Ruuka
Taatya
Siliintēēt, yēē /kicēēsilē āk wulēē kiiyuunto ꞉ŋaleek ām taay: Kiisilē ꞉Kirikiintēēt Ruuka lōkōōywēcu tāpoonēc. Kii kāānyooyiintēēt ānku kāākoolyooyiintēētaap Pāwurō ām pooniinēkyii alak. Mātookunoot kōt kule /kicēēsilē āyu kitaapuuni nteenee /ciisōōtyinii kule muucē ku kwēēnuutaap kēnyiitaap 50 /kukāācēēyiy Kiriistō (KK) nto ku kēnyiitaap 63 (KK) ām mōōŋēētaap Rooma, Ēfēēsō nto ku Kayisareeya.
Kiy nyēē mii āriit: Kiikeen ꞉Ruuka siluutook tōkōl ām areet nyēpo kiirātēēt āk ŋaleek tōkōl coo /kiicēēmwoow kunāmē keey āk sāpoontaap Yēēsu, meenyii āk kāātuutunēētaap meet kutoompo kusilē kitaapuunyii. Mwoowuu ꞉Ruuka kule Yēēsu ku *Wēēritaap Cii nyēē kiisutyi piiko tōkōl lōkōōywēk cēē tāpoonēc. Pooruu ꞉nee mpo lōkōōywēk alak cēē muneemuuc ꞉siliik cuut alake kukōōn ām siluutookwaa.
Lōkōōy cēē /coomu: Kiinkalaan ꞉Mataayo kule Yēēsu ku *Kāārārookiintēētaap Yutaayeek, nto Māārkō mwoowuu kule Yēēsu ku mutwooriintēētaap Yēyiintēēt, kumācē ꞉Ruuka āpooru kule Yēēsu ku Yēyiintēēt ānku cii nyēē cōōnēē siintaaryeetaap Atam (kur. 3:23-38). Pooruu ꞉Ruuka ām yuutēyu kule Yēēsu ꞉nyēē pāwu kiy ake tōkōl ām kōōrēēt.
1
Toowunēēt
1 Mākoryoontēēt nyēē kāānyitoot Tēyōfiilō, kiisil ꞉piiko cēē caaŋ kurupta keey āk ŋaleek cēē kiitook ām kwēēnuunyoo. 2 Kiisil ꞉ceek kuyuu wuloo kiimwootyoowēēc ꞉piiko coo kiikāsē ŋaleecaa kunāmē keey āk Yēēsu. Picaato mpo cēē kiiwokwaamtaat ŋaleecaa. 3 Mākoryoontēēt nyēē kāānyitoot, āmnyēē kyāākērēsyi ŋaleecaa tōkōl kucakee yēē kiitoowu, asoot kule tāpoon āsil ām areet nyēē cōpoot 4 sēēnkēt kule po man ꞉kiy ake tōkōl nyoo /kiiciineetiiŋ.
Kiipoor ꞉malayikeet kule +/mācēēsic Pātisāniintēēt Yoowaana
5 Yēē kiipātyooy ꞉kiinkō *Ērōōtē Yutaayeek, kimiitē *꞉pēēliintēētaap kōrōsēēk nyēē /kiicēēkuurēē Sakariiya nyēē kiipo kōōtaap *pēēliikaap kōrōsēēk cēpo mpo Apiica. Nto ceepyoosyeet nyeenyii ku Ēriisāpēēs nyēē kii kasannyaanteetaap Arōōn. 6 Kii curtootiin ꞉tukwaay ām tatyaap Yēyiintēēt ānku kiitikyinii *ntarastiinak tōkōl cēpo Yēyiintēēt ku puryo lēēlis. 7 Nteenee kiimāpoonto lēēkōōy āmnyēē kikiisōōnēn ꞉Ēriisāpēēs ānku kikiiyōōsēkiitu ꞉ceekto.
8 Kiimii ꞉yēē kiikwiiyiisyi ꞉Sakariiya ām *Kōōtaap Yēyiintēēt, āmnyēē kii nyēēmwaa ꞉pārooyinto kwiiyiis. 9 /Ceekway nee kusiir areet nyēē /kiiceepar siimpiinēk kuyuu wuloo yuunto kāāpuurtaap pēēliikaap kōrōsēēk yēē /ciipēēti Kōōtaap Yēyiintēēttēēt wokōōtuskēēn kōrōsēēk cēē pooŋuu nyēē anyiny. 10 Kiisooyē ꞉piiko cuut tōkōl ām saaŋ ku tēē yooto tōkōl.
