Baanabasi ní Pɔli yɛ́ cé o
13
Kílisi yɛ́ mɔɔn mínnu tɛ́ɛ Antiyɔsi, céla lu, óni kaamɔɔn lu tɛ́ɛ ólu cɛ́man: Baanabasi o, óni Simeɔn, mín ŋé kíila kó Cɛ́fin, óni Lusiyusi Silɛninnga o, óni Manayɛni mín ní Elɔdi Antipasi é dhyémuuya kɛ kéene, óni Sɔli. 2 Ló nɔ la, kɛ i tó Mantii o bhátola, ke ii sún nɔn, Ní Sɛnnɛnyanin ŋó fɔ i yɛ kó: « Áa Baanabasi ní Sɔli bhyáa i laman ne yɛ, ŋwɛ́ɛn i kíi bháala mín ngánman o kósɔn.»
3 O kwɔ́, lánanbhaa olu sún nó, kɛ Ala dɛ́li, ii i bhóola Baanabasi ní Pɔli ká kɛ i labhyaa.
Baanabasi ní Sɔli é Shipulu
4 O lɔ, Ní Sɛnnɛnyanin ŋó Baanabasi ní Sɔli bhyáashaa, ii táa Selesi, kɛ tó yé kɛ́ táa Shipulu. 5 Ii sé Salami mínngɛ, ii Ala yɛ saaninkan ŋo láse Yawudhyaa ólu yɛ́ sɛ́ɛbho ŋólu kɔ́ɔnnɔn. Yaya mín ŋé kíila kó Maki, o tɛ́ɛ ní ile kɛ́ i dhyɛman.
6 Ii Shipulu yamaan ó bɛ́ lɔtimin, kɛ́ táa sé fɔ́ Pafɔsi. Ii Jínanmolicɛ lɔ́ sɔ́ɔ yénɔn, a tɛ́ɛ a yɛ́ɛ kɛ́la céla le lé, Yawudhyaa le tɛ́ɛ a le, a tɔɔ kó Bali-Ɛnza. 7 O cɛ́ o tɛ́ɛ ní Shipulu yámaantii ó lé le, o yámaantii o tɔ́ɔ kó Sɛgusi Polusi, Sɛgusi Polusi tɛ́ɛ mɔɔn hákiiman né le. Aa Baanabasi ní Sɔli kíi. Kɛ mansɔɔ a tɛ́ɛ fɛ́ kɛ́ Ala Saaninkan ŋó lɔ́myɛn. 8 Wáa jinanmolicɛ Elimasi (i tɛɛ a kiila ce ne gɛlɛkikan ŋo lɔ), a tɛ́ɛ Baanabasi ní Sɔli yɛ kóman o mánsɔsɔla, a tɛ́ɛfɛ le kɛ yámaantii o láfii ké o kɛ́nan kɛ lánanbhaa le. 9 O lɔ, Sɔli tó ii a kíila ikwɔ kó Pɔli, o wásanin ŋó Ní Sɛnnɛnyanin ŋó la, óo i ɲángbaan Jínanmolicɛ ó lɔ, 10 kɛ fɔ kó: «Íle, nánmaan óni yánva óo íle mín nɔn kɛ́ tínmin, Sɔtaannan dhyé ŋó, ílee téeɲan o bɛ́ yúu lé le, ile káa Mantii o yɛ sháa o náansi o lábhyaa sán mínnɛɛn lé lɔ? 11 Wáa kwáalenin, i tóomanlɔ: Mantii ó bhóo yáa sé i mán. Í yáa kɛ fyóo né; wáati dɔ́ɔnin ngɔ́ɔnnɔn, í táa tée o máan ŋó yé bhée.» Elimasi ɲán óo i lafin a lá o ywáaninngee ŋó lɔ, Elimasi é tɛɛ a yɛ́ɛla diwi lɔ. Elimasi tɛ́ɛ i múumuu nan i yɛ́ɛ ka, kɛ mɔɔn lɔ ɲíin mín ngaa a myáan a bhóo mán kɛ bhyaa a ɲɛn.
12 Kó mínnu kɛ́ yámaantii óo o yé mínngɛ, aa kɛ́ lánanbhaa lé, kɛ mansɔɔ aa kóman mínnu myɛ́n Mantii o yɛ káa ŋó lɔ́, óo a kawakoya gbútuukɛ.
