Na'ab Nebukadnɛza zaansʋŋ la yɛla
2
1 Na'ab Nebukadnɛza n da di na'am gɔnlig yʋma ayi' la, o da zaansim ya, ka o sʋnf san'am hali ka o mak ye o gbisi gʋ'ʋŋ. 2 Na'ab la da tʋm buol tima dim banɛ tʋm nyalima, nɛ banɛ mɔr kikiris, nɛ banɛ ye ban nyɛt yɛla yɛt nidib la, la'as na ye ba yɛl o zaansʋŋ la gbin. Ban da kpɛn' na zi'en Na'ab la tuon la, 3 o da yɛli ba ye, “M zaansim nɛ zaansʋŋ si'a ka li daamim hali, ka m bɔɔd ye m baŋi li gbin.” 4 Banɛ nyɛt yɛla yɛt la da lɛbis Na'ab la nɛ Aram buudi pian'ad ye, “Naa Na'aba, yɛlimi tii fʋ zaansʋŋ la ka ti yɛli fʋ li gbin.” 5 Na'ab la da lɛbisi ba ye, “Man gban'e si'em nwa: ya ya'a pʋ yɛl zaansʋŋ la an si'em ka mɛ pa'alimi li gbinnɛ, m na kʋʋ ya ka fi'isi-fi'isi ya zɔra-zɔra, ka ya ya' la kpɛlim dabɔɔd. 6 Amaa ya ya'a nyaŋi yɛlim zaansʋŋ la nɛ li gbin, ya na di'e piini nɛ yɔɔd nɛ na'asi bɛdegʋ m san'an. Dinzugɔ, yɛliminim zaansʋŋ la nɛ li gbin.” 7 Ka ba lɛn lɛbisi yɛl o ye, “Naa, Na'aba, kʋdim yɛlimi ti fʋ zaansʋŋ la, ka ti yɛli fʋ li gbin.” 8 Ka Na'ab la lɛbis ye, “Man gɔs kii la ya kʋdim barimidnɛ, bɔzugɔ ya mi' ye man gban'e si'el la m kʋ maligim tiaki m ya'am. 9 Ya ya'a kʋ yɛlim zaansʋŋ la, namisʋg yinne ka m ye m tisi ya. Li pa'ali ye Ya gban'anɛ ye ya ma'aa ziri tisim, ka tɛn'ɛs ye yɛla na tiak. Linzug yɛliminim zaansʋŋ la ka ala ka m na baŋ ye ya na nyaŋi yɛlimi li gbin.” 10 Tima dim la da yɛl o ye, “Naa, Na'aba, hali na'abanɛ mɔr kpi'euŋ nɛ paŋ ka li galisi gaad sɔ' wʋsa dunia nwa nan zi' yɛli o ya'am bɛɛ tima dim ye ba maal fʋn yɛl si'el la! 11 Na'abi bɔɔd si'el la tɔinɛ galis. Sɔ' kae na nyaŋi yɛl Na'ab nɛ'ɛŋa asɛɛ teŋgbana la, ka ban mɛ pʋ la'am bɛ nɛ ninsaaliba.” 12 Nɛ'ɛŋa da kɛ ka Na'ab la sʋnf duoe hali ka o tis nɔɔr ye ba kʋʋm ya'am dim banɛ bɛ Babilon la wʋsa.13 Ka ba sid sɔb gbauŋ ye ba kʋ ya'am dim banɛ bɛ Babilon la wʋsa. Ba da tʋm ninsieba ye ba yii ie Daniel nɛ o zuanam la kʋʋ ba. 14 Ariok onɛ an banɛ gur Na'ab la tuongat la da yi ye o kʋ ya'am dim Babilon pʋʋgin la, Daniel da pian' tis o nɛ ya'am nɛ sumbʋgʋsʋm. 15 O da bu'os Na'ab soogia kpɛɛm la ye, “Bɔ yɛla kimm ka Na'ab tis nɔkpi'euŋ kaŋa?” Ka Ariok nɔk yɛl la pa'al Daniel. 16 Nɛ'ɛŋa da kɛ ka Daniel keŋ Na'ab la san'an sɔs ye o tisim o saŋa bi'ela ka o na pa'al o zaansʋŋ la gbin.
