فصلِ بِیست و دوّم
‏1 اگه کسی نَرگاو یا گوسپو ره دُزی کنه و اُو ره حلال کنه یا سَودا کنه، باید دُز دَ عِوَضِ نَرگاو پَنج گاو و دَ عِوَضِ گوسپو چار گوسپو بِدیه. ‏2 اگه کُدَم دُز دَ وختِ شاو دَ دُزی کدو گِرِفتار شُنه و اُو ره تا اندازِه بِزنه که بُمُره، خُونِ ازُو باید بازخاست نَشُنه. ‏3 لیکِن اگه دُز بعد از آفتَو بُر شُدو کُشته شُنه، بازخاستِ خُونِ ازُو باید شُنه. دُز باید تاوو بِدیه و اگه چِیزی نَدره، خودِ ازُو باید سَودا شُنه و قِیمَت شی دَ عِوَضِ دُزی شی دَده شُنه. ‏4 اگه چِیزی دُزی شُده زِنده دَ دِستِ دُز پَیدا شُنه، هر چِیزی که بَشه، چی گاو، چی خَر، چی گوسپو، دُز باید دُو برابرِ تاوو بِدیه.
‏5 اگه کسی تالِه خُو ره بکُلّی بِچَرنه و بعد ازُو مال خُو ره قَصداً دَ تاله یا باغِ انگُورِ دِیگه کس ایله کنه، اُو باید تاوون شی ره از خُوبتَرِین تاله یا باغِ انگُورِ خود خُو بِدیه.
‏6 اگه یَگو کس آتِش دَر بِدیه و آتِش دَ خار بُوٹه بِرَسه و بعد ازُو دَ کِشتِ دِیگه نفر بوره و قَوده یا حاصِلِ دِرَو نَشُده و یا تمام کِشتِ ازُو ره بُسوزَنه، آدمی که آتِش کده، حتماً باید تاوون شی ره بِدیه.
‏7 اگه کسی پَیسه یا سامان خُو ره پیشِ همسایِه خُو اَمانَت بیله و چِیزی ایشتَگی از خانِه امزُو نفر دُزی شُنه، دَ صُورتی که دُز گِرِفتار شُنه، اُو باید دُو چند تاوو بِدیه. ‏8 اگه دُز گِرِفته نَشُد، اُو غَیت صاحِب خانه باید دَ حُضُورِ خُداa حاضِر شُنه تا فَیصَله شُنه که آیا اُو دِست خُو ره دَ مالِ همسایِه خُو دِراز کده، یا نَه؟ ‏9 تمامِ قضیه های خیانَت، چی دَ بارِه گاو، خَر یا گوسپو بَشه، چی دَ بارِه کالا و یا هر چِیزِ دِیگِه که گُم شُده بَشه و یَگو کس اِدعا کنه که ”اینَمی از مه یَه“ اوخته، اِدعا کُنِنده و صاحِبِ مال هر دُوی شی باید دَ حُضُورِ خُداb بییه و هر کُدَم شی که گُناهکار اِعلان شُد، باید دُو چند دَ همسایِه خُو تاوو بِدیه.
‏10 اگه کُدَم کس یَگو خَر یا نَرگاو یا گوسپو و یا یَگو حَیوانِ دِیگه ره بَلدِه همسایِه خُو اَمانَت بِدیه و اُو حَیوان بُمُره یا اَوگار شُنه و یا از پیشِ ازُو بُرده شُنه بِدُونِ ازی که کس بِنگره، ‏11 یگ قَسم دَ بَینِ ازُو هر دُو دَ حُضُورِ خُداوند ایشته شُنه. اگه امُو آدم قَسم بُخوره که دِست خُو ره دَ مالِ همسایِه خُو دِراز نَکده، صاحِبِ مال باید قَسم شی ره قبُول کنه. اوخته اُو آدم لازِم نَدره که تاوو بِدیه. ‏12 ولے اگه اُو حَیوان از پیشِ همسایه دُزی شُده بَشه، اُو باید دَ صاحِبِ ازُو تاوو بِدیه. ‏13 اگه حَیوان دَ وسِیلِه یَگو جانوَرِ دَرِنده پاره شُده بَشه، اُو باید لاشِ پاره شُده ره دَ عِنوانِ ثبُوت بَیره. دَ اُو صُورت اُو لازِم نَدره که تاوو بِدیه.
