فصلِ ببِیست و پنجُم
فَوتِ سموئیل
1 دَ امزُو غَیت سموئیل فَوت کد و تمامِ اِسرائیل جم شُده بَلدِه ازُو ماتم گِرِفت. اُونا اُو ره دَ خانِه شی دَ رامه دَفن کد. بعد ازُو داوُود باله شُده تَیلو دَ بیابونِ پاران رفت.
داوُود و اَبِیجایل
2 دَ مَعون یگ نفر زِندگی مُوکد که جایداد شی دَ کَرمَل بُود. امُو آدم غَدر ثُروَتمَند بُود؛ اُو سِه هزار گوسپو و یگ هزار بُز دَشت و دَمزُو روزا دَ کَرمَل مال کَلی دَشت. 3 نامِ امزُو نفر نابال بُود و خاتُون شی اَبِیجایل نام دَشت. اُو یگ خاتُونِ هُوشیار و نُوربَند بُود، لیکِن شُوی شی یگ آدمِ سنگدِل و بَد معامِله بُود. نابال از خانَوارِ کالیب بُود. 4 داوُود دَ بیابو شِنِید که نابال مال کَلی دَره. 5 پس داوُود دَه مَردِ جوان ره رَیی کد و دَزوا گُفت: ”دَ کَرمَل رفته دَ پیشِ نابال بورِید و از طرفِ ازمه اُو ره سلام بُگِید. 6 دَز شی اینی رقم بُگِید: ’زِنده-و-سلامَت بَشی. خانَوار تُو سلامَت بَشه و پگِ چِیزای که دَری سلامَت بَشه. 7 ما شِنِیدیم که مال کَلی دَری. دَ دَورونی که چوپونای تُو قد ازمو بُود، مو اُونا ره آزار-و-اَذیَت نَکدی و دَ تمامِ روزای که اُونا دَ کَرمَل بُود هیچ چِیزِ ازوا گُم نَشُد. 8 از خِدمتگارای خُو پُرسان کُو و اُونا دَز تُو مُوگیه. امزی خاطر بیل که نظرِ لُطف تُو دَ بَلِه نفرای مه قرار بِگِیره، چُون مو دَ روزِ خوشحالیa اَمدے. لُطفاً هر چِیزی که سرِ دِست دَری دَ خِدمتگارای خُو و دَ داوُود باچِه خُو بِدی.‘“
9 وختِیکه نفرای داوُود دَ اُونجی رسِید، اُونا پگِ امزی تورا ره دَ نامِ داوُود دَ نابال گُفت و مُنتَظِر شِشت. 10 لیکِن نابال دَ جوابِ خِدمتگارای داوُود گُفت: ”داوُود کِی اَسته؟ اِی باچِه یسّی چی کاره اَسته؟ دَزی روزا کَلو خِدمتگارا از پیشِ بادار خُو دُوتا مُونه. 11 آیا نان و آو خُو ره قد گوشتی که بَلدِه مال کَلگرا خُو قصابی کدیم، گِرِفته دَ کسای بِدیُم که هیچ نَمُوفامُم از کُجا اَسته؟“ 12 اوخته نفرای داوُود تاو خورده پس اَمَد و پگِ امزی تورا ره دَ داوُود نقل کد. 13 داوُود دَ نفرای خُو گُفت: ”هر کُدَم شُمو شمشیر خُو ره دَ کمر خُو بسته کنِید.“ پس اُونا هر کُدَم شی شمشیر خُو ره دَ کمر خُو بسته کد و داوُود ام شمشیر خُو ره دَ کمر خُو بسته کد؛ و تقرِیباً چار صد نفر از پُشتِ داوُود رَیی شُد، ولے دُوصد نفر دَ پیشِ اَسباب ها شِشت.
