Ɨholo ɨmbaha mu vʉtsenge ʉwa Tesalonike
17
1 ɄPaulo nʉ Sila vaalʉtɨngʼiinie mu vʉtsenge wa Amufipoli,
nʉ wa Apoloniya,
vakasika kʉ vʉtsenge wa Tesalonike,
apoonu ʉpwʉ lyalepwo ɨlisinagogi lya Vayahudi.
2 Ndʉwʉ lwale lwiho lwa mwene ʉkwingila mu masinagogi,
ʉPaulo akiingila mu lisinagogi ɨlyo.
Ɨkahʉmɨla ndee,
mu Sabato idatu itsyakongiine akava ikwandɨngʼana na vaanu ikulongwi tsa Vʉvɨge ʉVʉvalatse.
3 Alɨkʉvalʉngɨkɨla nʉ kʉvavonia mu vʉvɨge ʉwa ikulongwi itsivonia ʉkʉta waale wɨgane wa Ngʉlʉve ʉkʉta ʉKɨlɨsiti akʉvɨlwe nʉ kʉtsʉʉka mu vaswe,
nʉ kʉta ʉYɨɨsʉ ʉvɨ ʉmwene ikʉndʉmbɨlɨla vɨ Kɨlɨsiti.
4 Amamenyu ga Paulo aga vakagɨɨdɨka avaanu vaninie mu Vayahudi.
Naveene avaanu vongosu avatava Vayahudi avaale vɨɨdɨki va mpelela gwa Kɨyahudi,
paninie na vadala vongosu avɨɨmɨkiwa,
vakɨɨdɨka itsyatsovaga ʉPaulo,
vakɨhanza paninie nʉ Paulo nʉ Sila.
5 Lɨno aVayahudi avange avaabeelile ʉkwɨdɨka amamenyu ga Paulo,
vakava nɨ kɨsilaani.
Vakalʉta kʉ soko,
vakavasunda avaanu avaviivi.
Avaanu avo vakalʉndamania ɨlipʉga lya vaanu,
vakatiligania ʉvʉtsenge wooni.
Vakalʉta vakiingila kʉ maka mu nyumba jya Yasoni kukʉndonda ʉPaulo nʉ Sila,
pakʉta vavahɨlɨke vakaagane na vaanu va vʉtsenge.
6 Wʉ navavaweeni,
vakamwibata ʉYasoni jyʉmwene paninie na vɨɨdɨki vaninie,
vakavahɨlɨka kʉ ngagasi ʉkʉtsisika kʉ vanzagɨla va vʉtsenge,
kʉnʉ vikwoveela viita,
“Avaanu ʉwʉ vanangile isilikali tsa silʉnga isinge syoni,
lɨno viitsile na baaha apa,
valɨ mu vʉtsenge wiitu,
7 nʉ Yasoni ʉjʉ avʉʉpɨlye mu nyumba jya mwene.
Avaanu vooni avo vibeda indagɨlo itsʉ ʉnkʉlʉdeeva ʉKaisalia atsivɨɨkile viita,
kwale ʉnkʉlʉdeeva ʉjyʉnge ʉvɨ itambʉlwa vɨ Yɨɨsʉ.”
8 Mu kʉtsova ndavʉle,
vakavakenyemula avanzagɨla va vʉtsenge ʉwa paninie nɨ lipʉga lya vaanu ɨlyo.
9 Pwʉ avanzagɨla avo vakavavʉʉla ʉYasoni na vanine ʉkʉta vahʉmye indalama tsa kʉvapɨngɨkɨla,
kʉmbele vakavatavʉla vavuje kʉ myavaavo.
ɄPaulo nʉ Sila valɨ kʉ Beloya
10 Ɨngʼiisi wʉ jingye,
avɨɨdɨki vakavapavɨla ʉPaulo nʉ Sila ʉkʉta vahege ngʼaningʼaani,
valʉte kʉ vʉtsenge wa kʉ Beloya.
Wʉ vasiike ʉkʉ,
vakiingila mu lisinagogi lya Vayahudi.
11 AVayahudi avo vaale vanya lwʉtsi ʉkʉmanyila ikulongwi tsa Ngʉlʉve ʉkʉlʉtɨɨlɨla aVayahudi va kʉ Tesalonike.
Wʉ ʉPaulo alʉmbɨlye ikulongwi tsa Ntwa ʉYɨɨsʉ,
vakʉʉpɨlɨla kʉ numbula jyoni.
Isigono syoni vakagendelela ʉkwɨmba ʉVʉvɨge ʉVʉvalatse,
pakʉta voolele vʉnonu amamenyu ʉgwʉ ʉPaulo aatsovaga nda lweli.
12 Kʉ vʉmalɨlo,
avaanu vongosu mu Vayahudi avo vakamwɨdɨka ʉYɨɨsʉ,
paninie na vaanu avatava Vayahudi vongosu vongosu,
avagoosi na vadala avaale vɨɨmɨkiwa.
13 Napeene,
aVayahudi va kʉ Tesalonike,
vaavye valʉmanyile ʉkʉta ʉPaulo alɨkulʉmbɨlɨla ɨlimenyu lya Ngʉlʉve nakʉ kʉ Beloya,
nakwene vakalʉta,
vakasongeeletsa ɨkɨpʉga kya vaanu,
avo vakapela ɨholo ɨmbaha.
14 Avɨɨdɨki va kʉ Beloya,
wʉ vikʉgavona ago,
vakanʼdomeeletsa ʉPaulo,
vakammɨlɨka ngʼaningʼaani ʉlʉvasu lwa kʉ nyanza.
ɄSila nʉ Timoti vakasigala kʉ Beloya.
15 Valya avaalʉtile kukʉnʼdomeeletsa ʉPaulo vakansikitsa kʉ vʉtsenge wa Atene.
Wʉ vikilivuka,
ʉPaulo akavasuungʼa nɨ kulongwi jya kʉvahɨlɨkɨla ʉTimoti nʉ Sila ʉkʉta valeke ʉkʉsuvalɨla,
vankonge ngʼaningʼaani.
ɄPaulo itsova na vaanu va kʉ Atene
16 Ʉnsɨkɨ ʉPaulo alɨ mu vʉtsenge ʉwa Atene,
wʉ ikʉvapʉlɨkɨla ʉTimoti nