23
1 Yenibɑn biru, sinɑ boko Yosiɑsi u gɔrɑ bu Yudɑbɑ kɑ Yerusɑlɛmugibun guro gurobu mɛnnɑmɑ. 2 Mɑ bɑ dɑ sɑ̃ɑ yerɔ kɑ yɑ̃ku kowobu kɑ Gusunɔn sɔmɔbu kɑ Yudɑbɑ kɑ Yerusɑlɛmugibu gesi kpuro, bibu kɑ guro gurobu. Mɑ bɑ bu Yinni Gusunɔn tire te gɑriɑ, te bɑ wɑ mi. 3 Yerɑ sinɑ boko u dɑ u yɔ̃rɑ mi u rɑ yɔ̃re, u nɔɔ mwɛɛ teni kuɑ Yinni Gusunɔn wuswɑɑɔ. U nɛɛ, kon Yinni Gusunɔ swĩiwɑ kpɑ n win woodɑbɑ kɑ win yiirebu kɑ ye u geruɑ kpuro mɛm nɔɔwɑ kɑ nɛn gɔ̃ru kpuro. Kpɑ n wɑ n tire tenin gɑri nɛnɛ. Mɑ tɔn ben tii bɑ wurɑ mɛ.
Yosiɑsi u sɑ̃ɑ tukunu yinɑsiɑ
win tem sɔɔ
(I mɑɑ mɛɛrio Bɑndun Gɑri II, 34:3-5)
4 Mɑ u derɑ yɑ̃ku kowo tɔnwero Hilikiyɑ kɑ yɑ̃ku kowo be bɑ tie kɑ be bɑ sɑ̃ɑ yerun kɔnnɔ kɔ̃su bɑ bũu ni bɑ mɔ̀ Bɑɑli kɑ Asitɑɑten sɑ̃ɑ yɑ̃nu kɑ ye bɑ rɑ kɑ kperi sɑ̃ gurɑ bɑ yɑrɑ sɑ̃ɑ yee ten min di. Mɑ bɑ dɑ bɑ nu dɔ̃ɔ mɛni Yerusɑlɛmun biruɔ, Sedoronin wɔwɑɔ. Mɑ bɑ nin torom gurɑ bɑ kɑ dɑ Betɛliɔ. 5 Mɑ u mɑɑ yɑ̃ku kowobu girɑ, be Yudɑbɑn sinɑmbɑ gɔsɑ bu kɑ turɑre dɔ̃ɔ doke yɑ̃ku yenu sɔɔ ni bɑ kuɑ Yerusɑlɛmuɔ kɑ yen bɑru kpɑɑnɔ, kɑ Yudɑbɑn wusɔ. Mɑ u mɑɑ bũu wi bɑ mɔ̀ Bɑɑlin yɑ̃ku kowobu girɑ kɑ mɑɑ be bɑ suru kɑ sɔ̃ɔ kɑ kperi sɑ̃ɑmɔ. 6 U mɑɑ derɑ bɑ bwɑ̃ɑroku ge bɑ kuɑ Asitɑɑten sɔ̃ yɑrɑ sɑ̃ɑ yerun di. Mɑ u gu yɑrɑ Yerusɑlɛmun di u gu dɔ̃ɔ mɛni Sedoronin wɔwɑɔ. Mɑ u gen torom suɑ u wisi mi bɑ rɑ tɔmbu sike. 7 Yerɑ u mɑɑ diɑ ye kɔsukɑ mi bɑ rɑ sɑkɑrɑru ko bũu sɑ̃ɑrun sɔ̃. Miyɑ mɑɑ kurɔbu bɑ rɑ yɑ̃nu wesi bũu wi bɑ mɔ̀ Asitɑɑten sɔ̃.
