Tefwano keebhagira mw‑ibharaja
7
1 Mbe, omugabhisi omukuru ˆnaabhuusya Tefwano ati, “Angu, joone jinu bhaayika, nikwo kutyo jiri?”
2 Tefwano ˆnaayika ati, “Bharaata na abhayiri bhaani, muntegeresye! Nyamuwanga owa rikusyo ꞉aasoromokeeye saaja weeswe Bhurayimu ari mu‑chaaro cha Mesopotaamiya. Omwanya gunu aariga achaari okwikara mu‑musi gwa Araani. 3 Nyamuwanga ˆnaamubhwira ati, ‘Nuusooke mu‑chaaro chaawo, ku‑bhayiri bhaawo, ugende mu‑chaaro chinu nirikweresya.’a 4 Niwo Bhurayimu ˆnaafuruka mu‑chaaro chaaye cha Abhakaridaayo, ˆnaagenda okwikara Araani. Esemwene ejire aafwa, Nyamuwanga ˆnaamufurusya, ˆnaamureeta mu‑chaaro chinu mwikaaye‑mo woori.
5 “Nyamuwanga ꞉ataayaaye Bhurayimu, noorwo ebhaara rya iisi inu, okubha omwandu gwaye. Nawe, ꞉aamuragire okumuyaana echaaro chinu, chibhe chaaye na cha orwibhuro rwaye, noorwo kutyo omwanya ogwo aariga atari na omwana. 6 Niwo Nyamuwanga ˆnaabhwira Bhurayimu ati, ‘Abhaanu bha orwibhuro rwawo bhariikara ebhugenyi mu‑chaaro chinu chitungirwe na abhaanu abhandi. Na abhaanu bha mu‑chaaro echo bharibhakora abhagaya bheebhwe, bharibhanyaasya muno kwa emiguuga magana gana (400). 7 Nawe abhaanu bha riyanga eryo, anye niribhayaana indamu.’b Nyamuwanga ˆnaagenderera ati, ‘Niwo orwibhuro rwawo rurisooka mu‑chaaro echo, bhariija anu na okundamya.’c 8 Ejire eeya Nyamuwanga ˆnaakora indagano na Bhurayimu, inu ꞉yaakorekeene kwa okutenda bhuri mwana wa echirume. Bhurayimu ˆneebhura Isaaka, ˆnaamutenda orusuku rwa kataanu na kasatu rwa okwibhurwa kwaye. Na Isaaka wone ˆneebhura Yakobho, ˆnaamutenda, Yakobho wone ˆneebhura abhasigaji ekumi na bhabhiri, abho nibho bhasaaja weeswe, ˆnaabhatenda.
9 “Bhasaaja weeswe abho nibharorera Jejefu orwiso, nibhamugusya abhe mugaya mu‑chaaro cha Miisiri. Nawe Nyamuwanga aariga ari aamwi nage, 10 ˆnaamuwonʼya okusooka mu‑bhinyaasyo bhyone bhinu ꞉bhyamubhwene. ˆNaamuyaana obhwengeeso na obhwitiriranya imbere ya Faraawo omukama wa Miisiri. Ka wone ˆnaamuyaana obhutangasya obhukuru mu‑chaaro chaaye cha Miisiri, na omwangarisi wa bhyone mu‑nju yaaye ya echikama.
11 “Mbe nigubha‑wo omweko mwafu muno mu‑chaaro choone cha Miisiri, na mu‑chaaro cha Kanaani, abhaanu nibhanyaaka muno. Bhasaaja weeswe nibhabhurwa ebhiryo bhyonebhyone. 12 Niwo Yakobho ˆnoongwa ati Miisiri bhyariga bhiri‑yo ebhiryo, niwo ˆnaatuma abhaana bhaaye, bhasaaja weeswe abho, bhaje‑yo. Rwariga ruri orugendo rwebhwe rwa okwamba okukinga eyo. 13 Mu‑rugendo rwebhwe rwa kabhiri, Jejefu ˆneemenyesya ku‑bhamura bhaabho, abhaabho wone nibhamenyekana ku‑Faraawo. 14 Jejefu ˆnaatuma obhuraka kw‑isemwene ati, aaje Miisiri eyo, aamwi na abhaanu bhaaye bhoone. Bhaariga bhari bhaanu makumi gataanu na gabhiri na bhataanu. 15 Ejire eeya Yakobho ˆnaagenda Miisiri, ˆnaafwira eyo, bhasaaja weeswe wone ꞉bhaafwiriiye Miisiri eyo. 16 Emibhiri jeebhwe nijisirwa ewaabho mu‑musi gwa Syekeemu, nijisiikwa mu‑fwa, mu‑senga inu Bhurayimu aariga agurire kwa jipirya ndebhe okusooka ku‑bhaana bha Amoori.
