7
1 Dɩ gbõdaar bulee: Sobɔr gɩ bɛ?
2 Dɩ Etɩɛn birsee: Nɛr omɩna na thɛ, nɩ pɛ nũu. Thãgbaakɛ hɩnanɩ i dʋbɩrɛ kɔɔ nɛna dɩbara asɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃ Abɩraham ɔbɔɔkɛ a kɔɔ hanɩ Mejopotamɩ, sɩ dɩ aa kɔɔ too Karã pa', dɩ a kɔɔ sʋʋraarɛ ayɩ:
3 «Thɛ afɩ dʋɔ na afɩ too pa a jala dɩɩraakɛ ma nɩ farnɩ.»
4 Dɩ mɛ̃ a the Kalde dɩɩra a jal too Karã. Dɩ le ɔbɔɔkɛ ɔɔ thɩ kɔɔ khini, Thãgba kɔɔ tiire a kana dɩɩraakɛ nɩ hanɩ gɩrɛ;
5 sɩ aa kɔɔ haa dɩɩraale paarɩkɛ na dɔnɩ ɔɔda ga, dɩ aa kɔɔ yɩrakɛ nɛ laasɛ paar fɩɩʋa', sɩ a kɔɔ ʋlfɛnaanɛ dɩ ɩna haarɛ na ɔɔ məlikɛ na kpaanɛnɩ, sɩrakɛ dabɔɔle aa kɔɔ hana bɩsaan pa'.
6 Thakɛ Thãgba kɔɔ mɩɩ ayɩ: «Afɩ məl na toore dɩ kpɩɩra dɩ wa pɛ wɛr dee paar wa-n kpoo war gɩ dana yɛna taanã.»
7 Sɩ Thãgba sor ayɩ: «Ca kpalaakɛ na cʋɛ wɩnɩ dɩ wa do dea, mɛr na kɩlɛna wɩ; a gele pɩ, wa ther le wa-n do mar thɔma kɛ kɩɛr paarɩkɛ.»
8 Agɩpɩ Thãgba kɔɔ haarɛ nɔ bɩɛl ʋlfɛrɛɛkɛ dɔnɩ khʋ̃ kurre, dɩ mɔ̃ Abɩraham kɔɔ kɔnɩ Ɩjakɩ, a kɔɔ kuruure khʋ̃ʋ wire makõther wirera; dɩ mɛ̃ Ɩjakɩ kɔɔ cʋʋ na Jakɔbɩ, dɩ Jakɔbɩ cʋʋ oti na asɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ yʋɔr yenyɔ.
9 Sɩ gbugi kɔɔ fʋrɛ asɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ Jojɛfɩra dɩ wɩ fʋʋ dolõ dɩ wɩ jalnaa Ejipiti.
10 Sɩ Thãgba kɔɔ hanaanɛ kha a tagʋʋ ɔɔ bɔ gaarra fɛʋ sa haa kpɛsɛrɛ Faarɔ̃ɔ ƴɛra, kɛ dɔnɩ Ejipiti fãgadaar, a cʋʋnaa dɩ da Faarɔ̃ haar dɩ a pɩɛraarɛ dɩ do gobanɛr le Ejipiti na ɔr Faarɔ̃ɔ cɔdarara fɛʋ.
11 Sɩ kɔmɛr kɔɔ jire Ejipiti dɩɩra fɛʋ na Kanãa dɩɩra. Dɩ bɔ gaarɛra kɔ̃tɩnɛ ka dɩ asɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ na-n kɔɔ yɩ dɩkora'.
12 Dɩ Jakɔbɩ kɔɔ nɩɛnɩ dɩ wɩ yɩ dɩkor har Ejipiti; cacara asɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ a thɔ̃.
13 Sɩ gɩrɛ na pɩɛrnɩ balanyɔ, gɛr Jojɛfɩ kɔɔ cʋʋrɔ ɔɔ õkuunsɔ dɩ wɩ jɩɩ, dɩ gɛr Faarɔ̃ jɩrɔ dɩphã thɩ̃ doo ca Jojɛfɩ donɩ.
