فصلِ بِیست و چارُم
یگ خاتُو بَلدِه اِسحاق
‏1 اِبراهِیم پِیر و سال خورده شُدُد، و خُداوند اُو ره دَ تمامِ کارای شی بَرکت دَده بُود. ‏2 یگ روز اِبراهِیم دَ خِدمتگار خُو که کٹِه خانِه شی و مسئُولِ تمامِ دارایی شی بُود، گُفت: ”دِست خُو ره زیرِ ران مه بیل ‏3 و دَ خُداوند، خُدای آسمو و زمی قَسم بُخور که بَلدِه باچِه مه اِسحاق از دُخترونِ کِنعانیا که ما دَ مینکلِ ازوا زِندگی مُونُم، خاتُو نَمِیگِیری، ‏4 بَلکِه دَ وطنِ خود مه و دَ پیشِ قَومای مه موری و بَلدِه باچِه مه اِسحاق یگ خاتُو مِیگِیری.“ ‏5 خِدمتگار شی دَزُو گُفت: ”اگه اُو دُختر راضی نَشُنه که قد ازمه دَ اِی سرزمی بییه، آیا ما باچِه تُو ره دَ سرزمِینی بُبرُم که تُو از اُونجی اَمدُدی؟“ ‏6 اِبراهِیم دَزشی گُفت: ”توخ کُو که باچِه مَره دَ اُونجی پس نَبَری. ‏7 خُداوند، خُدای آسمونا که مَره از خانِه آتِه مه و از جای پَیدایش مه گِرِفته دَ اِینجی اَوُرد و قد ازمه توره گُفت و دَز مه قَسم خورده گُفت که ’امی سرزمی ره دَ اَولادِه تُو مِیدُم،‘ اُو ملایکِه خُو ره پیشلون تُو رَیی مُونه تا از اُونجی یگ خاتُو بَلدِه باچِه مه بِگِیری. ‏8 لیکِن اگه اُو دُختر راضی نَشُنه که قد تُو بییه، اوخته تُو ازی قَسم خلاص اَستی. فقط هُوش کُو که باچِه مَره دَ اُونجی پس نَبری.“ ‏9 اوخته خِدمتگار شی دِست خُو ره تَی رانِ بادار خُو ایشت و دَ امزی باره بَلدِه ازُو قَسم خورد.
‏10 پس خِدمتگار شی دَه اُشتُر ره از مینکلِ اُشتُرای بادار خُو گِرِفت و رَیی شُده هر رقم سَوغاتای خُوب ره از دِست بادار خُو گِرِفته بُرد. دَ امزی رقم اُو رَیی شُده سُون ارام اُلنَهرَین دَ شارِ ناحور رفت. ‏11 اُو دَ وختِ دِیگرِ روز اُشتُرا ره دَ بُرونِ شار دَ پالُوی یگ چاهِ آو خاوَلجی کد، دَ غَیتِیکه خاتُونو بَلدِه آو کشِیدو بُرو میمَد. ‏12 اوخته اُو گُفت: ”اَی خُداوند، خُدای بادار مه اِبراهِیم! اِمروز مَره کامیابی بِدی و دَ حقِ بادار مه اِبراهِیم مِهربانی کُو. ‏13 اینه، ما دَ پالُوی امزی چشمِه آو ایسته یُم و دُخترونِ مردُم امزی شار بَلدِه آو کشِیدو مییه. ‏14 پس دَ دُختری که مُوگُم ’لُطفاً کُوزِه خُو ره تاه کُو که آو وُچی کنُم‘ و اگه اُو بُگیه ’وُچی کُو و ما دَ اُشتُرای تُو ام آو مِیدُم،‘ اوخته بیل که اُو امُو دُختری بَشه که بَلدِه بندِه خُو اِسحاق مُقرَر کدے. دَ امزی رقم ما مِیدَنُم که دَ حقِ بادار مه مِهربانی کدے.“ ‏15 و پیش ازی که اُو تورِه خُو ره تامو کنه، رِبِکا کُوزه دَ بَلِه شانِه شی بُر شُده اَمَد. رِبِکا دُخترِ بِتُوئیل بُود و بِتُوئیل باچِه مِلکه خاتُونِ ناحور؛ و ناحور بِرارِ اِبراهِیم بُود. ‏16 اُو یگ دُخترِ غَدر نُوربَند بُود و یگ باکِره که دِستِ هیچ مَرد دَزُو نَرسِیدُد. رِبِکا دَ چشمه تاه شُد و کُوزِه خُو ره پُر کده باله اَمَد. ‏17 اوخته، خِدمتگار دَ عَجَله دَمِ راهِ شی رفت و گُفت: ”لُطفاً از کُوزِه خُو مَره یگ شُوپ آو بِدی.