Màtáyò 13

Pɨ́dhɨ́gó agó kórɨ̀ rɨ̀lepi dhɨ nɨ tà dri dhɨ

(À kònò kpà Márokò 4:1-9; Lúkà 8:4-8)

1 Kìtú nda sè dhɨ, Yésu dré apfòzo dzó lésè lɨ̀le lɨrɨ́lé tä́pä́ríandre mìle. 2 Móndɨ́ zyandre lavúlé dhɨ ɨ̀ dré ru kɨmólé akódhɨ làgásè kúrú dhɨ sè dhɨ, dré mbàzo lɨrɨ́lé bwátù na kɨtswálé tà tadhá, móndyá zyandre títí nda ɨ̀ dré adréràꞌa àyɨ kɨ totó yǐ mìle dhɨ ꞌá. 3 Dɨ dré kɨdhózó tà bǐ dhɨ kɨ tadhá àyɨ dré pɨ́dhɨ́gó sè, adrézó tàá dhɨ:

«Mɨ̀ yi rè ká! Kìtú àlo dhɨ, agó àlo dhɨ pfò tá lɨ̀le kórɨ̀ rɨ áyɨ amvú na. 4 Dré tá adréràꞌa kórɨ̀ rɨ dhɨ ꞌá dhɨ, kórɨ̀ àruka ɨ̀ ledhé tá láti mìle gò, àrɨ́ ɨ̀ dré adàzo tetéá títí. 5 Kórɨ̀ àruka ɨ̀ ledhé tá bvò kɨ́rà ro adrélépi kìní ɨ́be tsà dhɨ dri. Ɨ̀ dré apfòzo mbèlè, kìní dré nzìle ko dhɨ sè. 6 Dɨ, kìtú kòka dre dhɨ, dré àyɨ kɨ zàzo ꞌyòle, àyɨ kɨ kɨ́drɨ dré fɨ̀le kìní na dóro ko dhɨ sè. 7 Kórɨ̀ àruka ɨ̀ ledhé tá kùtsí kòfalé gò, kùtsí nda dré mbàzo àyɨ kɨ amó. 8 Dɨ, kórɨ̀ àruka ɨ̀ ledhé tá àyɨkya kìní dóro dri gò, ɨ̀ dré lòꞌwa ꞌàzo dóro. Àlo nɨ ꞌa lòꞌwa nyadhɨ-nzi, àzya nɨ nyadhɨ-na, àzya nɨ nyadhɨ-àlo-drì-mudrí.» 9 Yésu gò tàá dhɨ: «Dhya ángùdhi adrélépi bíbhálé ɨ́be tà yìzo dhɨ kòyi!»

Yésu ngɨ tà ɨ́ dré adrézó tà ta móndɨ́ ɨ dré pɨ́dhɨ́gó sè dhɨ nɨ àndu

(À kònò kpà Márokò 4:10-12; Lúkà 8:9-10)

10 Àmvolásà dhɨ, Yésu nɨ lebèbhá ɨ̀ dré àyɨ kɨ kisízó ànyɨ akódhɨ làga, akódhɨ nɨ lizí tàzoá dhɨ: «Mɨ́ adré tà ta móndɨ́ ɨ dré pɨ́dhɨ́gó sè àdho tà sè?» 11 Dɨ Yésu logó àyɨ dré dhɨ: «Gìká fè àmɨ dré tògyá Òpɨ̀ bhù àdhya nɨ tà lùzu ró dhɨ kɨ nìzo. Dɨ, fè ɨ́na tògyá nda àyɨ dré ko. 12 Tàko ko, dhya ángùdhi tà nìlepi bǐ dhɨ dré dhɨ, à nɨ tà dré nìle nda kɨ drì tɨmbà gò, akódhɨ dré adrézó vélé tà nìnì ɨ́be bǐ lavúlé. Dɨ, dhya ángùdhi tà nìlepi ko dhɨ dré dhɨ, à nɨ ndɨ̀ndɨ̀ tà tsà dré nìle dhɨ nɨ tɨngá. 13 Tà nda sè dhɨ, má adré tà ta àyɨ dré pɨ́dhɨ́gó sè. Tàko ko, tágba ɨ̀ dré adrézó ngá no dhɨ, ɨ̀ adré ngá nda kɨ no dóro ko. Tágba ɨ̀ dré adrézó tà yi dhɨ, ɨ̀ adré tà nda kɨ yi dóro ko, adrézó kpà tà nda kɨ àndu ni ko. 14 Dɨ tà Gìká dré tá longólé pròfétà Èsáyà tí dhɨ ɨ̀ ꞌo ru àyɨ léna kònɨ̀nɨ. Akódhɨ longó tá dhɨ:

‹Mɨ̀ nɨ adré tà yi ꞌí,

dɨ, mɨ̀ kɨtswá tà mɨ̀ dré adrélé yìle nda kɨ àndu ni tàdzí ko.

