کِتابِ اوّلِ پادشایو
فصلِ اوّل
دَورونِ پِیری داوُود
1 داوُود پادشاه پِیر و سالخورده شُدُد؛ هرچِیقَس که اُو ره قد کالاها مُوپوشَند، اُو گرم نَمُوشُد. 2 پس خِدمتگارای شی دَزُو گُفت: ”بیل که بَلدِه بادار خُو پادشاه، یگ دُخترِ خانِه جوان ره پَیدا کنی تا دَ حُضُورِ پادشاه ایسته شُنه و خِدمت شی ره کنه؛ بیل که اُو دَ بَغل تُو خاو کنه تا بادار مو پادشاه گرم بَشه.“
3 اوخته اُونا بَلدِه پَیدا کدونِ یگ دُخترِ نُوربَند تمامِ سرزمِینِ اِسرائیل ره پالِید و اَبِیشَگِ شُونَمی ره پَیدا کد و اُو ره دَ پیشِ پادشاه اَوُرد. 4 امُو دُختر غَدر نُوربَند بُود؛ اُو خِدمتگارِ پادشاه شُد و خِدمتِ ازُو ره مُوکد، لیکِن پادشاه قد ازُو رابِطِه جِنسی نَدَشت.
کشمَکش دَ بارِه جانِشِین شُدونِ داوُود
5 دَ امزُو غَیت اَدونیا باچِه حَگِیت یکی از خاتُونوی داوُود، خود ره باله کده گُفت: ”ما پادشاه مُوشُم.“ اوخته بَلدِه خُو گاڈی های جنگی و اَسپسوارا تَهیه کد و پِنجاه نفر که پیشِ رُوی شی بِدَوه. 6 آتِه ازُو دَ تمامِ روزای عُمر شی اُو ره نَرَنجَندُد و نَگُفتُد که چرا اِی کار یا اُو کار ره مُونی. اُو ام رقمِ اَبشالوم غَدر خوش اَندام بُودb و آبِه شی اُو ره بعد از اَبشالومa دَ دُنیا اَوُردُد.c 7 اَدونیا قد یوآب باچِه صَرُویه و اَبیاتار پیشوا مشوَره کد و اُونا ازُو پُشتِیوانی کد. 8 لیکِن صادوق پیشوا، بِنایا باچِه یهویاداع، ناتانِ نَبی، شِمعی، ریعی و مَردای دلیر-و-جنگی داوُود قد اَدونیا یگجای نَشُد.
9 اَدونیا گوسپندو، نَرگاو ها و گوسَله های چاغی ره دَ پیشِ سنگِ زوحِلِت که دَ پالُوی عین-روگِل اَسته حلال کد و پگِ بِرارون خُو، یعنی باچه های پادشاه ره قد تمامِ مَردای یهُودا که خِدمتگارای پادشاه بُود، مِهمو کد. 10 لیکِن ناتانِ نَبی، بِنایا، مَردای دلیر-و-جنگی و بِراراَندر خُو سُلَیمان ره مِهمو نَکد.
11 اوخته ناتان دَ بَتشِبع آبِه سُلَیمان گُفت: ”آیا نَشِنِیدی که اَدونیا باچِه حَگِیت پادشاه شُده و بادار مو داوُود خبر نَدره؟ 12 پس آلی بیه که دَز تُو مشوَره بِدیُم تا بِتَنی جانِ خود خُو و جانِ باچِه خُو سُلَیمان ره نِجات بِدی. 13 امی آلی دَ پیشِ داوُود پادشاه بورُو و دَز شی بُگی، ’اَی بادار مه پادشاه، آیا تُو بَلدِه کنِیز خُو قَسم خورده نَگُفتی که، ”باچِه تُو سُلَیمان بعد از مه پادشاه مُوشه و دَ تَخت مه مِیشِینه؟“ پس چرا اَدونیا پادشاه شُده؟‘ 14 دَ حالِیکه تُو دَ اُونجی اَستی و دَرَو قد پادشاه توره مُوگی، ما از پُشت تُو داخِل اَمَده تورای تُو ره تصدِیق مُونُم.“
15 پس بَتشِبَع دَ پیشِ پادشاه دَ اُتاق شی رفت. پادشاه غَدر پِیر شُدُد و اَبِیشَگِ شُونَمی، پادشاه ره خِدمت مُوکد. 16 بَتشِبَع خود ره خَم کده دَ پادشاه اِحترام کد و پادشاه گُفت: ”چِیزخیل میخاهی؟“ 17 اُو دَزشی گُفت: ”اَی بادار مه، تُو بَلدِه کنِیز خُو دَ خُداوند، خُدای خُو قَسم خوردی که، ’باچِه تُو سُلَیمان بعد از مه پادشاه مُوشه و دَ تَخت مه مِیشِینه.‘ 18 لیکِن آلی، اونه اَدونیا پادشاه شُده و تُو، اَی بادار مه پادشاه، هیچ خبر نَدَری. 19 اُو نَرگاو ها، گوسَله های چاغی و گوسپندوی غَدر ره حلال کده و پگِ باچهگونِ پادشاه و اَبیاتار پیشوا ره قد یوآب قومَندانِ لشکر مِهمو کده، لیکِن خِدمتگار تُو سُلَیمان ره مِهمو نَکده. 20 اَی بادار مه پادشاه، چِیمای پگِ اِسرائیل سُون ازتُو یَه تا دَزوا بُگی که بعد از بادار مه پادشاه، کِی دَ بَلِه تَخت شی مِیشِینه. 21 دَ غَیرِ ازُو، امِیطور مُوشه که وختی بادار مه پادشاه قد بابهکَلونای خُو خاو کنه، ما و باچِه مه سُلَیمان مُجرِم حِساب مُوشی.“
