Paulus dong di Tesalonika
17:1-9
17
1 Paulus deng Silas pi kasi tinggal kota Filipi la bajalang tarus. Dong bajalang langgar kota Amfipolis deng kota Apolonia la sampe di kota Tesalonika. Di kota tu ada orang Yahudi pung tampa sombayang satu. 2 Paulus maso ka tampa sombayang tu, macang yang dia biasa biking, la baku tukar pikirang deng orang-orang soal nats-nats yang ada di dalang Allah pung Tulisang. Dia biking bagitu tiga kali sepe-sepe, pas orang Yahudi pung hari Barenti Karja. 3 Dia bilang par dong kata, “Basudara e, Orang yang Allah su Angka par Kasi Salamat Manusia tu musti sangsara do la mati, baru hidop kombali. Antua itu tu Yesus, yang beta ada bilang par kamong sakarang ni.”
4 Dengar bagitu, orang Yahudi saparu jadi parcaya la iko Paulus deng Silas. Bagitu lai deng banya orang bukang Yahudi yang somba Allah. Banya parampuang yang jadi orang basar jua iko Paulus dong lai.
5 Mar orang Yahudi saparu, dong hati saki paskali. Jadi, dong panggel tukang-tukang biking kaco yang ada di pasar. Tukang-tukang biking kaco tu kumpul orang banya par biking kaco kota tu. Tarus, dong pi serang satu orang yang parcaya Yesus pung ruma. Dia nama Yason. Dong pi ka dia pung ruma par cari Paulus deng Silas biar dong bisa bawa dong dua ka muka orang banya. 6 Mar waktu dong seng baku dapa Paulus deng Silas, dong hela Yason deng basudara-basudara laeng yang iko Yesus ka muka pamimping-pamimping kota tu. Dong bataria kata, “Bapa-bapa e! Dong ini ni su biking kaco di sagala tampa. Sakarang dong su ada di katong pung kota lai, 7 la Yason ni su tarima dong par manumpang di dia pung ruma. Dong jua seng iko Raja Basar Roma pung atorang-atorang yang antua su biking par katong samua, tagal dong bilang kata ada Raja satu lai. Raja tu nama Yesus.”
8 Waktu pamimping-pamimping kota deng orang banya tu dengar bagitu, dong pung dara mandidi paskali. 9 Jadi, dong suru Yason dong kasi kepeng par jadi jaminang biar Yason deng orang-orang parcaya laeng tu seng biking kaco, la dong kasi lapas Yason dong.
Orang Berea parcaya Paulus dong pung pasáng
17:10-15
10 Pas su malang, basudara yang iko Yesus di kota Tesalonika suru Paulus deng Silas pi ka kota Berea, tagal dong taku jang sampe orang banya nanti serang dong. Waktu sampe di kota tu, dong dua pi ka orang Yahudi pung tampa sombayang. 11 Orang-orang Yahudi di Berea pung pikirang labe tabuka dari orang-orang di Tesalonika. Jadi, dong tarima ajarang soal Yesus deng hati sanang. Sabang hari dong baca Allah pung Tulisang biar dong bisa tau kalo apa yang Paulus ajar tu batul ka seng. 12 Jadi, banya orang Yahudi parcaya Yesus. Bagitu jua deng banya laki-laki deng parampuang-parampuang bukang Yahudia yang jadi orang basar lai.
13 Mar waktu orang-orang Yahudi di Tesalonika dengar kalo Paulus ada kasi tau Allah pung ajarang soal Yesus di Berea lai, dong pi ka kota tu la tusu-tusu mulu par orang banya deng biking dong pung hati balisa la mulai mara Paulus. 14 Jadi, basudara yang iko Yesus di Berea suru Paulus pi. Dong paparipi antar Paulus ka pante par nai kapal, mar Silas deng Timotius tetap tinggal di Berea. 15 Dong yang antar Paulus tu balayar sama-sama deng dia sampe ka kota Atena, baru bale kombali ka Berea. Dong bale deng pasáng dari Paulus par Silas deng Timotius kata capat iko dia di Atena.
Paulus kasi tau Kabar Bae soal Yesus par orang-orang di Atena
17:16-34
16 Waktu Paulus ada tunggu-tunggu Silas deng Timotius di kota Atena, dia lia bagini, kota tu pono deng patong-patong yang orang somba. Jadi, dia pung hati paleng susa paskali. 17 Tagal itu, dia baku tukar pikirang deng orang-orang bukang Yahudi yang somba Allah deng orang-orang Yahudi di dong pung tampa sombayang. Sabang hari jua di pasar-pasar dia baku tukar pikirang deng orang-orang yang ada di situ.
