فصلِ بِیستُم
بِن‌هَدَد دَ بَلِه سامِره حَمله مُونه
1 بِن‌هَدَد پادشاهِ ارام تمامِ لشکر خُو ره جم کد و سی و دُو پادشاه قد اَسپ ها و گاڈی های جنگی قد شی قَتی بُود. اُو دَ خِلافِ سامِره رفته اُو ره محاصِره کد و قد شی جنگ کد. 2 بِن‌هَدَد قاصِدا ره دَ پیشِ اَخاب پادشاهِ اِسرائیل دَ مَنِه شار رَیی کد و قاصِدا دَزُو گُفت: ”بِن‌هَدَد اینی رقم مُوگیه، 3 ’نُقره و طِلّای تُو از مه اَسته و خُوبتَرِین خاتُونو و بچکِیچای تُو ام از مه یَه.‘“ 4 پادشاهِ اِسرائیل دَ جواب شی گُفت: ”اَی بادار مه پادشاه، امُو رقم که گُفتی، ما و هر چِیزی که دَرُم از تُو یَه.“ 5 قاصِدا بسم اَمده گُفت: ”بِن‌هَدَد اینی رقم مُوگیه، ’ما قاصِدا ره دَ پیش تُو رَیی کده گُفتُم که نُقره، طِلّا، خاتُونو و بچکِیچای خُو ره دَز مه بِدی. 6 لیکِن آلی مُوگیُم که ما صَباح دَ امزی غَیت خِدمتگارای خُو ره دَ پیش تُو رَیی مُونُم تا خانِه ازتُو و خانه های خِدمتگارای تُو ره تلاشی کنه و هر چِیزی که دَ نظرِ ازتُو بااَرزِش اَسته دَ بَلِه شی دِست بیله و گِرِفته بیره.‘“
7 پادشاهِ اِسرائیل تمامِ رِیش سفیدای سرزمِین خُو ره کُوی کده گُفت: ”توخ کنِید و بِنگرِید که اِی آدم چِطور دَ فِکرِ بَدی کدو اَسته؛ چُون اُو بَلدِه گِرِفتونِ خاتُونوی مه، بچکِیچای مه، نُقره و طِلّای مه قاصِدا ره رَیی کد و ما اُو ره رَد نَکدُم. آلی اُو پَیغامِ نَو رَیی کده.“ 8 اوخته پگِ رِیش سفیدا و تمامِ قَوم دَزُو گُفت: ”تورِه ازُو ره گوش نَکُو و تسلِیم نَشُو.“ 9 پس اُو دَ جوابِ قاصِدای بِن‌هَدَد گُفت: ”دَ بادار مه، پادشاه بُگِید، ’هر چِیزی که دَفعِه اوّل از خِدمتگار خُو طلب کدی، ما دَ جای میرُم، لیکِن امی چِیزِ نَو ره دَ جای اَوُرده نَمِیتنُم.‘“ قاصِدا پس اَمد و جواب ره دَ بِن‌هَدَد اَوُرد. 10 اوخته بِن‌هَدَد قاصِدا ره دَ پیشِ ازُو رَیی کده گُفت: ”خُدایو دَ حقِ ازمه امی کار ره، بَلکِه کَلوتر ازی ره کُنه، اگه خاکِ سامِره دَ تمامِ نفرای که قد ازمه اَسته، یگ یگ مُشت ام بِرَسه.“ 11 پادشاهِ اِسرائیل دَ جواب قاصِدا گُفت: ”دَزُو بُگِید، ’کسی که اَسبابِ جنگ مُوپوشه نَباید رقمِ کسی لاف بِزَنه که اُو ره بُر مُونه.‘“ 12 وختی بِن‌هَدَد امی جواب ره شِنِید دَ حالِیکه اُو و پادشایو دَ خَیمه ها شراب وُچی مُوکد، اُو دَ خِدمتگارای خُو گُفت: ”آماده شُنِید!“ و اُونا دَ برابرِ شار آمادگی گِرِفت.
پیروزی اَخاب
13 اوخته یگ نَبی دَ پیشِ اَخاب پادشاه اَمده گُفت: ”خُداوند اینی رقم مُوگیه، ’امی لشکرِ کٹه ره مِینگری؟ توخ کُو، ما اِمروز اُو ره دَ دِستِ ازتُو تسلِیم مُونُم تا بِدَنی که ما خُداوند اَستُم.‘“ 14 اَخاب گُفت: ”دَ وسِیلِه کِی؟“ اُو گُفت: ”خُداوند مُوگیه، ’دَ وسِیلِه خِدمتگارای والی های ولایت ها.‘“ پادشاه گُفت: ”جنگ ره کِی شُروع مُونه؟“ اُو دَ جواب شی گُفت: ”تُو.“ 15 پس پادشاه خِدمتگارای والی های ولایت ها ره جم کد و اُونا دُو صد و سی و دُو نفر بُود؛ بعد ازوا اُو تمامِ مردُم، یعنی لشکرِ اِسرائیل ره جم کد که اُونا هفت هزار نفر بُود.
