ɄBalinaaba nʉ Sauli bhasalulwa na‑asontelezewe
13
Mu bhooziwa abha hwi‑ibooma ɨlyɨ Antiyokiya mwahali na bhakuwi na bhamanyizyi ɨbha,
ʉBalinaaba,
ʉSiimoni ya bhahagaga Mwilu,
ʉLukiiyo ʉwa hwi‑ibooma ɨlyɨ Kileene,
ʉSauli nʉ Manaeeni,
ʉyo ahaleliilwe nʉ mwɨnɨ ʉHeloode ʉAntipa.
2 Isiku limo,
ɨbho bhonti bhahali bhahumʼpuuta ʉMwɨnɨ ʉYeesu na hwiyiime alye.
Ɨpo ʉMʼpepo ʉMʼfinjile ahabhabhʉʉzya huje,
“Mumbagulile ʉBalinaaba nʉ Sauli hu mbombo yɨ‑ɨmbakwiziziizye.”
3 Lwa bhaamala humʼpuute ʉNgʉlʉbhɨ na hwiyiime alye nantele,
bhahamʼpuutila ʉBalinaaba nʉ Sauli na hubhabhɨɨshɨle ɨnyoobhe hubhasaye,
bhahabhaleha huje bhabhalaje hu mbombo.
Abhasontwa bhalʉmbɨɨlɨla hu Kiipulo
4 Ɨpo ʉMʼpepo ʉMʼfinjile lwa wanʼsonteelezya ʉBalinaaba nʉ Sauli,
bhahabhala hwi‑ibooma ɨlyɨ Selekiiya.
Afume ʉhwo bhahasogola nɨ meeli abhale hwi‑ibooma ɨlyɨ Salaami,
hu nsi ɨyɨ Kiipulo yɨ‑ɨli muuhati mu nsʉmbi.
5 Lwa bhaafiha hu Salaami,
bhahabhalʉmbɨlɨlaga abhantu ɨNongwa ɨNyinza ɨzya Yeesu mu nyumba ɨzya‑apuutile na‑amanyiilile ɨzya Bhayahuudi.
Bhahali peeka nʉ Yoohani Maalʉko,
ʉmwavwi waabho.
6 Bhahashʉʉla mu nsi yonti ɨya hu Kiipulo yɨ‑ɨli muuhati mu nsʉmbi,
bhahafiha pi‑ibooma limo lya bhahagaga Paafo.
Bhahamʼmwaga ʉnʼnozi ʉmo ʉNʼnyahuudi,
ʉnʼkuwi ʉwi‑ilenga,
ʉyo itaawa lyakwe ahali yʉ Bali‑Yeesu.
7 ɄBali‑Yeesu ahali mwavwi wa Selugiiyo Paulo,
wa‑ahali nʼgoosi wɨ nsi ɨyɨ Kiipulo.
ɄSelugiiyo Paulo ahali nɨ njeele haani.
Ɨpo ʉnʼgoosi ʉyo ahanʼkwizya ʉBalinaaba nʉ Sauli huje,
bhɨnze hwa mwene nka‑ayʉmvwe yʉʉyo ɨNongwa ɨNyinza ɨzya Yeesu.
8 Leelo,
ʉBali‑Yeesu ʉnʼnozi wa‑ahali yʉ Elima mu njango ɨyɨ Shiyunaani,
ahadalihanaga nʉ Balinaaba nʉ Sauli.
Nantele ahalɨngaga azije huje,
ʉnʼgoosi ʉla asahɨɨtɨshe ɨmanyizyo zyabho ɨzya Yeesu.
9 Ɨpo ʉSauli,
ʉyo itaawa lyakwe ɨlyamwabho ahali yʉ Paulo,
a ʉMʼpepo ʉMʼfinjile ahanʼnongozya huje,
anʼzyamile ʉElima ʉnʼnozi.