Pɔli ní Baanabasi é Antiyɔsi Pisidi
13 O kwɔ́, Pɔli ní a táamanɲɔɔn ŋólu ló kúun ŋó kɔ́ɔnnɔn Pafɔsi, kɛ́ táa Pɛlize, Panfili yamaan ó lɔ. Yaya mín ŋé kíila kó Maki, óo bhɔ i kwɔ́ka, kɛ i kwɔ́sɛɛ kɛ táa Yeluzalɛmu. 14 Wáa Pɔli ní Baanabasi é bhɔ́ Pɛlize kɛ́ táa Antiyɔsi, míin Pisidi yamaan ó lɔ́. Lɔnwɛɛnlilo ŋó la, íi ló sɛ́ɛbho ŋó la, kɛ́ i síi. 15 Ii wɛɛ Sɛliya ó lɔkan ŋóni céla ólu bhóonɔn o lɔ kalanan, a lɔ mínngɛ, sɛ́ɛbho ŋó kúnndii ólu fɔ́ Pɔli ní Baanabasi yɛ́ kó: «Mádhye ŋólu, ní kóman lɔ kɛ kɛ́ á fɛ́ kɛ yaman ó fáan ló, kóman óo á bhóo.»
16 Pɔli é i wíi, kɛ́ i bhóo láwii i yɛ, kɛ́ fɔ́ mɔɔn ólu yɛ kó: «Álee Izalayɛlika ólu, óni álee mínnu sháannan Ala ɲɛn, áa nɔnmyɛn. 17 Izalayɛli yɛ Ala ó lée án myɛ́man lu tá, kɛ́ i lábuu, i tɛ́ɛ Ezipu yamaan ó lɔ wáati mínnɔn. O kwɔ́, áa i lábhɔ ó yamaan ó lɔ, ní a yɛ́ sébhaaya ó le. 18 Ala é i yóso swáanya i fɛ sá bínaannin ɲɔ́ɔnnzi kɔ́ɔnnɔn, kɛ i tó wúla ó lɔ́. 19 O kwɔ́, áa síyaa wóonvyaa hálaki Kannaan yamaan ó kɔ́ɔnnɔn, kɛ́ ó yamaan ólu dí án myɛ́man lú mán cɛ́n le. 20 O kó ó myɛ́n fɔ́ kɛ sé sánɲin kɛ́nmɛn náannin ní sánɲin bíloolu ɲɔ́ɔnnzi mán. O kwɔ́, Ala é kítitɛɛbhaa lu lasii Izalayɛli kúnnan, fɔ́ kɛ́ nan sé céla Samuyɛli tá wáati ó mán. 21 O kwɔ́, án myɛ́man lúu mansacɛ lɔ kó fɔ́, Ala é Sɔli dí i man, Kisi dhyénjɛ, kɛ bhɔ́ Bɛnnzhamɛn buluyu ó lɔ, o lée i síi i kúnnan sánɲin bínaannin kɔ́ɔnnɔn. 22 O kwɔ́, Ala é mansaya ó bwási Sɔli lá, to kɛ Laula di i man kɛ ó kɛ́ mansacɛ le. Ala é o sɛɛya ladi Laula ta fa nvɛ, kɛ́ fɔ́ kó: ‹Ne wɛ́ɛ Laula sɔ́ɔ, Yese dhyénjɛ. Mɔɔn míin a lé aa dí ɲɛ́n, a yáa ne sao bɛ́ kɛ, kɛ́ ɲán.›a
23 Ala wɛ́ɛ Kísibhaa dí Izalayɛli mán kɛ́ bhɔ́ Laula buluyu ó lɔ́, o lée Ɛnza ne. Oo a tɛ́ wɛɛ láheli mín ndá. 24 Sánnin Ɛnza ŋán nan, Yaya-Bátizelikɛbhaa tɛ́ wɛɛ a láse Izalayɛlika ólu bɛ́ mán, kó ii í yóo ólu yɛ́ɛman, kɛ í bátize. 25 Yaya-Bátizelikɛbhaa yɛ bháala o tɛ́ káa sé a lá ŋó mán wáati mínnɔn, a tɛ́ɛ fɔla kó: ‹Álee ɲánla óo née yɛ́ɛtii le? Áa mɔɔn mín mankɔɔnnan o tɛ né le! Ɔn-ɔn! Wáa o káa nan né kwɔ, né yɛɛ mánngan kɛ a yɛ́ sawaa o yúu o fwée.›b
