ɄSauli nʉ Balinaba vikwɨmɨkwa mu mbombo
13
1 Mu mpelela gwa kʉ Antiokiya vaalemwo avanyamalago na vamanyisi.
Avaanu avo vaale wʉ ava:
ʉBalinaba,
ʉSimioni (ʉvɨ vaamwɨlangaga Ntiitu),
ʉLukiyo ʉva kʉ Kilene,
ʉManaeni (ʉvɨ aalelilwe paninie nʉ nkʉlʉdeeva ʉHelode),
nʉ Sauli.
2 Wʉ avo vooni vikʉnʼdoova ʉNtwa ʉNgʉlʉve,
nʉ kwɨdɨnda ʉkʉlya,
a ʉMepo ʉMbalatse akavavʉʉla akata,
“Mungavɨle ʉBalinaba nʉ Sauli kʉ mbombo ɨjyʉ ndɨvɨɨlangye.”
3 Pwʉ vakagendelela ʉnkʉnʼdoova ʉNgʉlʉve nʉ kwɨdɨnda ʉkʉlya,
vakavavɨɨkɨla isivoko ʉBalinaba nʉ Sauli,
vakavatavʉla valʉtage.
ɄSauli ikaningʼana nʉ nyamalago va vʉnuasi ʉElima
4 Wʉ ʉMepo ʉMbalatse avasuungʼile ʉSauli nʉ Balinaba,
avo vakiika kʉ vʉtsenge ʉwa Seleukiya.
Ʉkʉhʉma apo vakahega nɨ meeli ʉkʉbɨha kʉ vʉtsenge ʉwa Salami mu kɨlʉnga kya Kipulo ɨkyale pagati pa nyanza.
5 Wʉ vasiike kʉ Salami,
vakava vikʉvalʉmbɨlɨla avaanu ɨlimenyu lya Ngʉlʉve mu masinagogi ga Vayahudi.
Vaale paninie nʉ Yohana Maliko,
ʉntangɨli va veene.
6 Vakagenda mu kɨlʉnga kyoni ɨkya Kipulo,
vakasika mu vʉtsenge vʉpamato ʉwaatambʉlwagwa Pafo.
Ʉkʉ vakambona ʉNʼyahudi mpamato ʉvɨ aale mmavi,
ikange nyamalago va vʉnuasi.
Ʉmuunu ʉjwa aatambʉlwagwa vɨ Bayɨɨsʉ.b
7 Aale ntangɨli va Selugiyo Paulo,
ʉmbaha va kɨlʉnga kya Kipulo.
ɄSelugiyo aale muunu ʉnya lʉhala ʉlʉlʉtɨɨlye.
Pwʉ akavɨɨlanga ʉSauli nʉ Balinaba,
ʉkʉta valʉte kʉ mwene pakʉta apʉlɨke ɨlimenyu lya Ngʉlʉve.
8 Lɨno ʉBayɨɨsʉ ʉmmavi (ɨlitaawa lya mwene mu Kɨyunaani vɨ Elima) akakaningʼana nʉ Balinaba nʉ Sauli,
alɨkʉnogwa ʉmbaha ʉjwa aleke ʉkwɨdɨka imanyiiso tsa Balinaba nʉ Sauli itsa kulongwi jya Yɨɨsʉ.
9 Wʉ adɨtsiiwe amaka ga Mepo ʉMbalatse,
ʉSauli ʉvɨ ɨlitaawa ɨlɨnge aatambʉlwagwa Paulo,
c akandola vʉnonu ʉElima,
10 akata,
“Ʉve ʉlɨ mwana va Setano,
ʉlɨ ntavangwa va syoni isyʉ sya lweli pamiiho ga Ngʉlʉve!
Ʉdɨgile ʉvʉnuasi nʉ vʉsyovi wa kʉvasyova avaanu avange.
Kɨki navukɨlekelwa ʉkʉgalamula ʉwajɨlweli wa nzɨla tsa Ntwa ʉNgʉlʉve,
tsive vʉnuasi?
11 Lɨno pʉlɨhɨtsa,
ʉNtwa ʉNgʉlʉve jiikʉkʉpa ʉlʉvʉngʉ,
vubosola,
nʉkalʉvone ʉlʉmuli lwa litsʉva kʉ nsɨkɨ.”
Baaho,
ʉlʉkʉngʉʉgʉ lʉkadɨnda amiiho ga Elima.
Jɨkava ngʼiisi kʉ mwene.
Wʉ ilemwa ʉkʉlola,
akatengʉla ʉkʉvulyadɨka pakʉta ambone ʉmuunu va kʉmwibatɨlɨla ɨkɨvoko,
nʉ kʉndongotsa.
