Barʉ́wa ya ncholo ya Paúli kwa
Vakoríinto
Mʉlongooryo
Barʉ́wa ɨhɨ, yaandɨkwa nɨ Paúli mutumwi wa Yéesu Kirisitʉ kwa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu va múuji wa Koríinto (1:1). Yeeye Paúli noo ˆaanda saankanʼya mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma Yéesu ʉko Koríinto. ˆVyeene vyoónekanaa, barʉ́wa ɨhɨ yaandɨkwa kati ya myaaka ya 54-55 keende Kirisitʉ ˆavyaalwa. Na barʉ́wa ɨhɨ, Paúli aandɨka mpɨɨndɨ ˆajáa múujii wa Eféeso.
Múuji wa Koríinto ʉjáa wataangɨkana maatʉkʉ vii ʉko ɨsɨ ya Ugiríki, na ʉtemii woosi wa Kɨrúumi. Múuji ʉwo, nɨ mbarɨmbarɨ ya mayɨya ya Mediteranía ʉjáa (Laanga raamáani ya lʉyeendo lwa kavɨrɨ lwa Paúli, Mɨrɨmo ya Vatumwi 15:36). Vaantʉ ˆvarɨ foo fuma mavaru yoosi ya weerʉ, vawʉlaanáa viintʉ ˆviri foo na vaantʉ va múuji wa Koríinto. Vaantʉ ava, vajáa vatɨɨte tʉʉva jaavo ˆjiísimiresimire, baa ja kʉloomba na kwiinamɨra vidabalaíyo (1:10-12; 8:1-8). Mɨrɨmo na tʉʉva ijo, jijáa jabweeyya vaantʉ ˆvamuruma Yéesu vasaangyesaangye kumuruma kwaavo Yéesu na tʉʉva jaavo.
Kei barúwii ɨhɨ, Paúli aturya mwaaswii masáare ˆmeene yajáa yuuriwa nɨ vaantʉ ˆvamuruma Yéesu va Koríinto (7:1). Kɨɨntʉ ˆvajáa vuurya nɨ tʉʉva jimwi ja mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma Yéesu, kwiigavagava kwa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu na kʉhanguta (5:1; 6:15-20). Kei, Paúli alʉʉsa ˆvyeene vyasaakwa mpɨɨndɨ jo mʉloomba Mʉlʉʉngʉ (11; 14:26-40), wʉʉya wa Mʉtɨma Mʉʉja (12:1-11; 14:1-25) na kʉfʉfʉlwa kwa vaantʉ (15:12-58). Aandɨka ayo, sa ɨɨyambirirye mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma Yéesu vɨɨme neeja na vadɨɨre kiipasa.
ˆVyeene Kɨtáabu ɨkɨ Chagavwa
Lʉmbɨ na dʉʉmbɨ 1:1-9
Kwiigava kwa mpuka ya vaantʉ ˆvamuruma Yéesu 1:10–4:21
Paúli yookaanʼya ʉhanguti na kwiitwaala na balásii 5:1–6:20
Ilóola 7:1-40
Kumwiinamɨra Mʉlʉʉngʉ 8:1–11:1
ˆVyeene vyasaakwa mpɨɨndɨ jo mʉloomba Mʉlʉʉngʉ na lʉvɨro lwa Mʉtɨma Mʉʉja 11:2–14:40
Kʉfʉfʉka kwa Kirisitʉ na kwa vaantʉ ˆvamuruma 15:1-58
Masáare yo herererya 16:1-24