Mɨ̀ nɨ adré ngá no ꞌí,

dɨ, mɨ̀ kɨtswá ngá mɨ̀ dré adrélé nòle nda kɨ atógyà tàdzí ko.

15 Tàko ko, móndyá kòdhɨ kɨ togó andírì dre.

Ɨ̀ tabhó àyɨ kɨ bíbhálé, àyɨ kɨ mì dròzo dròdrò.

Ɨ̀ kòꞌo tá kònɨ̀nɨ ko dhɨ, kònò ɨ̀ nɨ tá ngá no àyɨ kɨ mì sè,

adrézó tà yi àyɨ kɨ bíbhálé sè, adrézó tà ni àyɨ kɨ togó na,

ɨ̀ dré àyɨ kɨ togó adzázó má vélé gò,

má dré àyɨ kɨ tɨdrɨ́zó.›^a

16 Dɨ, kólénzé ɨ́na àmɨ dré, àmɨ kɨ mì dré adrélé ngá no, ɨ̀ndɨ̀ àmɨ kɨ bíbhálé dré adrélé tà yi dhɨ sè! 17 Má adré tà bàti ta àmɨ dré: Pròfétà bǐ dhɨ ɨ móndɨ́ gyǎgya bǐ dhɨ ɨ́be dhɨ ɨ tá lovó ɨ́be tò kɨtswázó tà mɨ̀ dré adrélé nòle dhɨ kɨ no gò, ɨ̀ dré àyɨkya nòzoá ko. Àyɨ tá kpà lovó ɨ́be tò kɨtswázó tà mɨ̀ dré adrélé yìle dhɨ kɨ yi gò, ɨ̀ dré àyɨkya yìzoá ko.»

Yésu ngɨ pɨ́dhɨ́gó agó kórɨ̀ rɨ̀lepi dhɨ nɨ tà dri dhɨ nɨ àndu

(À kònò kpà Márokò 4:13-20; Lúkà 8:11-15)

18 «Dɨ mɨ̀ yi rè pɨ́dhɨ́gó agó kórɨ̀ rɨ̀lepi dhɨ àdhya nda adré lèá tàle ngɨ́nɨ ya dhɨ ká. 19 Móndɨ́ àruka ɨ̀ adré Gìká nɨ kúlí kaꞌì ngóró kórɨ̀ rɨ̀le ledhélé láti mìle nda ɨ tɨ́nɨ. Ɨ̀ kòyi Gìká nɨ Òpɨ̀ nɨ tà dre dhɨ, ɨ̀ adré àndu nɨ nɨ ni ko gò, Dhya kònzɨ dré adrézó atsálé kórɨ̀ rɨ̀le nda nɨ tɨngɨ́ àyɨ kɨ togó lésè. 20 Móndɨ́ àruka ɨ̀ adré Gìká nɨ kúlí kaꞌì ngóró kórɨ̀ rɨ̀le ledhélé bvò kɨ́rà ro dhɨ dri nda ɨ tɨ́nɨ. Ɨ̀ kòyi kúlí nda dre dhɨ, ɨ̀ adré ndɨrɨ kaꞌìá arɨ́ sè. 21 Dɨ, ɨ̀ dré adrélé kúlí nda nɨ tayɨ́ adrélé tɨ̀le àyɨ kɨ togó na ko dhɨ sè dhɨ, ɨ̀ adré ngbà ꞌí tròle rúá lókyá tsà sè. Dɨ kàdré tà ɨ̀ dré adrézó kɨzà nya ásà dhɨ ꞌɨ yà, ngalè tà adrézó àyɨ kɨ mì pfo kúlí nda nɨ tà sè dhɨ ꞌɨ yà dhɨ, ɨ̀ adré àyɨ kɨ tà kaꞌìkaꞌì nda nɨ tayɨ́ mbèlè. 22 Móndɨ́ àruka ɨ̀ adré Gìká nɨ kúlí kaꞌì ngóró kórɨ̀ rɨ̀le ledhélé kùtsí kòfalé nda ɨ tɨ́nɨ. Ɨ̀ kòyi kúlí nda dre dhɨ, tà bvò kòndɨ àdhya adrébhá àyɨ kɨ togó ꞌo lanzìle dhɨ ɨ, ɨ̀ndɨ̀ ngá lovó adrélépi àyɨ kɨ lɨtɨ́ dhɨ ɨ́be dhɨ ɨ̀ adré kúlí nda nɨ amó gò, dré adrézó lòꞌwa ꞌa ko. 23 Dɨ, móndɨ́ àruka ɨ̀ adré àyɨkya Gìká nɨ kúlí kaꞌì ngóró kórɨ̀ rɨ̀le ledhélé kìní dóro dri nda ɨ tɨ́nɨ. Àyɨ nda ɨ̀ kòyi kúlí nda dre dhɨ, ɨ̀ adré àndu nɨ nɨ ni gò, ɨ̀ dré adrézó lòꞌwa ꞌa dóro. Àlo nɨ adré lòꞌwa ꞌa nyadhɨ-nzi, àzya nɨ nyadhɨ-na, àzya nɨ nyadhɨ-àlo-drì-mudrí.»