12 ɄSelugiyo Paulo wʉ agaweene ʉgwʉ gavombiike,
akɨɨdɨka.
Akadega siitso imanyiiso tsa kulongwi tsa Ntwa ʉYɨɨsʉ.
ɄPaulo ilʉmbɨlɨla kʉ Antiokiya jya kʉ Pisidiya
13 ɄPaulo na vanine vakahega kʉ Pafo nɨ meeli,
vakasika kʉ vʉtsenge ʉwa Pelige mu mpandʉlʉ gwa Pamufiliya.
ɄYohana Maliko akavaleka apo,
akakilivuka kʉ Yelusalemu.
14 ɄPaulo nʉ Balinaba vakahega kʉ Pelige,
vakagendelela ʉkʉgenda vakasika kʉ vʉtsenge ʉwa Antiokiya mu kɨlʉnga kya Pisidiya.
Wʉ kɨsiike ɨkɨgono kya Sabato,
d vakiingila mu lisinagogi,
vakataama.
15 Gakɨɨmbwa amamenyu mu kɨtabu kya ndagɨlo tsa Moose,
na mu vʉvɨge wa vanyamalago.
Wʉ gɨmbilwe,
avavaha va lisinagogi vakansuungʼa ʉmuunu kwa Paulo nʉ Balinaba,
avavʉʉle ate,
“Valʉkololwitu,
mungave mulɨ nɨ limenyu lya kʉvavʉʉla avaanu ɨlitseesa inumbula,
mutsove.”
16 Pwʉ ʉPaulo akɨɨma,
akahʉʉsa ɨkɨvoko pakʉta vampʉlɨhɨtse,
akavavʉʉla akata,
“Mwe Vaisilahɨli,
najyʉnyie nyɨ mutava Vaisilahɨli,
nyɨ mukʉmwɨdɨka ʉNgʉlʉve,
ndidoova mummʉlɨhɨtse!
17 ɄNgʉlʉve viitu ʉwe Vaisilahɨli vɨ aavahalile avanyienya viitu.
Mu nsɨkɨ ʉgwʉ vaataamile kʉ vʉhenza kʉ kɨlʉnga kya kʉ Misili,
aavoolwise vakava kɨvʉmbʉkʉ kɨvaha siitso.
Kʉmbele,
akavalongotsa,
akavahʉmya mu Misili kʉ maka ga mwene amalʉti.
18 Akavasipila ʉta ɨmyaka isitsigo sinni (40) mu lʉkɨnga.
19 Akoongometsa isivʉmbʉkʉ lekelakʉpamato (7) mu kɨlʉnga kya Kanaani,
kʉ vʉsumbe wa kʉvapa avanyienya viitu ɨkɨlʉnga ɨkyo kɨve kya veene.
20 Gooni ago gaavombiike kʉ nsɨkɨ gwa myaka ʉpiita ɨmileevʉlʉ gɨnni ni sitsigo sihaanoe (450).
“Kʉmbele,
ʉNgʉlʉve akavapa avanyienya viitu avalamutsi va kʉvalongotsa,
ʉkʉsika ʉnsɨkɨ gwa nyamalago ʉSamweli ʉpwʉ aavalongwitse.
21 Pwʉ vakadoova ʉkʉta vave nʉ nkʉlʉdeeva.
ɄNgʉlʉve akavapa ʉSauli,
ʉmwana va Kishi,
ʉva kɨvʉmbʉkʉ kya Benyamini ave nkʉlʉdeeva va veene kʉ myaka isitsigo sinni (40).
22 Kʉmbele,
ʉNgʉlʉve akammetsa ʉSauli,
akamwɨmɨka ʉDavʉdi ave nkʉlʉdeeva va veene.
ɄNgʉlʉve akanʼginia ʉDavʉdi akata,
‘Ndɨweene ʉDavʉdi,
ʉmwana va Yese,
ikʉjɨhovosa ɨnumbula jyango,
f ikange vɨ jiivomba tsyoni itsʉ ndinogwa tsivombeke.’
23 “Ʉkʉhʉma mu kɨkolo kya Davʉdi ʉNgʉlʉve aavaletye aVaisilahɨli ʉMpoki ʉYɨɨsʉ,
ndʉwʉ aavahʉʉviitse.g
24 ɄYɨɨsʉ wʉ natengwili ɨmbombo jya mwene,
ʉYohana aatalile ʉkʉvalʉmbɨlɨla aVaisilahɨli vooni alɨkʉta vapele imbiivi tsa veene,
nʉ kwotsiwa.
25 ɄYohana wʉ imala ɨmbombo jya mwene,
aavavʉʉtsaaga avaanu aateetsaga,
‘Musaaga mwita ʉne neene veeni?
