लूके
लिखो खुश खबरी
शुरुवाती बोके
(1:1-4)
1
1-2 प्रभु यीशु मसीहे बारे जे सोब घटना हें बुछ भुओ असी, तस लिखणे सुआ मेह्णु कोशिश किओ असी। अपु लेख अन्तर तेन्हि तेन्हि बोकी के बारे लिखो असु, जीं एन्हि सोब घटनाई के उगाह बोते, होर जीं तसे बोक शिचालणे बाड़े असी शिचालते। 3 तोउं त, ए मान्यवर थियुफिलुस जी! किस कि अउं लूका अपफ बि ए सोब बोक शुरु केआं जांच पड़ताल कइ छो असी, त मोउं ई खरु लगु कि ए सोब बोके सुसुर जुढ़ेर कइ तुसी जे लिखुं, 4 ताकि तुसी ई पता लगता कि जे सोब बोक तुसी शिचालो असी से कति यकीन लेएक असी।यीशु जमुण त तसे मठड़ियारी बोके
(1:5—4:13)
चुसुणे बाड़ा यूहन्ने जमणे बारे भविष्य वाणि
5 यहूदिया राज्य पुठ राजा हेरोदेसa राज कते टेम, जकराय नओएं यक पुजारा थिआ। से अबिय्याहb नओएं यक पुजारे दले थिआ। तसे जुएली नओं इलीशिबा थिउ, जे कि हारुनेc ऊड़ी थी। 6 से दुहिए परमेश्वरे नजर अन्तर धर्मी थिए। से परमेश्वरे हर निआंग त बोक मानणे बाड़े थिए। 7 इलीशिबा शन्हि थी त से दुहिए स्याणे भोई गो थिए।
8 जपल जकराय अबिय्याह दले बारी पुठ परमेश्वरे सेवा करण लगा, 9 त पुजारी के रिवाजेd मुताविक परमेश्वरे देहेर अन्तर पुजापाठ त गुगुल छाण जे तसे नओएं यक लखिर निथि। 10 त पुजापाठ त गुगुल छाणे टेम मेह्णु के बोडा हुसुड़ा बाहर बिश कइ प्रार्थना करण लगो थिआ। 11 तपल प्रभु यक स्वर्गेदूत पूजाई कुण्डe सुमले कना खड़ खड़ तेन काई छड़ा। 12 तस हेर कइ जकराये भे घेई गई त सुआ डर लगा। 13 पर स्वर्गेदूते तस जे बोलु, “ए जकराये! डरीं तु, किस कि प्रभु तें प्रार्थना शुणो असी। तें जुएली केआं तोउ जे यक कुआ जमता। तोउ तस नओं यूहन्नाf रखुंण। 14 तसे बेलि तोउ खुशी त सुख मेता, होर टज खुशी मनान्ती। 15 किस कि ए तें कुआ परमेश्वरे यक बोडा सेवक बणता। से सरा त अराख कदी न पीन्ता त अपु ईयेरी पेट अन्तर शुची आत्माई बेलि भरी भुन्ता। 16 यूहन्ना इस्राएले सुआ मेह्णु प्रभु, अपु परमेश्वर कना जे पलाटता। 17 होर से एलिय्याहg शक्ति त ताकत जुए भरी कइ प्रभु केआं पेहले एन्ता। होर से ईये बोउए मन अपु गभुरु कना जे खिरकान्ते, त दुष्ट मेह्णु खरी बथ पुठ अण्ही कइ यक ईं टज बणान्ता, जे प्रभु मीण जे तेयार असा।”
18 जकराये जपल स्वर्गेदूत केआं पुछु कि “मोउं कीं पता लगाल कि इहांणि भुन्तु? किस कि अउं बुढा भोई गो असा त में जुएली बि बुढी भोई गो असी।”
19 स्वर्गेदूते तस जे बोलु, “अउं जिब्राईल भो, जे परमेश्वरे सेवा कता। होर तेन अउं तोउ जुए बोक करण जे त ई खुश खबरी शुणाण जे लंघो असा। 20 हेर! किस कि तेईं में बोक पुठ, जे अपु टेम अन्तर पूरी भुण असी, विश्वास ना किआ, त जिएस तकर ई सोब बोक पूरी ना भुन्ति, तिएस तकर तु टटा बणता। तोउ केआं कुछ न बोलिन्तु।”
21 तपल मेह्णु के बोडा हुसुड़ा देहरे बाहर जकराय भाड़ बिशो थिए त हैरान थिए कि तस एतु चेरे कीं लगु। 22 पर जपल से बाहर निसा त तेस केआं कुछ बोक ना करीं। त मेह्णु समझी गे कि एस देहेर अन्तर कोई दर्शण भुओ असे। से तेन्हि जुए हथ भाशि कता रिहा, त टटा बण गा।
