17
Filisɩ yiɛntaabá kãã tɩgii bà byarcekurɔnɲã Soko lǝri, Suuda yiɛgu, nã̀ã kãã nǝ̃ǝ̃ bà kuɔyaga Efɛsɩ-Damimgu, Soko lǝri nǝ̃ Aseka lǝ'n sɔhlaagɩ nã.
2 Sayulw nǝ̃ Isɩrayɛl sɩrǝǝsɩba yo, bá tɩgii bà ɲĩɛ̃. Bá kãã nǝ̃ǝ̃ bà kuɔyaga Ela nɩgǝraagɩ nã, nã̀ã cǝ̃ǝ̃ byarcetɩntǝ̃lũnɲã ǹ-hiraa Filisɩ yiɛntaaba yuunã.
3 Filisɩ yiɛntaabà yáá tãnũũdaagɩ nã, nǝ̃ Isɩrayɛl bluubá ba bà yiganã yiɛ'n kuugɩ nã: nɩgǝraagùu buruɔ bà nã.
4 Sɩrǝǝsɩdiɛ, wùú mãã wù yiirìi hlǝ, wú juo hlǝ Filisɩ yiɛntaa'n kuɔyaga sǝ̃ǝ̃nã, ǹ-ba wù hɩr wù kuganãã byarcekurɔnɲã sǝ̃ǝ̃gɩ nã. Bà yáá bà be-yǝ wà Goliyatɩ, wù yáá wù hlǝ Gatɩ lǝ-i, nǝ̃ wù daamã́ ba nã́ã́ mɛtɩrba siɛl tuu-i.
5-6 Wù yáá wùu suu kwabyãr'n hucuugu wù yuugɩ nã, nã̀ã dii kwabyãr'n kuulaaw, bàa ce-yǝ nǝ̃ ciiga, wù dɩsɩmmã̀ yáá mã̀ ji hi culo gwasiɛlw (60). Wù yáá nǝ̃ kwabyãr'n lwanɲã, yà dii-ɲã wù vyanɲã nã, nã̀ã hĩɛ̃sã haagǝgu.
7 Wù haagǝ'n gbaa'n bũũmã̀ yáá nã́ã́ kuulaasɔ̃rããbaa mãã bà nũũ bà kuulasɔ̃ɲinɲã gùú daagɩ nã mãã, nǝ̃ kwal'n cũɔ̃gǝguu mãã gɩ̀ yáá gɩ̀ nũɔ̃gɩ nã, gɩ̀ dɩsɩmmã̀ yáá culo nɩrhǝ̃ǝ̃l-i. Wùú mãã wù yáá wùu tuu wù haacĩĩkuugu, wù yáá wù wáà wù yigagɩ nã.
8 Filisɩ yiɛntabiɛ wáà kãã hiraa, nã̀ã kaasǝ ǹ-waa nǝ̃ Isɩrayɛl sɩrǝǝsɩba kurɔnɲãã mãã ɲã̀ã cǝ̃ǝ̃ byarcetɩntǝ̃lũnɲã ǹ-hiraa wà: «Ɲi hlǝ́rá ǹ-juo cǝ̃ǝ̃ byarcetɩntǝ̃lũnɲã hamã nã-i? Mã́ã sǝ Filisɩ yiɛntabiɛw-i, nǝ̃ ɲimãã ba Sayul lwɛba-iì? Níyà ɲí hiil wudiɛẃ hɩr ǹ-jo mǝ̃̀ nãã!
9 Wu-ń ba wù ji gbǝ̃ǝ̃ ǹ-hi mǝ̃̀ nã, wú ko-m, yi ji ba ɲì lwɛba. Nǝ̃ mǝ̃-ń hi wù nã, nã̀ã ko-yǝ, ɲi ji ba yì lwɛba, ɲì ce mããcemmã ɲì hã-yáà.»
10 Filisɩ yiɛntabiɛw nã̀ã ver ǹ-waa hlo wà: «Mǝ̃̀ caa Isɩrayɛl bluu'n sɩrǝǝsɩba nǝ̃ cɔ̃mmã jimããgu: hlã́ã̀-m nǝ̃ bibiɛdiɛ, yí mũũ nǝ̃-yǝ yì min!»