22 دَ امزُو غَیتِ که اُو دَرَو قد پادشاه توره مُوگُفت، ناتانِ نَبی ام دَ قصر اَمَد. 23 خِدمتگارا دَ پادشاه خبر دَده گُفت: ”اینه، ناتانِ نَبی اَمَده.“ اوخته اُو دَ پیشِ پادشاه اَمَد و خود ره قد رُوی خُو دَ زمی اَندخته دَ پادشاه اِحترام کد. 24 و ناتان گُفت: ”اَی بادار مه پادشاه، آیا تُو گُفتی که، ’اَدونیا بعد از مه پادشاه مُوشه و دَ تَخت مه مِیشِینه؟‘ 25 چُون اُو اِمروز رفته نَرگاو ها، گوسَله های چاغی و گوسپندوی غَدر ره حلال کده و پگِ باچهگون پادشاه ره قد قومَندانای لشکر و اَبیاتار پیشوا مِهمو کده؛ فِعلاً اُونا دَ حُضُورِ ازُو مُوخوره و وُچی مُونه و مُوگیه، ’زِنده باد اَدونیا پادشاه.‘ 26 لیکِن خِدمتگار تُو ره، یعنی مَره و صادوق پیشوا، بِنایا باچِه یهویاداع و خِدمتگار تُو سُلَیمان ره مِهمو نَکده. 27 آیا اِی کار دَ وسِیلِه بادار مه پادشاه شُده و اُو دَ خِدمتگار خُو خبر ام نَدَده که بعد از بادار مه پادشاه کِی دَ تَخت شی مِیشِینه؟“
سُلَیمان پادشاه مُوشه
28 داوُود پادشاه دَ جواب شی گُفت: ”بَتشِبَع ره دَ پیشِ ازمه کُوی کنِید.“ پس اُو دَ حُضُورِ پادشاه اَمَد و دَ پیشِ پادشاه ایسته شُد. 29 اوخته پادشاه قَسم خورده گُفت: ”قَسم دَ زِندگی خُداوند که جان مَره از تمامِ سختی ها-و-مُصِیبت ها نِجات دَده؛ 30 امُو رقم که ما بَلدِه تُو دَ خُداوند، خُدای اِسرائیل قَسم خورده گُفتُم که باچِه تُو سُلَیمان بعد از مه پادشاه مُوشه و دَ جای ازمه دَ تَخت مه مِیشِینه، ما امُو کار ره اِمروز مُونُم.“ 31 بَتشِبَع خود ره قد رُوی خُو دَ زمی اَندخت و دَ پادشاه اِحترام کده گُفت: ”بادار مه داوُود پادشاه تا اَبَد زِنده بَشه!“
32 اوخته داوُود پادشاه گُفت: ”صادوق پیشوا، ناتان نَبی و بِنایا باچِه یھویاداع ره دَ پیش مه کُوی کنِید.“ وختی اُونا دَ پیشِ پادشاه اَمَد، 33 پادشاه دَزوا گُفت: ”خِدمتگارای بادار خُو ره قد خُو بِگِیرِید و باچِه مه سُلَیمان ره دَ بَلِه قاطِر مه سوار کده سرشیو دَ جِیحون بُبرِید. 34 دَ اُونجی صادوق پیشوا و ناتان نَبی اُو ره مَسَح کده دَ بَلِه اِسرائیل پادشاه جور کنه و شیپُور ره دَ صَدا اَوُرده بُگیه: ’زِنده باد سُلَیمان پادشاه!‘ 35 اوخته شُمو از پُشت شی سربَله بیِید تا اُو داخِلِ اَمَده دَ بَلِه تَخت مه بِشِینه و دَ جای مه پادشاه شُنه؛ چُون ما اُو ره دَ بَلِه اِسرائیل و دَ بَلِه یهُودا حُکمران تعیِین کدیم.“ 36 بِنایا باچِه یهویاداع دَ جوابِ پادشاه گُفت: ”آمین! دُعا مُونُم که خُداوند، خُدای بادار مه پادشاه ام امی رقم حُکم کنه. 37 و امُو رقم که خُداوند قد بادار مه پادشاه بُوده، امُو رقم قد سُلَیمان ام بَشه و تَخت شی ره از تَختِ بادار مه داوُود پادشاه کده بُزُرگتَر کنه.“
38 پس صادوق پیشوا، ناتان نَبی، بِنایا باچِه یهویاداع و کریتیا و فلیتیا رَیی شُد و سُلَیمان ره دَ بَلِه قاطِرِ داوُود پادشاه سوار کده دَ جِیحون اَوُرد. 39 دَ اُونجی صادوق پیشوا بوتلِd روغو ره از خَیمِه مُقَدَّس گِرِفت و سُلَیمان ره مَسَح کد. بعد ازُو اُونا شیپُور ره دَ صَدا اَوُرد و تمامِ مردُم گُفت: ”زِنده باد سُلَیمان پادشاه!“ 40 اوخته تمامِ مردُم از پُشتِ ازُو رَیی شُد و تُوله زَده غَدر کَلو خوشی کد، دَ اندازِه که زمی از آوازِ ازوا مِیلرزِید.