Ʉne naneene Kɨlɨsiti ʉvɨ mukʉmpʉlɨkɨla.
Lɨno pʉlɨhɨtsi!
Ʉmwene ikwitsa kʉnsana kwane,
ikange kʉ mwene ʉjwa,
ʉne nandɨnogiili nakʉ kʉva mbanda va kʉhʉdʉla ɨmilegehe gya silaatu sya mwene.’h
26 “Ʉnyie valʉkololwango,
nyɨ vaanu va kɨvʉmbʉkʉ kya Abulahamu,
na nyɨ vange nyɨ mutava Vaisilahɨli,
nyɨ mukʉmwɨdɨka ʉNgʉlʉve,
ikulongwi itsi tsa vʉpoki tsitwitsye ʉwe ʉkʉhʉma kwa Ngʉlʉve.
27 Aveenekwo kʉ Yelusalemu paninie na vavaha va veene navaammanyingʼanie ʉmwene.
Kɨtsila kʉlʉmanya,
vakavomba ndʉwʉ avanyamalago vaatsovile mu mamenyu ʉgwʉ vikwɨmba isigono syoni sya Sabato.
Vakammɨga ʉYɨɨsʉ vakata abudwe.
28 Nʉpwʉ jɨngave navaalɨvone ɨlimenyu lya lweli ɨlyʉ livonia ʉkʉta panogye ʉkʉmʼbuda ʉYɨɨsʉ,
vakanʼdoova ʉPilato ʉkʉta aammɨge abudwe.
29 Wʉ vavombile tsyoni itsʉ ʉYɨɨsʉ aavɨgɨliilwe,
vakamwisa pa kɨdamingʼanie,
vakansɨɨla mu vʉguli.
30 ɄNgʉlʉve akantsʉʉsa ʉkʉhʉma kʉ vaswe.
31 Namwene ʉYɨɨsʉ,
mu sigono syongosu,
ɨɨvoniitse kʉ vaanu ʉwʉ vaagendile paninie nave ʉkʉhʉma kʉ Galilaya,
ʉkʉbɨha kʉ Yelusalemu.
Lɨno,
avo wʉ veene vooleletsi va mwene mu kɨvʉmbʉkʉ kiitu kya Vaisilahɨli.
32 “Ʉwe tukʉvalʉmbɨlɨla ʉnyie ɨLivangɨli,
ʉkʉta galya ʉgwʉ ʉNgʉlʉve aavahʉʉviitse avanyienya viitu,
33 avombile kwawe twɨ vitsʉkʉlʉ va veene kʉ nzɨla jya kʉntsʉʉsa ʉYɨɨsʉ,
ndʉwʉ jɨvɨgilwe mu Zabuli ɨjya vɨɨlɨ ʉkʉta,
‘Ʉve veeve Mwana vango,
ɨleelo ndyɨpelile Dadaajo.’i
34 “Ikange ʉNgʉlʉve ʉpwʉ aantsʉʉsiitse ʉYɨɨsʉ kʉ vaswe,
aantsʉʉsiitse pakʉta alaswitsaga ikange.
Kwago ʉNgʉlʉve aatye,
‘Ndyanʼjyɨgye ʉDavʉdi ʉkʉmpa isajo imbalatse,
lweli isajo itso tsʉ ndikʉvasajaga najyʉnyie.’j
35 “Ɨlimenyu ɨlyo lɨvɨgilwe kʉ Zabuli ɨjyɨnge liita,
‘Nʉlɨɨdɨke ʉkʉta ʉmmana gwango gʉvole,
ʉne ndɨ Mbalatse vaako.’k”
36 ɄPaulo akagendelela ʉkʉtsova akata,
“Wʉ ʉDavʉdi avombile gooni ʉgwʉ ʉNgʉlʉve aambʉʉlile avombe pa nsɨkɨ gwa kɨvʉmbʉkʉ kya mwene,
akaswa.
Vakansɨɨla pawiipi nʉ vʉguli wa vadadaaje,
ʉmmana gwa mwene gʉkavola.
37 Apeene ʉYɨɨsʉ ʉvɨ ʉNgʉlʉve aantsʉʉsiitse,
ʉjwa ʉmmana gwa mwene nagwavole.
38 “Lɨno ʉnyie valʉkololwango,
jɨmanyikike kwanyie ʉkʉta,
kʉ nzɨla jya Yɨɨsʉ ʉjwa ʉndyango gwa vʉsyɨkɨlo wa mbiivi gʉdɨndʉliiwe kwanyie ʉnyie.
39 Mulemilwe ʉkʉnogelanila pamiiho ga Ngʉlʉve kʉ nzɨla jya kʉkonga indagɨlo tsa Moose,
lɨno munogelanile kʉ nzɨla jya kʉmwɨdɨka ʉYɨɨsʉ.