11 Sayulw nǝ̃ Isɩrayɛl bluuba min, bà gáa ba bà nɔ̃ Filisɩ yiɛntabiɛ wáà cãwanĩɛ̃ga nã, gbǝrsǝrɩ́ blǝ-ba bá ba bà ɲãnãã.
12 Nǝ̃ Dawuda-lǝ, wù yáá Efrata yiɛntabiɛ mãã Betɩlehɛm lǝri Sude yiɛgu, bà be-yǝ Jese, wùú biɛ yáá. Gɩ̀ biɛw yáá nǝ̃ byanãã nɩrsiɛl-i. Sayul bǝ̃ǝ̃gu, biɛ wáà yáá wùu mǝ̃gaa ǹ-vǝ̃ǝ̃.
13 Jese byavũnvãnããba siɛlbà yáá bàa duu Sayulw nã byarcesuɔgɩ nã. Wù byanããba siɛlbaa mãã bà yáá bàa kã byarcesuɔgɩ nã, bà yiriɛga-i nnĩĩ nã: Eliyabɩw, wùú húulá dĩɛ̃lãmmã nã, bà hǝ̃ǝ̃lnãẃ ba Abinãdabɩw, nǝ̃ Sammãẃ ba bà siɛlnãw.
14 Dawudaẁ yáá wuusaalw, nǝ̃ vũnvãnããba siɛl báà bá duu Sayulw nã.
15 Nǝ̃ Dawuda-lǝ, wù yáá wu-ń ce wú ba wù wáà wù gbãllãã: wù kã wù dǝ̃ǝ̃ Sayulw, nã̀ã ba wù ver wù kã wù cii wù tǝ tũmba nã Betɩlehɛm lǝri.
16 Filisɩ yiɛntabiɛ wáà yáá wù kuganãã Isɩrayɛl bluuba nã, ciibǝǝgu nǝ̃ bahɛruugɩ nã, wù bla wù pɩgaa wù hla nã nǝ̃-ba nĩĩgɩ-i bãn gwaahǝ̃ǝ̃l kusuugɩ nã.
17 Jeseẃ waa nǝ̃ wù bíɛ́ Dawudaw wà: «Tuu bleciɛlyǝ wáà bɩgatĩɛ̃ nã nǝ̃ burbii nũɔ̃sɔ̃ wáà, ń sɔ̃ n ga hã ǹ vũnvãnããba, bà kúɔ́lɩ nã.
18 Tuu nɔ̃nɔ̃fiiyǝ'n bɩmbenĩɛ̃ nũɔ̃sɔ̃ wáà, n ga hã bà sɩrǝǝsɩba kurɔn'n yuuntiiw, ǹ ga da ǹ vũnvãnããba-ń ba dàa hinnǝ̃, nǝ̃ ń jo nǝ̃ kuu n ji hã-m, gùú mãã gɩ̀ pɩgaa wà cɔ̃m'n sɩraa bà nã.
19 Bá nàa nǝ̃ Sayulw nǝ̃ Isɩrayɛl bluuba min Ela nɩgǝraagɩ nã, bà ce byaari nǝ̃ Filisɩ yiɛntaaba.»
20 Dawudaẃ suro ciibǝpuruugu, ǹ-ya wù tũmbá ba nǝ̃ wanciindiɛ, ǹ-tuu wù wariɛga ǹ-ta, nã́ã́ Jeseẁ hlã-yǝ nǝ̃-dǝ nĩĩgu mãã. Wù gáa hi bà kuɔyaga gùú nã, byarcekurɔnɲã̀ yáá dàa ɲã̀ kã ɲã̀ cǝ̃ǝ̃ byarcetɩntǝ̃lũnɲã, nã̀ã ɲã̀ kaasǝ byarcekaasuugu.