Pɨ́dhɨ́gó mbɨ̀ ngánò kòfalé dhɨ nɨ tà dri dhɨ

24 Yésu dré gòzo pɨ́dhɨ́gó àzya pɨ àyɨ dré, tàzoá dhɨ: «Òpɨ̀ bhù àdhya sù ngóró dhya àlo kórɨ̀ dóro rɨ̀lepi áyɨ amvú na dhɨ tɨ́nɨ. 25 Dɨ, móndyá títí dhɨ ɨ̀ dré tá adréràꞌa ayí ko ngátsi sè dhɨ ꞌá dhɨ, akódhɨ nɨ kàrɨbhá dré ɨ́na atsázó mbɨ̀ kórɨ̀ rɨ ngánò kòfalé gò lɨ̀zo. 26 Dɨ ngánò nda kòmba adrélé lòꞌwa ꞌa dre dhɨ, mbɨ̀ nda dré kpà apfòzo. 27 Gò amvú líyí nda nɨ màrábà ɨ̀ dré alɨ̀zo akódhɨ vélé tàá drá dhɨ: ‹Mírì, mɨ́ rɨ tsì kórɨ̀ dóro ámɨ amvú na kòdhya ko? Mbɨ̀ angá dɨ ɨ́na ángolésè?› 28 Akódhɨ logó àyɨ dré dhɨ: ‹Kàrɨbhá ꞌo tà kòdhɨ nɨ̀.› Dɨ màrábà nda ɨ̀ gò akódhɨ nɨ lizí: ‹Mɨ́ lè mà kòlɨ̀ mbɨ̀ nda nɨ akú?› 29 Akódhɨ logó àyɨ dré dhɨ: ‹Kóko! Mɨ̀ kòlɨ̀ mbɨ̀ nda nɨ akú dhɨ, mɨ̀ nɨ dra akúá túmä́ní ngánò ɨ́be. 30 Mɨ̀ tayɨ́ àyɨ rìti dhɨ ɨ adrélé mbàle túmä́ní tsàle lókyá dra lànyá lokózó dhɨ ꞌá. Dɨ lókyá nda sè dhɨ, má nɨ tàá dhya dra lànyá lokóbhá dhɨ ɨ dré dhɨ: Mɨ̀ akú rè zyà mbɨ̀ todròle kɨtswálé zàle ꞌíká, gò mɨ̀ kòlokóró ngánò tobhàle áma kòbhó na ndò.›»

Pɨ́dhɨ́gó mùtádì lòꞌwa nɨ tà dri dhɨ

(À kònò kpà Márokò 4:30-32; Lúkà 13:18-19)

31 Yésu dré gòzo pɨ́dhɨ́gó àzya pɨ àyɨ dré, tàzoá dhɨ: «Òpɨ̀ bhù àdhya sù ngóró mùtádì lòꞌwa dhya àlo dré dòle rɨ̀le áyɨ amvú na dhɨ tɨ́nɨ. 32 Lòꞌwa nda konyókonyó mvá lavúlé lòꞌwa àruka títí dhɨ ɨ rúsè. Dɨ, kàpfò dre dhɨ, dré ɨ́na mbàzo atsálé kàdrɨ̀ ngá àruka títí kidhílé amvú ꞌá dhɨ kɨ lavú. Atsá fa tɨ́nɨ gò, àrɨ́ ɨ̀ dré adrézó alɨ̀le bhà si kólá nɨ ɨ drìna.»

Pɨ́dhɨ́gó tàkú nɨ tà dri dhɨ

(À kònò kpà Lúkà 13:20-21)

33 Yésu dré gòzo pɨ́dhɨ́gó àzya pɨ àyɨ dré, tàzoá dhɨ: «Òpɨ̀ bhù àdhya sù ngóró tàkú mvá tsà tòkó àlo dré adólé amúlé fóndro kàdrɨ̀ dhɨ be gò, tàkú nda dré fóndro nda nɨ ꞌòzo avólé títí dhɨ tɨ́nɨ.»