14 مگم یکی از خِدمتگارای نابال دَ اَبِیجایل خاتُون شی خبر دَده گُفت: ”اونه، داوُود قاصِدا ره از بیابو رَیی کد تا دَ بادار مو سلام بُگیه، لیکِن اُو اُونا ره سخت-و-ناسزا گُفت، 15 دَ حالِیکه رفتارِ امزُو مَردا قد ازمو غَدر خُوب بُود و مو از دِستِ ازوا آزار-و-اَذیَت نَشُدی و دَ تمامِ روزای که مو دَ بیابو بُودی و دَ ساحِه ازوا گشت-و-گُذار مُوکدی هیچ چِیز مو گُم نَشُد. 16 دَ تمامِ روزای که مو قد ازوا بُودی و گوسپندو ره مِیچَرندی، اُونا ام دَ وختِ شاو و ام دَ وختِ روز بَلدِه مو رقمِ دیوال بُود. 17 پس آلی فِکر کُو و بِنگر که چی باید بُکُنی، چراکه بَلا-و-مُصِیبت دَ سرِ بادار مو و پگِ خانَوار شی اَمدَنی اَسته؛ اُو دَ اندازِه بَد اخلاق اَسته که هیچ کس نَمِیتَنه قد ازُو توره بُگیه.“
18 اوخته اَبِیجایل دِستی دُوصد دانه نان، دُو مَشک شرابِ انگُور، پَنج گوسپونِ تَیار شُده، پَنج مَنَک غَلِه بِریو شُده، صد دانه کیکِ کِشمِشی و دُوصد دانه کیکِ انجِیری ره گِرِفته دَ بَلِه اُلاغا بار کد 19 و دَ خِدمتگارای خُو گُفت: ”پیشلون مه بورِید؛ اینه، ما از پُشت شُمو مییُم.“ لیکِن دَ شُوی خُو نابال هیچ چِیز نَگُفت. 20 دَ حالِیکه اَبِیجایل دَ بَلِه خَر خُو سوار بُود و از بَغلِ کوه تاه میمَد، داوُود و نفرای شی از دَمِ رُوی ازُو رسِید و اُو قد ازوا رُوی دَ رُوی شُد. 21 داوُود قد خود خُو گُفتُد: ”واقعاً ما بےفایده مال-و-دارایی امزی آدم ره دَ بیابو نِگاه کدُم، دَ اندازِه که از تمامِ مال های شی هیچ چِیز گُم نَشُد، چُون اِی دَ عِوَضِ نیکی مه دَز مه بَدی کد. 22 خُدا مَره ازی کده ام کَلوتر ذلِیل کُنه، اگه ما از تمامِ کسای که دَزُو تعلُق دَره یگ مَرد-و-باچِه شی ره ام تا روشَنی صُبح زِنده بیلُم.“
23 وختی اَبِیجایل داوُود ره دِید، دِستی از اُلاغ خُو تاه شُد و دَ پیشِ داوُود رُوی دَ خاک اُفتده اِحترام کد. 24 و دَ پایای شی اُفتده گُفت: ”اَی بادار مه، تمامِ امزی گُناه ره دَ بَلِه ازمه بِندَز؛ لُطفاً بیل که کنِیز تُو تورِه خُو ره دَ گوش تُو بِرسَنه و توره های کنِیز خُو ره گوش بِگِیر. 25 بادار مه، تورای امزی مَردِ بَد اخلاق یعنی نابال ره دَ دِل خُو نَگِیره، چراکه اُو رقمِ نام خُو اَسته؛ نامِ ازُو نابالb اَسته و لَوڈَگی دَزُو وجُود دَره. بادار مه، ما کنِیز تُو مَردای جوان ره که رَیی کدُدی، نَدِیدُم.