21 Isɩrayɛl bluuba nǝ̃ Filisɩ yiɛntaabá juo cǝ̃ǝ̃ byarcetɩntǝ̃lũnɲã, bàa hiraa, bà ne bà ɲĩɛ̃.
22 Dawudaẁ yáá wù kã nǝ̃ gùú ɲinɲãã mãã, wú kãã hã wùú mãã wù cii wariɛga nã nǝ̃-ɲã, nã̀ã sɔ̃ ǹ-kã byarcekurɔn'n tɩntãlũnɲã nãã. Wù gáa yii ǹ-hi, wú yugu wù vũnvãnããba ǹ-ne ba-ń ba hinnǝ̃.
23 Wù bla cãwandɩ nã nǝ̃-ba, Filisɩ yiɛntabiɛ mãã wù hlǝ Gatɩ lǝri, bà be-yǝ wà Goliyatɩ, wú juo hlǝ bà bluuba sǝ̃ǝ̃nã, ǹ-ba wù kuganãã Isɩrayɛl bluu'n kurɔnɲã nã. Wú waa gùú cãwanĩɛ̃ga dɩnga-i, nã́ã́ wù mãã wù hi wù waa-ga nĩĩgu mãã. Dawudaẃ nɔ̃-ga.
24 Bà gáa da biɛ wáà, gbǝrsǝrɩ́ juo blǝ Isɩrayɛl bluubà min, bá ta kwarɩmmã.
25 Curo wo curoẃ ba wù waa wà: «Ɲi díɛ́ biɛ wáà-ì? Wù kúganã́ã ǹ-jo wù ji caa Isɩrayɛl bluuba-i nǝ̃ cɔ̃mmã. Gùú tiiw-ń ko-yǝ, yuuntigǝ̃ngãẁ ji suu wù nã nǝ̃ gbaasǝri, nã̀ã hã-yǝ nǝ̃ wù bisĩɛ̃w, nã̀ã hiil wù suɔntaa'n nũɔ̃gu nãn'n pãllɩ nã Isɩrayɛl yiɛgu.»
26 Dawudaẃ fǝ̃ǝ̃ ǹ-yugu bàá nǝ̃n yáá wù tuɔra wà: «Gùú tii mãã wù ko Filisɩ yiɛntabiɛ wáà, ǹ-hiil ciiri Isɩrayɛl yigagɩ nã, bà ji ce bii ǹ-hã gɩ̀ tiiw? Halǝmblǝ-i nǝ̃ Filisɩ yiɛntabiɛ wáà, blakor wáà, nǝ̃ wú juo ba wù tuuraa Nũmǝ̃nãtii-Dũnnũ byarcekurɔnɲã nã?»
27 Isɩrayɛl sɩrǝǝsɩbá ver ǹ-tu wù nã nǝ̃ gùú cãwanĩɛ̃ga dɩnga-i wà: «Gùú tii mãã wù ji ko biɛ wáà, bá ji ce dɩ̀-i ǹ-hã-yǝ.»
28 Dawuda vũnvũɔ̃ Eliyabɩẁ nṹɔ̃́ wù waa cɔ̃mmã nǝ̃ cwaa báà, wù hiɛgá mǝ̃gaa ǹ-dũ nǝ̃-yǝ. Wú waa wà: «Ǹ hɩ́rrǝ́ ǹ-jo níɛ́ nã wanĩĩ? Ǹ hlã halǝmblǝ-i nǝ̃ tũnkurɔbiigu jerkwaarɩ nã? Mǝ̃̀ fǝ̃́ǝ̃lã́ ǹ yircaagǝgu nǝ̃ ǹ hiɛ'n blasǝri. Ǹ hɩ́rrǝ́ ǹ jo ǹ ji ne byarciegǝ-i.»