8 U derɑ Yinni Gusunɔn yɑ̃ku kowobɑ nɑ sɑɑ Yudɑn wusun di, mɑ bɑ sɑ̃ɑ yee nìn mi bɑ rɑ turɑre dɔ̃ɔ doke gungunu wɔllɔ kɔsukɑ sɑɑ Gebɑn di n kɑ girɑri Beri Sebɑɔ. Mɛyɑ bɑ mɑɑ bũu sɑ̃ɑ yee ni nu wɑ̃ɑ wuun gbɑ̃rɑ kɔnnɔn nɔm dwɑrɔ kɔsukɑ, Yosue wuun sunɔn dii kɔnnɔn bɔkuɔ. 9 U ǹ dere gunguu nin yɑ̃ku kowobu bu yɑ̃kuru ko Yinni Gusunɔn sɑ̃ɑ yerɔ Yerusɑlɛmuɔ. Adɑmɑ u derɑ bɑ pɛ̃ɛ ye bɑ ǹ seeyɑtiɑ doke dimɔ kɑ begibu sɑnnu.
10 Mɑ u mɑɑ derɑ bɑ sɑ̃ɑ yee te bɑ mɔ̀ Tofɛti kɔsukɑ Hinɔmun wɔwɑɔ. Kpɑ bu ku rɑɑ mɑɑ kɑ ben bibu yɑ̃ku dɔ̃ɔ mwɑɑrɑrugiru ko mi, bũu wi bɑ mɔ̀ Mɔlɔkun sɔ̃. 11 Mɑ u derɑ bɑ bwɑ̃ɑroku ni nu kɑ dumi weenɛ kɔsukɑ ni Yudɑbɑn sinɑmbɑ kɑ nɑ bu kɑ sɔ̃ɔ sɑ̃. U mɑɑ kɛkɛ ye dumi gɑwe dɔ̃ɔ mɛni ye bɑ rɑ dendi bu kɑ sɔ̃ɔ wi sɑ̃. Yenibɑ kpurowɑ yɑ rɑɑ wɑ̃ɑ sɑ̃ɑ yerun kɔnnɔwɔ, Nɛtɑni Mɛlɛkin yɛnun bɔkuɔ. Nɛtɑni Mɛlɛki wi, u sɑ̃ɑwɑ sinɑ bokon sɔm kowobun wirugii. 12 Yosiɑsi u derɑ bɑ bũu turɑ ni Yudɑbɑn sinɑmbɑ rɑɑ kuɑ Akɑsin dirun gidɑmbisɑn wɔllɔ kɔsukɑ kɑ ni Mɑnɑse u kuɑ sɑ̃ɑ yerun yɑɑri yiru ye sɔɔ. Ye Yosiɑsi u nu kɔsukɑ u kpɑ, u derɑ bɑ nin yɑnim gurɑ bɑ wisi Sedoronin wɔwɑɔ. 13 U derɑ bɑ mɑɑ bũu sɑ̃ɑ yenu kɔsukɑ ni Sɑlomɔɔ u kuɑ Yerusɑlɛmun sɔ̃ɔ yɑri yerɔ Olifin guurun sɔ̃ɔ yɛ̃sɑn nɔm dwɑru giɑ. Miyɑ bɑ rɑ Sidonigibun bũu wi bɑ mɔ̀ Asitɑɑte sɑ̃ kɑ Mɔɑbubɑn bũu wi bɑ mɔ̀ Kemɔsi kɑ mɑɑ Amɔnibɑn bũu wi bɑ mɔ̀ Milikɔmu. 14 Mɑ u ben bwɑ̃ɑrokunu kɔsukɑ u mɑɑ derɑ bɑ dɑ̃ɑ ye wukɑ ye bɑ rɑɑ gire Asitɑɑten sɔ̃. Mɑ u kɑ tɔmbun kukunu yen wɔrusu kɔruɑ.
Yosiɑsi u sɑ̃ɑ tukunu yinɑsiɑ
Isireliɔ
(I mɑɑ mɛɛrio Bɑndun Gɑri II, 34:6-7)
15 U mɑɑ derɑ bɑ turɑ te tɑ wɑ̃ɑ Betɛliɔ kɔsukɑ kɑ bũu turɑ te Yeroboɑmu Nɛbɑtin bii u kuɑ, wi u Isirelibɑ doke torɑnu sɔɔ. Yen biru u tu dɔ̃ɔ mɛni muku muku, kɑ sere mɑɑ dɑ̃ɑ ye bɑ girɑ Asitɑɑten sɔ̃.
