زِندگی نامِه یعقُوب
37
یعقُوب دَ سرزمِینی جای-دَ-جای شُد که آتِه شی دَ عِنوانِ بیگَنه زِندگی مُوکد، یعنی دَ سرزمِینِ کِنعان.2 اِی دَ بارِه نسلِ یعقُوب اَسته.
خاو های یوسُف
وختِیکه یوسُف هفده ساله بُود، اُو قد بِرارون خُو چوپونی رمه ره مُوکد. اُو نَوجوان بُود و قد باچه های بِلهه و زِلفه خاتُونوی آتِه خُو کومَک مُوکد و یوسُف از کارای بَدِ ازوا دَ آتِه خُو خبر مِیدَد.
3 اِسرائیلa یوسُف ره از دِیگه اَولادای خُو کده کَلوتر دوست دَشت، چراکه اُو اَولادِ پسِ پِیری شی بُود. و اُو بَلدِه یوسُف یگ جیلَکِ خُوب جور کد. 4 وختی بِرارونِ یوسُف دِید که آتِه ازوا اُو ره از دِیگرو کده کَلوتر دوست دَره، اُونا از یوسُف نفرَت کد و نَتنِست که قد شی دَ نَرمی توره بُگه.
5 یگ شاو یوسُف خاو دِید. وختِیکه خاو خُو ره دَ بِرارون خُو نقل کد، اُونا ازُو کَلوتر بَدبُر شُد. 6 یوسُف دَزوا گُفت: ”گوش کُنِید که ما چِیزخیل خاو دِیدُم: 7 دِیدُم که مو دَ سرِ کِشت مَشغُولِ قَوده کدونِ گندُم بُودی که بےبلغه قَودِه ازمه باله شُد و راست ایسته شُد و قَوده های ازشُمو دَ گِردِ قَودِه مه جَم شُده دَ برابر شی خَم شُد.“
8 بِرارون شی دَزُو گُفت: ”آیا تُو واقعاً دَ بَلِه ازمو پادشاهی مُوکُنی یا دَ سر ازمو حُکمرانی مُونی؟“ اوخته از خاطرِ خاوها و توره های شی نفرتِ ازوا دِیگه ام کَلوتر شُد.
9 بعد ازُو یوسُف یگ خاوِ دِیگه دِید و اُو ره دَ بِرارون خُو نقل کده گُفت: ”اینه، ما بسم خاو دِیدُم. اِیمدَفعه آفتَو، ماهتَو و یازده سِتاره دَ برابر مه خَم شُد.“
10 وختِیکه خاو خُو ره دَ آته و بِرارون خُو نقل کد، آتِه شی اُو ره سرزَنِش کده گُفت: ”اِی چی رقم خاو اَسته که تُو دِیدے؟ آیا واقِعاً ما و آبِه تُو و بِرارون تُو اَمَده دَ برابرِ ازتُو دَ زمی خَم شُنی؟“ 11 پس بِرارون شی از خاوِ ازُو بَخِیلی شی اَمَد، مگم آتِه شی امُو توره ره دَ فِکر خُو گِرِفت.
یوسُف دَ مِصر سَودا مُوشه
12 یگ روز بِرارونِ یوسُف بَلدِه چرَندونِ رَمِه آتِه خُو دَ منطقِه شِکیم رَفتُد. 13 و اِسرائیل دَ یوسُف گُفت: ”بِرارون تُو رمه ره دَ شِکیم مِیچرَنه. بیه، ما تُو ره دَ پیشِ ازوا رَیی مُونُم.“ و یوسُف دَ جواب شی گُفت: ”خُوبه، مورُم.“
14 اوخته اُو دَزشی گُفت: ”بورُو، احوالِ بِرارون خُو و احوالِ رمه ره توخ کُو و دَز مه خبر بیَر.“ پس یعقُوب یوسُف ره از درِّه حِبرون رَیی کد.
وختِیکه اُو دَ شِکیم رسِید، 15 یگ آدم اُو ره دِید که دَ صحرا سرگردو مِیگرده؛ اوخته امُو آدم ازُو پُرسان کد: ”چِیزخیل ره مُوپالی؟“ 16 یوسُف گُفت: ”بِرارون خُو ره مُوپالُم. لُطفاً دَز مه بُگی که اُونا رمه ره دَ کُجا مِیچرَنه؟“ 17 و امُو آدم گُفت: ”اُونا از اِینجی رفته. ولے ما شِنِیدُم که اُونا مُوگُفت، ’بیِید دَ دوطان بوری.‘“ پس یوسُف از پُشتِ بِرارون خُو رفت و اُونا ره دَ دوطان پَیدا کد.