17 Ka Daniel yʋ'ʋn lɛb yinne yɛl o zuanam Hanania nɛ Misael nɛ Azaria. 18 Daniel da yɛli ba ye ba sɔsim Wina'am onɛ bɛ arezana ni la ka o zɔɔ ba nimbaanlig yɛl kaŋa pʋʋgin; linɛ na kɛ ka ba da la'as on nɛ o taaba la nɛ ya'am dim banɛ bɛ Babilon la kʋʋ. 19 Li da nie pa'al Daniel zaansʋŋ pʋʋgin yʋ'ʋŋ kan la ka o baŋ Na'ab la zaansʋŋ la gbin. Ka Daniel pian' zun'e Wina'am onɛ bɛ arezana ni la yʋ'ʋr, 20 ka ye,
“Wina'am yʋ'ʋr paamim zun'or saŋa linɛ ka' bɛnnɛ!
Ya'am nɛ paŋ anɛ o din.
21 Onɛ tia'asid saŋa nɛ sigir;
onɛ diisid nidib na'am ka lɛn yisidi ba na'amin.
Onɛ tisid ya'am dim mi'ilim
ka tisid banɛ tɛn'ɛsid la baŋir.
22 Onɛ nied yɛlsu'ada pa'an;
o mi' linɛ bɛ likin
ka nɛɛsim bɛɛ o san'an.
23 M pʋ'ʋs bareka ka zun'ʋf, m yaanam Wina'am.
Fʋ tisim ya'am nɛ paŋ,
fʋ nie pa'alim tinamɛ sɔsif si'el yɛla la,
fʋ pa'ali ti Na'ab zaansʋŋ la gbin.”
Daniel n pa'al zaansʋŋ la gbin si'em
24 Daniel da keŋ Ariok san'an, onɛ ka Na'ab la da gaŋ ye o kʋ ya'am dim Babilon teŋin la, ka yɛl o ye, “Da kʋ ya'am dim banɛ bɛ Babilon teŋin laa. Dɔllimi keŋ Na'ab la san'an ka m yɛl o zaansʋŋ la gbin.” 25 Ariok da dɔl Daniel n keŋ Na'ab la san'an tɔ'ɔtɔ kpɛn' ka yɛl o ye, “Naa, Na'aba, m nyɛnɛ dau yinne ka o bɛ yammis banɛ yi Juda teŋin na la san'an, onɛ na nyaŋi yɛlif zaansʋŋ la gbin.” 26 Na'ab la da bu'os Daniel (onɛ yʋ'ʋri lɛm buon ye Belteseaza la) ye, “Fʋ sid na nyaŋi yɛlim man zaansim nyɛ si'el la nɛ li gbinnɛɛ?” 27 Ka Daniel lɛbis ye, “Naa, Na'aba, ya'am sɔb bɛɛ tiim sɔb bɛɛ ba'akɔlʋg sɔb kae na nyaŋi yɛlif fʋn bɔɔd ye fʋ baŋ si'el la, 28 amaa Wina'am onɛ bɛ arezana ni la nied yɛlsu'ada pa'an. O pa'al fʋn, Na'ab Nebukadnɛza, linɛ na maal, dabisa banɛ kenna la. Fʋn sa zaansim ka nyɛ si'eli fʋ gadʋg zug la nwa:
29 “Fʋn sa dig la, naa Na'aba, fʋ ya'am la sa fɛndigi lɛb nɛ bʋmbanɛ na ti maal la ni, ka Onɛ nied yɛlsu'ada pa'an la nie pa'alif linɛ na ti maal. 30 Ya'a an mam, bʋn kaŋa nie pa'al man ka li ka'anɛ man mɔr ya'am gati m ninsaal taaba laa, amaa, Na'aba, li na sʋŋ ka fʋ baŋ zaansʋŋ la gbin, nɛ linɛ sa bɛɛ fʋ pʋtɛn'ɛrin la.
31 “Na'aba, fʋ sa zaansimnɛ nyɛ si'el ka li zi'e fʋ tuon nwɛnɛ ninsaal nɛ; li sa zu'onɛ hali nyɛɛn, ka fʋ gɔt ka li mɔr dabiem. 32 Linɛ sa zi'e la zug anɛ sanlim ma'aa, ka li nyɔ'ɔg nɛ nu'us an anzurifa, ka li pʋʋr nɛ gbɛya an kʋntzɛn'ug, 33 ka li nɔba an kʋnt, ka li nɔbibis la an kʋnt ka gɛndig ya'ad. 34 Fʋn sa nan gɔti li la ka tampiing buak ka li ka' ninsaali nɔk nu'ugʋ buaki lii. Li sa luu nwɛ' linɛ zi'e la nɔbibis linɛ an kʋnt ka gɛndig ya'ad la nwa'ae. 35 Ka saŋkan la mɛn ka kʋnt nɛ ya'ad, nɛ kʋntzɛn'ug, nɛ anzurifa, nɛ sanlima la wʋsa sa nwa'ae bugusi bugus nwɛnɛ udugi dig zieŋin nɛ. Ka sisi'em kena kanligi li gaad ka fʋ kʋ nyaŋi baŋ lin kpɛn' si'ela. Amaa tampiing kanɛ sa nwa'ae li la sa kilim zuori pɛ'ɛl dunia wʋsa.
