Rey Nabucodonosorpa k'�imok'araada
2
1 Nabucodonosor a�o om� rey b�de, k'�imok'araaji. Ma k'�imok'araadade k'�sia n�b�pa p'oyaa k'�ik'aa paji. 2 Mapa jara p�iji chedamer� ichi ek'ari mimiapatap'edaa petau tau k'awa beer�, ne�inaa waide p'asa�e b� jarapataar�, dap'a to k'awaa beer�k'a beer� m�ik'aapa Babiloniadepema k'�sia k'awaa beer�. K'inia baji m��r�pa jaradamer� ichia k'�imok'araada k'�ata jara k'inia b�. Mapa �ra rey k'�rapite cheepurujida.
3 M�pai irua m�gaji:
�M�a k'�imok'araada k'aurepa k'�sia n�b�da aji, k'awa�e bair� k'�ata jara k'inia b�.
4 M�pai arameo pedeede ma k'�sia k'awaa beer�pa irumaa m�gajida:
��Rey Waib�a, taipa k'inia p'an� p� ichita bapariimer�! Tai p� mimiapataar�. Taimaa p�a k'�imok'araada nep�r�p�de ajida. M�g� taipa jaradayada ajida, k'�ata jara k'inia b�.
5 M�pai reypa p'anauji:
�M�a n�ga k'�sia iru b�da aji. Par�pa jarada�e p�r� m�a k'�imok'araada m�ik'aapa jarada�e p�r� k'�ata jara k'inia b�, m�a par� k'ap'�a pitikiapik'ooit'eeda aji. Ma awara m�a p�chi te t'eepik'ooit'ee j�ma j�darumaa. 6 Mam�da jararuta p�r� m�a k'�imok'araada m�ik'aapa jararuta p�r� ma k'�imok'araada k'�ata jara k'inia b�, ma pari par�maa net'aa pi�ia teeit'eeda aji, m�ik'aapa j�maar�pa par� t'o p'anadait'ee. Mapa jaradap�de aji, m�a k'�imok'araada m�ik'aapa jaradap�de aji, ma k'�imok'araada k'�ata jara k'inia b�.
7 M�pai ma k'�sia k'awaa beer�pa waya m�gajida:
�Rey Waib�a, tai p� mimiapataar�. P�a k'�imok'araada taimaa nep�r�ji. M�g� taipa jaradait'eeda ajida, k'�ata jara k'inia b�.
8 M�pai reypa p'anauji:
�M�a ooit'ee k'�sia iru b� par�pa pia k'awa p'an�da aji. �Maper� par� nama m� k'�rapite taar� p'ana k'inia p'an��ek'�? aji. 9 M�a k'�imok'araada jarada�e p�r�, k'awa p'an�da aji, par� ome k'�ata p'asait'ee. �Par� pedeeteejida�ek'� seewa jaradait'ee maa�e p�r� m� k'�radait'ee, m�a k'�sia awara atai j�ak'aapa? M�a k'�imok'araada jar�t�. M�g� m�a k'awaayada aji, par�pa w�ara k'awa p'an� ma k'�imok'araada k'�ata jara k'inia b�.
10 M�pai ma k'�sia k'awaa beer�pa m�gajida:
�Rey Waib�a, na p'ek'au euj�de eper� apida w�eda ajida, p�a iidi b� jaramer�. �Rey apidaapa waide n�gee ne�inaa iidik'aada ajida, ichi jua ek'ari bee petau tau k'awaa beer�maa, ne�inaa waide p'asa�e b� jarapataar�maa maa�e p�r� tai Babiloniadepema k'�sia k'awaa beer�maa!
11 �Rey Waib�a, p�a aud� ne�inaa chaaree iidi b�. Apidaapa p'oyaa jarada�e. Aba tachi Babiloniadepemaar� ak'�re waib�ar�papaita m�ga oodai. �Mam�da �ra eper�ar� t'�ide p'anadak'aada! ajida.