Wope ʉPaulo ahamʼmʉʉzya ʉElima ahaga,
10 “Aawe wʉ‑ʉli mwana wa Seetano,
wʉ‑ʉli nʼnʉgʉ wɨ zya nalyoli!
Yeenu saga ʉleha agalulanye amadala amagolosu aga Mwɨnɨ ʉNgʉlʉbhɨ?
11 Ɨshi enya,
ʉMwɨnɨ ʉNgʉlʉbhɨ anza hupeele amalabha.
Ʉbhala‑afwe amaaso,
saga ʉbhala hwenye ʉlukhozyo lwi‑isanya hu habhaazyo.”
Nalinaali,
ɨmbeesu na hiisi vyahanʼkwinshila ʉElima hu maaso.
Ahaleha alole,
ahanda azyʉngʉʉle‑zyʉngʉʉle ahwanze ʉmuntu ʉwa hunʼkhate ʉnʼkhono na hunʼnongole.
12 Ɨpo ʉnʼgoosi ʉla lwa waalola zya zyabhombeha,
ahamʼmwɨtɨha ʉMwɨnɨ ʉYeesu.
Nantele,
ahaswiga tee ɨmanyizyo zya Mwɨnɨ.
ɄPaulo alʉmbɨɨlɨla mu Antiyokiya ɨya hu Pisidiya
13 ɄPaulo na bhamwabho bhahasogola pi‑ibooma ɨlyɨ Paafo nɨ meeli,
bhahafiha hwi‑ibooma ɨlyɨ Pelige mu mukowa ʉgwɨ Pamfiliya.
Ɨpo ʉYoohani Maalʉko ahabhaleha pɨɨpo,
ahaweela hu Yelusaleemu.
14 Ɨpo ʉPaulo nʉ Balinaaba bhahasogola pa Pelige,
bhahajendeelela ashʉʉle.
Bhahafiha hwi‑ibooma ɨlyɨ Antiyokiyab ɨya hu mukowa ʉgwɨ Pisidiya.
Pi‑isiku ɨlyɨ Sabaatoc bhahatʉʉha mu nyumba ɨya‑apuutile na‑amanyiilile,
bhahakhala.
15 Ʉmuntu ʉmo lwa wabhaazya mu Shitaabu ɨshɨ Ndajizyo zya Moose na mu nsimbo zya bhakuwi bha Ngʉlʉbhɨ,
abhalongozi abhɨ nyumba ɨya‑apuutile na‑amanyiilile bhahanʼsonteelezya ʉmuntu hwa Paulo nʉ Balinaaba,
hubhabhʉʉzye aje,
“Bhaholo,
nkashele muli ni‑izwi ɨlya hubhabhʉʉzye abhantu hubhajinjizye amooyo,
muyanje.”
16 Ɨpo ʉPaulo ahɨmɨɨlɨla,
ahavwenzya ʉnʼkhono hu mwanya huje,
bhanʼtejeelezye.
Ahabhabhʉʉzya abhantu bhaala huje,
“Amwɨ mubhalume bha hu Izilaeeli,
namwɨ mwa saga muli Bhayahuudi mwa muhunʼtiniha ʉNgʉlʉbhɨ,
tejeelezyi!
17 ɄNgʉlʉbhɨ weetu tiBhaizilaeeli ahabhasaluuye abhamaama bheetu.
Mu habhaazyo haala lwa bhahakhalaga ʉhwo hu nsi ɨyɨ Miisili,
ahabhabhɨɨha bhahabha shifumo shigoosi tee.
ɄNgʉlʉbhɨ ahabhafyʉla afume hu Miisili hwi‑ikhone lyakwe igoosi.
18 Ahabhajimbiilila hu maaha amashʉmi ganɨ mu lʉʉgwa.
19 Ahayazya ɨvikholo pʉnga (7) mu nsi ɨyɨ Kaanani,
ahabhapeela abhamaama bheetu ɨnsi ɨyo ɨbhe yaabho.d
20 Ɨzyo zyonti zyahabhombɨɨshe hu habhaazyo ahɨ maaha ɨmya zinɨ na mashʉmi gasaanu.
