آتِش سوختَند. 12 قُربانگاه های ره که پادشایونِ یهُودا دَ بَلِه بامِ باله-خانِه آحاز جور کدُد و قُربانگاه های ره که مَنَسّی دَ دُو حَولی خانِه خُداوند جور کدُد، پادشاه اُونا ره بیرو کده دَ خاک اَوار کد و گَرد-و-خاک شی ره دَ درِّه قِدرون تِیت کد. 13 پادشاه بُتخانه های ره که دَ شَرقِ اورُشَلیم دَ جنُوبِ کوهِ تباهی بُود ام نَجِس کد؛ سُلَیمان پادشاهِ اِسرائیل امُو جای های عِبادت ره بَلدِه اَشتورِت بُتِ نفرَت‌انگیزِ صَیدونیا، بَلدِه کِموش بُتِ نفرَت‌انگیزِ موآبیا و بَلدِه مِلکوم بُتِ زِشتِ عمونیا جور کدُد. 14 اُو ستُون های پرَستِشی ره تِکه-و-پرچه کد و بُت های اَشیره ره مَیده کده جای های ازوا ره قد استُغونای اِنسان پُر کد.
15 علاوه ازی، قُربانگاهی ره که دَ بَیت-ئیل دَ بُتخانه بُود و دَ وسِیلِه یرُبعام باچِه نِباط آباد شُدُد، دَ وسِیلِه کسی که باعِث شُد اِسرائیل گُناه کنه، پادشاه امُو قُربانگاه ره قد بُتخانه قتی بیرو کد. اُو بُتخانه ره سوختَنده دَ خاک اَوار کد و بُتِ اَشیره ره دَر دَد. 16 یوشیا گِردوبَر خُو ره توخ کد و قبر ھای ره که دَ کوه بُود، دِید. اوخته اُو نفر رَیی کده استُغونا ره امزُو قبر ها گِرِفت و اُونا ره دَ بَلِه قُربانگاه سوختَنده اُو ره نَجِس کد. اِی کار دَ مُطابِقِ کلامِ خُداوند شُد که مَردِ خُدا دَ زمانِ یرُبعام امی تورا ره اِعلان کده پیشگویی کدُد.c 17 بعد ازُو یوشیا پُرسان کده گُفت: ”امُو سنگِ قبر ره که دَ اُونجی مِینگرُم، چِیزخیل اَسته؟“ مردُمِ شار دَ جواب شی گُفت: ”سنگِ قبرِ امزُو مَردِ خُدا اَسته که از یهُودا اَمَده دَ بارِه امزی کار های که تُو دَ بَلِه قُربانگاهِ بَیت-ئیل کدی، پیشگویی کد.“ 18 اوخته پادشاه گُفت: ”اُو ره غَرَض نَگِیرِید و کس دَ استُغونای شی دِست نَزَنه.“ پس استُغونای ازُو و استُغونای نَبی ره که از سامِره اَمدُد، غَرَض نَگِرِفت. 19 یوشیا امچُنان تمامِ بُتخانه های جای‌های بِلند ره که دَ شارای سامِره بُود و پادشایونِ اِسرائیل آباد کده قارِ خُداوند ره باله اَوُردُد، بیرو کد. اُو پگِ کارای ره که دَ بَیت-ئیل کدُد، قد ازوا ام کد. 20 اُو تمامِ پیشوایونِ بُتخانه ها ره که دَ اُونجی بُود، دَ بَلِه قُربانگاه ها کُشت و استُغونای اِنسان های مُرده ره دَ بَلِه ازوا سوختَند. بعد ازُو یوشیا پس دَ اورُشَلیم اَمَد.
21 پادشاه دَ پگِ مردُم اَمر کده گُفت: ”عِیدِ پِصَح ره رقمی که دَ امزی کِتابِ عهد نوِشته یَه، بَلدِه خُداوند، خُدای خُو برگُزار کنِید.“ 22 واقعاً که امی رقم عِیدِ پِصَح از زمانِ قاضی های که اِسرائیل ره رهبری مُوکد و ام دَ تمامِ دَورونِ پادشایونِ اِسرائیل و پادشایونِ یهُودا برگُزار نَشُدُد. 23 امی عِیدِ پِصَح ره یوشیا دَ سالِ هژدَهُمِ پادشاهی خُو بَلدِه خُداوند دَ اورُشَلیم برگُزار کد.