18 اُونا یوسُف ره از دُور دِید و پیش ازی که دَ نزدِیکِ ازوا بِرَسه، اُونا نقشه کشِید که اُو ره بُکُشه. 19 و اُونا قد یگدِیگِه خُو گُفت: ”اونه، امُو خاودِیدَنی‌والا مییه. 20 بیِید که اُو ره بُکُشی و دَ یکی امزی چُقُوری ها بِندَزی و بُگی که یَگو جانوَرِ دَرِنده اُو ره خورده. اوخته بِنگری که خاوهای شی چی مُوشه.“
21 مگم وختِیکه رئـوبین اِی توره ره شِنِید اُو ره از دِستِ ازوا خلاص کد و گُفت: ”اُو ره نَکُشی.“ 22 و رئـوبین اِدامه دَده دَزوا گُفت: ”خُون نَریزَنِید. اُو ره دَ مَنِه امزی چُقُوری که دَ بیابو اَسته پورته کنِید و دَ بَلِه ازُو دِست دِراز نَکنِید.“ رئـوبین قَصد دَشت که اُو ره از دِستِ ازوا نِجات بِدیه و اُو ره پیشِ آتِه خُو پس بُبره.
23 وختِیکه یوسُف دَ پیش بِرارون خُو رسِید اُونا امُو جیلَک ره، یعنی امُو جیلَکِ خُوب ره از جان شی کشِید 24 و خود شی ره گِرِفته دَ چُقُوری اَندخت. مگم امُو چُقُوری خالی و بےآو بُود. 25 اوخته اُونا شِشت که نان بُخوره. دَ حینِ خوردو سر خُو ره باله کد و دِید که کاروانِ اِسماعیلیا از منطقِه جِلعاد مییه؛ دَ بَلِه اُشتُرای ازوا مَوادِ خوشبُوی، مَلَم و دَواb بار بُود و اُونا ره دَ مِصر مُوبُرد.
26 و یهُودا دَ بِرارون خُو گُفت: ”کُشتونِ بِرار مو و تاشه کدونِ خُون شی بَلدِه مو چی فایده دَره؟ 27 بیِید که اُو ره دَ اِسماعیلیا سَودا کنی و دَ بَلِه ازُو دِست دِراز نَکنی، چراکه اُو بِرار مو و گوشت-و-استُغونِ خودون مو اَسته.“ پس بِرارون شی قبُول کد.
28 وختِیکه تُجارای مِدیانیc دَ حالِ تیر شُدو بُود بِرارونِ یوسُف اُو ره از چُقُوری باله کش کده بُر کد و دَ بِیست سِکِه نُقره دَ اِسماعیلیا سَودا کد و اُونا یوسُف ره دَ مِصر بُرد.
29 مگم وختی رئـوبین دَ چُقُوری اَمَد و دِید که یوسُف دَ مَنِه چُقُوری نِییه، جاغِه خُو ره پاره کد 30 و دَ پیشِ بِرارون خُو پس اَمَده گُفت: ”باچه دَ اُونجی نِییه؛ آلی ما کُجا شُنُم؟“
31 اوخته اُونا جیلَکِ یوسُف ره گِرِفت و یگ ٹَکه ره کُشته جیلَک ره دَ خُون شی غوٹه کد 32 و امُو جیلَکِ خُوب ره دَ پیشِ آتِه خُو بُرد و گُفت: ”اِی جیلَک ره مو پَیدا کدے. توخ کُو، امی جیلَک از باچِه تُو اَسته، یا نَه؟“ 33 یعقُوب امُو جیلَک ره شِنَخت و چِیغ زَده گُفت: ”اَرے، اِی جیلَکِ باچِه مه یَه. اُو ره یَگو جانوَرِ دَرِنده خورده؛ حتماً یوسُف پاره پاره شُده.“
34 اوخته یعقُوب پیرون خُو ره پاره کده پلاس پوشِیدd و روزای کَلو بَلدِه باچِه خُو ماتم گِرِفت. 35 تمامِ باچهها و دُخترون شی باله شُد که اُو ره دِلداری کنه، مگم اُو قبُول نَکد که آرام شُنه و گُفت: ”ما ماتمزَده پیشِ باچِه خُو دَ عالمِ مُردا مورُم.“ امُو رقم آتِه یوسُف از غَمِ ازُو چخرا مُوکد.
36 دَ امزُو زمان مِدیانی‌ها یوسُف ره دَ مِصر دَ فوطِیفار که یکی از صاحِب مَنصَبای فِرعَون و قومَندانِ پَیره‌دارا بُود، سَودا کد.