34 Dɨ Yésu tà tá tà nda kòdhɨ ɨ títí móndyá zyandre ɨ dré pɨ́dhɨ́gó sè. Tà tà àlo àyɨ dré pɨ́dhɨ́gó àko dhɨ ko, 35 kɨtswálé tà longólé pròfétà tí kònɨ̀dhɨ kòꞌoró ru be dhɨ bvó:

«Má nɨ tà adó tàle àyɨ dré pɨ́dhɨ́gó sè.

Má nɨ tà zùle kɨ́nó kɨdhólé bvò nɨ bhàma lésè dhɨ kɨ longó.»^b

Yésu ngɨ pɨ́dhɨ́gó mbɨ̀ nɨ tà dri dhɨ nɨ àndu

36 Àmvolásà dhɨ, Yésu dré móndyá zyandre nda kɨ tayɨ́zó gò, nzɨ̀zo bhàna. Akódhɨ nɨ lebèbhá ɨ̀ dré àyɨ kɨ kisízó ànyɨ akódhɨ làga, tàá drá dhɨ: «Mɨ́ ngɨ àma dré pɨ́dhɨ́gó mbɨ̀ amvú na dhɨ àdhya nɨ àndu wà.»

37 Akódhɨ logó àyɨ dré dhɨ: «Dhya kórɨ̀ dóro rɨ̀lepi nda, Móndɨ́ nɨ Mvá ꞌɨ. 38 Amvú nda bvò ꞌɨ. Kórɨ̀ dóro nda, Gìká nɨ ànzɨ akódhɨ nɨ Òpɨ̀ na dhɨ ꞌɨ. Mbɨ̀ nda, Dhya kònzɨ nɨ ànzɨ ꞌɨ. 39 Kàrɨbhá mbɨ̀ kórɨ̀ rɨ̀lepi nda, Dzáborò ꞌɨ. Lókyá lànyá lokózó nda, lókyá kùdù ꞌɨ. Dhya adrébhá lànyá lokó nda ɨ, ángéló ꞌɨ.

40 Dɨ ngóró à dré adrélé mbɨ̀ nda nɨ akú kɨtswálé zàle àtsɨ́ na dhɨ tɨ́nɨ dhɨ, a nɨ kókpà adré kònɨ̀nɨ lókyá kùdù sè. 41 Móndɨ́ nɨ Mvá nɨ áyɨ ángéló kɨ amù, tà títí adrébhá móndɨ́ kɨ ꞌo ledhélé tàkonzɨ̀ na dhɨ kɨ akú túmä́ní móndyá títí adrébhá tà kònzɨ ꞌo dhɨ ɨ́be, àyɨ kɨ tɨngázó pfòle Gìká nɨ Òpɨ̀ ꞌásè. 42 Dɨ ángéló nda ɨ̀ dré àyɨ kɨ bhèzo àtsɨ́ adrélépi adrálé ko dhɨ na. Kònàle dhɨ, ɨ̀ nɨ adré tongólé, adrézó kpà síkálándrá tsɨ. 43 Dɨ, móndyá gyǎgya dhɨ kɨ adré àyɨkya lagúlé kìtú tɨ́nɨ àyɨ kɨ Atá nɨ Òpɨ̀ na. Dhya ángùdhi adrélépi bíbhálé ɨ́be tà yìzo dhɨ kòyi!»

Pɨ́dhɨ́gó ngá làgɨ́ kyàkyà zùle dhɨ nɨ tà dri dhɨ

44 «Òpɨ̀ bhù àdhya sù ngóró ngá làgɨ́ kyàkyà zùle amvú àlo na dhɨ tɨ́nɨ. Agó àlo dhɨ kisú tá ngá làgɨ́ kyàkyà nda gò, gòzo zùá tódhyá. Dɨ togó kɨ̀nɨ́ dré dhɨ, dré lɨ̀zo áyɨ ngá títí dhɨ kɨ lagɨ́ gò, amvú nda nɨ gɨ̀zo ɨ́ dré.»

Pɨ́dhɨ́gó màyɨ̀kà làgɨ́ kyàkyà dhɨ nɨ tà dri dhɨ

45 «Òpɨ̀ bhù àdhya sù kpà ngóró agó àlo adrélépi tá màyɨ̀kà aveave dhɨ kɨ nda dhɨ tɨ́nɨ. 46 Akódhɨ kòkisú màyɨ̀kà àlo làgɨ́ kyàkyà dhɨ dre dhɨ, dré lɨ̀zo áyɨ ngá títí dhɨ kɨ lagɨ́ gò, gɨ̀zoá.»