16 اُونا دَ وختِ چاشت بُرو رفت و دَ امزُو غَیت بِن‌هَدَد قد امزُو سی و دُو پادشاه که همدِست شی بُود دَ خَیمه ها مصرُوفِ شراب خوری بُود. 17 خِدمتگارای والی های ولایت ها اوّل بُرو رفت. کِشِکچی های ره که بِن‌هَدَد رَیی کدُد، دَزُو خبر دَده گُفت: ”مَردا از سامِره بُرو مییه.“ 18 بِن‌هَدَد گُفت: ”اگه اُونا بَلدِه صُلح بُرو اَمده، ام اُونا ره زِنده بِگِیرِید و اگه بَلدِه جنگ بُرو اَمده، ام اُونا ره زِنده بِگِیرِید.“
19 اُونا از شار بُرو اَمد، ام خِدمتگارای والی های ولایت ها و ام لشکری که از پُشتِ ازوا میمَد. 20 هر کُدَم ازوا حرِیف خُو ره کُشت؛ ارامیا دُوتا کد و لشکرِ اِسرائیل اُونا ره دُمبال کد، لیکِن بِن‌هَدَد پادشاهِ ارام دَ بَلِه اَسپ سوار شُده قد چند اَسپ‌سوار دُوتا کد. 21 پادشاهِ اِسرائیل بُر شُده دَ بَلِه اَسپ ها و گاڈی های جنگی حَمله کد و قد کُشتارِ غَدر کٹه ارامیا ره شِکست دَد.
22 اوخته امُو نَبی بسم دَ پیشِ پادشاهِ اِسرائیل اَمد و دَزُو گُفت: ”بورُو، خود ره قَوی کُو و خُوب فِکر کُو که چی باید بُکُنی؛ چُون دَ بهارِ سال پادشاهِ ارام بسم دَ خِلاف تُو مییه.“
حملِه دوّمِ بِن‌هَدَد
23 خِدمتگارای پادشاهِ ارام دَزُو گُفت: ”خُدایونِ ازوا خُدایونِ کوه ها اَسته، امزی خاطر اُونا دَ بَلِه مو زور شُد، لیکِن اگه قد ازوا دَ اَواری جنگ کنی، حتماً دَ بَلِه ازوا زور مُوشی. 24 پس اینی کار ره بُکُو: هر پادشاه ره از مقام شی برطرف کُو و دَ جای شی قومَندان تعیِین کُو؛ 25 و یگ لشکر رقمِ لشکری که از دِست دَدی تَیار کُو، اَسپ دَ جای اَسپ و گاڈی جنگی دَ جای گاڈی جنگی؛ اوخته مو قد ازوا دَ اَواری جنگ مُونی و حتماً دَ بَلِه ازوا زور مُوشی.“ پس اُو تورِه ازوا ره گوش کد و امُو رقم کد.
26 دَ وختِ بهارِ سال بِن‌هَدَد ارامیا ره جم کد و دَ اَفیق بُر شُد تا قد اِسرائیل جنگ کنه. 27 بَنی اِسرائیل ام جم شُده مُجَهز شُد و دَ خِلافِ ازوا رفت؛ بَنی اِسرائیل رُوی دَ رُوی ازوا خَیمه زَد و رقمِ دُو رمِه ریزِه بُزغله بُود، دَ حالِیکه ارامیا زمی ره پُر کدُد. 28 اوخته یگ مَردِ خُدا اَمده دَ پادشاهِ اِسرائیل گُفت: ”خُداوند اینی رقم مُوگیه، ’ازی که ارامیا مُوگیه، ”خُداوند، خُدای کوه ها اَسته و خُدای دَرّه ها نِییه،“ امزی خاطر ما تمامِ امزی لشکرِ کٹه ره دَ دِستِ ازتُو تسلِیم مُونُم تا بِدَنِید که ما خُداوند اَستُم.‘“ 29 اُونا رُوی دَ رُوی یگدِیگِه خُو خَیمه زَد و هفت روز امُو رقم بُود؛ دَ روزِ هفتُم جنگ شُروع شُد و بَنی اِسرائیل صد هزار عسکرِ پیدِه ارامیا ره دَ یگ روز کُشت. 30 باقی‌مَنده های ازوا دَ شارِ اَفیق دُوتا کد و دیوال دَ بَلِه بِیست و هفت هزار نفر از باقی‌مَنده ها چَپه شُد. بِن‌هَدَد ام دُوتا کد و دَ مَنِه شار دَر اَمده دَ یگ اُتاقِ حِفاظت شُده تاشه شُد.