11 Kutākumii kō, kucōōntyi *꞉malayikeet ānkuuyooŋēē yēwunyii nyēpo taay ām yoo /cēēpēēlē kōrōsēēk. 12 Nto kāwokusyēkyi ꞉Sakariiya neeto, kulupul ankunam ꞉nee kōōt ām muyētēēt. 13 Nteenee kumwooci ꞉malayikaanaa kule, “Sakariiya, mēēntē āmuy! !Kaalim ꞉Yēyiintēēt saayateeŋuuŋ. Kunyoo, mākuyiwuuŋ ꞉ceepyoosyeeŋuuŋ Ēriisāpēēs leekweet nyēē wēēro ānku +mēēmuul kule Yoowaana. 14 +Meeŋarac ꞉nyii ānkukusto ꞉piiko cēē caaŋ kupo yiyātēēnyii. 15 Mākwēēk cii nyēē wōō ām tatyaap Yēyiintēēt. -Māyē *fiinyōōnik nto kōōmēn alak tōkōl. Makunyiitakay ākoo Muuyēēt nyēē Tiliil kutākumiitē mooyēētaap kaameet. 16 Makuweec piikaap Isrāyēēl cēē caaŋ kucam Yēyiintēēmwaa. 17 Makuunto ām tatyaap Mākoryoontēēt ām muuyēēt āk swaameet nyēpo *Eriiya. Mākuucoomnyo lēēkōōk ākoo sikiikwaa, makuweec piiko coo kāwēētiis kucam ŋaleekaap coo curtootiin ankukwiitya piiko kutorooc Mākoryoontēēt.”
18 Kuteepee ꞉Sakariiya malayikeet kule, “+Māsāānkētēē nee ŋaleecu? Kupo yēē kiicēēyōōsēkiitu ꞉tukwaay.”
19 Kuwēēkyi ꞉malayikeet kule, “Āyikuu ꞉anii Kāāpuryēēl nyoo ālēēkityiintōōsii āk Yēyiintēēt! /Kāāciiyookwo kule ācōō cāāmwoowuuŋ lōkōōywēcu tāpoonēc. 20 Kas paa! Mākutook ꞉ŋaleecu ām pēsyēēt nyēē kiikway ꞉Yēyiintēēt. Nteenee kupo yēē muneecam cēē kāāmwoowuuŋ, meetoomiimii ākoy kwiitita ꞉pēsyoonoo.”
21 Kiikānyiis ꞉piiko coo kiimii saaŋ kōt kuteepee keey kule, “Lēyē! Ām nee sākōōpuur ꞉Sakariiya kō nyēē tēē nyi, ēē?” 22 Nto kāwokumuuŋ saaŋ, munaatakuumuuc kuŋāloolyi ceekto, nteenee kiikwiiyiisyēē yēwunnyēk kuŋalaalee. Yooto kusuk ꞉piiko kule kānyōōr ŋooŋuut ām *Kōōtaap Yēyiintēēt.
23 Kiitasta keey taay ꞉Sakariiya kukwiiyiis ām Kōōtaap Yēyiintēēt ākoy kupōk ꞉pēsyōōsyēkyii. Nto mii yoo, kukatita keey kaa. 24 Kumuniŋ kule, kukooyakay ꞉Ēriisāpēēs, kuyeel keey ām ārook muut kumwoow kule, 25 “Kaariiruneenaa ꞉Yēyiin! Kāāsārunēēnoo kāāncuruurēētaap piiko āmnyēē munāāyiy leekwa.”
Kiipoor ꞉malayikeet wulēē +/mācēēsikto Yēēsu
26 Ām araaweetaap lo kucakee kiikooyakay ꞉Ēriisāpēēs, kuuyookto ꞉Yēyiin *malayikeet Kāāpuryēēl kuwō ākoy mōōŋēētaap Nāāsārēēt ām kōōrēētaap Kalilaaya. 27 Kiimii ꞉cēēpto nyēē mukuul ām wulooto nyēē /kicēēkuurē kule ꞉Mariiya. /Kikiicēēmākyi ciito ake nyēē /kicēēkuurēē Yōōsēēfu nyēē kiicōōnēē kōōtaap Pātyooyiintēēt *Tāwuti. 28 Kuwō ꞉malayikeet wuloo miitē ꞉nee ānkumwooci kule, “Kataakweesiiŋ nyii nyoo kiikuukatiiŋ ꞉Yēyiin.”