18 Guru-guru dari kalompok Epikuros deng kalompok Stoab jua baku malawang lai deng dia. Saparu dari dong bilang, “Hoe! Orang ini to tukang kewel sa. Dia mau bilang apa?” Mar yang laeng bilang lai kata, “Dia ni to ada buju-buju katong par iko dia pung dewa-dewa yang katong seng kanal tu.” Dong bilang bagitu, tagal Paulus ni ada kasi tau Kabar Bae soal Yesus. Dia ada bilang Yesus su mati la hidop kombali.
19 Abis itu, dong bawa Paulus par dong pung pamimping-pamimpingc yang jaga rapat di gunung kacil satu, yang nama gunung Areopagus. Di sana, dong bilang par dia kata, “Katong jua mau tau ajarang baru yang ale bilang tu. 20 Barang, ale ajar hal-hal yang baru yang biking katong bingong, jadi coba tolong bilang akang pung arti do.” 21 (Dong bilang bagitu par dia, tagal samua orang Atena deng orang-orang dagang yang ada di situ paleng suka buang waktu par dudu carita deng dengar hal-hal baru.)
22 Tarus, Paulus badiri di muka orang banya yang ada di Areopagus tu la bilang kata, “Hoe orang-orang Atena e! Beta lia, dari apa sa yang kamong biking, kamong seng parna lupa kamong pung dewa-dewa. 23 Beta bilang bagini, tagal waktu beta bajalang koliling kamong pung kota, beta lia kamong pung patong-patong deng tampa-tampa sombayang. Beta lia tampa bakar korbang satu yang ada tulisang bagini, ‘Par Allah yang katong seng kanal.’ Jadi, Allah yang kamong somba mar seng kanal tu, Antua tu yang beta mau kasi tau par kamong.
24 Allah yang su biking dunya deng akang pung isi samua-samua. Antua tu, Tuhan yang pung kuasa par samua yang ada di sorga deng di dunya. Antua seng tinggal di dalang tampa-tampa sombayang yang manusia biking.* 25 Antua yang kasi napas par biking manusia hidop deng kasi samua par manusia. Jadi, Antua seng cari apapa dari manusia, tagal manusia seng bisa tolong Antua. 26 Dari satu manusia sa Antua biking samua suku la suru dong tinggal di samua tampa di dunya ni. Antua su ator apa tempo manusia hidop deng mati, deng nanti tinggal di mana. 27 Antua biking bagitu biar manusia cari Antua la mangkali baku dapa deng Antua. Mar Antua tu seng jau dari katong. 28 Itu macang deng apa yang orang bilang kata, ‘Antua tu yang biking katong hidop, bagara, deng ada di dunya ni.’ Kamong pung tukang-tukang biking puisi jua su bilang kata, ‘Katong samua ni, Antua pung turunang.’
29 Tagal katong ni Allah pung anana, katong seng bole pikir kalo Allah tu macang deng patong-patong yang manusia biking dari mas, perak, ka batu-batu iko dong pung pikirang deng pintar sandiri. 30 Dolo-dolo Allah seng hukum manusia, tagal dong seng tau Antua pung mau tu apa. Mar sakarang, Antua seng mau manusia macang bagitu lai. Antua mau samua orang musti kasi tinggal dong pung dosa-dosa la hidop iko Antua. 31 Barang, Antua jua su ator kalo satu hari nanti, Antua putus samua orang yang ada di dunya ni pung parkara deng batul. Allah su angka satu Orang par biking bagitu. Antua su kasi hidop Orang itu dari kamatiang biar jelas par samua orang kalo Orang itu yang Antua su pili par putus manusia pung parkara deng batul.”
32 Waktu orang-orang yang ada di Areopagus tu dengar kalo orang mati bisa hidop kombali, saparu tatawa Paulus. Ada lai yang bilang kata, “Bapa e, katong masi mau dengar bapa pung pasáng ni laeng kali lai.”
33 Abis itu, Paulus pi kasi tinggal rapat tu. 34 Mar ada babarapa orang dari dong yang bagabung deng Paulus la parcaya Yesus. Satu dari dong tu nama Dionisius. Dia tu satu dari pamimping-pamimping di Areopagus. Ada parampuang satu yang nama Damaris deng orang-orang laeng yang bagabung deng Paulus lai.