Matthieu 5

Jèèn tsɛ waajibia

1 Ayìwà, Yesù jàmaà jàu, è tèyn, è tsuù jèn sɔn tsɛ. Tɔ̀un, à re kàràndzin neè yè e kpɛrɛ à ra.

2 Àwà, è maa è kàr'na. À ci:

Xɛɛrɛ dzii tsyɛunmaà

3 Nìì reè y'à jàa ye gbaɔ̀ Ŋaablà kajaa tsɛ, twɛy raa wùbeu, kàtsu Ŋaablà re Màsàbee twɛy rìì laa.

4 Nìì reè vunuun kɔɔ̀n, twɛy raa wùbeu, kàtsu Ŋaablà nà è vunun cin.

5 Nìì reè vunun ma dzi, twɛy raa wùbeu, kàtsu, è nà dzɔ̀nxɔɔ̀ tàrà shɛn.

6 Terenbee dzuà ko à mìnoò ni nìì reè rà, twɛy raa wùbeu, kàtsu è nà cɛn.

7 Nìì reè màtsur'la, twɛy raa wùbeu, kàtsu, Ŋaablà sa nà màtsuru è ra.

8 Nìì reè duùn fyɛɔ, twɛy raa wùbeu, kàtsu, è nà Ŋaablà ja.

9 Nìì reè y'à gaa jaancin yè bà ni, twɛy raa wùbeu, kàtsu, è nà kiri Ŋaablà dzin ì.

10 Nìì reè xɔn bìiŋnà terenbee yè bà saabu, twɛy raa wùbeu, kàtsu, Ŋaablà re Màsàbee twɛy rìì laa.

11 Mòdzian ye ba ye ɲɛ̀ɛn, yè ye byɛn, yè ɲanbee kaatsià sapɛ doò wɔ ye ra mun kamà, ye raa wùbeu.

12 Ye e taama dzibe, taamadzibe brìsi ka, kàtsu, ye re bàràjia blà jìrànxɔɔ̀ doùn. Kɛɛra niì reè dɔ̀n bou ye jɔɔn, è twɛy sa byɛun tɔ̀ rii tsuru.

Yesù ci wò re kàràndzin neè rìì dziɲaan kòo, ko à vyevyeè

13 Ye rìì dziɲaan kòo. Kòo to ye maà, fee soo dzia à sèè dzibe kɔn ? Àwà, à na gèsɔn wùbee tɔ̀un dɛ, fɔ è maa da rɔn mòdzian y'à tɔ̀rɔ̀ e san dzuun.

14 Ye rìì dziɲaan vyevyeè. Wɔ̀ rìi tsùuŋnà jèn tsɛ, tɔ̀ na dzia mɛnɛn waa.

15 Mòò to na fìtsina dzu wɔɔ̀, è gè kuu à kùùn waa. À y'à tsùɔ fìtsìnà tsuuma nɔ̀n nì, à vyeè yè bo gbà dòùn dzin neè sapɛ re.

16 Tɔ̀ soo tsuru, ye sa raa vyevyeè yè bo mòdzian rè, yè bà ni ye faadzii wuu reè jà, yè tsoo dzi ɲɛn ye Fàà tsɛ, tɔ̀ rii ni jìrànxɔ rɔ̀n.»

Yesù ci wo naɔ̀ Ŋaablà re shi kpadèuma rèè dzii tsyɛn

17 Àyìwà Yesù ye dzin kɔn ci: «E maà à siin ci mun naɔ̀ Tàworataà gooma reè, tàmafa Kɛɛra reè rè gooma reè mɛɛy rìì dɛ ! Mun na naɔ̀ è mɛɛy waa, mun naɔ̀ è bo e shi tsɛ rìì.

18 Sààben na, mun nì ci e ra, fɔ ŋaablaxɔɔ̀ ko dzɔ̀nxɔɔ̀ sa yeè bè dò, arì Ŋaablà re shi kpadèuma rèè goomadziniin, tàmafa à sɛbɛndziniin, twɛy pɛn fa dò waa, fɔ goo rèè sapɛ yeè bè fa do.