Pɨ́dhɨ́gó kɨmbá nɨ tà dri dhɨ

47 «Òpɨ̀ bhù àdhya sù ngóró kɨmbá à dré bhèle yǐandre na gò, dré kosyá kɨ kárá títí dhɨ kɨ turúzó dhɨ tɨ́nɨ. 48 Kɨmbá nda kòga kosyá sè bǐ dre dhɨ, kosyá bhebhá ɨ̀ dré asézóá apfòle yǐ mìle. Dɨ ɨ̀ dré lɨrɨ́zó kosyá dóro dhɨ kɨ kɨpè tobhàle kánzɨ̀ ɨ ꞌásè gò, kosyá kònzɨ dhɨ kɨ bhèzo. 49 Tà nda nɨ kókpà adré kònɨ̀nɨ lókyá kùdù sè. Ángéló kɨ alɨ̀ móndyá kònzɨ kɨ kòfalé lanzɨ́ móndyá gyǎgya ɨ́be gò, 50 ɨ̀ dré móndyá kònzɨ nda kɨ bhèzo àtsɨ́ adrélépi adrálé ko dhɨ na. Kònàle dhɨ, ɨ̀ nɨ adré tongólé, adrézó kpà síkálándrá tsɨ.»

Ngá làgɨ́ be kàdrɨ̀ tɨ́dhɨ́ ro ɨ̀ndɨ̀ àku ró dhɨ ɨ

51 Dɨ Yésu lizí àyɨ tàzoá dhɨ: «Mɨ̀ yi tà kòdhɨ ɨ títí, àndu nɨ kɨ nìzo vélé?» Ɨ̀ logó drá dhɨ: «Àyíya!» 52 Akódhɨ gò tàá àyɨ dré dhɨ: «Dɨ dhya ángùdhi adrélépi tátrɨ́trɨ́ kúlí tadhá gò Òpɨ̀ bhù àdhya nɨ tà tadházó drá dhɨ, dhya nda ngóró bhà líyí adrélépi ngá làgɨ́ be kàdrɨ̀ dhɨ ɨ́be gò, dré adrézó ngá tɨ́dhɨ́ dhɨ kɨ adó lásà ngá àku dhɨ ɨ́be dhɨ tɨ́nɨ.»

Nàzàrétàbhá ɨ̀ kaꞌì Yésu ko

(À kònò kpà Márokò 6:1-6; Lúkà 4:16-30)

53 Yésu kòpɨ pɨ́dhɨ́gó nda ɨ akɨ́lé dre dhɨ, dré àrà nda nɨ tayɨ́zó gò, 54 lɨ̀zo tsàle bhàandre ɨ́ dré tá mbàzo lána dhɨ na.^c Dɨ dré kɨdhózó adrélé tà tadhá Yúdà ànzɨ kɨ lɨ̀sámbò dzó na. Gò móndyá nda ɨ̀ dré adrézó akódhɨ nɨ yi síbhálé be ngbo, adrézó lizíá àyɨ kòfalésè dhɨ: «Dhya kòndɨ kisú ɨ́na tògyá kòdhɨ túmä́ní rìnyí adrézó tà lɨ́ndrɨ́ga ró dhɨ kɨ ꞌo dhɨ be dhɨ ángwà? 55 Akódhɨ kòndɨ tsì dhya adrélépi fa ledé dhɨ nɨ mvá ꞌɨ ko? Andre nɨ nɨ rú tsì Màrɨ́yà ko? Adrúpi nɨ ɨ tsì, Yàkóbhò, Yòséfà, Sìmónà tsàle Yúdà ko? 56 Amvúpi nɨ ɨ títí àma kòfalé ko? Akódhɨ kisú dɨ tà kòdhɨ ɨ títí dhɨ ángwà?» 57 Dɨ tà nda sè dhɨ, ɨ̀ kɨtswá tá Yésu nɨ kaꞌì bwà ko. Dɨ Yésu dré tàzoá àyɨ dré dhɨ: «À adré ngbà ꞌí pròfétà nɨ lɨndrɨ̀ bha ko dhɨ akódhɨ nɨ tàndɨ bha ɨ̀ndɨ̀ akódhɨ nɨ tàndɨ nɨ dzó ꞌá.» 58 Dɨ akódhɨ ꞌo tá tà lɨ́ndrɨ́ga ró bǐ dhɨ ɨ kònàle ko, ɨ̀ dré akódhɨ nɨ kaꞌìle ko dhɨ sè.