24 علاوه ازی، یوشیا کسای ره که اَرواح ره حاضِر مُوکد و جادُوگری مُوکد و بُت های ره که دَ خانه پرَستِش مُوشُد و دِیگه بُت ها ره قد تمامِ چِیزای نفرَت‌انگیزِ دِیگه که دَ سرزمِینِ یهُودا و دَ اورُشَلیم وجُود دَشت، نابُود کد تا تورای تَورات، یعنی تورای کِتابی ره که حِلقیا پیشوا دَ خانِه خُداوند پَیدا کدُد، دَ جای بَیره. 25 پیش ازُو هیچ پادشاه قد تمامِ دِل، تمامِ جان و تمامِ قُوَت خُو پس سُون خُداوند تاو نَخوردُد و مُطابِقِ تمامِ تَوراتِ مُوسیٰ رفتار نَکدُد و بعد ازُو ام رقمِ ازُو اَلّی کس رفتار نَکد.
26 لیکِن خُداوند از شِدَّتِ قارِ کَلوی خُو تاه نَشِشت، از غَضَبی که دَ خِلافِ یهُودا داغ شُدُد، چُون مَنَسّی دَ وسِیلِه پگِ کارای خُو قارِ ازُو ره باله اَوُردُد. 27 پس خُداوند گُفت: ”یهُودا ره ام از حُضُور خُو دُور مُونُم، امُو رقم که اِسرائیل ره دُور کدُم و امی شارِ اِنتِخاب کدِه خُو اورُشَلیم ره قد خانِه که دَ بارِه شی گُفتُم، نام خُو ره دَ اُونجی قرار مِیدیُم، ام ایله مُونُم.“d
28 باقی کارای یوشیا و پگِ چِیزای که کد، دَ کِتابِ تَوارِیخِ پادشایونِ یهُودا نوِشته یَه. 29 دَ زمانِ حُکمرانی یوشیا نِکو فِرعَون پادشاهِ مِصر بَلدِه کومَکِ پادشاهِ آشُور دَ دریای فَرات اَمَد و یوشیا پادشاه رفت که قد ازُو مُقابِله کُنه، لیکِن وختی فِرعَون دَ مِگِیدّو قد ازُو رُوی دَ رُوی شُد، اُو ره کُشت. 30 خِدمتگارای شی جَسَدِ ازُو ره دَ گاڈی ایشته از مِگِیدّو دَ اورُشَلیم اَوُرد و دَ قبر شی دَفن کد. اوخته مردُمِ سرزمِینِ یهُودا، یهوآحاز باچِه یوشیا ره گِرِفته مَسَح کد و اُو ره دَ جای آتِه شی پادشاه جور کد.
پادشاهی یهوآحاز دَ یهُودا
31 یهوآحاز بِیست و سِه ساله بُود که پادشاه شُد و سِه ماه دَ اورُشَلیم حُکمرانی کد. آبِه شی حَمُوتَل نام دَشت و دُخترِ اِرمیا از لِبنه بُود. 32 اُو چِیزای ره که دَ نظرِ خُداوند بَد بُود انجام دَد، امُو رقم که بابه‌کَلونای شی انجام دَدُد. 33 پس نِکو فِرعَون اُو ره دَ رِبله، دَ سرزمِینِ حَمات دَ بَندی‌خانه اَندخت تا دَ اورُشَلیم پادشاهی نَکنه. علاوه ازی، صد وَزنه نُقره و یگ وَزنه طِلّاe ام دَ بَلِه سرزمِینِ یهُودا جَزیه قرار دَد. 34 بعد ازُو نِکو فِرعَون اِلیاقِیم باچِه دِیگِه یوشیا ره دَ جای آتِه شی یوشیا، پادشاه جور کد و نام شی ره تبدِیل کده یهویاقِیم ایشت و یهوآحاز ره گِرِفته دَ مِصر اَمَد و یهوآحاز دَ امُونجی مُرد. 35 یهویاقِیم نُقره و طِلّای ره که فِرعَون طلب کدُد، دَد؛ لیکِن دَ بَلِه سرزمِینِ یهُودا مالیه قرار دَد تا نُقره و طِلّای ره که فِرعَون طلب کدُد، پُوره کنه. اُو نُقره و طِلّا ره مُطابِقِ مالیِه که دَ بَلِه مردُم قرار دَدُد، از هر کس دَ زور گِرِفت و دَ نِکو فِرعَون دَد.
پادشاهی یهویاقِیم دَ یهُودا