29 Kunam Mariiya kōōt, yooto kāwokulim ŋaleecaa ankuteepee keey kule, “Ŋal nee ꞉cu, ēē?” 30 Kumwooci ꞉malayikeet kule, “Mariiya, -mēēmuy! Kiiyēēlyēwuuŋ ꞉Yēyiintēēt. 31 +Mēēkooyēkiisyē ānku +mēēyiy wēēriit ānku +mēēmuul kule Yēēsu. 32 Mākwēēk cii nyēē wōō ānku +/mācēēkuur kule Wēēritaap Yēyiintēēt. Mākuukooci ꞉Yēyiintēēt kāāmuukēywēēk kupātyooyiis kuyuu Tāwuti. 33 Makupatya kōōtaap Isrāyēēl akookay nyēē māmii wulēē ŋētēē.”
34 Kuteepee ꞉Mariiya malayikeet kule, “Mākutook ꞉ŋaleecu kule nee, kupo yēē munāānkēt mōrōn?”
35 Kuwēēkyi ꞉malayikeet kule, “Mākucōōntyiiŋ ꞉Muuyēēt nyēē Tiliil ankuulaampuuciiŋ ꞉kāāmuukēywēēkaap Yēyiin. Curtaat ꞉leekweet nyēē +mēēyiy /ānkumācēēkuurēē Wēēritaap Yēyiin. 36 Nkal kiimwoowu ꞉piiko kule kiisōōnēn ꞉tilyeeŋuuŋ Ēriisāpēēs, kusic wēēriit ām yōōsinto ānkupoonto ārook lo. 37 Kupo yēē māmii ꞉kiy nyēē piirē Yēyiintēēt.”
38 Kuwēēkyi ꞉Mariiya kule, “Āyikuu mutwooriin nyēpo Yēyiintēēt, kany kwiiyakay kuyuu wuloo ^keemwaatye ꞉nyii.” Nto kaamiit, kuwuci keey ꞉malayikeet.
Kiiruutooci ꞉Mariiya Ēriisāpēēs
39-40 Ām pēsyōōs cēē ŋēri, kuruutooci ꞉Mariiya Ēriisāpēēs āk poontēēnyii Sakariiya cēē kiiminyēē tulōōnōōkaap Yuteeya. Yoo kāwokupunto, kutaakwees Ēriisāpēēs. 41 Yēē kāwokulim ꞉Ēriisāpēēs kōōtēētaap Mariiya, kwoorēn ꞉leekweetaap Ēriisāpēēs ām moo. Ām yooto kuunyiitakay ꞉nee āk Muuyēēt nyēē Tiliil. 42 Kuŋāloolyi tarat ām ŋarakweek, kumwoow kule, “Yikuu ꞉nyii kataat ām cēēpyōōsōōk tōkōl ānku kataat leekweet nyoo +mēēyiy. 43 Ŋālyoo nyēpo kāāywāyiisyo, kule nee kucō ꞉kaameetiitaap Mākoryoontēēnyuu kōt cokukasa. 44 Yooto kāwāālim kaataakweeseeŋuuŋ, kwoorēn ꞉leekweet ām moo kupo ŋarakweek. 45 Yikuu ꞉nyii kataat āmnyēē kiicamte kule nyiitēktōōs cēē kiimwoow ꞉Yēyiintēēt.”
Tuumtaap Mariiya
46 Yooto kutuum ꞉Mariiya kule,
“Ākoostooy Yēyiintēēt ām sāpoonnyuu.
47 Ŋērēkyinii ꞉muuyēēnyuu Kāārārookiintēēnyuu Yēyiintēēt, nōō, paapaay.
48 Kaakuusootaa anii mutwooriintēēnyii nyēē māpo laat ōō, lēēkōōy!
+/Mācēēkuuroo ām kēnyiisyēk tōkōl kule, ‘nyēē kiikuukat ꞉Yēyiintēēt,’
49 āmnyēē kāākwiiwo ꞉Yēyiintēēt tukuuk cēē wōōyēc.
Neeto ꞉nyēpo kāāmuukēywēēk ānkutiliil.
50 Riirēē ꞉Yēyiintēēt piiko tōkōl coo muyēē neeto
ām punuutēk tōkōl, ōō, lēē.
51 Kāākuupoor swaameenyii
ānkuusērēētē coo silē keey.
52 Kiikuurēēkunēē coo wōōyēc ām pātyooyiisyēēt
ānkuutōrōōr coo rēēkunootiin.
53 Kiikuupiyoonyēē coo āmē ꞉rupeet tukuuk cēē tāpoonēc
nto coo mākorēēn, kukwat kupa meereenke.
54-55 Kāācō ꞉Yēyiintēēt cakuukaalya piikaap Isrāyēēl
coo mutwoorikyii.
