خاوهای فِرعَون
41
و اِیطور شُد که بعد از تیر شُدونِ دُو سال فِرعَون خاو دِید که دَ بَغلِ دریای نِیل ایسته یَه 2 و بےبلغه، هفت گاوِ خوشنُمای و چاق از دریا بُر شُده دَ مَنِه نَیزار دَ چَرِیدو شُروع مُونه. 3 بعد ازوا هفت گاوِ دِیگه که بَدشَکل و لاغر اَسته، از دریای نِیل بُر مُوشه و دَ پالُوی گاوای اوّلی دَ لبِ دریا ایسته مُوشه. 4 و امُو گاوای بَدشَکل و لاغر، گاوای خوشنُمای و چاق ره مُوخوره. دَ امزی وخت فِرعَون بیدار شُد.5 اُو بسم خاو رفت و دفعِه دِیگه خاو دِید که هفت خوشِه گندُمِ پُردانه و خُوب دَ بَلِه یگ نَیچه بُر مُوشه. 6 بعد از اُو هفت خوشِه دِیگه بُر مُوشه که پُوچَک اَسته و از تاثِیرِ بادِ شَرقی خُشک شُده. 7 و امُو خوشای پُوچَک هفت خوشِه دانهتُو و پُر ره قُورت مُونه. اوخته فِرعَون بیدار شُد و فامِید که خاو دِیده.
8 صَباح‌گاه فِرعَون بیدار شُد و فِکر شی پریشان بُود. پس اُو نفر رَیی کده تمامِ جادُوگرا و دانِشمَندای مِصر ره کُوی کد و خاو های خُو ره قد ازوا نقل کد، مگم هیچ کس نَتنِست که اُونا ره بَلدِه فِرعَون تعبِیر کُنه.
9 اوخته رئِیسِ ساقی ها دَ فِرعَون گُفت: ”اِمروز ما خطاهای خُو ره دَ یاد خُو میرُم. 10 یگ وخت، فِرعَون دَ سر خِدمتگارای خُو قار شُد و مَره قد رئِیسِ نانبایا دَ بَندی خانِه قومَندان پَیره‌دارا بَندی کد. 11 اوخته هر دُوی مو دَ یگ شاو خاو دِیدی که خاوِ هر کُدَم مو تعبِیر خود خُو ره دَشت. 12 دَ اُونجی یگ جوانِ عِبری قد ازمو بُود، که غُلامِ قومَندانِ پَیرَدارا بُود. مو خاو های خُو ره دَزُو نقل کدی و اُو بَلدِه مو تعبِیر کد، یعنی از هر کُدَم مو ره مُطابِقِ خاو مو تعبِیر کد. 13 و امُو رقم که اُو بَلدِه مو تعبِیر کد، امُو رقم شُد: ما پس دَ مقام خُو مُقرَر شُدُم و رئِیسِ نانبایا دَ دار اَوزو شُد.“
14 اوخته فِرعَون پُشتِ یوسُف نفر رَیی کد و اُونا دِستی اُو ره از سیاه چاه بُرو اَوُرد. یوسُف رِیش خُو ره کَل کده کالای خُو ره تبدِیل کد و دَ پیشِ فِرعَون اَمَد. 15 فِرعَون دَ یوسُف گُفت: ”ما یگ خاو دِیدیم و هیچ کس نَمِیتنه که اُو ره تعبِیر کُنه، ولے دَ بارِه ازتُو شِنِیدیم که وختی یگ خاو ره بِشنَوی، مِیتَنی اُو ره تعبِیر کُنی.“
16 یوسُف دَ فِرعَون گُفت: ”نَه ما، بَلکِه خُدا دَ فِرعَون یگ جواب بَلدِه خُوبی-و-سلامَتی شی مِیدیه.“
17 اوخته فِرعَون دَ یوسُف گُفت: ”دَ خاو خُو دِیدُم که دَ بَغلِ دریای نِیل ایسته یُم. 18 بےبلغه هفت گاوِ گوشتتُو و خوشنُمای از دریا بُر شُده دَ مَنِه نَیزار دَ چَرِیدو شُد. 19 بعد ازوا هفت گاوِ دِیگه از دریا بُرو اَمَد که بَدحال، کَلو بَدشَکل و لاغر بُود. ما دَ تمامِ سرزمِینِ مِصر اُو رقم گاو های بَدشَکل ره نَدِیده بُودُم. 20 امُو گاوای لاغر و بَدشَکل هفت گاوِ چاقِ اوّلی ره خورد. 21 مگم باوجُودِ که اُونا دَ کَورِه ازوا رَفتُد، هیچ معلُوم نَمُوشُد که اُونا دَ کَورِه ازوا رفته، چراکه اُونا مِثلِ اوّل بَدشَکل بُود. دَ امزُو غَیت بیدار شُدُم.