17 “Mbe, gwejire gwafogera omwanya gunu Nyamuwanga aariga aragire okukuumisya omurago gwaye ku‑Bhurayimu, obhukumi bhwa Abhayisirayeeri abho Miisiri ꞉bhweyongesiisye muno. 18 Ku‑bhuteero, omukama owundi unu aariga atakumenya choonechoone inguru ya Jejefu ˆnaamba okutunga. 19 Omukama oyo ꞉aabhakoreeye amabhiibhi kwa okujiga abhaanu bheeswe, ka wone aabhanyaasyaga na okubhasinyiirisya ati, bheese abhaana bheebhwe abharera korereki bhafwe.
20 “Ku‑mwanya ogwoogwo Muusa ˆneebhurwa, aariga ari mwana omureesi muno mu‑meeso ga Nyamuwanga. ˆNaarerwa na abheebhusi bhaaye mu‑nju yeebhwe kwa ameesi gasatu. 21 Nibheeya, abheebhusi bhaaye nibhataamibhwa okugenderera okumubhisa mu‑nju, nibhamutuura anja mu‑musima. Niwo ˆnaabhoojwa na omuyaasya wa omukama oyo Faraawo,d wone ˆnaamurera wuti mwana waaye. 22 Muusa ˆneeyigisibhwa ameeyigisyo goone ga Abhamiisiri, ˆnaabha na obhuturo mu‑nyaayika na mu‑bhikorwa.
23 “Omwanya gunu Muusa ꞉aakingiisye emiguuga makumi gana, ˆnaabha na obhwiro bhwa okuja okubhugana na abhayiri bhaaye Abhayisirayeeri. 24 ˆNaarora Omuyisirayeeri umwi ˆnaabhumwaga na Omumiisiri ataabha na echikayo. Awoawo ˆnaabhagira Omuyisirayeeri oyo, ˆnaasubhya orusiima kwa okwita Omumiisiri oyo. 25 Muusa aariga ˆneetogera ati abhayiri bhaaye bhakamenyere ati, Nyamuwanga kaabhachungura kwa obhusakisi bhwaye, nawe ꞉bhataamenyere kutyo. 26 Mwejo yende‑ko, ˆnaasongʼana Abhayisirayeeri bhabhiri nibharwanaga. ˆNaaregeeja okubhagwatanya, ˆnaabhabhwiraga ati, ‘Emwe muri bhamwi! Mbawo omuwutaasyanya?’ 27 Nawe unu aariga ˆnaabhuma oweejaabho ˆnaakuurira Muusa ku‑mbari, ˆnaamubhuusya ati, ‘Niga unu akuteeye‑wo ubhe omutungi weeswe na omuramusi weeswe? 28 Angu, oweenda okunyita rwa kutyo wameeta Omumiisiri rigoro?’e 29 Muusa bhunu ꞉oonguuwe emisango ejo, ˆnaabhirimira mu‑chaaro cha Midiyaani, ˆneekara ebhugenyi eyo, ˆneebhurira‑yo abhaana bhabhiri.