41 اَدونیا و پگِ مِهمونای که قد ازُو بُود، نَو از نان خوردو خلاص شُدُد که امی آواز ره شِنِید. وختِیکه یوآب آوازِ شیپُور ره شِنِید، اُو گُفت: ”اِی آوازِ چِیغ-و-شور دَ شار از چی خاطر اَسته؟“ 42 دَ حالِیکه اُو هنوز توره مُوگُفت، یوناتان باچِه اَبیاتار پیشوا رسِید؛ اَدونیا گُفت: ”داخِل بیه، چُون تُو یگ آدمِ لایق اَستی و حتماً خبرِ خوش اَوُردے.“ 43 یوناتان دَ جوابِ اَدونیا گُفت: ”نَه، بادار مو داوُود پادشاه، سُلَیمان ره پادشاه جور کده؛ 44 پادشاه صادوق پیشوا، ناتانِ نَبی، بِنایا باچِه یهویاداع و کریتیا و فلیتیا ره قد سُلَیمان رَیی کده و اُونا اُو ره دَ قاطِرِ پادشاه سوار کده؛ 45 و صادوق پیشوا و ناتانِ نَبی اُو ره دَ جِیحون مَسَح کده پادشاه جور کده. اُونا ازُونجی خوشی کده رَیی شُد و امزی خاطر دَ شار چِیغ-و-شور اَسته. اِی امُو آواز اَسته که مِیشنَوی. 46 عِلاه ازی، سُلَیمان فِعلاً دَ تَختِ پادشاھی شِشته. 47 امچُنان خِدمتگارای پادشاه اَمَد و دَ بادار مو داوُود پادشاه تبرِیکی دَده گُفت، ’خُدای تُو نامِ سُلَیمان ره از نامِ ازتُو کده مشهُورتَر و تَخت شی ره از تَختِ ازتُو کده بُزُرگتَر کنه!‘ و پادشاه دَ بَلِه جاگِه خُو سَجده کد. 48 و پادشاه اینی رقم گُفت، ’حمد-و-ثنا دَ خُداوند، خُدای اِسرائیل که اِمروز دَز مه یگ جانِشِین دَد تا دَ تَخت مه بِشِینه و چِیمای مه اِی واقِعه ره بِنگره.‘“
49 اوخته پگِ مِهمونای اَدونیا ترس خورد و هر کس باله شُده سُونِ راهِ خُو رفت. 50 اَدونیا ام از ترسِ سُلَیمان باله شُده رفت و از شاخ ھای قُربانگاه محکم گِرِفت. 51 دَ سُلَیمان خبر دَده شُد که: ”اونه، اَدونیا از ترسِ سُلَیمان پادشاه شاخ ھای قُربانگاه ره محکم گِرِفته و مُوگیه، ’سُلَیمان پادشاه دَز مه قَسم بُخوره که اِمروز خِدمتگار خُو ره قد دَمِ شمشیر نَمُوکُشه.‘“ 52 سُلَیمان گُفت: ”اگه آدمِ صالِح بَشه، یگ تارِ مُوی شی ام دَ زمی نَموفته، لیکِن اگه دَز شی بَدی پَیدا شُنه، اُو مُومُره.“ 53 اوخته سُلَیمان پادشاه نفر رَیی کد تا اُو ره از پیشِ قُربانگاه بیره. اَدونیا اَمَده دَ سُلَیمان پادشاه اِحترام کد و سُلَیمان گُفت: ”آلی خانِه خُو بورُو.“