22 امچُنان ما دَ خاو دِیدُم که هفت خوشِه گندُمِ پُردانه و خُوب دَ بَلِه یگ نَیچه بُر مُوشه. 23 و بعد ازوا هفت خوشِه پُوچَک و برِیگ بُر مُوشه که از تاثِیرِ بادِ شَرقی خُشک شُده. 24 و بےبلغه خوشای پُوچَک، هفت خوشِه خُوب ره قُورت مُونه.
ما اِی ره دَ جادُوگرا نقل کدُم، مگم هیچ کُدَمِ از وا نَتنِست که بَلدِه مه بیان کُنه.“
25 یوسُف دَ فِرعَون گُفت: ”معنای خاو های فِرعَون یگ اَسته. خُدا چِیزی ره که انجام دَدَنی اَسته بَلدِه فِرعَون معلُومدار کده. 26 هفت گاوِ خُوب هفت سال اَسته و هفت خوشِه خُوب ام هفت سال. هر دُو خاو یگ اَسته. 27 هفت گاوِ لاغر و بَدشَکل که از پُشتِ ازوا بُر شُد، هفت سال اَسته و هفت خوشِه پُوچَک که از بادِ شَرقی خُشک شُدُد ام هفت سال اَسته؛ اُونا هفت سالِ قحطی اَسته. 28 مقصدِ تورِه که دَ فِرعَون گُفتُم اینی اَسته: خُدا چِیزی ره که انجام دَدَنی اَسته بَلدِه فِرعَون معلُومدار کده. 29 اینه، هفت سال پِرَیمونی کَلو دَ تمامِ سرزمِینِ مِصر مییه. 30 مگم بعد ازوا هفت سال قحطی مییه و تمامِ پِرَیمونی دَ سرزمِینِ مِصر پُرمُشت مُوشه و امُو قحطی سرزمِینِ مِصر ره تَباه مُونه. 31 هیچ نشانی از پِرَیمونی دَ سرزمِینِ مِصر دِیده نَمُوشه بخاطرِ قحطی که بعد ازُو مییه، چُون اُو قحطی کَلو شَدِید اَسته. 32 و مقصد از دُو بار خاو دِیدونِ فِرعَون اینی اَسته که اِی واقِعه از طرفِ خُدا مُقرَر شُده و خُدا اِی ره دَ زُودی انجام مِیدیه.
33 آلی، بِهتر اَسته که فِرعَون یگ نفرِ دانا و حکِیم ره پَیدا کُنه و اُو ره دَ اِدارِه سرزمِینِ مِصر مُقرَر کُنه. 34 امچُنان فِرعَون ناظِرا ره دَ سرزمِینِ مِصر تعیِین کُنه تاکه دَ دَورونِ هفت سالِ پِرَیمونی یگ حِصّه از پَنج حِصِّه حاصِلاتِ مِصر ره بِگِیره. 35 اُونا پگِ خوراکه-بابِ امزی سال های خُوب ره که مییه، جَم کنه و غَلّه-و-دانه ره دَ زیر نظرِ فِرعَون ذخِیره کنه و خوراکه-باب ره دَ شارا نِگاهداری کُنه. 36 امُو خوراکه-باب بَلدِه سرزمِینِ شُمو بَلدِه هفت سال قحطی که دَ سرزمِینِ مِصر مییه یگ ذخِیره بَشه، تا سرزمِینِ شُمو دَ وسِیلِه قحطی تَباه نَشُنه.“
یوسُف حاکِمِ مِصر
37 اِی پیشنِهاد دَ نظرِ فِرعَون و تمامِ خِدمتگارای شی خُوب معلُوم شُد. 38 اوخته فِرعَون دَ خِدمتگارای خُو گُفت: ”آیا مِثلِ امزی نفر یَگو کس پَیدا مُوشه که روحِ خُدا دَز شی بَشه؟“
39 پس فِرعَون دَ یوسُف گُفت: ”ازی که خُدا پگ امزی تورا ره دَز تُو معلُومدار کده، هیچ کس رقمِ ازتُو وری دانا و حکِیم نِیَسته. 40 ما تُو ره دَ اِدارِه خانِه خُوa مُقرَر مُونُم و تمامِ مردُم مه از حُکم تُو اِطاعَت مُونه؛ تنها از نِگاهِ تاج-و-تَخت، ما از تُو بالهتَر اَستُم.“