40 Lɨno,
muveetsage miiho,
gagela gikʉvavona ʉgwʉ gaavɨgilwe mu sitabu sya vanyamalago ʉkʉta,
41 ‘Lola,
ʉnyie nyɨ mwibeda,
mudege,
mukoongomele.
Lola,
aga ʉgwʉ ndivomba mu sigono siinyo,
namukaweese ʉkʉgɨɨdɨka lʉsiku,
ndajɨve ʉmuunu akaale avavʉʉle ndeeti!’l”
42 ɄPaulo nʉ Balinaba,
wʉ vihʉma mu lisinagogi,
avaanu vakavadoova ʉkʉta jʉvakilivuke ikange kʉ Sabato ɨjyakongile,
pakʉta vagendelele ʉkʉtsova ikulongwi itso.
43 Ʉnsɨkɨ avaanu wʉ valekengʼiine,
vavujile kʉ myavaavo,
aVayahudi vongosu,
paninie na vaanu avatava Vayahudi ʉwʉ vɨɨdiike vakava va mpelela gwa Kɨyahudi,
vakavakonga ʉPaulo nʉ Balinaba.
Avavombi avo vavɨlɨ vakatsova navo,
vakavanywilitsa inumbula,
ʉkʉta vagendelele ʉkʉhʉʉvɨla ʉlʉhʉngʉ lwa Ngʉlʉve.
44 Ɨkɨgono kya Sabato ɨkyakongile,
ʉngata avaanu vooni va vʉtsenge ʉwa,
viitsile kupʉlɨhɨtsa ikulongwi tsa Ntwa ʉYɨɨsʉ.
45 Avalongotsi va Vayahudi wʉ vaweene avaanu valʉndamiine ɨkɨpʉga kɨvaha,
vakava nɨ kɨvini siitso.
Pwʉ valɨkʉbeetsa amamenyu ʉgwʉ ʉPaulo aatsovaga vakata nʉ kʉnʼdʉka.
46 Ndajɨve ewo,
ʉPaulo nʉ Balinaba vakavaanda aVayahudi kɨtsila kʉdwada kɨɨnu vakata,
“Ɨkanogye ɨlimenyu lya Ngʉlʉve lɨlʉmbɨlɨlwe taasi kwanyie nyɨ Vayahudi.
Lɨno,
ʉlwakʉva mulɨbeelile,
pwʉ mwɨhɨgile nyɨ veene ʉkʉta namunogiili ʉkʉva nʉ wʉʉmi wa sikutsooni.
Mulʉmanye ʉkʉta tukʉvaleka!
Twilʉta kʉ vaanu ʉwʉ vatava Vayahudi,
47 manya ʉNtwa ʉNgʉlʉve atʉlagye ndee,
‘Ndɨkʉvɨɨkile ʉve lʉmuli lwa vaanu avatava Vayahudi,
pakʉta ʉhɨlɨke ʉvʉpoki kʉ vaanu ʉkʉsikila ʉpwʉ ɨkɨlʉnga kɨladuga.’m”
48 Avaanu ʉwʉ vatava Vayahudi,
wʉ vapʉliike amamenyu ago,
vakahovoka,
vakaginia ikulongwi tsa Ntwa ʉYɨɨsʉ.
Vooni ʉwʉ ʉNgʉlʉve aavahalile vave nʉ wʉʉmi wa sikutsooni,
vakamwɨdɨka ʉNtwa ʉYɨɨsʉ.
49 Ikulongwi tsa Ntwa ʉYɨɨsʉ tsilɨkʉvaala mu kɨlʉnga kɨlya kyoni.
50 Napeene,
aVayahudi vakavasunda avavaha va vʉtsenge ʉwa na vadala avɨɨmɨkiwa avatava Vayahudi,
avaale vakongi va mpelela gwa Kɨyahudi.
Avo vakavalongotsa avaanu avaavapelye ʉvʉkʉvɨlwa ʉPaulo nʉ Balinaba.
Ikange vakavaswɨma mu kɨlʉnga kya veene.
51 Pwʉ ʉPaulo nʉ Balinaba vakavakungʼuunila ʉlʉsumben ʉlwʉ lwale mu silʉnde sya veene pa kʉvonia ʉkʉta ʉNgʉlʉve alavahɨga pa vʉviivi ʉwʉ vavombile.
Vakahega ʉkʉ,
vakalʉta kʉ vʉtsenge ʉwa Ikoniyo.
52 Avakongi va Yɨɨsʉ va kʉ Antiokiya vakahekela siitso,
vakadɨtsiwa amaka ga Mepo ʉMbalatse.