23 जपल जकराये देहेर अन्तर सेवा करणे बारी खतम भुई त से अपु गी जे घेई गा। 24 तस गी घेण केईआं पता तसे जुएली इलीशिबा गभुरवाल भुई। त पंज मेहने पेट गभुर भोई कइ बि तेन ईं सोच कइ केसे जे किछ ना बोलु कि 25 “प्रभु मोउं पुठ कति कृपा किओ असी। जे मेह्णु मोउं जे शन्हि बोतेथ, तेन्के टीर उघाड़णे लिए परमेश्वर स्याणे वकत मोउं जुएई ई किओ असु।”
यीशु जमणे बारे भविष्य वाणि
26-27 जपल इलीशिबे छटूं मेहना लगो थिआ, परमेश्वरे दूत जिब्राईल स्वर्ग केआं गलील राज्ये, नासरत ग्रांए यक कुवांरी कुई गी गा, जेसे छक दाऊदे ऊड़ी यूसुफ नओएं यक मेह्णु जोई भुओ थी। तस कुई नओं मरियम थी।h 28 स्वर्गेदूत तसे भखेरी घेई कइ बोलु, “बधेए तोउ! परमेश्वर तोउं जोई साते असा।”
29 से ई बोक शुण कइ सुआ डर गई कि मोउं जुए कोउं बोक करुण लगो असा त एस बोकी मतलब की असा? 30 स्वर्गेदूते बोलु, “ए मरियम! ना डर, किस कि तोउ पुठ परमेश्वरे बोडी कृपा भुओ असी। 31 शुण! तु गभुरवाल भुन्ति। तोउ केआं यक कुआ जमता। तस नओं तोउ ‘यीशु’i रखुंण। 32 परमेश्वर तस सुआ बोडा कता त से ‘सर्व शक्तिमान परमेश्वरे कुआ’ बोलिन्ता। प्रभु परमेश्वर तसे ऊड़ी दाऊदे राजवाड़ी तसे धे देन्ता।j 33 त से राजा बण कइ याकूबे वंश पुठ हमेशा राज कराल त तसे राज कदी ना मुकता।”k
34 मरियमे स्वर्गेदूत जे बोलु, “अउं त केस मर्द ना जाणती, होर कुवांरी असी। त मोउं कीं गभुर भुन्तु?” 35 स्वर्गेदूते बोलु, “तोउ पुठ सर्व शक्तिमान परमेश्वरे छतरछाया असी त से तें पेट अन्तर शुची आत्मा छता। तोउं त, जे कुआ जमता से शुचा भुन्ता त परमेश्वरे कोईये नओं पुठ पिछाण भुण असी। 36 होर इएर शुण; तें ऊड़ी इलीशिबा बि स्याणे वकत यक कुआ पेट भुओ असा। जेस जे कि मेह्णु कदी शन्हि बोतेथ, तस छटूं मेहना लगो असा। 37 किस कि परमेश्वरे अगर कोई बि कम औखु नेईं।”l 38 मरियमे बोलु, “हेर, अउं प्रभु नौखराणि भो, त जीं तुसी बोलो असु, मोउं जोई तिहांणि भो लौतु।” तोउं स्वर्गेदूत तठिआ घेई गा।
मरियम इलीशिबा जुए मीण जे घेण
39 तेन्हि दिनि, मरियम झट पहाड़ी राज्य यहूदिये यक शेहर जे घेई गई। 40 तेन जकराये गी पूज कइ इलीशिबा जे नमस्ते किउ। 41 जिखेईं इलीशिबे मरियमे नमस्ते शुणु, तिखेईं तसे पेट अन्तर गभुर जोरी जोई लुकुण लगु, त इलीशिबा शुची आत्माई बइ भरी गई। 42 तोउं तेन जोरी जुए बोलु, “बधेए तोउ! सोबी जिल्हाणु केआं ज्यादा अशुश परमेश्वरे तेन्धे जे दुतो असी। होर तें पेटे गभुरु धे बि परमेश्वर सुआ सुख देन्ता। 43 ई कृपादृष्टि कोढ़िआ आई कि में प्रभु ई मोउं जुओई मीण जे अओ असी। 44 हेर, जिखेईं तें नमस्ते बोक में कन अन्तर गई, तपल केआं खड़ में पेट अन्तर गभुर खुशी जुए लुकुण लगु। 45 परमेश्वरे तेन्धे सुआ सुख दुतो असा, किस कि जे बोके तेन तोउ जे बोलो असी, से सोब पूरी भुणे तेईं विश्वास किआ।”
मरियम परमेश्वरे गुणगान करण
46 तोउं मरियमे बोलु,
“में प्राण परमेश्वरे महिमा कते।
47 में आत्मा में बचाणे बाड़ा परमेश्वर केआं खुश भुई।
48 किस कि तेन अपु नौखराणि बुरे हाल पुठ कृपादृष्टि किओ असी।
तोउं त शुणे, अपल केआं खड़ सोब जुगे मेह्णु मोउं जे धन्य बोते।
49 किस कि तेन बोडे ताकतवरे मोउं जे बोडे बोडे कम किओ असे,
त तसे ईं शुचा होर कोई नेईं।
50 जे तस हेर डरते
से तेन्हि पुठ त तेन्के पीढ़ी पुठ दाह कता रेहन्ता।