14 Agɩpɩ dɩ Jojɛfɩ thɔ̃ a kpa ɔɔ thɩ Jakɔbɩ na ɔɔ cɔdara fɛʋ; wɩ kɔɔ daan tɩbɩla kpalãther yʋɔr yemɔɩ.
15 Dɩ Jakɔbɩ ɩɩrɛ jal Ejipiti; le a khi na asɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ dakha.
16 Dɩ wɩ uul wi a jalna Sɩsɛm a dʋ kaarraakɛ Abɩraham kɔɔ thenɩ na war Emɔɔr bikuunsɔra Sɩsɛm dɩɩra.
17 Sɩ bɔɔkɛ Thãgba na cʋʋnɩ gɩrɛɛkɛ a kɔɔ ʋlfɛnanɩ Abɩraham n thɔɔnɩ, tɩbɩlaale hanɩ Ejipiti lerre dɩ wa-n pɛr;
18 dɩ gɩ kɔɔ jaal a dã Ejipiti fãgadaar kpɩɩkɛ na kɔɔ jɛnɩ Jojɛfɩ kpɩɩa'.
19 Fãgadaarɩle kɔɔ hananɛ fɩɩlɛ jɔɔ asɩ toora da-n hʋɔlna asɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔra a thʋ̃ yɩna, wɩ dɔna awɩ bisɔ na faa wa-n sɩ war wɩ toa'.
20 Dɩ ga bɔɔlera wɩ kɔɔ kɔ̃ Mʋɩjɩ, a kɔɔ ɓʋɔn Thãgbara ka. Pora yẽther ɔɔ thɩ na ɔɔ nɩ kɔɔ fʋrɔɔ,
21 sɩ ɔbɔɔkɛ wɩ kɔɔ dʋnaanɩ faa, Faarɔ̃ɔ bikhɛr kɔɔ gbaanɛɛ haan dɩ ho ɔɔ bikuun.
22 Dɩ wɩ kɔɔ dɩɩrɛ Mʋɩjɩ Ejipitidaraa kpɛsɛ fɛʋ; a kɔɔ hananɛ fãga thɩmɩɩrra na thɔmana.
23 Ɔbɔɔkɛ a danɩ yɛna kpalanyɔ, ɔɔ omisɔ Ɩjɩrayɛldaraa thu fʋʋrɛ dɩ ƴaal a jala a yɛ wɩ;
24 dɩ mɛ̃ a yɩ bɩɛlɩkɛ wɩ-n hʋɔlɔnɩ dɩ teeraa, a bɩɩr Ejipitidaar a kʋ a tiir helu.
25 A kɔɔ kpɩɛrɛ dɩ ɔɔ omisɔ na jɩrɛra dɩ ɔr Thãgba na gba na taana wɩ, sɩ wɛr wa kɔɔ ja'.
26 Ga cʋɔ wi, a yɩrɛ tɩbɩla yenyɔ awɩ ha dɩ wa-n ke kha, dɩ do bʋɔ sɩ ɩnɩ-n gʋʋr wɩ thɩmɩɩrra a so war: Nɛrɛ, omɩna ha nɩ, mɔ̃gɩdo dɩ na-n hʋɔl khasɔ thakɛ?
27 Sɩ ʋrɛɛkɛ n hʋɔlɛnɩ ɔɔ 'walãkha tibiləəle bor sa so: Amɛ pɛ far kɔ̃tɩɩnɛna na so gʋʋrdaar sɛrɛra?
28 Fɩ-n ƴaalɛ fɩ kʋ mɩ wo mɔ̃ fɩ kʋnɩ Ejipitidaar de ya?
29 Mɔ̃ Mʋɩjɩ nɩɛnɩ ga thɩmɩɩle a fuure jal too Madɩ̃adaraa dʋɔ, dɩ le a kɔ̃ kuuminə yenyɔ.
30 A yɛna kpalanyɔ ka, Thãgbaa thɔ̃thɔ̃daar thu bɩɛl kɔɔ gbaar dɩbara a nɩnaa Sɩnaɩ gɔ̃gɔ̃ bəənnə thɩr bu dɔlɩnanɛna.
31 Mɔ̃ Mʋɩjɩra yɩɛnɩ nʋɔ kpagʋʋrɛ thɩ̃ nɩrɔrɛraale, dɩ mɔ̃ a tɔnɩ dã ɩnɩ-n hɩɩn, a nɩɛrɛ Kɔ̃tɩnɩ nɔ dɩɩ so ayɩ:
32 «Mɛr dʋɔn afɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔɔ Thãgba, Abɩrahamɩ Thãgba, Ɩjakɩɩ Thãgba, na Jakɔbɩɩ Thãgba.» Dɩ Mʋɩjɩ na-n jẽ aa-n 'la dɩ hɩɩna'.
