Matie 22

Nglʋkwäfɛtɩɩ a ninea

(Lwiikö 14.15‑24)

Yɩ 'plɩɛ sa'a 'wëë,

'n Zezwii yi'ɛɛ ‑wa ‑pʋnɔɔ 'yukwli nine ‑mämaa 'pänɩ.

Ɔ lɛ naa:

2 «'Pɩwʋ mää Lagɔ 'kämanɩɛ a wɛlɩɩ,

sɛɛ 'bhlɩlowli a 'yu kwä'ɛ 'nglɔ,

'n ɔ piɛ lile 'käda,

'n ɔ wäzɩ'ɛ nɩkpa wa 'kä nglɔ 'la 'wʋ bhlii,

‑sɩbhä yɩ ‑wʋä.

3 Ɔ piɛ 'wëë,

'n ɔ yiɛ 'ɔ 'yliwʋwaa tie,

wa 'kä nɩkpa kie mö,

wa 'kä yi wa 'kä 'bhli.

‑Maa,

wa lɛ wa 'naa yi.

4 'N ɔ yi'ɛɛ nɩkpa ‑mumuë tie,

ɔ lɛ naa:

A ‑kä möö,

a nɩ 'nyʋä 'dɩ 'nɩɩ:

'Na bhilaa ‑nyɛ 'na nɩmaa n zia a‑a 'sɔ,

n kɩ 'lɩbhä 'wë,

lilea yɛ yli,

‑lii 'wuë yɛ 'wlu gïganɔ 'wë,

zaa wa nɩ yi,

‑a 'kä nglɔɔ a 'wʋzaanɩlilea li.

5 ‑Maa wa möä,

wa 'nyʋää 'dɩɩ,

yɩ 'nuëë 'wuë dlɩ 'mö wälanɩ,

‑maa 'wa 'saa pɩɛnuëë wabhlɩ 'wʋ,

'mö wa möä nʋä.

‑Muë mö 'lagbïle 'mö,

‑muë mö 'pɛlʋ 'pää.

6 ‑Mumuë wabhlɩ,

nɩkpaa 'bhlɩlowlii tiuë a‑a 'wʋʋ,

'wʋ wa gbuluëë,

'n wa yuëë 'kpʋkpʋ 'wʋ 'pänɩ,

'n wa yuëë 'lɩbhä 'n wa yiɛ 'ku.

7 'Bhlɩlowlii 'nwiɛ,

'n yɩ yoo dlɩ yɔwʋ sumanɩ tenyii,

‑mä 'kulɩbhäwa 'la a ‑glɔɔ 'mö,

'n ɔ yiɛ ‑mä 'ɔ 'slʋjaa tie,

wa 'kʋä 'lɩbhämö,

wa 'kä 'ku,

wa 'kä'ɛ 'wa ‑glɔɔ sia.

8 'N ɔ yia'aa 'ɔ 'yliwʋwaa 'dɩ 'nyɛ nɩɩ:

'Na yuu a nglɔɔ a 'wʋzaanɩlilea,

wa ka pi 'wë,

‑maa ‑muë n wäzɩ a‑a,

wa'aa a lilisɛ a'bhë ‑wʋ.

9 Zaa,

a nɩ mö ‑mä 'ywiigbätɩ 'mö,

nɩkpɛ ‑mɔ a ‑kä ‑mä ghlɩ ‑kë,

a nɩ wäzɔɔ ɔ 'kä yi.

10 Nɩkpaa wa ghlɩɛ ‑mä,

‑nʋä a ‑nʋä plɛ,

'zoku plɛ.

'N ‑buduu 'mö mä wa zaanɩɛ nglɔɔ 'wʋʋ,

nɩkpaa yiɛ ‑mä 'wʋ yie klɩklɩ.

11 Wa yiɛ 'wëë,

'bhlɩlowlii,

'n ɔ yiɛ ‑mä plɛ,

‑wa yiɛ lie ɔ 'kʋä bhälɩ.