Ɨpo pamandɨ,
ʉNgʉlʉbhɨ ahabhasalulila abhitongwa hubhalongozye abhamaama bheetu,
afishe hu malishilo wɨ longozi wa nʼkuwi wa Ngʉlʉbhɨ ʉSamweli,
wa‑ahali ʉmo mwa bhitongwa.e
21 Ɨpo bhahalaabha huje,
bhabhe nʉ mwɨnɨ.
ɄNgʉlʉbhɨ ahabhasalulila ʉSauli,
ʉmwana wa Kiishi,
ʉwa mu shikholo ɨsha Benjamiini.
Ahabha yʉ mwɨnɨ waabho hu maaha amashʉmi ganɨ.
22 Ɨpo ʉNgʉlʉbhɨ lwa wamʼmwefwa ʉSauli,
ahanʼsalula ʉDaudi abhe yʉ mwɨnɨ waabho.
ɄNgʉlʉbhɨ ahanʼsimishizya ʉDaudi huje,
‘Nanʼnola ʉDaudi ʉmwana wa Yeese ahugukhondeezya ʉmwoyo gwanɨ.
Nantele,
ahayibhomba zyonti zyɨ‑ɨhwanza anɨ huje,
zibhombeshe.’f
23 Afume mu shikholo ɨsha mwɨnɨ ʉDaudi,
ʉNgʉlʉbhɨ ahatileetela tiBhaizilaeeli ʉMʼfyʉli ʉYeesu,
nanshi sha‑ahalapile.g
24 ɄYeesu lwa‑asɨɨle ahwande ɨmbombo yaakwe,
ʉYoohani ahatagaliiye hubhalʉmbɨɨlɨle aBhaizilaeeli bhonti ahagaga,
‘Mulaataje ɨmbiibhi zyenyu na hwozewe!’
25 ɄYoohani lwa‑ahamalɨzyaga ɨmbombo yaakwe,
ahabhabhʉzyaga abhantu huje,
‘Anɨ saga ya yʉʉla wa muhunʼgʉʉlɨla!
Enyi!
Saga patali ʉyo wa‑ahwɨnza hundondolezye.
Anɨ saga ɨhondɨɨye abhe nʼkalwe waakwe huje,
ɨngaawula ɨnkusa zyɨ ndaatʉ zyakwe.’h i
26 Amwɨ mubhaholo bhaanɨ,
mubhaana bhɨ shikholo ɨsha Abulahaamu,
namwɨ mwa saga muli Bhayahuudi mwa muhunʼtiniha ʉNgʉlʉbhɨ,
ɨnongwa ɨzyɨ fyʉli zyɨnzɨle huliitɨ afume hwa Ngʉlʉbhɨ.
27 Abhantu abha hwi‑ibooma ɨlyɨ Yelusaleemu peeka na bhagoosi bhaabho saga bhahamʼmɨɨnye ʉYeesu huje yʉ Mʼfyʉli.
Nantele,
saga bhahagaaganya na mazwi ga bhakuwi bha Ngʉlʉbhɨ hu nongwa zya Yeesu,
ga bhahabhazyaga ɨnsiku zyonti ɨzyɨ Sabaato.
Bhahabhombile ɨgo hwi‑idala ɨlya hunʼnonjele ʉYeesu.
28 Hwope saga bhahalyajile izwi ɨlya nalyoli lya libhonesya huje bhakhondɨɨye hunʼgoje.
Leelo,
bhahanʼnaabha ʉnʼnongozi ʉmo wa Bhaluumi wa bhahagaga Pilaato huje anʼnonje nka bhanʼgoje.j
29 Lwa bhamalɨɨzya zyonti zya zyahasimbwilwe,
bhahiisya ʉmʼvimba pa shikhobheehanyo,
bhahagusyɨla mu nkʉngwa.