33 Dɩ Kɔ̃tɩn sʋʋraa: «Fʋrɛ nɛfaa gɩdonɩ paarɩlera fɩ jɩɩlnɩ, thɩ phuu gɩ.
34 Mɩ jɩɛ yɩ ɩ̃ tookɛ hanɩ Ejipitii bɔ gaar, mɩ nɩrɛ dakha awɩ se dɩ mɩ gbune gɩrɛ ɩ̃ taa wɩ. Nɛnɛ̃ dɩphã ma thɔ̃ fɛr fɩ jal Ejipiti.»
35 Mʋɩjɩɩkɛra wɩ kɔɔ bonɩ sa so ayɩ, amɛ pɩɛraa kɔ̃tɩɩnɛna na so gʋʋrdaar ya? Ɔr gɩɩkɛ Thãgba thɔnɩ dɩ do kɔ̃tɩn na taadaar, sɩ thɔ̃thɔ̃daar thuukɛ kɔɔ gbaannɩ dɩbara a nɩnaa bullə gɩ the.
36 Ɔr kɔɔ kpa wɩ a thena sɩ a kɔɔ cʋʋrɛ ma kʋ thɩ̃ɛsɔ, na nɔ kpaa thɩ̃ɛsɔ Ejipiti dɩɩra na lanyɔ̃ sɩɛra, na bəənnə yɛna kpalanyɔ.
37 Ɔr dɔ Mʋɩjɩɩkɛra kɔɔ sɔnɩ Ɩjɩrayɛl bɩsanana ayɩ: «Thãgba na tire bɩɛl anɩ omisɔra dɩ na do Thãgbaa bobon ɩ̃ kha dɩ na ha nɩ.»
38 Ɔr dʋɔn ʋrɛɛkɛ kɔɔ hanɩ Ɩjɩrayɛlɩ pa bɩɛl jɛʋ bəənnə, kɛ dɔnɩ ʋrɛɛkɛ Thãgbaa thɔ̃thɔ̃daar thu kɔɔ mɩɩnanɩ nakha asɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ Sɩnaɩ gɔ̃gʋɔna, ɔr kɔɔ gbaan yi thɩmɩaakɛ a 'lɛnɩ a ha sɩ.
39 Sɩ asɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ kɔɔ bʋʋrɛ nũ nɩɩr sa yɩ a tɔ nɩ jala pal, sɩ awɩ ha bir ha Ejipiti dɩ wɩ kɔɔ sor Aarɔna:
40 «Cʋɛ sar thãgbasɔɔkɛ na kʋlɛ sɩnɩ ƴɩɛ, gɩdonɩ Mʋɩjɩɩkɛ te sɩnɩ Ejipiti dɩɩra a thena sa jɩ gɩrɛɛkɛ danaana'.»
41 Dɩ dawiile wɩ kɔɔ cʋʋrɛ na bi thɩl a jiro bonɩɛ, sɩ dɩ wa-n kãka awɩ nyɛ̃ thɔnaalera wɩ kɔɔ cʋʋnɩ.
42 Le Thãgba fi khiru a pɛ war sa sɩ war dɩ wa-n fʋɔr ƴepələ̃be ƴũ, mɔna gɩ kherenɩ Thãgbaa bobonaa sɛbɛra ayɩ: «Nɛr Ɩjɩrayɛl ca fɛʋ, mɛrra nɩ jinə nʋma bonɩɛ ɔbɔɔkɛ nɩ kɔɔ hanɩ bəənnə yɛna kpalanyɔ ya?
43 Nɛr kɔɔ gbaan Mɔlɔkɩ thɩlɩ kẽkẽ wa, na Rãfã thɩlɩ ƴepələ̃bi, ga thɩlsɔɔkɛra nɩ kɔɔ mɩnɩ dɩ na-n fʋɔr. Gɛr ma fʋlɛ nar na jalna Babɩlɔn billo.»
44 Asɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ kɔɔ hananɛ sobɔ so jɩ waa bəənnə, mɔ̃kɛ ʋrɛɛkɛ kɔɔ mɩananɩ Mʋɩjɩ a sʋʋraa, a cʋɛ gɩ ha mɔ̃ a kɔɔ yɩɛnɩ.