‑Maa ɔ lɛ zʋ a sɛ'ɛ,

wa gla'mö a nɩkpɛ ‑bhlʋ,

ɔ'ɔɔ 'fɛtɩbäna 'mö ‑pla.

12 Ɔ 'yoo 'ylɩmöö,

ɔ lɛ naa:

'Ɔ!

'Tua,

sɛɛ ‑na wɛlɩ ‑wʋ ɔ,

n‑n 'nɩ bhä 'fɛtɩbäna 'mö ‑pla,

n‑n yi bhä mä'ä plɛ 'nɩ?

Nɩkpɛɛ 'nɩɛ sɛ ɔ 'kä gbää ‑yi.

13 Zaa,

'n 'bhlɩlowlii yiɛ 'ɔ 'yliwʋwaa 'dɩ 'nyɛ nɩɩ:

A nɩ 'libhï nɩkpɛ nɩ 'wʋ,

a nɩ gwa 'ɔ swɩɩ ‑nyɛ 'ɔ bhɩɩ 'sɔ,

‑mä 'pɩwʋ mää guylukwëa ‑wʋä,

a 'kɔ ‑mä 'pä.

Mä'a ‑mä ɔ 'kää 'klʋ 'slunɩ ɔ 'kä 'wi.

14 ‑Sɩbhä a za n gbää nɩɩ:

'Pɩwʋ mää Lagɔ 'kämanɩɛ,

nɩkpaa ɔ wäzɩnɩɛ ‑mä,

‑zu wa ‑zuä tenyii,

‑maa ‑wa sa‑a ‑lɛ wa 'kä ‑mä plɛɛ,

wa'aa ‑zu.»

Zezwii lɛ wa nɩ 'pɛnɩ Sezaa 'a lapoo

(Maakö 12.13‑17; Lwiikö 20.20‑26)

15 Zezwii 'nyʋä sa'a 'dɩɩ,

'n Falizɩɛwaa yiɛ 'wlu 'yɩbhää mö.

Wɛlɩkïbhë ‑ma wa 'kää Zezwii 'wʋ 'yɩbhänɩ,

'n ɔ 'kää käbösɛ ‑gömö ‑sɛ,

'n wa 'kɔɔ gbʋ ghïlaa,

wa 'ka sɛ tɛlɩ.

16 Wa 'yɩbhää 'wluu,

wa ghlɩ 'kïbhë ‑bhlʋ,

'n wa yiɛ nɩkpa tie,

wa 'ka Zezwii 'wʋ 'yɩbhänɩɛ mö.

'Wa ‑gänɩwaa,

wa ‑nyɛ ‑zɩkpa wa laa Eloodɩ a ‑nʋa 'sɔ,

wa gla'mö a ‑mumuë,

'mö wa tiee.

Wa ghlɛɛ ‑mä,

wa lɛ naa:

«‑Atʋ,

‑a ‑yi 'kwädlɩ sɛ nɩɩ,

gbëaa ‑n kää ngli.

‑Nn bhïla 'yizʋsɛ.

Nɩkpɛ yi 'kɔdɔ glɩnɩ ‑kë,

‑nn zizanɔɔ wɛlɩ 'yli,

‑maa sɛɛ Lagɔ yɩbhää nɩkpa nɩ nɛmöö,

‑sɩbhä ‑n nyɛɛ nɩkpa 'wuë 'dɩ gbëaa.

17 Zaa,

sɛ ‑n 'pää dlɩ a dɔ'wʋ,

‑a kä bhä ‑a 'kä 'bhlɩlowli 'kɔdɔ Sezaa lapoo kä'mö 'pɛnɩ,

‑maa ‑a 'naa 'kʋ bhä 'pɛnɩ,

sɛɛ ‑a'a gböö gbä bhä?

Nyɩanyɩ 'dɩ.»