‏14 اگه کسی یگ حَیوان ره از همسایِه خُو اَمانَت بِگِیره و اُو حَیوان دَ وختِیکه صاحِب شی حاضِر نَبَشه، اَوگار شُنه یا بُمُره، پس آدمِ اَمانَت گِیرِنده باید تاوونِ حَیوان ره بِدیه. ‏15 لیکِن اگه صاحِبِ امزُو حَیوان حاضِر بُوده بَشه، اُو مجبُور نِییه که تاوو بِدیه. اگه حَیوان کِرا شُده بَشه، امُو کِرایه دَ عِوَضِ تاوون شی حِساب مُوشه.
قانُونای اخلاقی و مذهَبی
‏16 اگه یَگو مَرد کُدَم دُخترِ باکِره ره که هنوز نامزاد نَشُده بَشه، بازی بِدیه و قد شی خاو کنه، اُو باید مهریِه دُختر ره بِدیه و اُو ره خاتُون خُو کنه. ‏17 لیکِن اگه آتِه شی راضی نَبَشه که دُختر خُو ره دَزُو آدم بِدیه، پس اُو آدم باید مِهریِه یگ دُختر ره دَزُو بِدیه.
‏18 خاتُونی که جادُوگری مُونه، اُو ره زِنده نَه ایلِید.
‏19 هر اِنسانِ که قد حَیوان نزدِیکیc کنه، باید کُشته شُنه.
‏20 هر کسی که بَلدِه خُدایونِ دِیگه، غَیر از خُداوند قُربانی کنه، باید کامِلاً نابُود شُنه. ‏21 آدمِ بیگَنه ره آزار نَدِید و دَ حق شی ظُلم نَکنِید، چراکه خودون شُمو ام دَ سرزمِینِ مِصر بیگَنه بُودِید. ‏22 خاتُونِ بیوه و یَتِیم ره اَذیَت نَکُنِید. ‏23 اگه اُونا ره اَذیَت کُنِید، اُونا پیش ازمه داد-و-فریاد مُونه و ما ضرُور داد-و-فریادِ ازوا ره مِیشنَوُم ‏24 و دَ سر شُمو قار شُده شُمو ره دَ دَمِ شمشیر مُوکُشُم تاکه خاتُونوی شُمو بیوه شُنه و بچکِیچای شُمو یَتِیم.
‏25 اگه دَ کُدَم شخصِ مُحتاج که از قَومِ ازمه اَسته پَیسه قرض مِیدی، مِثلِ یگ سُودخور رفتار نَکُو و ازُو سُود نَگِیر. ‏26 اگه چَپَنِ همسایِه خُو ره گِرَو گِرِفتی، اُو ره حتماً پیش از شِشتونِ آفتَو دَزُو پس بِدی، ‏27 چراکه اونَمُو چَپَن یگانه پوش بَلدِه خاو شی اَسته. اگه ازُو محرُوم بَشه، اُو جِسم خُو ره قد چِیزخیل پوش کنه؟ پس اُو پیشِ ازمه فریاد مِیزَنه و ما دَ دادِ ازُو مِیرسُم، چراکه ما خُدای کرِیم-و-رَحِیم اَستُم.
‏28 دَ خُدا کُفرگویی نَکُو و دَ رهبرِ قَوم خُو نالَت نَگُی. ‏29 دَ اَوُردونِ هدیِه حاصِلات و شِیرِه انگُور خُو دَ حُضُورِ ازمه معطل نَکُو. باچِه اوّلباری خُو ره دَز مه وَقف کُو. ‏30 امُو رقم، اوّلباری‌های گاو و مال خُو ره ام دَز مه وَقف کُو. بیل که نِلغه بَلدِه هفت روز دَ پیشِ آبِه خُو بُمَنه و دَ روزِ هشتُم، اُو ره دَز مه بِدی. ‏31 شُمو قَومِ مُقَدَّس مه اَستِید. دَمزی دَلِیل گوشتِ حَیوان ره که دَ وسِیلِه جانوَرِ دَرِنده پاره شُده بَشه، نَخورِید، بَلکِه اُو ره پیشِ سَگا بِندَزِید.