Munāāyuutyēē kiyaa kiikuurtoocinii mpo kuuko,
kule makuukat kōōtaap *Apraam ām kēnyiisyēk tōkōl.”
56 Kiipuurto keey ꞉Mariiya Ēriisāpēēs ārook cēē mācē kuyitē sōmōk nto kētitooy keey kaa.
Wulēē /kiicēēyiito Pātisāniintēēt Yoowaana
57 Nto mii yoo, kucam keey ꞉Ēriisāpēēs leekweet nyēē wēēriit. 58 Yoo kāwokulim ꞉laatoosyek āk tilyōōnuutēk kiisatyaap Yēyiintēēt ām wulēē mii ꞉Ēriisāpēēs, kuŋērēkiis ꞉tōkōl.
59 Yooto kupoonto ꞉leekwaanaa pēsyōōsyēk sisiit kupa ꞉laatoosyek āk tilyōōnuutēk saakweet nyēē */kiicēēwōōnēē leekwaanaa. Kiimācē ꞉picaa kule nto /cēēkuurtēē leekweet kaannyeetaap kwaan kule Sakariiya. 60 Nteenee kutāyiis ꞉kaameet. Kumwoow kule, “+/Mācēēkuur kule Yoowaana.” 61 Kumwoow ꞉piiko kule, “O, ntēē māmii ꞉cii ām kōōmwooŋ nyēē /cēēkuurē yuu nyoo!” 62 /Ceeteepee Sakariiya /cēēŋāloolyinē yēwunnyēk kuupoor wulēē +/mācēēkuurto leekweet. 63 Kusoom /ciikooci kiy nyēē mākusil. Yooto kāwokusil kule, “+/Mācēēkuur leekwaani kule Yoowaana,” kuukitee ꞉piiko.
64 Kuutyaak ꞉ŋalyaptaap Sakariiya pakeenke ankuukaasta Yēyiintēēt.
65 Kiimuuyo ꞉laatoosyek miisin. Kiitusto ꞉ŋaleecaa kupunto komoswookik tōkōl cēpo lakamoosyakaap Yuteeya. 66 Kiiteepee keey ꞉cii ake tōkōl kule, “Ara māsākwēēk nee ꞉leekwaani?” Kiitookunoot ꞉leekwaanaa kule poonto kāāmuukēywēēkaap Yēyiintēēt.
Tuumtaap Sakariiya
67 Nto mii yoo, kuunyiitee ꞉Yēyiintēēt Sakariiya Muuyēēt nyēē Tiliil kutuum kule,
68 “Kutōrōriit ꞉Yēyiintēētaap *Isrāyēēl,
āmnyēē kacokuuraraac piikyii.
69 Kāākuuyookwēēc *Kāārārookiintēēt
kucōōnēē kōōtaap *Tāwuti,
nyēē poonto kāāmuukēywēēk miisin,
70 yuu wuloo kiikuurtooci ꞉Yēyiintēēt kēny
kusiir wōōrkooyikyii.
71 Makuuraraaceec ām wulēē mii ꞉puunikyoo
ākoo mpo ām wulēē mii ꞉piiko cēē sēēnkērēēc.
72-73 Kaariirunee ꞉Yēyiintēēt man mpo kuuko
kutilya kiirootyeet nyoo kimwoocinii *Apraam.
74 Mākukōōnēēc mpo pārooyinto
nyēē ciicinii yiisyēēnyii nyēē -mācēēmuuytōōsii.
Mākusārunēēnēēc wulēē mii ꞉puunikyoo
75 ānkumākuutiliilēēc
anceecurte akookay ām taatyaap Yēyiintēēt.
76 Ntēē nyii, nōō, leekweenyuu,
+mēēyiku *wōōrkooyoontēētaap Yēyiintēēt.
+Meentooy wēēyityooci Mākoryoontēēt areet.
77 +Māsēēpoorci piiko kuunkēt wulēē /maciiraraakta
yoo kāsoom /ciikaalya lēēliswēkwaa.
78 Riirunēēnēēc ꞉Yēyiintēēt
ām mooyēēnyii nyēē lēēl.
Mākuuyook lēkwēēyēēt kucōōnēē kipkōōnkō
79 cokuuluuci piiko coo kiikuulaampuuc
꞉mēēnēnēētaap meet.
Mākuurēētootēēc ꞉lēkwēēyooni
cēēnyōōru tāloosyēēt.”
80 Kiinarta ꞉Yoowaana ŋālyoontēētaap Yēyiintēēt ām nkuruuk tōkōl. Kiminyootii surkwēēnto ākoy pēsyēēt nyēē cakuupoorcinii keey piikaap Isrāyēēl.