12 Ma k'�sia k'awaa beer�pa m�ga jaradak'�ri, rey audup�ara k'�raudachi. Mapa Babiloniadepema k'�sia k'awaa beer� j�maweda peepik'ooit'eeda aji. 13 M�pai ma reypa ichia jarada p'�pip'eda, jaraji Babiloniadepema k'�sia k'awaa beer� j�maar� peek'oodamer�. Maper� Daniel chi k'�p'�yoor� ome auk'a j�r�maa p'aneejida peek'oodait'ee.
14 M�pai rey j�apataar� poro waib�a Arioc uchiak'�ri Babliloniadepema k'�sia k'awaa beer� peek'oode, Danielpa irumaa t'�ri pia m�ik'aapa k'�sia k'awaa pedeeji. 15 Iidiji:
��S�ap'eda reypa ma ley taar�eweda p'�pijima? aji.
M�pai Ariocpa Danielmaa jaraji s�ap'eda reypa m�ga ooji. 16 M�ga �rik'�ri, Daniel reymaa w�ji m�ik'aapa irumaa chup�ria iidiji n�mer�, ichia jararu misa ma k'�imok'araada k'�ata jara k'inia b�. 17 Maap'eda Daniel ichi temaa panak'�ri, j�maweda nep�r�ji chi k'�p'�yoor� Ananiamaa, Misaelmaa m�ik'aapa Azariamaa. 18 Ma awara jaraji �chia Tachi Ak'�re �t'ari baparimaa chup�ria iididamer�, irua ma ne�inaa apidaapa k'awada�e p'an� k'awapimer�. M�g� ichi, chi k'�p'�yoor� m�ik'aapa Babiloniadepema k'�sia k'awaa beer� paara piuda�e pait'ee.
Danielpa �t'aa t'�da
19 Ma ewate p'�rik'ua k'�imok'araa p�k'a b�de Tachi Ak'�repa Danielmaa reypa k'�imok'araada k'awapiji. Danielpa m�ga k'awak'�ri, Tachi Ak'�re �t'ari baparimaa na pedee pia jaraji:
20 ��Tachi Ak'�re t'� ichita pip�ara b� j�maar� t'� k'�yaara! Irua nej�maata k'awapari m�ik'aapa ichi j�apata ne�inaa j�maweda oopari. 21 Ewari, atane m�ik'aapa a�o iru jua ek'ari n�b�. Eper� rey papipari m�ik'aapa uchiapipari. K'�sia k'awaa beer�maa irua k'�sia k'awaapipari m�ik'aapa poro w�saa beer�maa ne�inaa k'awaapipari. 22 K'awaapipari ne�inaa eper�ar�pa p'oyaa k'awada�e p'an�; ne�inaa p'�riude p�k'a b� p�jida. M�ga oopari ichi �daade bapari per�. 23 M� ak'�reer� Ak'�re Waib�a, p�maa t'�ri o��a �t'aa t'� b� m�ik'aapa gracias jara b�, p�a m� k'�sia k'awaa m�ik'aapa s�charra papida per�. Taipa �t'aa iididap'edaa p�a m�maa k'awaapiji. Reypa k'�imok'araada k'awaapiji.�
Danielpa jarada reypa k'�imok'araada
24 Maap'eda Daniel w�ji Ariocmaa, irumaa reypa jarada per� Babiloniadepema k'�sia k'awaa beer� peek'oomer�. Danielpa m�gaji:
�Babiloniadepema k'�sia k'awaa beer� peen�aji. M� rey k'�rapite ateep�de aji, irua k'�imok'araada m�a jarait'ee per�.
25 Aramata Ariocpa Daniel ateeji rey Nabucodonosor k'�rapite m�ik'aapa reymaa m�gaji:
�Judior� tachia presoor�k'a aneedap'edaar� t'�ide m�a na eper� unuji. Rey Waib�a, irua jarait'eeda aji, p�a k'�imok'araada k'�ata jara k'inia b�.
26 M�pai reypa iidiji Danielmaa; ichiaba Beltsasar apatap'edaa:
��P�a jaraik'� aji, m�a k'�imok'araadade unuda m�ik'aapa ma k'�imok'araada k'�ata jara k'inia b�?