30 Leelo ʉNgʉlʉbhɨ ahanʼzyʉsya afume hwa bhafwe.k
31 Wope ʉYeesu ahahwilolesyaga hahinji hwa bhantu bha bhahabhalaga peeka nawo afume hu mukowa ʉgwɨ Galilaaya afishe hwi‑ibooma ɨlyɨ Yelusaleemu.
l Ɨbho bha bhasimishizi bhaakwe hwa Bhaizilaeeli abhamwabho.
32 Atɨ tihubhalʉmbɨɨlɨla ɨNongwa ɨNyinza,
ʉNgʉlʉbhɨ zya‑ahalapile hwa bhamaama bheetu.
33 Ɨshi azibhombile huliitɨ tibhazʉkʉlʉ bhaabho hwi‑idala ɨlya hunʼzyʉsye ʉYeesu.
Ɨzyo zyahasimbwilwe mu Nsalifyo ɨya bhɨɨlɨ huje,
‘Aawe we Mwana waanɨ,
sanyʉʉnʉ nabha Yise waaho.’m
34 ɄNgʉlʉbhɨ ahanʼzyʉsyɨzye ʉYeesu mu bhafwe huje,
ʉmʼbɨlɨ gwakwe gusahaabhole nka lumo.
Hwɨ‑ɨzyo ʉNgʉlʉbhɨ ahajile,
‘Nahalapile ɨnsayo ɨmfinjile ɨzyɨ lyoli hwa Daudi.
Lyoli ɨzyo zyɨ nsayo zya nahayihubhasaya namwɨ.’n
35 Ɨshi,
izwi ɨlyo lyahasimbwilwe na mu Nsalifyo huje,
‘Saga wahayikʉnda huje,
ʉmʼbɨlɨ gwanɨ gubhole,
anɨ nɨNʼsangalusu waaho.’o
36 ɄDaudi lwa wabhomba zyonti ɨzyo ʉNgʉlʉbhɨ zya‑ahasɨbhɨlɨɨye hwa bhantu abhɨ habhaazyo haakwe,
ahafwa.
Ahasyɨlwa mu nkʉngwa ɨzya bhayise bhaakwe,
ahabhola.
37 Leelo ʉYeesu ʉyo ʉNgʉlʉbhɨ wa‑ahanʼzyʉsyɨzye afume hwa bhafwe,
saga ahabholile.
38 Ɨshi amwɨ mubhaholo bhaanɨ muBhayahuudi,
mumanye aje,
ashilile hwa Yeesu yʉʉyo wa tihubhalʉmbɨɨlɨla,
mugakhobhoshelwa ɨmbiibhi zyenyu.
39 Shila muntu wa‑ahumʼmwɨtɨha ʉYeesu ʉyo akhobhoshelwa ɨmbiibhi zyakwe zyonti.
Akhobhoshelwe ʉhwo saga huhwɨnza hwa‑akhate ɨndajizyo zya Moose.
40 Mubhe maaso gasahabhaaje ga gahasimbwilwe mu vitaabu vya bhakuwi bha Ngʉlʉbhɨ abhɨ mandɨ huje,
41 ‘Enyaaji,
amwɨ mwa musʉfwanya,
muswije,
muyagaje.
Ɨnjanjile ɨsho hu nongwa ya‑aje,
anɨ ɨbhomba ɨmbombo mu nsiku zyenyu,
ɨmbombo ya saga mwahayɨɨtɨha nka lumo,
hwope ʉmuntu nkashele ahubhabhʉʉzya!’ ”p
42 ɄPaulo lwa waamala ayanje,
ahanda asogole peeka nʉ Balinaaba mu nyumba ɨya‑apuutile na‑amanyiilile.