30 “Ejire aabha Midiyaani eyo emiguuga makumi gana, ˆnaasoromokerwa na maraayika umwi, ari ibharaf ayeeyi na echiima cha Sinaayi. Maraayika oyo aariga ari mu‑chisaka chinu chaariga nichaaka omuriro. 31 Muusa ejire aarora echisaka echo, ˆnaaruguura muno. ˆNaachifogera‑ko, okuchiringira kisi, ˆnoongwa obhuraka bhwa Raatabhugenyi, nibhumubhwira ati, 32 ‘Anye naanye Nyamuwanga wa bhasaaja waanyu, Nyamuwanga wa Bhurayimu, Isaaka na Yakobho!’g Muusa ejire oongwa ejo, ˆnaamba okuyarara kwa obhuubha, ˆnoobhaya okuringira echisaka echo. 33 Awo Raatabhugenyi ˆnaamubhwira ati, ‘Nuufuure ebhiraato bhyawo, kwa okubha anu wiimereeguuyu ni ayeeru. 34 Chimari naarora kutyo abhaanu bhaani abhanyaasibhwa mu‑chaaro cha Miisiri, noongwa echiriro cheebhwe, nooromoka okusooka mu‑rwire, nibhawonʼye okusooka mu‑bhugaya. Woori, enikutuma Miisiri eyo.’h
35 Tefwano ˆnaagenderera okwayika ati, “Muusa oyo, niwe abhaanu Miisiri eyo ꞉bhaaremere nibhamubhwiraga ati, ‘Niga unu akuteeye‑wo ubhe omutungi weeswe na omuramusi weeswe?’ Niwe Muusa unu Nyamuwanga ꞉aamutumire abhe omutungi weebhwe na omwerusi weebhwe, ku‑njira ya maraayika unu ꞉aamusoromokeeye mu‑chisaka echo! 36 Ejire eeya, Muusa ˆnaabhatangasya bhasooke Miisiri, ku‑njira ya okukora ebhiruguusyo na ebhibharikisyo bhyafu mu‑chaaro cha Miisiri, mu‑nyanja ya Syamu, na mw‑ibhara kwa omwanya gwa emiguuga makumi gana. 37 Muusa niwe uryaurya ꞉aabhwiriiye Abhayisirayeeri abho ati, ‘Okusooka mu‑bhayiri bheemwe Nyamuwanga aribheenamusisya omuragi rwa anye.’i 38 Niwe unu aariga ari aamwi na Abhayisirayeeri ibhara. Niwe unu ꞉aaromere na maraayika wa Nyamuwanga mu‑chiima cha Sinaayi, ˆnaaramira okusooka ku‑mwene emisango ja obhuwanga, korereki achibhwire.
39 “Nawe Abhayisirayeeri, bhasaaja weeswe abho, ꞉bhaaremere okugayuka Muusa. Tari nibhamutuura ku‑mbari, nibheegombaga mu‑myoyo jeebhwe okusubha Miisiri. 40 Nibhabhwira Aruuni ati, ‘Nuuchikonjere amasusano ganu agaja okuchitangasya ku‑njira. Okubha Muusa unu aariga ˆnaachitangasya okusooka mu‑chaaro cha Miisiri, chitakumenya emisango jinu jaamubhona eyo!’j 41 Mu‑siku ejo, nibhakonja risusano rinu erisusana na echinyara cha iingʼa. Nibharisoosisya echitambwa,k nibhakondererwaga echiinu chinu ꞉bheekonjeeye kwa amabhoko geebhwe abheene! 42 Kurwa ejo, Nyamuwanga ˆnaabhasindika bharamirisye jinjota ja mu‑rutumba, rwa kutyo jikaamirwe mu‑chitabho cha abharagi ati,
‘Emwe Abhayisirayeeri, omwanya ogwo ꞉mweekaaye ibhara emiguuga makumi gana,
angu, mwariga nimunyiitira anye ebhitunganwa korereki munsoosisye echitambwa?
43 Woonewoone enu ꞉mwagendere,
꞉mwagegere riyeema rinu ꞉mwakonjeeye risambwa ryemwe rikuru Morooki,l
na risusano rya injota ya risambwa ryemwe rikuru Refaani,m
amasusano ga amasambwa ganu ꞉mwekonjeeye okugaramya.