29 Dawudaẃ siɛ-yǝ wà: «Mǝ̃̀ cíé bii? Mǝ̃̀ sǝ̃n saa mǝ̃́ waa cɔ̃m yo-ì?»
30 Wú ver wù furũũgu ǹ-hã-yǝ, nã̀ã yugu wudiɛ nǝ̃ gùú yugummã dɩnmã. Isɩrayɛl sɩrǝǝsɩbá siɛ-yǝ dĩɛ̃lãm tammã.
31 Bá nɔ̃ Dawuda cãwanĩɛ̃ga, bá kãã tu-ga ǹ-ja Sayulw, wú ce bá kã nǝ̃-yǝ wù nãã.
32 Dawudaẃ fǝ̃ǝ̃ ǹ-waa nǝ̃ Sayulw wà: «Curo báa ya wù cãndɩ́ karaa Filisɩ yiɛntabiɛ wáà cɔ̃mmã nã! Mã́ã mãã ǹ mããcierw, mǝ̃̀ ji kã yi ga mũũ nǝ̃-yǝ.»
33 Sayulẃ siɛ-yǝ wà: «Ǹ síì gbǝ̃ǝ̃ ǹ-kã ɲi ga mũũ nǝ̃ Filisɩ yiɛntabiɛ wáà. Tãnkuur-i nǝ̃-n, nǝ̃ wù-lǝ wú ba sɩrǝǝsɩw wù pũmpǝrsǝ'n bǝ̃ǝ̃gu dìi.»
34 Dawudaẃ waa nǝ̃ Sayulw wà: «Ǹ mããcierẁ yáá wù cii wù tǝ tũmba nã-i. Jaraw, yindagǝ nã kwasǝnkuugu bà be-gǝ wà ursɩ, wù yáá wu-ń jo wù ji hiil tũmblɩw dɩnw bà kuruɔgɩ nã,
35 mǝ̃̀ yáá mǝ̃̀ sɔ̃ ǹ-duu wù nã, ǹ-kãã mũũ-yǝ, nã̀ã ɲǝ̃ǝ̃ ǹ-hũɔ̃ tũmblɩw wù nũɔ̃gɩ nã. Nǝ̃ wu yáá wu-ń suro mǝ̃̀ yuunã, mǝ̃-ń ce mǝ̃́ blǝ-yǝ wù nǝhlɩgǝw nã, ǹ-mũũ-yǝ, nã̀ã ko-yǝ.
36 Ǹ mããcierẁ yáá wù ko jaraw nǝ̃ ursɩw nnĩĩ-i. Filisɩ yiɛntabiɛ wáà mãã wù sǝ wùu síì, wùú yo, wù dǝllɩ̀ ji ce nnĩĩ-i, nã̀ã wa wù tuuraa Nũmǝ̃nãtii-Dũnnũ sɩrǝǝsɩba kurɔnɲã nã.»
37 Dawudaẁ nã̀ã waa ǹ-pɛ nã wà: «Fɩraa-Dũnnũ híilá-m jara ɲicãnfuugǝgɩ nã nǝ̃ ursɩ viɛgɩ nã, wù ga hiil-m Filisɩ yiɛntabiɛ wáà yo wù nãkruɔgɩ nã.» Sayulẃ fǝ̃ǝ̃ ǹ-waa nǝ̃-yǝ wà: «Nnĩĩ-lǝ, maar! Fɩraa-Dũnnũẃ ba ǹ saa!»
38 Sayulẃ ce bá hã Dawudaw nǝ̃ wù hla'n byarcewariɛga, bá suu kwabyãr'n hucuugu ǹ-hã-yǝ, nã̀ã dii kwal'n kuulaaw ǹ-hã-yǝ.
39 Dawudaẃ hĩɛ̃sã Sayul dãngunã ǹ-piɛ kuulanãmba drɔ, nã̀ã wa wu wáà nǝ̃-ɲã ǹ-ne, ǹ-waa ǹ-ji naa. Wù sáá wùu mĩɛ̃ nǝ̃ gɩ̀ byarceɲinɲã, wú waa nǝ̃ Sayulw wà: «Mǝ̃̀ síì gbǝ̃ǝ̃ ǹ-waa nǝ̃ byarcewariɛ gáà, mǝ̃̀ sáa mĩɛ̃ nǝ̃-ga.» Nã̀ã fǝ̃ǝ̃ ǹ-hiil-ɲã ǹ-kra.
