Apéndice
Iní̱n te‑ijliá de inó̱n cuatrocientos años este kua̱ꞌ moa̱ltepe̱tílija sej Jerusalén este kua̱ꞌ wa̱laj Jesucristo ipan ta̱jli
117
Esdras, Nehemías iwá̱n Malaquías te̱powiliáj ken iga sekin israeli̱tajmej mokuepkej sej icha̱mej Jerusalén. Eꞌ inó̱n ve̱j rey de Persia kimanda̱rowa̱ya miaꞌ pai̱smej iwá̱n ino̱nsan rey kimanda̱rowa̱ya no̱ israeli̱tajmej. Después rey yej ito̱ka̱ꞌ Alejandro yej icha̱n ipan país yej ito̱ka̱ꞌ Grecia kita̱nilij inó̱n rey de Persia. Yej de Grecia kijliáj griego.Después seꞌ rey de Grecia yej ito̱ka̱ꞌ Antíoco ayá̱ꞌ kinekiá iga israeli̱tajmej makiweyimati̱lti̱ka̱n Dios. Inó̱n iga el rey tati̱tan iga mamochi̱wa se̱ altar tio̱pan‑ijtiꞌ yej onoꞌ Jerusalén iga ompa israeli̱tajmej makitati̱ka̱n yo̱lka̱mej iga makiweyimati̱lti̱ka̱n se̱ ídolo yej ompa grie̱gojmej kiyokata̱lkej. Iwá̱n iní̱n ayá̱ꞌ kiye̱ꞌitakej israeli̱tajmej iwá̱n pox kuejkuesiwikej iwá̱n yajkij ico̱ntraj grie̱gojmej iwá̱n kita̱nilijkej. Israeli̱tajmej íkua̱ꞌya pe̱waꞌ iga momanda̱rojkej, ayꞌ agaj seꞌ kimanda̱rojtoyaj, yejéme̱nsan momanda̱rojkej cien años.
Iwá̱n íkua̱ꞌya israeli̱tajmej kichijkej tio̱pamej, yej kijliáj sinagoga, ipan sejséꞌ a̱ltepe̱mej ka̱n monechkowa̱yaj iga kikakiáj itájto̱l Dios cada sábado. Ipan ini̱mej tio̱pamej tamachtia̱yaj. Iwá̱n ipan sejsé̱ de ino̱mej tio̱pamej kita̱lia̱yaj se̱ yej manda̱rowa, iwá̱n yejeme̱n kitapejpenayaj tajta̱gaꞌ yej kilee̱rowa itájto̱l Dios iwá̱n yej ora̱dowa cada sábado. Iwá̱n no̱ kijuzga̱rowa̱yaj iwá̱n kicastiga̱rowa̱yaj yej ayá̱ꞌ kichi̱wayaj ken kijtowa itájto̱l Dios.
Iwá̱n ino̱nsan tiempo no̱ mochij se̱ grupo de israeli̱tajmej yej kito̱ka̱wia̱yaj fariseojmej. Iní̱n to̱ka̱ꞌ kijto̱jneki: “yokatitoꞌ” iga makichi̱wáka̱nkiꞌ ken kineki Dios. Yejemej kicuida̱rojkej itájto̱l Dios iga amo mapoliwi. Sekin de yejemej pe̱wakej iga kojpa‑ijkuilojkej itájto̱l Dios iga ima̱mej iga inó̱n ve̱j aya teyá máquina. Iga iní̱n kichijkej, kichijkej ye̱ꞌtekipáno̱l, eꞌ pe̱wakej iga moweyimatikej. Iwá̱n ayompa kentende̱rowa̱yaj iley Dios, kijtowa̱yaj ken yejeme̱n kinekij. Iwá̱n kijkuilojkej seꞌ leymej, iwá̱n ini̱mej leymej yej kichíjkejoꞌ ken yejeme̱n kinekij, ma̱jya sej kiye̱ꞌitayaj que iley Dios yej achto kimáꞌ israeli̱tajmej.
Onoya no̱ sekin yej kijlia̱yaj saduceojmej. Ini̱mej saduceojmej ayá̱ꞌ miakejmej ken fariseojmej, eꞌ malej iga ayá̱ꞌ pox miakejmej, pox ta‑i̱xmatiáj iwá̱n yejemej poxsan motapialia̱yaj. Sekin saduceojmej wa̱lkej ipan ipilówa̱mpa katka Zadoc yej ije̱fej sacerdo̱tejmej yej onoya kua̱ꞌ onoya rey David. Ini̱mej ayá̱ꞌ kinekiáj iga se̱ mamochi̱wa sacerdote iga makiservi̱ro Dios, sino que kinekiáj mamochi̱waka̱n sacerdo̱tejmej iga san mamanda̱ro̱ka̱n. Ino̱mej saduceojmej ayá̱ꞌ kicre̱dowa̱yaj ka̱n kijtowa itájto̱l Dios iga yej miktoꞌ ojpa‑ísasoꞌ sej, niga kicre̱dojkej iga onoꞌ a̱ngelejmej, niga kicre̱dojkej iga onoꞌ espíritu; kicre̱dowa̱yaj yejsan ijkuilijtoꞌ ipan iley Moisés. Iwá̱n ayꞌya kinekiáj makichi̱waka̱n ken tamachtia̱yaj iyikyapatajwa̱n, iwá̱n kijtowa̱yaj iga a̱ꞌsan ne̱siꞌ wel kentende̱rowa iley Dios kensan se̱ kinekis.
Ipan inó̱n tiempo kua̱ꞌ grie̱gojmej kidomina̱rojtoyaj no̱ya̱n ipan ta̱jli, la gente má̱j komatimej yej tajtowa̱yaj ipan se̱san tájto̱l, petz grié̱gojsan. Iwá̱n itájto̱l Dios yej ijkuilijtoꞌ ipan tájto̱l hebreo, inó̱n tiempo mo‑ijkuiloj sej ipan tájto̱l griego iwá̱n kito̱ka̱wijkej Septuaginta.
Má̱j má̱j, roma̱nojmej (yej wa̱lkej ipan país yej iná̱n kijliáj Italia) kita̱nilijkej grie̱gojmej, iwá̱n roma̱nojmej pe̱wakej iga tadomina̱rojkej no̱ya̱n ipan ta̱jli. No̱ya̱n tatekimakayaj iga makipaga̱ro̱ka̱n impuesto iwá̱n ayá̱ꞌ kikne̱lij nisé̱ a̱ltepe̱ꞌ yej kita̱nilia̱yaj. Roma̱nojmej kiwi̱gáyaja más de sesenta años iga kimanda̱rojtoyaj israeli̱tajmej kua̱ꞌ toTe̱ko Jesucristo wa̱laj ipan ta̱jli.