Kurwa ejo, niribhakora mubhe abhagaya,
niribhasira mu‑chaaro cha kura muno,
noorwo okukira Bhaabheeri.’n
44 Tefwano ˆnaagenderera okwayika ati, “Mw‑ibhara eyo, bhasaaja weeswe abho, bhaariga bhari na riyeema rya okuramya Nyamuwanga, rinu ryeeresyaga ati Nyamuwanga ari aamwi nabho. Nyamuwanga aariga aragiriiye Muusa ati, arikonje rwa kutyo ꞉aamweresiisye. 45 Bhasaaja weeswe abho nibhasigirana riyeema rinu, okukingira ku‑bhanu ꞉bhaatangasiibhwe na Yooswa. Abho nibharisira mu‑chaaro chinu ꞉bhaateesiisye abhaanu bha amaanga, omwanya gunu Nyamuwanga ꞉aabhabhirimiisye imbere ya bhasaaja weeswe. Riyeema eryo nirisigara mu‑chaaro echo, okukingira omwanya gwa omukama Dawudi. 46 Dawudi ꞉aabhwene obhwitiriranya ku‑Nyamuwanga, ˆnaamusabhwa, amwikirisisye korereki oombake inju inguru ya Nyamuwanga wa Yakobho. 47 Nawe omuumbaki wa inju eyo aariga ari omukama Seremaani.
48 “Noorwo kutyo, Nyamuwanga unu ari Inguru ya Bhyone ni mukuru, atakwikara mu‑nju jinu ejuumbakwa na amabhoko ga abhaanu. Rwa kutyo omuragi ꞉aayikire ati,
49 ‘Raatabhugenyi kaayika ati,
orwire, nicho echitebhe chaani cha ingʼoma,
na echaaro, nirwo orubhaara rwani rwa okutuura‑ko amaguru gaani.
Woori, ni inju ya mbaga ki inu muritura okunyumbakira?
Orubhaara rwani rwa okwisya omwoyo ruribha aaki?
50 Nitari anye omwene, unu ꞉naabhibhumbire ebhiinu bhyone bhinu?’o
51 Tefwano ˆnaagenderera okwayika ati, “Emwe abha emitwe emikomeeye! Mu‑myoyo jeemwe mutakuramya Nyamuwanga, na amatwi geemwe gatakutura okutegeresya omusango gwaye. Siku joone omurema Mwoyo Mweru, rwa kutyo bhasaaja weemwe wone ꞉bhaamuremere! 52 Angu, ari‑wo omuragi noorwo umwi unu ꞉ataanyaasiibhwe? ꞉Bheetire na abharagi bhanu bhaaraasyaga kara, okuuja kwa Omurengeresi wa Nyamuwanga! Ka oyo niwe emwe ꞉mwaromeeye iniku, ka wone nimumwita! 53 Mbe! Emwe muramiiye ebhiraagiro bhya Muusa, bhinu ꞉bhyasoosiibhwe ku‑njira ya bhamaraayika, noorwo kutyo ꞉mutaabhigayukire.”
Tefwano keetwa
54 Abhakuru bha Abhayawudi abho bhejire bhoongwa emisango ja Tefwano ejo, nibhabhiyirwa muno, nibhaguguna ameeno kwa risungu. 55 Nawe Tefwano eejuuywe Mwoyo Mweru, ˆnaaragamira inguru mu‑rwire, ˆnaarora rikusyo rya Nyamuwanga na Yeesu eemereeguuyu orubhaara rwa ebhuryo rwa Nyamuwanga. 56 Awo ˆnaayika ati, “Murore! Enirora orwire rwigukire, na Omwana wa Omuunup eemereeguuyu orubhaara rwa ebhuryo rwa Nyamuwanga!”
57 Nawe abhakuru bha Abhayawudi abho nibhamwaya muno, nibhasibhaga amatwi geebhwe kwa amabhoko. Bhoone nibheejungira Tefwano kwa obhumwi, nibhamugwata, 58 nibhamuwurusya anja ya omusi nibhamubhuma na amabhuyi. Awo abhabhambaasi nibhafuura emyenda jeebhwe, nibhajisiga ku‑musigaji umwi risiina ryaye aatogwaga ati, Saawuri.
59 Omwanya gunu bhaariga nibhabhuma Tefwano na amabhuyi, ˆnaasabhwa Nyamuwanga ˆnaayikaga ati, “Raatabhugenyi Yeesu, nuuramire omwoyo gwani!” 60 Ejire eeya ˆneefukama, ˆnaarira kwa obhuraka obhunene ati, “Raatabhugenyi, waasiga okubhabharira echibhiibhi chinu!” Ejire aamara okwayika ejo, ˆnaafwa. Saawuri wone ꞉aarorere ati, echikorwa cha okwita Tefwano chaariga chiri cha ekisi.