26 پس آلی اَی بادار مه، قَسم دَ زِندگی خُداوند و دَ زِندگی ازتُو، مِینگرُم که خُداوند تُو ره از ریختَندونِ خُون و از اِنتِقام گِرِفتو قد دِستِ خود تُو مَنع کده. آلی دُعا مُونُم که دُشمنای تُو و تمامِ کسای که میخایه دَ بادار مه ضرَر بِرسَنه رقمِ نابال شُنه. 27 و آلی امی تُحفِه ره که کنِیز تُو بَلدِه بادار خُو اَوُرده، بیل که دَ امزی مَردای جوان که قد بادار مه اَمَده دَده شُنه. 28 لُطفاً خطای کنِیز خُو ره بُبخش، چُون خُداوند واقعاً خانِه بادار مَره مُستَحکم آباد مُونه، چراکه بادار مه دَ جنگای خُداوند جنگ مُونه؛ و دَ تمامِ روزای زِندگی تُو دَز تُو بَدی نَمِیرَسه. 29 اگه یَگو کس باله شُنه که تُو ره دُمبال کده جان تُو ره بِگِیره، جانِ بادار مه دَ جمِ زِنده‌ها دَ پیشِ خُداوند، خُدای تُو نِگاه مُوشه؛ لیکِن خُداوند جانِ دُشمنای تُو ره دُور پورته مُونه رقمی که سنگ ره از کاسِه پَلَخمو دُور پورته کنی. 30 وختی خُداوند بَلدِه بادار مه تمامِ چِیزای خُوب ره که دَزشی وعده کده دَ جای بیره و تُو ره رهبرِ اِسرائیل مُقرَر کنه، 31 اوخته اِی بَلدِه بادار مه سنگِ لَخشَندُک و عذابِ وِجدان جور نَمُوشه که خُونِ ناحق ریختَنده و بادار مه خود شی اِنتِقام خُو ره گِرِفته. بادار مه، غَیتِیکه خُداوند دَ حق تُو خُوبی کد، اوخته کنِیز خُو ره دَ یاد بَیر.“
32 داوُود دَ اَبِیجایل گُفت: ”خُداوند، خُدای اِسرائیل ره حمد-و-سِپاس که تُو ره اِمروز دَ دَمِ رُوی مه رَیی کد. 33 بَرکت دَ دانایی تُو؛ خَیر-و-بَرکت بِنگری که اِمروز مَره از ریختَندونِ خُون و از گِرِفتونِ اِنتِقام مه قد دِستِ خود مه مَنع کدی. 34 چُون دَ زِندگی خُداوند، خُدای اِسرائیل که مَره از ضرَر رَسَندو دَز تُو مَنع کد قَسم، اگه عَجَله کده دَ دَمِ رُوی مه نَمیمَدی، یقِیناً یگ مَرد-و-باچه از نابال تا روشَنی صُبح باقی نَمُومَند.“ 35 اوخته داوُود چِیزای ره که اَبِیجایل اَوُرده بُود، از دِست شی گِرِفت و دَزُو گُفت: ”بخَیر-و-سلامَت دَ خانِه خُو بورُو. اینه، تورِه تُو ره گوش گِرِفتُم و رُوی تُو ره دَ زمی نَه‌اندختُم.“
36 وختی اَبِیجایل دَ پیشِ نابال پس اَمَد، دِید که اُو یگ مِهمانی رقمِ مِهمانی شاهانه دَ خانِه خُو گِرِفته؛ دِلِ نابال دَ وجُود شی غَدر خوش بُود، چُون اُو غَدر نشه شُدُد. پس اَبِیجایل تا روشَنی صُبح دَزُو هیچ چِیز نَگُفت. 37 صَباح‌گاه وختِیکه نشِه شراب از نابال رفتُد، خاتُون شی امُو چِیزا ره که رُخ دَدُد دَز شی نقل کد و دِلِ ازُو دَ وجُود شی مُرد و اُو رقمِ سنگ اَلّی جور شُد. 38 تقرِیباً بعد از دَه روز خُداوند نابال ره زَد و اُو مُرد.
39 وختی داوُود شِنِید که نابال مُرده، اُو گُفت: ”خُداوند ره حمد-و-سِپاس که اِنتِقامِ تحقِیر-و-تَوهِین مَره از نابال گِرِفت و خِدمتگار خُو ره از بَدی نِگاه کد؛ چُون خُداوند بَدی نابال ره دَ سرِ خود شی اَوُرد.“ اوخته داوُود دَ اَبِیجایل پَیغام رَیی کد و ازُو خاستگاری کد تا اُو ره خاتُون خُو کنه. 40 پس خِدمتگارای داوُود دَ کَرمَل دَ پیشِ اَبِیجایل اَمَد و دَزُو گُفت: ”داوُود مو ره دَ پیشِ ازتُو رَیی کده تا تُو ره دَ عِنوانِ خاتُون خُو بِگِیره.“ 41 اَبِیجایل باله شُد و رُوی خُو ره سُون زمی کده خَم شُد و گُفت: ”اینه، کنِیز شُمو دَ خِدمت اَسته تا پایای خِدمتگارای بادار خُو ره بُشویه.“ 42 و اَبِیجایل دَ عَجَله باله شُده دَ سرِ یگ اُلاغ سوار شُد و پَنج کنِیز شی ام قد شی قَتی رَیی شُد. دَ امزی رقم اُو از پُشتِ قاصِدای داوُود رفت و خاتُونِ ازُو شُد.