Abhantu bhahabhalambaga huje,
bhaweele pa Sabaato yɨ‑ɨhwɨnza huje,
bhayanje amazwi ɨgo nantele.
43 Lwa bhahasogolaga mu nyumba ɨya‑apuutile na‑amanyiilile,
aBhayahuudi abhinji peeka na bhantu bha saga Bhayahuudi leelo bha bhahasamiiye mu mpuuto ɨzyɨ Shiyahuudi,
bhahamʼmɨnjɨlɨzyaga ʉPaulo nʉ Balinaaba.
Abhasontwa ɨbho bhabhɨɨlɨ bhahayangaga nabho hubhajinjizye amooyo huje,
bhajendelelaje abhe nʉ lwɨtɨho na‑asʉʉbhɨle ɨmpyana ya Ngʉlʉbhɨ.
44 Isiku ɨlyɨ Sabaato lya lyahabhɨnjɨlɨlaga,
abhantu abhinji haani abha mwi‑ibooma bhahɨnza atejeelezye ɨNongwa ɨNyinza ɨzya Mwɨnɨ ʉYeesu.
45 Leelo aBhayahuudi bhamo lwa bhaalola ɨmpʉga ɨngoosi ɨbhabhʉnganiiye,
bhahabha nɨ jɨɨla haani.
Bhahagakhaana amazwi gaala ʉPaulo ga‑ahayangaga na hunʼnije.
46 Ɨpo ʉPaulo nʉ Balinaaba bhahabhaamula aBhayahuudi abhamwabho bhaala hu dandamazu,
bhahaga,
“Yahakhondɨɨye ɨNongwa ɨNyinza ɨzya Yeesu zilʉmbɨɨlɨlwe nasʉʉti huliimwɨ muBhayahuudi.
Leelo,
mukhɨɨne na hwilole huje,
saga mukhondɨɨye abhe nʉ wʉʉmi ʉwa wiila.
Ɨshi!
Tihubhaleha,
tibhala hwa bhantu bha saga Bhayahuudi,
47 nanshi ʉMwɨnɨ sha‑ahatilajiziizye.
Ahajile,
‘Ɨʼbhɨɨshɨle ʉbhe lukhozyo hwa bhantu bha saga Bhayahuudi.
Nantele,
ʉbhavwaje abhantu abhɨ nsi zyonti huje,
bhafyʉlwaje.’ ”q
48 Abhantu bha saga Bhayahuudi lwa bhʉmvwa amazwi ɨgo,
bhahasha,
bhahamʼmwamiha ʉMwɨnɨ ʉYeesu hu nongwa ɨzyo.
Bhonti bha bhahasaluliilwe abhe nʉ wʉʉmi ʉwa wiila,
bhahamʼmwɨtɨha ʉYeesu.
49 ƗNongwa ɨNyinza ɨzya Mwɨnɨ zyahanyampaana mu nsi ɨla yonti.
50 Leelo,
aBhayahuudi bhahabhasonsheelezya abhagoosi abha pi‑ibooma liila na bhashɨ abhɨ nshɨnshɨ bha saga Bhayahuudi leelo bha bhahunʼtiniha ʉNgʉlʉbhɨ.
Nantele,
bhahabhasonsheelezya abhantu abhanjɨ huje,
bhanʼnavye ʉPaulo nʉ Balinaaba,
bhahabhadaga mu nsi yaabho.
51 Ɨpo ʉPaulo nʉ Balinaaba bhahakunyunta inkondi mu manama gaabhor hubhasunde aje,
yʉ Ngʉlʉbhɨ yʉʉyo wa‑abhakhɨɨne.
Bhahabhala mwi‑ibooma ɨlyɨ Ikoniya.
52 Hwope ɨsho abhooziwa abha pi‑ibooma ɨlyɨ Antiyokiya bhahasʉngwɨlwe tee,
nantele bhahalongozewaaga nʉ Mʼpepo ʉMʼfinjile.