36 “Na'aba, zaansʋŋ la sa an si'em nwa. M yʋ'ʋn na pa'alif zaansʋŋ la gbin. 37 Na'aba, fʋ anɛ na'anam wʋsa na'ab. Wina'am onɛ bɛ arezana ni la tisif sʋ'ʋlim nɛ paŋ nɛ kpi'euŋ nɛ girima; 38 fʋ nu'usin ka o nɔk ninsaal nɛ bʋnkɔnbid nɛ niimis banɛ ian'ad agɔl la niŋ. Ban kʋdim bɛ zin'isi'a wʋsa, o kɛ ka fʋ sʋ'oe ba wʋsa. Fʋnɛ an zug linɛ an sanlima la.
39 “Fʋn ya'a gaad, sʋ'ʋlim yinne na kena tɔi gaadi fʋ din la. Linɛ tia'al atan' na kena na an kʋntzɛn'ug, ka na sʋ'ʋg dunia wʋsa. 40 Ka li naarin la, sʋ'ʋlim kanɛ tia'al anaasi la na kena ka kpi'em wʋʋ kʋnt nɛ. Kʋnt anɛ linɛ nwa'ad si'el wʋsa bugusid alazug, li na nwa'ae bama la wʋsa. 41 Nwɛnɛ fʋn nyɛ nɔba la nɛ nɔbibis ka zin'isi'a an kʋnt ka zin'isi'a mɛ an ya'ad la, li pa'al ye sʋ'ʋlim la na pʋdig zin'is ayi'; amaa kpi'euŋ na kpɛm bɛ sieba ni wʋʋ kʋnt, nwɛnɛ fʋn nyɛ ka kʋnt gɛndig nɛ ya'ad si'em la. 42 Nɔbibis la bɛŋi an kʋnt nɛ ya'ad la, ala ka sʋ'ʋlim la na bɛŋi kpi'em ka zin'isi'a pʋ kpi'ema. 43 Nwɛnɛ fʋn nyɛ ka kʋnt naal nɛ ya'ad si'em la, ala mɛn ka nidib la na la'as taaba ka kʋ nyaŋi niŋ nɔɔr yinne, wʋʋ kʋnti pʋ naan nɛ ya'ad sʋ'ʋŋa si'em la.
44 “Na'abanɛ na bɛ saŋkan la, Wina'am kanɛ bɛ arezana la na mɛ sʋ'ʋlim linɛ kʋ san'am baa bi'elaa, ka sɔ' kae na nyaŋi lii, amaa li na nyaŋ sʋ'ʋlim bama la wʋsa ka san'ami ba, ka na bɛ saŋa linɛ ka' bɛnnɛ. 45 Fʋn nyɛ tampiing la ka li buaki yi zuorin na la gbinnɛ la, amaa li ka' ninsaal nu'ugʋ kɛ ka tampiing la kɔ'ɔg kʋnt la, nɛ kʋntzɛn'ug la nɛ ya'ad la nɛ anzurifa la nɛ sanlim la wʋsa bur-bur.
“Tɔ, Na'aba, Wina'am Tita'ar la sa pa'alif linɛ na niŋ bɛog sa. Zaansʋŋ la anɛ yɛlsida, ka li gbinnɛ pa'al si'em la anɛ sida, ka ka' bi'esʋgɔ.”
46 Ka Na'ab Nebukadnɛza vanbin Daniel tuonnɛ na'as o ka tis nɔɔr ye ba tisim o piini nɛ tudaar linɛ nyuusid hali. 47 Na'ab la da yɛl Daniel ye, “Sida, fʋ Wina'am la sid anɛ teŋgbana wʋsa Wina'am, nɛ na'anam wʋsa Zugsɔb, nɛ onɛ nied yɛlsu'ada pa'an, bɔzugɔ fʋ nyaŋi nie yɛlsu'adkaŋa.” 48 Na'ab la da tis Daniel kpi'euŋ ka tis o piini bɛdegʋ. O da kɛ ka o sʋ'ʋg Babilon teŋgbauŋ la wʋsa ka maal o ya'am dim la wʋsa kpɛɛm. 49 Linɛ pɛ'ɛs la Daniel da sɔs Na'ab la ye o gaŋ Siadirak nɛ Mesiak nɛ Abɛdnɛgo ka ba sʋŋi gɔsid Babilon yɛla, ka Daniel lɛɛ kpɛlim na'ayin la.