Zhenɛsi 37

ZHOZƐFU NAA WI SEFƐNNƐ NAMBALA

37--50

Zhozɛfu ndɛɛlɛ pàa wi panra wi wɔɔnrɔ ti kala na

1 Kona, a Zhakɔbu wì si saa cɛn wa Kana tara, wa laga ŋga wi to wìla pye ma cɛn we. 2 Zhakɔbu wi setirige piile pe kapyegele ke ŋgele. Zhozɛfu wìla ta yɛlɛ kɛ ma yiri kɔlɔshyɛn, a wi nɛɛ pinlɛlɛ wi ndɛɛlɛ pe ni, a paa simbaala naa sikaala kɔnri. Maga ta wìla pye lefɔnmbile, wi ma pinlɛ wi to jɛɛlɛ Biliha naa Zilipa pe pinambiile pe ni. Zhozɛfu wìla pye na sɛnpere pere nda leele pàa pye na yuun wi ndɛɛlɛ pe kanŋgɔlɔ ti yuun wi to wi kan. 3 Zhozɛfu wìla pye ma Izirayɛli* wi ndanla ma wɛ wi pinambiile sanmbala pe na, katugu wìla wi se wa wi lelɛwɛ pi ni. A wì si derigbɔgɔ tiyɔngɔ ka ti wi kan yɔɔnrɔ ni. 4 Naa wi ndɛɛlɛ pàa kaa ki yan wi pe to wi ndanla ma wɛ pe ni fuun pe na, a pè suu panra. Pe sila pye na sɛntanra yuun wi ni naa.

5 Pilige ka, a Zhozɛfu wì si wɔɔnrɔ wɔnlɔ mɛɛ saa ti yɛgɛ yo wi ndɛɛlɛ pe kan. A pè suu panra naa ma wɛ. 6 Wìla pe pye fɔ: «Wɔɔnrɔ nda mì wɔnlɔ, ye pan yeri logo na yeri. 7 Wàa pye wa kɛrɛ na yarilire ti kɔɔn nari poo pɔgɔlɔ pɔgɔlɔ. Le ki yɔnlɔ nuŋgba li ni, a na pɔlɔ lì si yiri ma yere ma sin. A ye pɔgɔlɔ kè si wa mali maga, nɛɛ fɔli li yɛgɛ sɔgɔwɔ nali gbogo.» 8 A wi ndɛɛlɛ pè suu pye fɔ: «Maa ki jate mbe cɛn we go na mbaa we yɛgɛ sinni kɛ?» A pè suu panra naa ma wɛ koŋgbanŋga ki na wi wɔɔnrɔ naa wi sɛnyoro ti kala na.

9 A wì si wɔɔnrɔ ta wɔnlɔ naa, mɛɛ ti yo wi ndɛɛlɛ pe kan ma yo fɔ: «Mì wɔɔnrɔ ta wɔnlɔ naa, maga yan yɔnlɔ ko naa yeŋge ki ni, naa wɔnŋgɔlɔ kɛ ma yiri nuŋgba pan na fɔli na yɛgɛ sɔgɔwɔ.»

10 A wì si saa ti yɛgɛ yo wi to naa wi ndɛɛlɛ pe kan. A wi to wì si gbanla wi na, mɛɛ wi pye fɔ: «Wɔɔnrɔ nda mà wɔnlɔ yɛɛn, to kɔrɔ wo yɛn mɛlɛ? Kì cɛn maa ki jate mi naa ma nɔ, naa ma ndɛɛlɛ pe ni, we yaa ka saa sogo mbaa we yɛrɛ ti jiile wa tara ma yɛgɛ sɔgɔwɔ kɛ?» 11 A wi ndɛɛlɛ pe nɛɛ yenjara piin wi ni, ɛɛn fɔ, a wi to wi nɛɛ jatere piin ki wɔɔnrɔ ti na.

Zhozɛfu wi ndɛɛlɛ pàa wi pɛrɛ

12 Zhozɛfu wi ndɛɛlɛ pàa kari sa pe to simbaala naa sikaala pe kɔnri wa Sishɛmu ca wasege ki ni. 13 Pilige ka, a Izirayɛli wì si Zhozɛfu wi pye fɔ: «Ma ndɛɛlɛ pe yɛn na yaayoro ŋgbelege ki kɔnri wa Sishɛmu. Pan, mbɔɔn tun wa pe yeri.» A Zhozɛfu wì sho fɔ: «Mìgi logo na to.» 14 A Izirayɛli wì suu pye fɔ: «Kari ma sɔɔn ndɛɛlɛ pe wele na kaa pye pe yɛn wa ŋgbaanla, konaa yaayoro ti ni fun. Mɛɛ pan ma pe sɛnrɛ yo na kan.»

A Izirayɛli wì suu torogo ma yiri wa Eburɔn gbunlundɛgɛ ki ni. A Zhozɛfu wì si kari wa Sishɛmu. 15 A naŋa wà suu yan wila yanri wa wasege ki ni, mɛɛ wi yewe fɔ: «Yiŋgi maa lagajaa?» 16 A Zhozɛfu wì sho fɔ: «Na ndɛɛlɛ poro mi yɛn na lagajaa. Mi yɛn nɔɔ yɛnri, pe yɛn na pe yaayoro ti kɔnri laga ŋga na, ki naga na na.» 17 A naŋa wì si Zhozɛfu wi pye fɔ: «Pè yiri na laga ŋga ko ni ma kari, katugu mìgi logo na pe yeri, paa yuun fɔ: ‹Yoo kari wa Dotan ca.› »

A Zhozɛfu wì si taga wi ndɛɛlɛ pe na na pe tuuro tɔnri, mɛɛ saa pe yan wa Dotan. 18 A wi ndɛɛlɛ pè suu yan wa lege wila paan. Sanni wi sa yɔngɔ pe ni, a pè si yɔn le wi na mboo gbo. 19 Pàa ki yo pe yɛɛ kan fɔ: «Wɔɔnrɔ wɔnlɔfɔ gbɔɔ wi ŋa wa wila paan. 20 Ye pan yiŋgɔ woo gbo woo wa titɛgɛ ka nuŋgba ni, wee saga yo fɔ cɛngɛ pege to wi na maa ka. Pa kona wi wɔɔnrɔ ti yaa ka pye yaraga ŋga, we yaa kaga yan.»