40 Wú tuu wù valuugu ǹ-fuɔ nã, nã̀ã kã jurjurw nã ǹ-kãã ne ǹ-hiil tɩntrãga ndiiga mlǝǝr mlǝǝr gà nã, ǹ-dii-ga wù wancen'n bɩgatĩɛ̃ nã, nǝ̃ wù jifa nã. Nã̀ã fǝ̃ǝ̃ ǹ-tuu wù kǝ̃ntǝ̃ǝ̃gǝgu wù nãkruɔgɩ nã ǹ-ba wù kuganãã Filisɩ yiɛntabiɛ nãã.
41 Filisɩ yiɛntabiɛẃ ba wù kuganãã Dawudaw nã fiyãã fiyãã, nǝ̃ wùú mãã wù yáá wùu fuɔ wù haacĩĩkuugɩ nã, wù-lǝ wú ba wù wáà wù yiganã yiɛgu.
42 Filisɩ yiɛntabiɛẃ ba wù ne Dawudaw, wù gáa da-yǝ, wù sáa ne wú ba kuu. Nã̀ã wa wù ne wú ba tãnkuurkɩkǝmnĩĩdiɛ, wù fa.
43 Wú waa nǝ̃ Dawudaw wà: «Mǝ̃̀ jáa ba vaa-i nǝ̃-m-ì, nǝ̃ ń ba ǹ jo mǝ̃̀ yuunã nǝ̃ valunɲã?» Nã̀ã fǝ̃ǝ̃ ǹ-cirǝ̃ǝ̃ wù dũnnũba nã, wà bá piɛ bà nãkrɔbɩblaagu Dawuda drɔ.
44 Nã̀ã waa ǹ-pɛ nã wà: «Jo mǝ̃̀ nãã mǝ̃ ji hã diɛrnɲinɲã nǝ̃ jerbɩganããba nǝ̃ ǹ kũɔ̃mã, bá wuu!»
45 Dawudaẃ waa nǝ̃ Filisɩ yiɛntabiɛw wà: «Ǹ jo mǝ̃̀ yuunã nǝ̃ dãngunãw, pugɔluɔgu nǝ̃ haagǝgu; mǝ̃n jo ǹ yuunã Fɩraa-Dũnnũ yiirɩ nã-i; Cuutiiw, nǝ̃ Isɩrayɛl bluu'n sɩrǝǝsɩba kurɔn'n Dũnnũw mãã ǹ túuráa wù nã wù yiirɩ nã.
46 Jimããgu, Fɩraa-Dũnnũẁ ji dii-n mǝ̃̀ nãkrɔnɲã nã. Mǝ̃̀ ji ko-n nã̀ã bǝr ǹ yuugu. Jimããgu, mǝ̃̀ hã drɔ diɛrnɲinɲã nǝ̃ jerbɩganããba nǝ̃ Filisɩ yiɛntaa'n sɩrǝǝsɩba pĩɛ̃nĩɛ̃ga. Gɩ̀-lǝ gɩ̀ nã ɲũũrũũgɩ min gɩ̀ ji fǝ̃ǝ̃ wà Isɩrayɛl bluubá nǝ̃ Dũnnũ,
47 nǝ̃ cwaa báà min, bà ji fǝ̃ǝ̃ wà Fɩraa-Dũnnũ sǝ̃n kor nǝ̃ dãngunã yindagǝ nã pugɔluɔ. Sulammã nã, Fɩraa-Dũnnũ-lǝ, wùú gbǝ̃́ǝ̃lã̀ nã, wù dii-ɲã́ã̀ yì nãkrɔnɲã nã.»
48 Filisɩ yiɛntabiɛẁ gáa ba wù kuganãã Dawudaw nã, Dawudaẃ nǝ̃ǝ̃ vyanɲã nã ǹ-ba wù sɔ̃ wù kã byarcejiraagɩ nã, wù jǝ̃ǝ̃lǝ̃ǝ̃ Filisɩ yiɛntabiɛ nã.