18 Zezwii yɩbhlɩnɩɛ 'wa dlɩpäsɛzokwëa,

ɔ lɛ naa:

«'Kwlɩsɔkäwa a glɩnɩɛ.

Ngli a tɛlɩɛ sɛ nzɩɩ a ‑kaa gbʋ köbha.

19 N 'kɩ nʋ,

‑maa moni wa 'pɛnɩɛ lapoo,

a ‑laa ‑ka ɛ ‑lʋayi.»

'N wa yonyɩɛ yowʋ 'nyɛ.

20 Zezwii 'libhee 'wʋʋ,

ɔ lɛ naa:

«‑Lɛ ‑lʋayi 'klʋ a 'wukpële nɩ ‑a ‑wʋä ‑lɛ,

'n nglɩɩ ‑yɩ cɛlɩɛ ‑lɛ,

‑ɔ ‑këlii bhä?»

Wa lɛ naa:

«'Bhlɩlowli 'kɔdɔ Sezaa a ‑liɛ.»

21 Zezwii lɛ naa:

«Miɛ!

Zaa,

‑yɩ glɩnɩɛ Sezaa a ‑lii,

a nɩ 'nyɩ Sezaa yowʋ,

‑yɩ glɩnɩɛ Lagɔ a ‑lii,

a nɩ 'nyɩ Lagɔ yowʋ.»

22 Zezwii gbää sa'aa,

'n yɩ yuëë ngli yɩa,

'n wa yoo kɛ yɔwʋ ‑sɛ,

'n wa yiɛ mö.

Zezwii yɛ 'kuduwaa a gluwlʋwlɛ a dɛ bhïla

(Maakö 12.18‑27; Lwiikö 20.27‑40)

23 ‑Lɛ a zlɩ 'la ‑bhʋlʋ ‑kpɔ 'mö,

Sadwisɩɛwa ‑wa 'cɩaa nɩkpa nɩɩ:

Nɩkpɛ ‑kä 'ku 'wë ɔ 'naa 'kä glu 'wlʋʋ,

wa gla'mö a ‑mumuë,

mʋa ghlɩɛ ‑mä Zezwii,

wa 'kɔ'ɛ wabhlɩ nimï 'yɩbhämö.

24 Wa lɛ naa:

«‑Atʋ,

‑aa dɩba 'kɔdɔ Moyizɩ lɛ nɩɩ:

Nɩkpɛ ‑kä 'nglɔ ‑kä,

ɔ ‑nyɔɔ 'sɔ wa 'nɩ 'yu ghlɩ 'n nɩkpɛ 'la ‑kä 'kuu,

ɔ ‑daayu kä ɔ 'kä 'kuzlenglɔɔ 'wʋ 'libhï,

ɔ ‑nyɔɔ 'sɔ wa 'kä 'yuë gwälɩ,

ɔ ‑daayu ‑ɔ 'kuä a 'wlumö.^a

25 Zaa,

mä'ä ‑a 'bhele,

nyɩbhɛlʋdaayuë ngbi'sɔ mʋa ‑wʋ a‑a ‑lɛ.

Wa gla'mö a ‑nɔ ‑bhlʋ,

'n ɔ yiɛ 'nglɔ kwä,

'n ɔ yiɛ 'ku,

‑maa ɔ'ɔɔ 'yu 'pɩwʋ tɩ.

'N ɔ ‑daayu ‑bhlʋ yiɛ 'kuzlenglɔɔ 'wʋ 'libhï,

26 'n ɔ yi'ɛɛ 'ku.

Ɔ'ɔɔ 'yu 'pɩwʋ tɩ.

‑Muë'la 'wuë,

‑sɩbhä wa 'libhïä ‑bhʋlʋbhʋlʋ 'kuzlenglɔɔ 'wʋ,

‑maa wa ‑nyɔɔ 'nɩɛ 'yu ghlɩ 'n wa yiɛ 'ku.