45 Agɩpɩ asɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ kɔɔ gbaar waakɛ wɩ kɔɔ 'lɛnɩ, a jalna kha Jojue ɔbɔɔkɛ wɩ lonɩ dɩɩsɔraakɛ wɩ gbanɩ ca kpalalaakɛ Thãgba kɔɔ weelenɩ faa.
46 Liir gɩ kɔɔ too a dana Davɩdɩɩkɛ Thãgba jɩnɩ bʋɔraa bɔɔ, kɛ dɔnɩ ʋrɛ kɔɔ bɩɛlnɛnɩ ado a na yɩrɛ cʋɔr na ha Jakɔbɩɩ Thãgba.
47 Dɩ Salomɔ̃ ɔɔ bikuun kɔɔ thɛ cʋɔr a haa,
48 sɩrakɛ Kəkəədaar na-n cɔ cʋɔrraakɛ tibil nyɛ̃ɛ mɩna', mɔ̃kɛ Thãgbaa bobon kɔɔ sonɩ ayɩ:
49 «Thãgbara ƴũ dʋɔn, mɛr Thãgbaa fãga too pa, dɩ thɩɩ do ɩ̃ nɛ jəəda. Anyee cɔ ca na the na ha mɩ, mɛr Kɔ̃tɩn sɔ, agɩbo ka na dɔ paarɩkɛ ma hɩɩrnɩ?
50 Ga do ɩ̃ nyɛ̃ cʋɛ gele fɛʋaa?»
51 Nɛr dʋɔn nũ nʋʋrdaraakɛ n khaanɛnɩ haar a bo ha debire, wire fɛʋ nɩ-n bana Thu Phuu. Mɔ̃kɛ anɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ kɔɔ cʋʋnɩ, mɛna nɩ-n cʋʋ oti.
52 Ʋmɔ̃ Thãgbaa bobon haanle anɩ mama thɩ kɔ̃tɩ̃sɔ na kɔɔ kpoorona? Wɩ-n kɔɔ kʋʋrɛ wɩrɛ n kɔɔ sɔnɩ dɩ wɩ yɩ, Tɩɩ sarʋ na ɩnɛ, ʋrɛɛkɛra nɩ kɔɔ liirnanɩ gɩrɛ a kʋ,
53 nɛrɛɛkɛ kɔɔ 'lɛnɩ jɔfʋʋkɛ Thãgba kɔɔ pɛrnɩ ɔɔ thɔ̃thɔ̃daar thusɔ dɩ wɩ 'laa, sɩ na kɔɔ hɩɩn ga.
54 Mɔ̃ wɩ-n nɩɛnɩ gele, gɩ-n hel wer haar ka dɩ wa-n dʋɔnaa nɔfaar.
55 Sɩ Etɩɛn hinə Thu Phuu da-n hɩɩn ƴũ kirkirkir, a yɩ Thãgbaa carbara na Jeju dɩ jɩɩl Thãgbaa nyɔ̃bɔra,
56 dɩ so ayɩ: Nɩ hɩnɛ, mɩ yɩrɛ Thãgbaa dʋɔ dɩɩ khɛr, dɩ tibili Bikuun jɩɩl Thãgbaa nyɔ̃bɔra.
57 Dɩ le wɩ hulẽ na nɔ kheu, a sɔbɩna nũ kana sa ɩɩr fɛʋ a wuurəə,
58 a tʋɔrʋʋ thena dɩ khuirə, a dʋʋrʋʋ na bokana a kʋ. Daɓol bɩɛlɩkɛ wɩ-n wenɩ Sɔl, ɔɔ kal ƴɔɔ so jɩdara kɔɔ thɩɩn awɩ kẽkẽsɔ.
59 Dɩ mɔ̃kɛ wɩ-n dʋʋrnɩ Etɩɛn na bokana, a bɩɛlɛ Thãgba thakɛ ayɩ: Jeju Kɔ̃tɩn, gba ɩ̃ thu.
60 Agɩpɩ dɩ gulẽga sa hulẽ dɩɩ khɩɩr ka ayɩ: Kɔ̃tɩn, fa-n gba ga sopugookɛ a kɩɩlna wa'. Ɔbɔɔkɛ a mɩɩnɩ ga thɩmɩɩkɛ pɩ, a daarɛ da kɔ̃tɩ̃ɩ.