16 Ye Yosiɑsi u sĩirɑ u mɛɛrɑ guu ten wɔllɔ, yerɑ u wɑ sikɑ wee. Mɑ u gɔrɑ bu dɑ bu tɔn be bɑ sikuɑ min kukunu sikiɑmɑ. Mɑ u kuku ni dɔ̃ɔ doke Betɛlin bũu turɑru mi, u kɑ yɑ̃ku yee te disi doke nge mɛ Gusunɔ u geruɑ sɑɑ win sɔmɔn nɔɔn di. 17 Sɑɑ yerɑ u mɑɑ bikiɑ u nɛɛ, wɑrɑn sikirɑ nɑ wɑɑmɔ mini.
Mɑ wuu gen tɔmbu bɑ nùn wisɑ bɑ nɛɛ, Gusunɔn sɔmɔ wi u nɑ sɑɑ Yudɑn di u ye ɑ yɑ̃ku yee te kuɑ minin gɑri geruɑ, win sikirɑ mi.
18 Mɑ sinɑ boko u nɛɛ, i tu derio goo u ku rɑɑ win kukunu bɑbɑ.
Nge mɛyɑ bɑ kɑ durɔ win kukunu deri, kɑ sere mɑɑ Gusunɔn sɔmɔ wi u nɑ Sɑmɑrin diginu.
19 Yosiɑsi u mɑɑ derɑ bɑ bũu diɑ ye Isirelibɑn sinɑmbɑ bɑnɑ kɔsukɑ, ben tem mɛ kpuron wuu mɑrosɔ. Domi yerɑ bɑ kɑ Yinni Gusunɔn mɔru seeyɑ. U bũu diɑ ye kɔsukɑwɑ mɑm mɑm nge mɛ u kuɑ Betɛliɔ. 20 U bũu nin yɑ̃ku kowobu go nin turɑnɔ mi bɑ rɑ nu sɑ̃. Mɑ u tɔmbun kukunu dɔ̃ɔ mɛni turɑ nin wɔllɔ.
Yen biru u gɔsirɑ u wurɑ Yerusɑlɛmuɔ.
Yosiɑsi u Gɔɔ sɑrɑribun
tɔ̃ɔ bɑkɑru kuɑ
21 Yosiɑsi sinɑ boko u win tɔmbu kpuro woodɑ wɛ̃ u nɛɛ, i bɛɛn Yinni Gusunɔ Gɔɔ sɑrɑribun tɔ̃ɔ bɑkɑru diiyo nge mɛ bɑ yoruɑ win woodɑn tireru sɔɔ. 22 Mɑ bɑ tɔ̃ɔ bɑkɑ te di tɑ kerɑ te bɑ rɑ rɑɑ di sɑɑ kpɑrobun wɑɑtin di n kɑ girɑri sinɑm be bɑ nùn gbiiye kpuron wɑɑti sɔɔ Yudɑɔ kɑ Isireliɔ. 23 Yosiɑsi u kuɑwɑ wɔ̃ɔ yɛndu yiru sɑri bɑndu sɔɔ, sɑɑ ye bɑ tɔ̃ɔ bɑkɑ te di Yerusɑlɛmuɔ.
Ye Yosiɑsi u mɑɑ kuɑ
24 Yen biru Yosiɑsi u derɑ bɑ gɔri sokobu kɑ sɔrobu go. Mɑ u mɑɑ derɑ bɑ bwɑ̃ɑroku ni bɑ mɔ̀ Terɑfimu kɑm koosiɑ kɑ sere mɑɑ bũu turɑ ni nu wɑ̃ɑ Yerusɑlɛmuɔ kɑ Yudɑn temɔ. U yeni kuɑwɑ bu kɑ woodɑn tire te yɑ̃ku kowo Hilikiyɑ u wɑ Yinni Gusunɔn sɑ̃ɑ yerɔ mɛm nɔɔwɑ.
25 Sinɑm be bɑ Yosiɑsi gbiiye, ben goo sɑri wi u Yinni Gusunɔ sɑ̃wɑ nge wi kɑ win gɔ̃ru kpuro, kɑ win bwɛ̃rɑ kpuro, kɑ win dɑm kpuro nge mɛ Mɔwisin woodɑ yɑ geruɑ. Mɛyɑ mɑɑ win biru sunɔ goo sɑri wi u kuɑ nge mɛ.
