Barʉ́wa ya ncholo ya Paúli kwa
Timotéeo
Mʉlongooryo
Barʉ́wa ɨhɨ yaandɨkwa nɨ Paúli mutumwi wa Yéesu Kirisitʉ (1:1-2). Paúli amwaandɨkɨra Timotéeo mʉtavana fuma múuji wa Lísitra. Ʉhʉ nɨ mwaambiriryi waachwe wa heehi ajáa (1:2-5; 2:1; Mɨrɨmo ya Vatumwi 16:1-5). Ʉhʉ Timotéeo taáta waavo nɨ Mugiríki ajáa, na íyo waavo nɨ Mʉyahúudi ajáa (Mɨrɨmo ya Vatumwi 16:1). Irina ra íyo waavo nɨ Yuníike asewáa na maáma waavo nɨ Loíisi asewáa (2 Timotéeo 1:5).
Barʉ́wa ɨhɨ yaandɨkwa nɨ Paúli mpɨɨndɨ ˆajáa ʉko ɨsɨ ya Makedonía (1:3), na yaandɨkwa kati ya myaaka ya 62-64 keende Kirisitʉ ˆavyaalwa. Kɨɨntʉ ˆchabweeyya Paúli aandɨke barʉ́wa ɨhɨ, nɨ kʉmʉtamanʉrɨra Timotéeo ataange ˆvyeene vaantʉ ˆvamuruma Yéesu vasaakwa viikale. Kei, amʉtamanʉrɨra ˆvyeene Timotéeo asaakwa avalongoole vaantʉ ˆvamuruma Yéesu na avakaanʼye vareke ʉvariyuli wa ʉloongo (1:3-7). Kɨɨntʉ chɨɨngɨ ˆcheene Paúli amuwyɨɨra Timotéeo nɨ ˆvyeene Timotéeo arɨ saawʉla valongooli ˆvabooha va vaantʉ ˆvamuruma Yéesu (3:1-15). Kei Paúli amuwyɨɨra Timotéeo ave nɨ mʉʉntʉ mʉʉja wo laangwa nɨ vaantʉ voosi (4:12-16) na andoovaambirirya vaantʉ ˆvamuruma Yéesu mpɨɨndɨ ja uturikiri waavo maturii yaavo. Paúli akiindya ˆvyeene viri kwa mwiikalanʼyo wa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu na valala, na vawosi, na vatʉ́mwa na valongooli (5:1–6:2).
ˆVyeene Kɨtáabu ɨkɨ Chagavwa
Ukiindya wa ʉloongo na ukiindya wa nduwo ya Mʉlʉʉngʉ 1:1-20
Ukiindya wa kumwiinamɨra Mʉlʉʉngʉ 2:1-15
ˆMeene yasaakwa kwa valongooli na vaambiriryi va valongooli 3:1-16
Vatʉmami vaaja va Kirisitʉ 4:1-16
Ukiindya kʉrɨ valala, vawosi na vatʉ́mwa 5:1–6:2
Usúngaati wa kɨkomi na ʉlairiri kwa Timotéeo 6:3-21