“ ‏18 اُو گُفت: ”وُچی کُو، بادار مه!“ و چابُک کُوزِه خُو ره از شانِه خُو تا کده دَ بَلِه دِست خُو گِرِفت و دَزُو آو دَد. ‏19 وختِیکه از آو دَدو فارِغ شُد، دَزشی گُفت: ”بَلدِه اُشتُرای تُو ام آو مِیکشُم تا وختِیکه از آو سیر شُنه.“ ‏20 پس آوِ کُوزِه خُو ره دِستی دَ آوخور شیو کد و بسم سُون چاه دَوِید تا آو بِکشه و بَلدِه تمامِ اُشتُرای شی آو بُر کد. ‏21 امُو آدم چُپ شِشتُد و دَ دِقَت سُون شی توخ مُوکد تا بِنگره که خُداوند سَفرِ ازُو ره کامیاب مُونه یا نَه.
‏22 وختِیکه اُشتُرا از آو سیر شُد، خِدمتگار یگ حلقِه طِلّایی دَ وَزنِ نِیم مِثقال و یگ جوره دِست بندِ طِلّایی دَ وَزنِ دَه مِثقال دَزُو دَد ‏23 و گُفت: ”دَز مه بُگی که تُو دُخترِ کِی اَستی؟ آیا دَ خانِه آتِه تُو بَلدِه ازمو جای پَیدا مُوشه که شاو ره دَ اُونجی تیر کُنی؟“ ‏24 رِبِکا دَ جواب شی گُفت: ”ما دُخترِ بِتُوئیل اَستُم، دُخترِ باچِه مِلکه که بَلدِه ناحور دَ دُنیا اَوُرد.“ ‏25 اُو امچُنان دَزُو گُفت: ”کاه و عَلَف کَلو دَری و جای ام اَسته که شاو ره تیر کنِید.“ ‏26 اوخته خِدمتگار خود ره خَم کده خُداوند ره سَجده کد ‏27 و گُفت: ”حمد-و-ثنا دَ خُداوند، خُدای بادار مه اِبراهِیم که رَحمت و مُحَبَت خُو ره از بادار مه دِریغ نَکد و مَره دَ راه دَ خانِه قَومای بادار مه راهنُمایی کد.“ ‏28 پس امُو دُختر دَوِیده دَوِیده رفت و خانَوارِ آبِه خُو ره امزی چِیزا خبر کد. ‏29 رِبِکا یگ بِرار دَ نامِ لابان دَشت و لابان دَوِیده دَوِیده دَ پیشِ امزُو آدم دَ سرِ چشمه رفت. ‏30 اِی واقِعه اینی رقم رُخ دَد: امی که لابان حلقه و دِستبَند ها ره دَ دِستای خوار خُو دِید و تورِه خوار خُو رِبِکا ره شِنِید که گُفت: ”اُو آدم دَز مه اینی رقم گُفت،“ اُو دَ پیشِ امزُو آدم اَمَد و اُو دَ پالُوی اُشتُرای خُو دَ سرِ چشمه ایسته بُود. ‏31 و لابان دَزُو گُفت: ”اَی بَرکت یافتِه خُداوند! چرا دَ بُرو ایسته شُدے؟ بیه که بوری، ما خانه ره تَیار کدیم و بَلدِه اُشتُرای تُو جای اَماده اَسته.“ ‏32 پس امُو آدم دَ خانِه ازوا رفت و لابان اُشتُرا ره واز کده دَزوا کاه و علف دَد. بعد ازُو بَلدِه خِدمتگارِ اِبراهِیم و کسای که قد شی اَمدُد، آو اَوُرد تا پایای خُو ره بُشویه. ‏33 اوخته نان ره اَوُرده دَ پیشِ ازوا ایشت که بُخوره. مگم خِدمتگارِ اِبراهِیم گُفت: ”تا مقصد خُو ره دَز شُمو نَگیُم نان نَمُوخورُم.“ و لابان گُفت: ”بُگی.“ ‏34 اوخته اُو گُفت: ”ما خِدمتگارِ اِبراهِیم اَستُم. ‏35 خُداوند بادار مَره غَدر بَرکت دَده و اُو شخصِ بُزُرگ شُده. خُداوند دَزُو رمه و گلّه، طِلّا و نُقره، غُلاما و کنِیزا، اُشتُرا و اُلاغا دَده. ‏36 و ساره خاتُونِ بادار مه دَ پسِ پِیری بَلدِه بادار مه یگ باچه کده و اُو تمامِ دارایی خُو ره دَمزُو باچه دَده. ‏37 بادار مه مَره قَسم دَده گُفته که ’بَلدِه باچِه مه از دُخترونِ کِنعانیا که ما دَ سرزمِینِ ازوا زِندگی مُونُم، خاتُو نَگِیر، ‏38 بَلکِه دَ پیشِ خانَوارِ آتِه مه بورُو، یعنی دَ پیشِ اَولادِ بابهa مه و یگ خاتُو بَلدِه باچِه مه بِگِیر.