27 M�pai Danielpa p'anauji:
�Rey Waib�a, p�a iidimaa b� ne�inaa eper�ar�pa k'awadak'aa: k'�sia k'awaa beer�pa; ne�inaa waide p'asa�e b� jarapataar�pa; petau tau k'awaa beer�pa; lucero ak'�dap'eda, ne�inaa jarapataar�pa pida. M��r�pa m�gee ne�inaa p'oyaa jaradak'aa, k'awadak'aa per�. 28 Mam�da Ak'�re Waib�a �t'ari bapar�pata ne�inaa eper�ar�pa k'awadak'aa k'awapipari. Rey Waib�a, p�a k'�imok'araada k'aurepa iruata k'awaapiji ne�inaa ewari cherude p'asait'ee b�. M�a jarait'ee p�a k'�imok'araada m�ik'aapa p�a awaraa ne�inaa unuda k'�imok'araa p�k'a b�de, p�chi p'arude k'�i b�de. 29 Rey Waib�a, p�chi p'arude b�de, k'�sia beeji ne�inaa ewari cherude p'asait'ee b�de. Chi ne�inaa eper�ar�pa k'awadak'aa k'awaapiparipa p�maa m�ga k'awaapiji. 30 M�maa ichiaba ma ne�inaa k'awaapiji. M�ga oo�e paji m� awaraa eper�ar� k'�yaara k'�sia k'awaara bair�. Rey Waib�a, irua j�p'a m�ga ooji m�a p�maa jarateemer� ma k'�imok'araada k'�ata jara k'inia b� m�ik'aapa p�a ma unuda k'awaamer�.
31 �Rey Waib�a, p�a k'�imok'araadade unuji eper�k'a bain� b�. M�g� n�choma, urua n�baji. Ne�inaa tachi p'erapiparik'a baji. 32 Chi poro n�edee aupai baji. Chi t'�a m�ik'aapa jua p'arat'adee baji. Chi bi m�ik'aapa mak'ara broncedee baji. 33 Chi j�ru hierrodee baji; chi b��r� chaachaa esa�auk'a hierrodee baji, esa�auk'a yooro paadadee baji. 34 P�a ma eper�k'a b�maa ak'�maa b�de, m�u eedeepa ichi itu �radachi. M�g� chi b��r� hierrodee bada m�ik'aapa yoorodee bada �rik'oodachida. 35 Aramata ma eper�k'a b� hierrodee bada, broncedee bada, p'arat'adee bada, n�edee bada t'odoochoodachi. Ma eper�k'a bada yooro p'orak'a beeji, p'oojarade trigo chi edeepa �yaa p'e atadak'�ri, trigo k'iru p'ora beeparik'a. N�upa trigo k'iru �yaa ateeparik'a, m�ga p�k'a n�upa ma eper�k'a badadepema yooro p'orak'a beeda w�papiji, waa unuda�e parumaa. J�dee ma m�u eedeepa p�ra cheda ma eper�k'a b� b��r�maa na p'ek'au euj� j�maade ee choma padachi.
36 �Rey Waib�a, m�ga paji p�a k'�imok'araada. �r� m�a jarait'ee k'�ata jara k'inia b�. 37 Rey Waib�a, p� waib�ara b� awaraa reyr� k'�yaara, �t'aripema Ak'�re Waib�apa p� m�ga papida per�. Eper�ar� chok'ara p� jua ek'ari b�ji. Juataura papiji, awaraa p'uuru pidaar� chok'ara p'oyaamer� m�ik'aapa eper�ar�pa p� t'o p'anadamer�. 38 Rey Waib�a, irua p� jua ek'ari b�ji awaraar� euj� waib�a; eper�ar� chok'ara �chi p'anapatam�i, m�epema ne�animalaar� m�ik'aapa ipanaar�. Ma j�ma p� jua ek'ari b�da per�, p� ma eper�k'a bada poro n�edee ood�k'ap� b�. 39 P� t'�e awaraa rey uchiait'ee. M�g� ma eper�k'a bada t'�a m�ik'aapa jua p'arat'adee ood�k'ap� bait'ee. Mam�da m�g� mak'�ara waib�a pa�e pait'ee. Ma eere awaraa rey uchiait'ee. M�g� ma eper�k'a bada bi m�ik'aapa mak'ara broncedee ood�k'ap� bait'ee. M�g�pa na euj� j�maweda ichi jua ek'ari iru bapariit'ee. 40 Ma eere rey awaraa uchiait'ee. M�g� ma eper�k'a bada j�ru hierrodee ood�k'ap� bait'ee. M�g� juataura bait'ee hierro chaaree baparik'a. Hierropa ne�inaa �riparik'a m�ik'aapa j�piparik'a, m�ga p�k'a ma reypa awaraa reyr� j�maweda p'oyaait'ee m�ik'aapa j�piit'ee.