21 A Urubɛn wì sigi logo pe yeri, mɛɛ yere ki yerewe mbe Zhozɛfu wi shɔ pe yeri, ma yo fɔ: «Yaga kaa gbo.» 22 A wì sho naa fɔ: «Titɛgɛ ŋga ki yɛn laga wasege ki ni, yoo wa wa ki ni. Ɛɛn fɔ, yaga ka lere gbo.»

Urubɛn wìla pye na ko yuun ma mbe ta mboo shɔ pe yeri, mbe sɔngɔrɔ saa kan wi to wi yeri.

23 Naa Zhozɛfu wìla kaa gbɔn le pe tanla, a pè suu yigi, maa derigbɔgɔ tiyɔngɔ ŋga yɔɔnrɔ ni ki tile maga wɔ wi na, 24 ma suu yigi maa wa wa titɛgɛ ki ni; ki titɛgɛ kìla pye waga, tɔnmɔ sila pye wa ki ni. 25 Ko puŋgo na, a pè si saa cɛn mbe ka. Naa pàa kaa pe yɛrɛ ti yirige ma wele, a pè si Ishimayɛli setirige piile pele yan paa paan pe yɔngɔmɛye ni pè tanli pe yɛɛ na, ma yiri wa Galaadi tara. Tige tɔnmɔ nuwɔ taan, naa timuwɛ nuwɔ taan, naa nuwɔ taanyaara nda pe yinri miiri* to tuguro tìla pye pe yɔngɔmɛye pe na. Pàa pye na kee ti ni wa Ezhipiti tara.

26 Kona, a Zhuda wì suu to seyɛɛnlɛ pe pye fɔ: «Yiŋgi tɔnli we ya ta, na waga we jɔnlɔ wi gbo mboo kunwɔ pi lara we? 27 Ye pan woo pɛrɛ Ishimayɛli setirige piile pe yeri. Ɛɛn fɔ, yaga ka ti woo gbo; katugu wi yɛn we jɔnlɔ ma pye we go woo.»

A wi to seyɛɛnlɛ pè si yere ki na. 28 Ko puŋgo na, Madiyan tara pɛrɛfɛnnɛ pèle la pye na toro le. A pè si Zhozɛfu wi tile maa wɔ maa pɛrɛ Ishimayɛli setirige piile pe yeri warifuwe pyɔ nafa na. A poro si kari wi ni wa Ezhipiti tara. 29 Ko puŋgo na, a Urubɛn wì si sɔngɔrɔ wa titɛgɛ ki tanla ma saa wele wa. Wi sila Zhozɛfu wi yan wa. A wì suu yɛɛra yaripɔrɔ ti yigi mari walagi lawɔrɔ ti kala na, 30 mɛɛ sɔngɔrɔ wa wi jɛɛnlɛ pe yeri, ma yo fɔ: «Pyɔ wi woro wa titɛgɛ ki ni. Mi yaa yɛgɛ le se?»

31 A pè si Zhozɛfu wi derigbɔgɔ tiyɔngɔ ŋga yɔɔnrɔ ni ki lɛ, ma sikapɔlɔ wa kɔnli, mɛɛ ki piligi wa wi kasanwa pi ni. 32 Ko puŋgo na, a pè si kari derigbɔgɔ tiyɔngɔ ŋga yɔɔnrɔ ni ki ni pe to wi kan, mɛɛ wi pye fɔ: «Wè saa ki derege ŋga yɛɛn ki yan. Ki wele jɛŋgɛ na kaa pye ma pinambyɔ wi derigbɔgɔ tiyɔngɔ ŋga yɔɔnrɔ ni koyi.» 33 A Zhakɔbu wì sigi yan maga jɛn, mɛɛ yo fɔ: «Na pinambyɔ wi derigbɔgɔ tiyɔngɔ ŋga yɔɔnrɔ ni koyi. Cɛngɛ pege kà wi ka. Pè Zhozɛfu wi kɔɔnlɔ yuroyuroyuro.»

34 A Zhakɔbu wì suu yɛɛra yaripɔrɔ ti walagi kayaŋga ki na, mɛɛ kunwɔ yaripɔrɔ lɛ ma le, mɛɛ wi pinambyɔ wi kunwɔ pi gbele ma mɔ pi na. 35 A wi pinambiile naa wi sumborombiile pe ni fuun pè si pan mboo kotogo ki sogo wi na. Ɛɛn fɔ, wìla je poo kotogo ki sogo wi na. Wìla pye na yuun fɔ: «Mi yaa koro la kunwɔ pi gbele fɔ sa kari na pinambyɔ wi kɔrɔgɔ wa kuulo tara*.» A wì si koro naa pinambyɔ wi kunwɔ pi gbele.

36 Ko sanga wo ni, a Madiyan tara fɛnnɛ pè si saa Zhozɛfu wi pɛrɛ wa Ezhipiti tara, Farawɔn* wi legbɔɔ Potifari wi yeri. Potifari wìla pye Farawɔn wi laga welefɛnnɛ to.