‘ ‏39 و ما دَ بادار خُو گُفتُم: ’اگه اُو دُختر قد ازمه نَیه، چی؟‘ ‏40 اوخته اُو دَز مه گُفت: ’خُداوندی که ما ازُو پَیرَوی مُونُم، ملایکِه خُو ره قد تُو رَیی مُونه و اُو سَفر تُو ره کامیاب مُوکُنه تا بِتَنی یگ خاتُو از اَولادِ بابِه مه یعنی از خانَوارِ آتِه مه بَلدِه باچِه مه بِگِیری. ‏41 دَ اینی صُورت تُو مِیتنی از قَسم مه خلاص شُنی: وختِیکه پیشِ اَولادِ بابِه مه بوری و اُونا دَز تُو یگ خاتُو نَدیه، اوخته تُو از قَسمِ مه خلاص اَستی.‘
‏42 پس اِمروز وختِیکه دَ سرِ چشمه رسِیدُم اینی رقم دُعا کدُم: ’اَی خُداوند، خُدای بادار مه اِبراهِیم! از تُو خاهِش مُونُم که مَره دَمزی سَفر کامیاب کنی. ‏43 آلی دَ پالُوی امزی چاه ایسته مُوشُم و دُختری که بَلدِه آو کشِیدو مییه، ما دَزشی مُوگُم، ”لُطفاً از کُوزه خُو کم وَری آو دَز مه بِدی که وُچی کنُم،“ ‏44 و اگه اُو گُفت که ”وُچی کُو و ما بَلدِه اُشتُرای تُو ام آو مِیکشُم.“ اوخته بیل که اُو دُختری بَشه که تُو بَلدِه باچِه بادار مه مُقرَر کدے.‘ ‏45 پیش ازی که از توره گُفتو دَ دِل خُو خلاص شُنُم، دِیدُم که رِبِکا کُوزه دَ شانِه شی اَمَد و دَ چشمه تا رفته آو کشِید. اوخته ما دَزشی گُفتُم، ’لُطفاً دَز مه آو بِدی.‘ ‏46 اُو چابُک کُوزِه خُو ره از شانِه خُو تا کد و گُفت که ’وُچی کُو و ما اُشتُرای تُو ره ام آو مِیدُم.‘ پس ما وُچی کدُم و اُو اُشتُرای مَره ام آو دَد. ‏47 اوخته از شی پُرسان کدُم که ’تُو دُخترِ کِی اَستی؟‘ اُو گُفت: ’ما دُخترِ بِتُوئیل اَستُم، دُخترِ باچِه ناحور که مِلکه بَلدِه شی دَ دُنیا اَوُرد.‘ پس ما حلقه ره دَ بِینی شی و دِستبَندا ره دَ دِستای شی اَندختُم. ‏48 بعد ازُو خود ره خَم کده خُداوند ره سَجده کدُم. ما خُداوند، خُدای بادار خُو اِبراهِیم ره حمد-و-ثنا گُفتُم که مَره دَ راهِ راست هِدایت کد تاکه یگ دُختر از خانَوارِ بِرارِ بادار خُو بَلدِه باچِه شی بِگِیرُم. ‏49 آلی اگه دَ حقِ بادار مه مُحَبَت و مِهربانی مُونِید دَز مه بُگِید. اگه نَمُوکُنِید، ام دَز مه بُگِید تا طرفِ راست یا چَپ رَیی شُنُم.“
‏50 اوخته لابان و بِتُوئیل دَ جواب شی گُفت: ”اِی کار از طرفِ خُداوند اَسته. مو دَز تُو هیچ چِیز گُفته نَمِیتنی، نَه خُوب و نَه بَد. ‏51 اینه، رِبِکا دَ پیشِ رُوی تُو اَسته. اِی ره بِگِیر و بورُو تا خاتُونِ باچِه بادار تُو شُنه، امُو رقم که خُداوند گُفته.“ ‏52 وختِیکه خِدمتگارِ اِبراهِیم تورِه ازوا ره شِنِید، اُو رُوی خُو ره دَ زمی ایشته خُداوند ره سَجده کد. ‏53 اوخته خِدمتگار گوش-و-گانِه طِلّایی و نُقره‌یی ره قد کالاها بُر کد و دَ رِبِکا پیش کد. اُو امچُنان دَ بِرار و آبِه رِبِکا سَوغات های قِیمَتی دَد.