51 तेन अपु शक्ति हराली,
त जे सुआ रोभ किढ़तेथ, से छिंगेई छड़े।
52 तेन अधिकारी तेन्के राजगद्दी पुठा फटाई छड़े।
त कमजोर त गरीब से खड़ेर छड़े।
53 तेन ढुके मेह्णु खरी खरी रौठि के बेलि रज्जाणे,
त अमीर खाली हतेउ बाहर किढ़ छड़े।
54-55 तेन अपु से दाह याद की त अपु सेवक इस्राएल साह्मी छा,
जे दाह अब्राहम त तसे टब्बर पुठ हमेशा रेहन्ती, जीं तेन हें बाव दादु जे सोह किओ थिए।”m
56 मरियम लगभग टाई मेहन तठि बिशी, तढ़िया पता से अपु गी जे पैठ एई।
पोण अन्तर चुसुणे बाड़े यूहन्ने जमुण
57 तढ़िया पता इलीशिबा सूणे वकत एई गा त तस यक कुआ जमा। 58 परमेश्वर जे तेस पुठ बोडी कृपा किओ असी, ई बोक तसे भेयाड़ त ऊड़ी बाड़ी शुणी, त तेन्हि तेस जुए खुशी मनाई। 59 त अठूं रोज से सोब तेस कोईये खतना करणn जे आए। त तसे नओं अपु बोउए नओं पुठ “जकराय” रखण लगे। 60 पर तसे ई बोलुण लगी, “ना, एस नओं ‘यूहन्ना’ रखण असु”। 61 त तसे भेयाड़ी तस जे बोलु, “पर तुं ऊड़ी अन्तर त यूहन्ना नओं केसेरी बि नेईं।” 62 पता तेन्हि भाश कर कइ तसे बोउ केईआं पुछु कि तस नओं की रखुंण। 63 त तेन यक लिखणे बाड़ी पठि मगाई कइ तेस पुठ लिखु “एस नओं यूहन्ना असु।” त से सोब हैरान रेही गे। 64 तिखेईंए तसे आसी त जिभुड़ चलण लगु। होर से परमेश्वरे गुणगान कते बोक करण लगा। 65 ई हेर कइ तेन्के सोब भेयाड़ परेशान भोई गे त पूरे पहाड़ी यहूदिया राज्य अन्तर एस बोकी चर्चा भुण लगी। 66 त सोब शुणणे बाड़े अपु अपु मन अन्तर ईं सोचुण लगो थिए “पता नेईं, ए कुआ कत बोडे बोडे कम कता?” किस कि प्रभु शक्ति तस जुए थी।
जकराये परमेश्वरे गुणगान करण
67 तोउं तेस कोईये बोउ, जकराये शुची आत्माई बइ भरी गा त इ बोल कइ भविष्य वाणि करण लगा,
68 इस्राएले प्रभु परमेश्वरे गुणगान करे।
किस कि तेन अपु मेह्णु पुठ कृपादृष्टि किओ असी त से छुड़को असे।
69-70 होर तेन अपु सेवक राजा दाऊदे टब्बरा केआं
असी जे यक ताकतवर बचाणे बाड़ा किढ़ा,
जीं तेन पेहलाईदि अपु शुचे भविष्य वक्ती के बेलि बोलो थिउ।
71 मतलब कि तेन हें दुश्माणी केआं त
सोब बैरी के हतेउ केआं असी बचाण जे से लंघो असा।
72 तेन ए सोब हें बाव दादु जे अपु दाह हरालण जे
त अपु तेस शुची जुबान याद करण जे किओ असु,
73 जे तेन हें बोउ अब्राहमे धे दुतो थी,
74 कि अस अपु दुश्माणी के हतेउ केआं छूट कइ, बजन कोई डरे,
75 तसे साम्हाणि शुचे धर्मी बण कइ, उमर भइ तसे सेवा कते।
76 होर तु, ए कोईया! तेस प्रभु परमेश्वरे भविष्य वक्ता बोलिन्ता;
किस कि तु तेसे अगर अगर घेई कइ तसे जे मेह्णु मन तेयार कता।o
77 होर तु मेह्णु कें धे बचणे ज्ञान देन्ता,
जे तेन्के पापी के माफी बेलि मेता।
78 ए हें परमेश्वरे तेस दाह बेलिए भुन्ता,
जेस बेलिए मसीह खड़ोरिया एन्ता, जीं तेज पथवारी टगड़ियार एन्ती,
79 ताकि अन्हारे त मौते उडार अन्तर बिशणे बाड़ी बचणे सुसुर बथ हरालियेल,
त असी तेस बथ पुठ हंटाल, जेसे बेलि अस बगैर कोई परेशानी शान्ति जोई बिशियेल।
80 त से कुआ मोटीण लगा त आत्मा जुए बि ताकतवर भुण लगा। होर जोउं तकर परमेश्वरे से इस्राएली मेह्णु के सम्हाणि खुल कइ ना अण्हा, तोउं तकर से अरुणि धार अन्तर बुठा।