Isira e Nehemiya
Hoore Haala
Gilla duuɓi keewɗi Laamɗo adiino aadi barkinde Ibrahiima, ko ƴuwdi muuɗum laatoto ɗuuɗundi wooɗi du, o hokkan ndi leydi mbi'eteendi Kanaana.
Wo duuɓi 400 caggal fodoore ndeen, Laamɗo yottini ɗum. Taaniraaɓe Ibrahiima keewi, laatake ƴuwdi ɗuuɗundi. Ndeen Joomiraaɗo neli Muusaa wurtina ɓe leydi Misira de yaara ɓe leydi Kanaana fodde no Laamɗo fodorinoo. O waɗidi e maɓɓe amaana. Amaana oon na winndaa ley Tawreeta Muusaa faa holla ɓe noy haani ɓe ndewira Laamɗo, noy haani ɓe mbuurda.
Caggal ɗuum, Joomiraaɗo waɗi Daawda laati kaananke. O wi'i du, gooto ley ƴuwdi muuɗum laatoto Almasiihu Kisinoowo adunaaru. Daawda ɗowtanii Laamɗo, ɓiyum Suleymaana nyiɓani Joomiraaɗo suudu Dewal Mawndu ley huɓeere Urusaliima. Ammaa gaɗa maayde Suleymaana, leydi ndiin feccii pecce ɗiɗi (soɓɓirre, ɗum woni Israa'iila e horɗoore, ɗum woni Yahuuda). Yimɓe lutti rewugol Joomiraaɗo de na ɗowtanoo tooruuji.
Ndeen Laamɗo neli annabaaɓe heewɓe to maɓɓe faa cappana ɓe dow majjum. Kolla ɓe si ɓe tuubaay e hakkeeji maɓɓe fu, ɓe ndiiwete leydi maɓɓe. Ammaa ɓe kettindanaaki annabaaɓe ɓeen. Cakitte majjum, laamuuji ɗiɗi ɗiin, ɗum woni laamu Israa'iila e laamu Yahuuda fuu, kalkaa de ɓe nannga ɓe njaara maccangaaku.
Laamu Israa'iila artii e saamude. Laamu Yahuuda halkaa wakkati Nebukanesar kaananke Baabiila hippinoo ɓe de halki huɓeere Urusaliima e suudu Dewal ndu Suleymaana nyiɓanno Joomiraaɗo nduun. Ɗum waɗirii duuɓi 586 fadde Iisaa e warude. Laamɗo haaldiino e annabi Yeremiya gilla ɓe njaraaka Baabiila wi'i ko maccangaaku maɓɓe ɓooyiran duuɓi 70 de caggal ɗuum yimɓe Yahuuda keɓan laawol yeccaade leydi muɓɓen.
Puɗɗam dewtere Isira, laamu Baabiila wattitiranooma laamu Persi. Laamu Persi wo laamu manngu dow leydi njaajundi, fay Yahuuda naati ley maggu. Ndeen Joomiraaɗo meemi ɓernde Koores kaananke Persi, faa yimɓe Yahuuda ɗum woni Alhuudiyankooɓe keɓa laawol yeccaade leydi muɓɓen, nyiɓitowo suudu Dewal Joomiraaɗo ley Urusaliima.
Gaɗa ɗuum, kaananke goɗɗo neli Isira faa yaha jannginowa Alhuudiyankooɓe Tawreeta Muusaa. Kaananke oon hokki gooto e ɓurɓe teddude hakkunde gollanooɓe ɗum, Alhuudiyanke mbi'eteeɗo Nehemiya, laawol yecco Urusaliima faa nyiɓitowo kokuuji e nokkuuje feere feere ley huɓeere ndeen.
Isira e Nehemiya na njiɗi Joomiraaɗo e ɓerɗe muɓɓen fuu, wooɗi du, iɓe njiɗi yimɓe maɓɓe. Kamɓe ngoni misaalu kaanuɗo tokkeede bangal ɗowtanagol Joomiraaɗo e janngingol yimɓe faa tuuba. Ɓe ardorii yimɓe maɓɓe e dartaare ley potal de ɓe kawriti ɓe nyiɓitii leydi maɓɓe nder teddeengal Joomiraaɗo. Noon ɓe cegiloranii garol Iisaa Almasiihu.
Isira