‏54 بعد ازی چِیزا خِدمتگارِ اِبراهِیم و نفرای که قد شی قتی بُود، خورد و وُچی کد و شاو ره دَ اُونجی تیر کد. صَباح‌گاه وختِیکه باله شُد، گُفت: ”مَره طرفِ بادار مه رَیی کُنِید.“ ‏55 مگم بِرار و آبِه رِبِکا دَزُو گُفت: ”بیل که دُختر یَگو دَه روزِ دِیگه قد از مو بُمَنه. بعد ازُو بورِید.“ ‏56 مگم خِدمتگار اِبراهِیم دَزوا گُفت: ”مَره معطل نَکُنِید؛ ازی که خُداوند مَره دَ اِی سَفر کامیاب کده مَره رَیی کُنِید تا دَ پیشِ بادار خُو بورُم.“ ‏57 اُونا گُفت: ”خَی بیل که دُختر ره کُوی کنی و از خود شی پُرسان کنی.“ ‏58 اوخته اُونا رِبِکا ره کُوی کده از شی پُرسان کد: ”آیا قد امزی آدم موری؟“ اُو گُفت: ”اَرے، مورُم.“ ‏59 پس اُونا خوار خُو رِبِکا ره قد دایِه شی قَتی قد خِدمتگارِ اِبراهِیم و آدمای شی رَیی کد. ‏60 و اُونا رِبِکا ره خَیر و بَرکت دَده گُفت:
”خوار جان، تُو آبِه هزارها و هزارها شُنی
و اَولادِه تُو درگه های شارِ دُشمَنای خُو ره تَصَرُف کنه.“
‏61 پس رِبِکا قد کنِیزای خُو باله شُده دَ بَلِه اُشتُرا سوار شُد و از پُشتِ امزُو آدم رَیی شُد. دَمزی رقم خِدمتگار رِبِکا ره بُرد.
‏62 و اِسحاق از بِئیر-لَحَی-روئی اَمَدُد و دَ منطقِه جنُوب زِندگی مُوکد. ‏63 یگ شام اِسحاق دَ حالِیکه دَ دَشت چَکر مِیزَد، باله توخ کد و دِید که یگ کاروانِ اُشتُر مییه. ‏64 و رِبِکا ام باله توخ کد و اِسحاق ره هُوش کده از اُشتُر خُو تا شُد ‏65 و از خِدمتگار پُرسان کد: ”امُو آدمِ که دَ دَشت دَ دَمِ راهِ مو مییه، کِی اَسته؟“ خِدمتگار گُفت: ”اُو بادار مه اَسته.“ اوخته رِبِکا چادر خُو ره گِرِفت و خود ره پوشَند. ‏66 و خِدمتگار تمامِ کارای ره که کده بُود دَ اِسحاق نقل کد ‏67 پس اِسحاق رِبِکا ره دَ خَیمِه آبِه خُو ساره اَوُرده اُو ره خاتُو کد و اِسحاق اُو ره دوست دَشت. دَمزی رقم اِسحاق بعد از مرگِ آبِه خُو تَسَلّی پَیدا کد.