ਫਿਲੇਮੋਨ ਨੂੰ
ਲੇਖਕ
ਫਿਲੇਮੋਨ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਲੇਖਕ ਰਸੂਲ ਪੌਲੁਸ ਹੈ (1:1)। ਫਿਲੇਮੋਨ ਨੂੰ ਲਿਖੇ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ, ਪੌਲੁਸ ਉਸ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਨੇਸਿਮੁਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਫਿਲੇਮੋਨ ਕੋਲ ਭੇਜ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ, ਕੁਲੁੱਸੀਆਂ 4:9 ਵਿੱਚ ਉਨੇਸਿਮੁਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜੋ ਤੁਖਿਕੁਸ (ਕੁਲੁੱਸੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪੱਤਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲਾ) ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਲੁੱਸੈ ਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਪੌਲੁਸ ਨੇ ਇਹ ਪੱਤਰੀ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਲਿਖੀ ਇਹ ਵਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਲਈ ਕਿੰਨ੍ਹਾਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ।
ਤਾਰੀਖ਼ ਅਤੇ ਲਿਖਣ ਦਾ ਸਥਾਨ
ਇਹ ਪੱਤਰੀ ਲਗਭਗ 60 ਈ. ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲਿਖੀ ਗਈ।
ਪੌਲੁਸ ਨੇ ਰੋਮ ਵਿੱਚ ਫਿਲੇਮੋਨ ਲਈ ਇਹ ਪੱਤਰੀ ਲਿਖੀ, ਪੌਲੁਸ ਰੋਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੈਦੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਫਿਲੇਮੋਨ ਨੂੰ ਇਹ ਪੱਤਰੀ ਲਿਖੀ।
ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਤਾ
ਪੌਲੁਸ ਨੇ ਫਿਲੇਮੋਨ, ਅੱਫਿਆ, ਅਰਖਿੱਪੁਸ ਅਤੇ ਉਸ ਕਲੀਸਿਯਾ ਨੂੰ ਇਹ ਪੱਤਰੀ ਲਿਖੀ ਜੋ ਅਰਖਿੱਪੁਸ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਸੀ। ਪੱਤਰ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾ-ਵਸਤੂ ਤੋਂ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਪੌਲੁਸ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਾਠਕ ਫਿਲੇਮੋਨ ਸੀ।
ਉਦੇਸ਼
ਪੌਲੁਸ ਨੇ ਫਿਲੇਮੋਨ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਪੱਤਰੀ ਲਿਖੀ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਜ਼ੁਰਮਾਨਾ ਲਏ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਉਨੇਸਿਮੁਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਵੇ (ਉਨੇਸਿਮੁਸ ਨੇ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਗੁਲਾਮ ਸੀ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਫਿਲੇਮੋਨ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਕੇ ਭੱਜ ਗਿਆ ਸੀ) (10-12, 17)। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਫਿਲੇਮੋਨ ਉਨੇਸਿਮੁਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਗੁਲਾਮ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ “ਪਿਆਰੇ ਭਰਾ“ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰੇ (15-16)। ਉਨੇਸਿਮੁਸ ਅਜੇ ਵੀ ਫਿਲੇਮੋਨ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਸੀ, ਅਤੇ ਪੌਲੁਸ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਮਾਲਕ ਕੋਲ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ ਲਈ ਉਸ ਦਾ ਰਾਹ ਅਸਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਲਿਖਿਆ। ਪੌਲੁਸ ਦੁਆਰਾ ਗਵਾਹੀ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ, ਉਨੇਸਿਮੁਸ ਇੱਕ ਮਸੀਹੀ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ (1:10)।
ਵਿਸ਼ਾ-ਵਸਤੂ
ਮਾਫ਼ੀ
ਰੂਪ-ਰੇਖਾ
1. ਨਮਸਕਾਰ — 1:1-3
2. ਧੰਨਵਾਦ — 1:4-7
3. ਉਨੇਸਿਮੁਸ ਲਈ ਬੇਨਤੀ — 1:8-22
4. ਅੰਤਿਮ ਸ਼ਬਦ — 1:23-25