27 Wa 'wuë 'kuä 'wëë,

nglɔɔ a'bhë,

'n ɔ yia'aa 'ku.

28 Zaa,

‑zlɩ 'kuduwaa ‑kä glu 'wlʋʋ,

ɔ yɛ yɩ wa 'wuë a 'nglɔ glɩnɩ 'wë nɩɩ,

‑ɔ 'kɔ bhäa'aa ‑kälɩ?»

29 Zezwii lɛ naa:

«A'aa sasɛ Lagɔwɛlɩɩ ‑yi,

a'aa'ɛ sɛɛ Lagɔ 'tɛɛ 'möä ‑yi.

Zaa,

‑dlʋ a ‑dlʋä.

30 ‑Maa 'kuduwaa ‑kä zɩla'a glu 'wlʋ 'wëë,

nglʋkwäkwʋ ‑nyɛ ghlɩmömɛ 'sɔ 'naa 'käa'a ‑bhölɩ.

Sɛɛ Lagɔzuzukuu ‑wʋä ‑mä ghäyɩ 'wʋʋ,

‑sɩbhä wa 'wuë 'kää ‑wʋ.

31 ‑Maa 'n a ‑kä nɩɩ 'kuduwaa 'naa 'kä glu 'wlʋ nʋʋ,

ɛ 'kä ‑bhɩɛ a'aa ‑bhlɛ tɛkäsɛ Lagɔbɔgʋʋ 'mö a wɛlɩ 'mö zɛlɩ.

Wɛlɩɩ ‑yɩ nʋä nɩɩ:

32 ‑Amöö glɩnɩɛ Ablaamöa Lagɔ,

Yizaakö a Lagɔ,

'n Zakɔɔbö a Lagɔ.^b

Mɩɩ sɛɛ zɛmö nɩɩ Ablaamö mɔ,

Yizaakö mɔ 'n Zakɔɔbö,

Lagɔ a 'yila 'klʋ a dɔ'wʋ,

wa ‑bhölɩ.

Ɛ'ɛ ‑bhö nyɩasɛ,

‑maa Lagɔ 'nɩ ‑bhö 'kuduwa a Lagɔ.

‑Maa ‑bhölɩbhölɩwa a Lagɔ ɔ glɩnɩɛ.»

33 Zezwii 'nyʋä sa'a 'dɩɩ,

nɩkpa a ‑bʋbʋʋ ‑wa ‑pʋnɩmɔɔ a‑a 'yukwlii,

wa 'wuë 'n 'ɔ 'cɩacɩasaa yuëë ngli yɩa.

Gba 'kädaa

(Maakö 12.28‑34; Lwiikö 10.25‑28)

34 Falizɩɛwaa 'nʋä nɩɩ,

Sadwisɩɛwaa ‑wa mö a‑a Zezwii nimï 'yɩbhää,

ɔ 'nuëë gbʋdɩdɛ 'nyɛɛ,

wa 'wuë 'n wa yiɛ wabhlɩ 'wlu 'yɩbhä 'n wa yoo ‑mä ghlɩ.

35 Wa gla'mö a nɩkpɛ ‑bhlʋ ‑ɔ glɩnɩmöä 'gämö Moyizɩ 'a Gböö a 'cɩanyɔ,

'n ɔ yiɛ Zezwii 'kïbhë ‑bhlʋ 'wʋ 'yɩbhänɩ,

ɔ 'kɔ ngli sɛ tɛlɩ.

Ɔ lɛ naa:

36 «‑Atʋ,

Lagɔ 'a Gböö 'wuë a dɔ'wʋ,

Gba ‑ma kä bhä tenyii dɛsɛ ‑a zi bhä ‑mi'la 'wuë 'wʋ?»