26 Mádhye ŋólu, Álee mínnu é Bulaaman buluyu ólu le, óni álee mínnu sháannan Ala ɲɛ́n, o kísili kóman óo nan án née léelu yɛ. 27 Kɛ mansɔɔ, Yeluzalɛmuka ólu, óni i yɛ kunndii ólu mán kɛ́ Ɛnza nvɛ. I mán bhɔ́ céla ólu yɛ kóman o ɲan le, o mín ŋé kalanan i yɛ ló ŋóo ló lɔnwɛɛnlilo ŋólu la. Céla ólu mín nvɔ ii o kɛ́, kɛ kíti bé a ka. 28 I mán fyɛn sɔ́ɔ a lá míin kɛ á fáa kún ne, wáa o bɛ́ kwɔ́, ii Pilati dɛ́li kó aa a fáa. 29 Kóman mínnu tɛ́ wɛɛ sɛ́wɛ a ta sháafɛ ii o mánfa mínngɛ, ii a bhɔ́ yíi o mán, kɛ a láyii, tó kɛ táa a bhyaa kábulu lɔ kɔ́ɔnnɔn. 30 Wáa Ala é a lákuun kɛ́ a bhɔ́ saya ó lɔ́. 31 Mɔɔn mínnu lá Ɛnza nga kɛ bhɔ Galile kɛ táa Yeluzalɛmu, Ɛnza ŋé í yɛ́ɛ yáa olu la tee shɛ́ɛman ngɔ́ɔnnɔn. O léelu a sɛ́ɛya lé kwáalenin yaman o tɔ́ɔfɛ.
32 Tó án nee o Sanmankanmɛɛ o lásela a mán: Láheli míin tá án myɛ́man lu yɛ 33 Ala wɛ́ɛ o láheli o mánfa an ɲɛ́n gbútuukɛ, án née mínnu i dhyé ŋólu lé, aa Ɛnza nákuun mínngɛ, óyoo a sɛ́wɛnin ŋé Zabulu ó kitabu o fyáaɲɔn ó lɔ ɲán mín mán:
‹Í lé lée nyénjɛ ó le.
Bí, né wɛɛ kɛ́ i fá lé.›c
34 Ala é Ɛnza nákuun kɛ́ a bhɔ́ saya ó lɔ́, ké a sú o kɛ́nan i kwɔ́sɛɛ kabulu o lɔ bhée kɛ twée, a tɛ́ wɛɛ o fɔ a yɛ kóman o lɔ́, kó:
‹Ne wɛ́ɛ laheli mín ndá Laula yɛ́, ne yáa o dí á man, laheli sɛ́nnɛnyanin ŋó,
O míin tínɲan o lé.›d
35 A sɛ́wɛnin ŋé tínminnaa gbɛ́ɛ lɔ kó:
‹I táa sɔ́n ké i yɛ́ mɔɔn Sɛ́nnɛnyanin ŋó á twée kabulu ó kɔ́ɔnnɔn.›e
36 Laula tá wáati ó lɔ, Laula tɛ́ɛ Ala yɛ́ bháalakɛ dhyé ne lé, áa Ala sao ó kɛ́, aa sayakɛ, ii a sú ló a bhyɛ́manlu tɔ́ɔ fɛ́, áa twée kabulu ó kɔ́ɔnnɔn. 37 Wáa Ala é mín nákuun, o sú o mán twée kabulu ó kɔ́ɔnnɔn. 38-39 O le kósɔn, mádhye ŋólu, a kákan ne kɛ bhɔ́ kó kée né ɲan lé: Ale lé bháaka lɔ yúumu yafa óo i lásela a mán; mɔɔn óo mɔɔn kɛ la a la, Ala yáa olu yacesii mɔɔn téenin nu lé gbúninngbu kɛ. Án ndɛ́ se kɛ́la mɔɔn téenin ne gbúninngbu kɛ Musa yɛ sɛliya o bháaka lɔ. 40 Óo lɔ mínngɛ, áa í yáakii tó á yɛ́ɛ lɔ, céla ólu kóman mínnu fɔ́, olu kɛ́nan a sɔ́ɔ.