19 Tà doùn, mòò o moò ye to Ŋaablà dzugooma xɔù rèè soo latsùù bɛy, arì è ɲan kiɲaaniàn, è mòdzian kàràn ci è sa y'a fa tà tsuru, tà tsìfa sa nà kiri Ŋaablà re Màsàbee doùn mòdzin kiɲaaniàn. Mòò o moò to nà è shi jiì, à yè è kàràn dzyee rèè sa ra, tɔ nà kiri Ŋaablà re Màsàbee doùn mòdzin blaa.

20 Àwà, mun nì ci e ra, ye raa terenbee ma geren Sàrìyà Kaamoo reè ko Faridziɲɛn rèè raà tsɛ fyeu, dɔ̀n goòmà na ni ye mà Ŋaablà re Màsà ganee doùn waa.

Yesù ci min goo nìì reè shi jiì

21 Àwà, ye y'à myɛ̀un, ci à dèu fàbɔɔ rèè rà ci:

«Maà mòò vu waa. Ci mòò riì ye mòò vu, tɔ̀ tsìfa wù kitsia ka.»

22 Ŋà, mun nì ci e ra, mòò o moò nà e vunun ta e modzìnsia ka, tɔ wù è kitsi. Mòò riì nà e modzìnsia ɲɛ̀n ci à manan, à wù tɔ̀ yeè kitsi kitsi kunun kur'là mòdzin neè rè. Mòò riì to nà e modzìnsia ɲɛ̀n ci à fàkɔɔn, tɔ wù jààndamaa sàà ka.

23 Tɔ̀ kamà, a re saaka boramaà Ŋaablà re, e ba nà à bo saakabomaà tsɛ, a taa ye to ci moo tsyèè tàraɔ̀ a ma,

24 saakaà tsùù to mɔn saakabomaà tɛyn, e bè, ye bè byɛ̀n à mà ŋe. Tà shɔ̀ùn, e kòmànà bè a re saakaà bo.

25 È ba a ci goo dɔ̀un a ko mòò fi, ye bà nà bè à kitsi kunùn, à yè e to shia tsɛ, a maxɔbe ye byɛ̀n à mà tabe. Tà boshɔ̀ùn wo kitsifasià ye be wo wɔ kitsikununbaà suun, tɔ nà wo wɔ kàsògbaà kplatsuubaà suun, yè wo ji kàsoò doùn.

26 Sààben na, mun nì ci a ra, ɲɛyn niì sapɛ jiɔ̀ wo jɔɔn, wo ma tɔ̀ sàrà do fyeu, wo na boò mɔn byɛ.

27 Ye y'à myɛ̀un, ci à dèu ci:

«Maà ɲànmɔ̀ɔ̀be fa waa.»

28 Ŋà, mun nì ci e ra, mòò o moò taàn siɛ̀n à jaàn yè bo à re, tɔ ɲànmɔ̀ɔ̀be fau à ka e duùn nòn.

29 Àwà, sani a sirama sia rè jaadzian yè bà saabu e gooɲaan tsii tarà, à kwey bo, a maa jeenà. E fɔn a gɔɔ̀n gàne soo ɲan, tɔ fyan a ko e kur'la yè bè jààndama.

30 Sani a sirama sia to yè bà ni ba saabu e gooɲaan tsii tarà, à kùnùn bo, a maa jeenà. E fɔn a gɔɔ̀n gàne soo ɲan, tɔ fyan a ko e kur'la yè bè jààndama.

31 À deò ci:

«Mòò riì ye ba e re tààn bàjia, è furu san sɛbɛ̀n sìn à ra.»

32 Ŋà, mun nì ci e ra, mòò o moò yè re tààn bàjia, à mà bà ɲànmɔ̀ɔ̀be kamà fyeu, tɔ̀ ye e re tààn jaa kaà ɲànmɔ̀ɔ̀be rii là. Mòò riì to tàan bàjiumaà seen, à sa ɲànmɔ̀ɔ̀be rii.