41 و فِرعَون اِدامه دَده دَ یوسُف گُفت: ”اینه، ما تُو ره دَ اِدارِه تمامِ سرزمِینِ مِصر مُقرَر کدُم.“ 42 اوخته انگُشترِ مُهردار خُو ره از دِست خُو کشِیده دَ دِست یوسُف کد و کالای کتانی نازُکb دَ جان شی دَده طَوقِ طِلّا ره دَ گردون شی اَندخت. 43 فِرعَون اُو ره دَ بَلِه دوّمنه گاڈی خُو سوار کد و جارچی پیش رُوی شی جار زَده مُوگُفت: ”زانُو بِزنِید!“ دَ امزی رقم یوسُف ره دَ اِدارِه تمامِ سرزمِینِ مِصر مُقرَر کد. 44 علاوه ازی فِرعَون دَ یوسُف گُفت: ”ما فِرعَون اَستُم؛ بِدُونِ اِجازِه ازتُو دَ تمامِ سرزمِینِ مِصر هیچ کس حق نَدره که دِست یا پای خُو ره دِراز کُنه.“
45 و فِرعَون یوسُف ره صَفِنات پَعنیَح نام ایشت. و آسِنات دُخترِ پوطی فِرَع پیشوای شارِ اون ره دَ عِنوانِ خاتُو دَ یوسُف دَد. دَمزی رقم یوسُف دَ سرزمِینِ مِصر باله بُر شُد. 46 یوسُف سی ساله بُود که دَ خِدمتِ فِرعَون پادشاهِ مِصر مَشغُول شُد. و یوسُف از حُضُورِ فِرعَون بُرو رفته دَ تمامِ سرزمِین مِصر گشت.
47 دَ دَورونِ هفت سالِ پِرَیمونی، زمی حاصِلاتِ کَلو دَد. 48 و یوسُف تمامِ خوراکه-بابِ امزُو هفت سال پِرَیمونی ره که دَ سرزمِینِ مِصر اَمدُد جَم کد و دَ شارا ذخِیره کد. اُو خوراکه-بابِ زمِینای گِردوبَرِ هر شار ره جَم کده دَ امزُو شار ذخِیره کد. 49 یوسُف غَلّه-و-دانه غَدر کَلو ذخِیره کد رقمِ ریگ دریا، دَ اندازِه که از حِساب-و-کِتاب شی دِست بَله کد، چُون از حِساب بُر بُود.
50 پیش ازی که سال های قحطی بِرَسه، دُو باچه بَلدِه یوسُف پَیدا شُد که آسِنات، دُختر پوطی فِرَع پیشوای اون، بَلدِه شی دَ دُنیا اَوُرد. 51 اُو نامِ باچِه اوّلی خُو ره مَنَسّیc ایشت، چُون گُفت: ”خُدا تمامِ سختی-و-مُشکِلات و تمامِ خانِه آتِه مَره از یاد مه بُرد.“ 52 و باچِه دوّمنِه خُو ره اِفرایمd نام کد، چُون گُفت: ”خُدا مَره دَ سرزمِینی بَدبَختی مه پُرثَمر کد.“
53 امُو هفت سالِ پِرَیمونی که دَ سرزمِینِ مِصر اَمَدُد، خلاص شُد 54 و اَمَدونِ هفت سالِ قحطی شُروع شُد، امُو رقمِیکه یوسُف گُفتُد. قحطی پگِ سرزمِینا ره گِرِفت، مگم دَ تمامِ سرزمِین مِصر خوراک مَوجُود بُود. 55 وختِیکه تمامِ سرزمِینِ مِصر قحطی زَده شُد، مردُم بَلدِه نان دَ پیشِ فِرعَون داد-و-فریاد کد. اوخته فِرعَون دَ پگِ مِصریا گُفت: ”دَ پیشِ یوسُف بورِید و هر چِیزِیکه دَز شُمو مُوگیه، انجام بِدِید.“ 56 ازی که قحطی تمامِ سرزمی ره گِرِفت، یوسُف دَی‌خانه ها ره واز کد و غَلّه-و-دانه ره دَ مِصریا دَ سَودا کدو شُد، چُون قحطی دَ سرزمِینِ مِصر شَدِید بُود. 57 و مردُم از سراسرِ دُنیا دَ مِصر دَ پیشِ یوسُف میمَد که غَلّه-و-دانه بِخره چراکه قحطی دَ تمامِ زمی شَدِید بُود.