49 Dawudaẃ dii wù nãkruɔgu wù bɩgatĩɛ̃ nã, ǹ-hiil tɩntãndɩ dɩndi, ǹ-nǝ̃ǝ̃-dǝ nǝ̃ kǝ̃ntǝ̃ǝ̃gǝgu; dɩ́ kãã tuu Filisɩ yiɛntabiɛ'n sãnũũgu ǹ-jãn ǹ-ba gɩ̀ kusunã. Filisɩ yiɛntabiɛẃ duruu ǹ-curǝǝ.
50 Dawudaẁ gbǝ̃́ǝ̃lã́ Filisɩ yiɛntabiɛ nã nĩĩgɩ-i nǝ̃ kǝ̃ntǝ̃ǝ̃gǝgu nǝ̃ tɩntãndi; wù nǝ̃́ǝ̃lã́-yǝ, nã̀ã ko, wù sáá nǝ̃ dãngunã yo wù nãkruɔgɩ nã.
51 Wú sɔ̃ ǹ-kãã hiraa Filisɩ yiɛntabiɛ tuɔra, ǹ-tuu wù dãngunãw ǹ-ŋmǝ̃ǝ̃l-yǝ wù fuugǝgɩ nã. Wú faal-yǝ nã̀ã bǝr wù yuugu. Filisɩ yiɛntaabà gáa da wà bà kũnkonblaw kúú, bá du kwarɩmmã nã.
52 Isɩrayɛl bibyanããba nǝ̃ Suuda bɩgaabá suro, ǹ-ba bà kaasǝraa bà ɲǝ̃ǝ̃ bà duu bà nã fuwɔ nɩgǝraagɩ nã dìi, nǝ̃ Ekrɔ̃ lǝ'n dũndɔ̃lĩɛ̃ga nã dìi. Filisɩ yiɛntaabaa nǝ̃n yáá bàa kɔsuɔ nã́ã́ bá ji kurǝǝ-i, bá duruu hlũũgɩ nã mãã gɩ̀ hlǝ Sarayim lǝri, ǹ-kã fuwɔ Gatɩ lǝri nǝ̃ Ekrɔ̃ lǝri dìi.
53 Isɩrayɛl bluubá ya bà ɲǝ̃ǝ̃mã́ ba nã̀ã ver ǹ-jo Filisɩ yiɛntaabà yáá bàa nǝ̃ǝ̃ bà kuɔyaga gùú sùɔ́gu ǹ-juo ɲǝ̃ǝ̃ ǹ-hũɔ̃ bà ɲinɲã.
54 Dawudaẃ tuu Filisɩ yiɛntabiɛ'n yuugu ǹ-kã nǝ̃-gǝ Serusalɛmgu, nã̀ã kra wù byarcewariɛga nã wù kuɔblɩrɩ nã.
55 Sayulw yáá wùu da Dawudaẁ hɩr wù kã Filisɩ yiɛntabiɛ nãã, wù yáá wùu yugu wù sɩrǝǝsɩba yuuntii Abnɛrw wà: «Abnɛr, halii bíɛ́-i nǝ̃ biɛmpɩr wáà?» Abnɛrẁ yáá wùu siɛ-yǝ wà: «Yuuntigǝ̃ngã, mǝ̃̀ sáa fǝ̃ǝ̃!»
56 Gɩ̀-i yuuntigǝ̃ngãẃ waa nǝ̃-yǝ wà: «Yugurǝǝ ń fǝ̃ǝ̃ biɛmpɩr wáà mãã gùú tii'n bíɛ́w.»
57 Dawudaẁ gáa ko Filisɩ yiɛntabiɛw nã̀ã ver, Abnɛrẃ tuu ǹ-kã nǝ̃-yǝ Sayul yigagɩ nã, Dawudaw wùu fuɔ Filisɩ yiɛntabiɛ'n yuugɩ nã wù nãkruɔgɩ nã.
58 Sayulẃ yugu-yǝ wà: «Biɛmpɩr, halii bíɛ́-i nǝ̃-n?» Dawudaẃ siɛ-yǝ wà: «Ǹ mããcier Jesew mãã Betɩlehɛm lǝntabiɛw, wùú bíɛ́-i nǝ̃-m.»