33 Yesù yè geren goomaa rè ci: «Y'a myɛun sa, ci à dèu fàbɔɔ rèè rà ci:

A y'a kɛɛ̀y nìi ra, tɔ̀ bo e shi tsɛ. A y'a kɛɛ̀y goo o goo ra Tsìfa Ŋaablà kajaa tsɛ, tɔ̀ bo e shi tsɛ.

34 Ŋà, mun nì ci e ra, e maà e kɛɛ̀y tsu rii waa. E maà e kɛɛ̀y ŋaablaxɔɔ̀ rà, kàtsu tɔ Ŋaablà re màsà gbaaniɛn nì.

35 E maà e kɛɛ̀y dzɔ̀nxɔɔ̀ rà, kàtsu, tɔ Ŋaablà santsuumaà nì. E maà e kɛɛ̀y Yerusalɛmùn wɔ̀ɔ̀ rà, kàtsu tɔ màsa blaa rè wɔ̀ɔ̀ rìì.

36 Maà a kɛɛ̀y a yɛrɛ̀ kungɔɔ tsu ra waa, kàtsu wo fa dzi a kungwɛ̀ɛn soo ba fyɛu, tàmafa wo y'à bà tsìù waa.

37 E re ɔ̀ɔn ye bà ɔ̀ɔn, ɔ̀ɔɔn ye bà ɔ̀ɔɔn, dzyee gè o ge bàa tɔ̀ tɛ̀y, tɔ̀ sapɛ boò Sùtana ɲan.

38 Àwà, y'a myɛun, ci à dèu ci:

E mòò jaa ci, a sa raà yè ci. E mòò ɲin kɛɛy, a sa raà yè kɛɛy.

39 Ŋà mun nì ci e ra, mòò riì y'à gaa wò yeè ɲaan fa a ra, maà a gɔn à ra waa. Mòò ye sitaa zhɛ a sirama sia tààkuàn ɲàn, soo sa tsuù à re.

40 Mòò to ye ba ni à re è b'à ka kitsima, à re mɛ̀yɛɛ tsi a ra, a re mɛ̀yɛ blaa sa to à re.

41 Fààntsià sɔn ye seyn tsuù a kuùn, ci a ka gànè xɛkɛɛ̀ sɔn jiì, à ka à tsuru fii jìì.

42 Mòò y'a fyɛn gè rà, à kɔ̀ ! Mòò to ye gè dandan a re maà a nɔn waa.

43 Àwà, y'a myɛ̀un, ci à dèu ci:

A naà a wuɔ kɛ̀n, a ɲaàn goo xɔbe a ma.

44 Ŋà, mun nì ci e ra, ye ɲan rèè kɛ̀n. Nìì reè yè e kuun'n kuru ɲaan faa, ye Ŋaablà mafyɛ̀n twɛy rè.

45 Ye tɔ̀ fa, sànko ye bà ni ba e Fa Ŋaablà dzin ì, tɔ̀ riì ni jìrànxɔ rɔ̀n, è bà e re bwèè boò mòdzin ɲan reè ko mòdzin wuu reè sa re, è ŋaà naà mòdzin tereunma rèè, ko teren bɛy reè sa re.

46 Ye ye e kɛnbaa rèè bàsɔùn goo dzibe e ra ɔ, ye ni bàràji kɛn ni tàrà tɔ̀ ɲan ? Kɔnsɔɔn tsi reè sa na tɔ̀ soo rìì fara ɔ ?

47 Ye to ye ba e neemasi reè bàsɔùn nì tsɔ̀ɔ, tɔ goo blà rii fakɔɔn ye re o ? Ŋaabla tɔ bɛy reè sa na tɔ̀ soo rìì faa gbɛ ?

48 Àwà, ye bà mòdzin dzii tsyɛunma ì, a ci ye Fà rìi ni jìrànxɔ rɔ̀n, tɔ̀ dzii tsyɛɔ̀n nìi tsuru.»