31 خِدمتگارای بِن‌هَدَد دَزُو گُفت: ”توخ کُو، مو شِنِیدے که پادشایونِ خانَوارِ اِسرائیل، پادشایونِ رَحم-دِل اَسته؛ بیه که دَ کمر خُو پلاس و دَ سر خُو ریسپونا ره بسته کنی و دَ پیشِ پادشاهِ اِسرائیل بوری؛ شاید اُو جان تُو ره بُبَخشه.“ 32 پس اُونا دَ کمر های خُو پلاس و دَ سر های خُو ریسپونا ره بسته کد و دَ پیشِ پادشاهِ اِسرائیل اَمده گُفت: ”خِدمتگار تُو بِن‌هَدَد مُوگیه، ’لُطفاً مَره بیل که زِنده بُمنُم.‘“ اَخاب گُفت: ”آیا اُو تا آلی ره زِنده یَه؟ اُو بِرار مه اَسته.“ 33 نفرای بِن‌هَدَد اِی ره یگ نشانِه خُوب دَنِست و دِستی اِی توره ره از دانِ ازُو گِرِفته گُفت: ”اَرے، بِن‌هَدَد بِرار تُو یَه.“ اوخته اُو گُفت: ”بورِید و اُو ره بیرِید.“ پس بِن‌هَدَد بُرو اَمد و اَخاب اُو ره دَ گاڈی خُو سوار کد. 34 بِن‌هَدَد دَزُو گُفت: ”ما شارای ره که آتِه مه از آتِه تُو گِرِفتُد، پس مِیدیُم و تُو دَ دَمِشق بَلدِه خُو تُجارت خانه ها جور کُو، رقمی که آتِه مه دَ سامِره جور کد.“ اَخاب گُفت: ”ما قد ازتُو یگ عهد بسته مُونُم و تُو ره ایله مُوکنُم.“ پس اُو قد بِن‌هَدَد عهد بسته کد و اُو ره ایله کد که بوره.
یگ نَبی اَخاب ره محکُوم مُونه
35 یگ مرد از جُملِه اَنبیا دَ اَمرِ خُداوند دَ رفِیق خُو گُفت: ”مَره بِزَن!“ لیکِن اُو نفر قبُول نَکد که اُو ره بِزَنه. 36 اوخته اُو دَز شی گُفت: ”ازی که از اَیدِ خُداوند نَشُدی، امی که از پیش مه بوری شیر تُو ره مُوکُشه.“ پس وختِیکه اُو از پیشِ ازُو رفت، یگ شیر قد ازُو رُوی دَ رُوی شُده اُو ره کُشت. 37 امُو مرد یگ نفرِ دِیگه ره پَیدا کده گُفت: ”مَره بِزَن!“ امُو نفر اُو ره زَد و زخمی کد. 38 اوخته امُو نَبی رفته دَ سرِ راه معطلِ پادشاه ایسته شُد، اُو یگ دِستمال ره دَ بَلِه چِیمای خُو بسته کده شکل خُو ره تغیِیر دَده بُود. 39 وختی پادشاه تیر مُوشُد، اُو چِیغ زَده دَ پادشاه گُفت: ”خِدمتگار تُو دَ غولِ جنگ رفتُد که یگ عسکر تاو خورد و یگ نفر ره دَ پیش مه اَوُرد و گُفت: ’اِی نفر ره نِگاه کُو؛ اگه اِی گُم شُنه جان تُو دَ عِوَضِ جان شی گِرِفته مُوشه یا یگ وَزنهa نُقره باید بِدی.‘ 40 وختی خِدمتگار تُو دَ اِینجی و اُونجی مصرُوف بُود، اُو نفر گُم شُد.“ پادشاهِ اِسرائیل دَزُو گُفت: ”حُکم دَ بَلِه تُو امُو رقم اِجرا مُوشه؛ خود تُو فِتوا دَدی.“ 41 نَبی دِستی دِستمال ره از چِیمای خُو پس کد و پادشاهِ اِسرائیل اُو ره شِنَخت که یکی از اَنبیا اَسته. 42 اوخته اُو دَ پادشاه گُفت: ”خُداوند اینی رقم مُوگیه، ’ازی که تُو امُو مَرد ره که ما دَ نابُودی تسلِیم کده بُودُم از دِست خُو ایله کدی، جان تُو دَ عِوَضِ جان شی و قَوم تُو دَ عِوَضِ قَوم شی گِرِفته مُوشه.‘“ 43 پس پادشاهِ اِسرائیل پریشان و غَمگی شُد و سُون خانِه خُو رَیی شُده دَ سامِره اَمد.