26 Adɑmɑ kɑ mɛ, Yinni Gusunɔn mɔru kun sure ye u Yudɑbɑ seesi, kɔ̃sɑ ye Mɑnɑse u kuɑn sɔ̃. 27 Mɑ u nɛɛ, kon Yudɑbɑ kuɑ nge mɛ nɑ Isirelibɑ kuɑ. Kon bu girɑ nɛn wuswɑɑn di, kpɑ n Yerusɑlɛmu wuu ge nɑ rɑɑ gɔsɑ mi deri, kɑ sere mɑɑ sɑ̃ɑ yee tèn mi nɑ nɛɛ, ko nɑ n dɑ tii sɔ̃ɔsi.
28 Ye Yosiɑsi u kuɑn sukum ye kpuron gɑri yi yoruɑ Yudɑbɑn sinɑmbun fɑɑgin tireru sɔɔ. 29 Yosiɑsin wɑɑti ye sɔɔ, Egibitin sinɑ boko wi bɑ mɔ̀ Nɛko, u seewɑ sɔ̃ɔ teeru u Asirin sinɑ boko tɑbu somiru dɔɔ dɑɑ te bɑ mɔ̀ Efɑrɑtin berɑ giɑ. Mɑ sinɑ boko Yosiɑsi u seewɑ u dɑ u kɑ nùn tɑbu wɔri. Ye Nɛko u nùn wɑ, yerɑ u derɑ bɑ nùn go Mɛgidoɔ. 30 Mɑ Yosiɑsin tɑbu kowobu bɑ win goru suɑ bɑ kpɛ̃ɛ win tɑbu kɛkɛ sɔɔ ye dumi gɑwe, bɑ kɑ nɑ Yerusɑlɛmuɔ. Bɑ nùn sikɑ win siki wɔruɔ. Yerɑ bɑ win bii Yoɑkɑsi suɑ bɑ bɑndun gum tɑ̃re, u kuɑ sunɔ win tundon ɑyerɔ.
Yoɑkɑsi
u kuɑ Yudɑbɑn sinɑ boko
(I mɑɑ mɛɛrio Bɑndun Gɑri II, 36:2-4)
31 Yoɑkɑsi u mɔwɑ wɔ̃ɔ yɛndɑ itɑ sɑɑ ye u bɑndu di. Mɑ u kuɑ suru itɑ bɑn te sɔɔ, Yerusɑlɛmuɔ. Win mɛron yĩsirɑ Hɑmutɑli Yeremin bii, wi u wɑ̃ɑ Libinɑɔ. 32 Yoɑkɑsi wi, u ǹ kue dee dee Yinni Gusunɔn wuswɑɑɔ. Kɔ̃sɑ ye win sikɑdobɑ bɑ rɑɑ kuɑ, yerɑ u kuɑ mɑm mɑm. 33 Mɑ Nɛko Egibitin sinɑ boko u nùn mwɑ u bɔkuɑ u kɑ dɑ Ribilɑɔ Hɑmɑtin temɔ. Nge mɛyɑ u kɑ nùn bɑndu yɑrɑ. Mɑ u Yudɑbɑ sii geesun kilo nɔrɔbun subɑ itɑ (3.000) bure kɑ wurɑn kilo tɛnɑ.
34 Mɑ u Eliɑkimu Yosiɑsin bii bɑndu wɛ̃. Yerɑ u nùn yĩsi kpɑɑru kɑ̃ Yoyɑkimu. Mɑ u kɑ Yoɑkɑsi dɑ Egibitiɔ. Miyɑ u gu. 35 Yoyɑkimu u Egibitin sunɔ sii gee si wɛ̃ kɑ wurɑ ye. Adɑmɑ u win tem tɔmbu sii geesu kɑ wurɑn geeru burewɑ n kɑ turi gee te Egibitin sunɔ u bikiɑ.
Yoyɑkimu u kuɑ Yudɑbɑn sinɑ boko
(I mɑɑ mɛɛrio Bɑndun Gɑri II, 36:5-8)