37 Zezwii lɛ naa:

«Lagɔ 'a Gba 'käda 'kädaa ma‑a nɩɩ:

‑Na ‑lowli Lagɔ,

‑n kä ‑n 'kɔ ‑wa,

‑na'a dlɩɩ 'wuë zɛmö.

‑Na'a dlɩpäsaa 'wuë 'mö,

'n ‑na'a 'mötɛɛnɔɔ 'wuë 'mö.^c

38 Lagɔ 'a Gböö 'wuë gla'mö a gba 'käda 'kädaa,

a kää tenyii dɛsɛ ‑a ziɛ ‑mi'la 'wuë 'wʋʋ,

ma‑a da'a.

39 ‑Maa yɩ gla'mö a 'sɔnaa ‑a ‑kämö'ɛɛ tenyii ‑mä'la a saa dɛsɛ,

ma‑a nɩɩ:

Sɛ ‑n ‑waa ‑nanyɩ ‑wa ‑sɩbhä ‑na 'lilɛ.^d

40 ‑N ‑kä Gbö 'la 'sɔ ‑kpɔ 'klʋkpamö zʋʋ,

Moyizɩ 'a Gböö 'wuë mi,

Lagɔ 'a 'möbhïlanɩwaa a 'cɩawɛlɩɩ mi,

yɩ 'wuë,

‑n 'kɩ da'a 'klʋkpamö zʋ 'wë.»

Puënyɔɔ Lagɔ ‑sɛɛ ‑lɛ Daviidɩ a 'yu a 'yu ɔ glɩnɩ bhä ‑a?

(Maakö 12.35‑37; Lwiikö 20.41‑44)

41 Falizɩɛwaa su ‑bhlɛ Zezwii yɔwʋ,

'n ɔ yuëë 'kïbhë ‑bhlʋ 'wʋ 'yɩbhänɩ,

ɔ lɛ naa:

42 «Kliisɩ,

Puënyɔɔ Lagɔ ‑sɛɛ ‑lɛ,

sɛ a pä bhä ɔ dɔ'wʋ dlɩ,

‑ɔnyɩ 'yu a 'yu ɔ glɩnɩ bhä?»

Wa lɛ naa:

«‑Aa dɩba 'kɔdɔɔ Daviidɩ.»

43 Zezwii lɛ naa:

«Miɛ,

‑maa a'bhï a ‑yi sɛ nɩɩ,

'Wugɔmʋʋ 'Wlɩlɩ bhïlanɩɛ 'ylɩ ‑bhlʋ 'mö Daviidɩ 'möö,

Kliisɩ,

'mö ɔ laa ɔ ‑lowli.

Zaa,

a dɔ'wʋ,

sɛ yɩ sɛ bhä zɛmö?

Sɛ'ɛ Daviidɩ gbä a‑a nɩɩ:

44 ‑Atʋ Lagɔ mɔɔ 'nyɛɛ na ‑lowli 'dɩ nɩɩ:

Glɩ dɛ'ɛ na luukɛ 'wʋ sɛ,

n 'kä ‑na'a ‑gblɩwaa ‑mä ‑na kplɩzɛmö 'zʋ.^e

45 Daviidɩ ‑kä sa'a gbää,

Kliisɩ,

'mö ɔ gaaa,

'mö ɔ laa ɔ ‑lowli.

‑Maa Kliisɩ ‑ɔ glɩnɩɛ Daviidɩ a 'yu a 'yuu,

'n Daviidɩ a'bhë ‑kɔɔ ɔ ‑lowli laa,

sɛ yɩ sɛ bhä zɛmö 'nɩ?»

46 Zezwii gbää sa'aa,

wa 'wuë wa'aa sɛ wa 'kɩ ‑gömö ‑sɛ ‑yi.

'Bhöönɩa'a da'a,

nɩkpɛ a ‑mɔɔ 'kɔɔ wɛlɩkïbhë ‑bhlʋ 'wʋ 'yɩbhänɩɩ,

ɔ'ɔa'a ‑bhölɩ.