41 �Rey Waib�a, p�a unuji ma eper�k'a bada b��r� m�ik'aapa chi b��r� k'� chak'eer� hierro yooro ome p'oiradadee b�. Esa�auk'a yoorodee baji; esa�auk'a hierrodee baji. M�ga p�k'a reyr� ma rey waib�a jua ek'ari p'an� k'�sia awara�awaraa p'anapataadait'ee. Hierro chaaree baparik'a, m�ga p�k'a iru juataura bait'ee. Mam�da ma reyr� iru jua ek'ari p'anapataar� pia araa p'anapataada�e pait'ee. 42 Ma b��r� k'� chak'eer� esa�auk'a hierrodee bada m�ik'aapa esa�auk'a yoorodee bada jara k'inia b� reyr� ma rey waib�a jua ek'ari p'an� �k'uru juataura p'anadait'ee, �k'uru juatau w�e p'anadait'ee. 43 Ma awara p�a hierro yooro ome araa p'oira b� unudak'a, m�ga p�k'a �ra miak'�idak'�ri, araa p'oirak'oodaridait'ee. Mam�da �ra p'oyaa araa p'anada�e pait'ee, hierro yooro ome araa p'oiradak'aa per�. 44 Ma reyr�pa eper�ar� �chi jua ek'ari iru p'an�de, �t'aripema Ak'�re Waib�apa eper�ar� ichi jua ek'ari b� w�it'ee. Awaraa reyr�depema apidaapa iru jua ek'ari p'anapataar� p'oyaada�e pait'ee, iru ichita m��r� rey pait'ee per�. J�dee iruata awaraa reyr� j�maweda p'oyaait'ee m�ik'aapa j�piit'ee. 45 Rey Waib�a, m�a et'ewa jarada, m�gata jara k'inia b� p�a ma m�u unuda ichi itu eedeepa p�radaida; m�g� m�upa ma hierro, bronce, yooro, p'arat'a, m�ik'aapa n�e, yooro p'orak'a papida. J�maar� Ak'�re Waib�apa ma ne�inaa ewari cherude p'asapiit'ee b� p�maa unupiji. P�a k'�imok'araadak'a w�ara p'asait'ee. M�a w�arata jara b�da aji.
46 M�ga �rik'�ri, rey Nabucodonosor Daniel k'�rapite bedabaidachi ichi tau b��r� te j�de t'�bairumaa m�ik'aapa jaraji net'aa pia m�ik'aapa ne�inaa t'�a bapari irumaa teedamer�. 47 Ma awara ichia Danielmaa m�gaji:
��W�ara p� Ak'�re Waib�a j�maar� ak'�re waib�ar� k'�yaara waib�ara b�! �Iru j�maar� reyr� poro waib�a! Irua ne�inaa eper�ar�pa p'oyaa k'awadak'aa k'awapipari. Irua p�maa k'awaapiji m�a k'�imok'araada k'�ata jara k'inia b�.
48 Maap'eda reypa Daniel eper�ar� poro waib�a papiji ichi euj�de. Irumaa net'aa pi�ia chok'ara teeji m�ik'aapa iru b�ji Babilonia euj� j�maweda ak'�pariimer�. Ma awara ma euj�depema j�maweda k'�sia k'awaa beer� poro waib�a b�ji.
49 M�ga b�de Danielpa iidiji reypa Sadrac, Mesac m�ik'aapa Abednego Babilonia euj� ak'�pataar� b�mer�. M�pai reypa m�ga ooji. Mam�da Danielta rey ik'aawa mimiapachi.