41 ‹Áa mánfɛɛ! Álee mínnuu a yɛ́ɛ lɔ bhwóɲanla, áa kawakoya, áa túun! Kɛ mansɔɔ ní kólu kɛ́la, a tá wáati o lɔ́ kɛ́ a lafa, ní i kɛ o ɲánfɔ a yɛ, a táa lá o la fɛ́sɛ fɛ́sɛ.›f»
42 O kwɔ́, Pɔli ní Baanabasi é bhɔ́ sɛ́ɛbho ŋó kɔ́ɔnnɔn, mɔɔn ólu i dɛ́li kó lɔnwɛɛnlilo mín ŋé nánla nín, áa nán ó kóman kée ŋó fɔ́ i yɛ. 43 Yaman ó ɲɛ́nɲɛnnin ŋo kwɔ́, Yawudhyaa ólu shɛ́ɛman, óni lónan mínnu tɛ́ɛ i sɛ́ɛla ni ile to i wɛ́ɛ lo Yawudhyaaya o lɔ, olu i bhyáa Pɔli ní Baanabasi kwɔ́. Pɔli ní Baanabasi é kóman i fɛ́ kɛ́ i yóso lágbɛya, kó ii tó Ala yɛ nɛ́nmɛn o kɔɔ ní kán ngéediiya le.
44 Lɔnwɛɛnlilo ŋó kúnɲɔɔn o, sómɔɔn ólu fánmba é nan Mantii o Sáaninkan ŋó lɔ́myɛn. 45 Wáa Yawudhyaa ólu yaman o yé mínngɛ, ɲánngboya óo ló i yóso o lɔ. Ii Pɔli yɛ kóman ó mánsɔsɔ, tó kɛ́ i nɛ́ɛn. 46 Pɔli ní Baanabasi é fɔ o le lɔ ni tɛ́ɛnga ne kó: «Ala yɛ kóman o kákan kɛ fɔ álee Yawudhyaa olu yɛ o tún, wáa áa i bá a lɔ́ mínngɛ, óni áa fɔla á yɛ́ɛ mán kó á mánngan kɛ ɲáanmanɲan wɛ́ɛbhɛɛ ó sɔ́ɔ. O lé kósɔn, án ngɛ́ɛ tɛ́ɛ síya gbɛ́ɛ olu fɛ yénɔn le ni, mínnu tɛ́ Yawudhyaa lé. 47 Kɛ mansɔɔ Mantii óo fɔ́ án ɲɛ́n, kó:
‹Né lée í kɛ́ síya gbɛ́ɛ olu yɛ́ kɛ́ɛnɲan ó le,
ké íi Kísili kóman ó fɔ́, lúukolo lá ŋó la!›g»
48 Síya gbɛ́ɛ olu, ólu ó kóman ó myɛ́n mínngɛ i bɛ́ɛ i nísɔdhyaa gbútuu kɛ́, ii bálika bhɔ́ Mantii ó yɛ, a yɛ́ sáaninkan ŋó kósɔn. Mɔɔn óo mɔɔn lɔ́bhyɛnin ndɛ́ɛ ɲáanmanɲan wɛ́ɛbhɛɛ ó kanman, ólu bɛ́ɛ kɛ́ lánanbhaa le.
49 Mantii ó Sáaninkan ŋó tɛ́ɛ fɔla yamaan ó ywáa bɛ́ lɔ. 50 Waa Yawudhyaa olu i dhyaa lɔ muso fáanman ŋolu lɔ, mínnuu Ala bhátola so ó kɔ́ɔnnɔn, óni só o ɲɛ́nmɔɔn olu, ii ólu lɔlo. Kɛ́ gbɛ́ya lá Pɔli ní Baanabasi ká, kɛ́ i gbɛ́, kɛ́ i lábhɔ i yɛ yamaan ó lɔ. 51 Wáa Pɔli ní Baanabasi bhɔ́tɔ ó, ii í sé ŋó mangbasi kɛ fíi o bhɔ í se man, tó kɛ táa Ikoniyɔmuh. 52 Kaamɔɔndhye ŋólu nísɔdhyaanin ndɛ́ɛ gbútuu kɛ, óni i wásanin ndɛ́ɛ Ní Sɛnnɛnyanin ŋó lá.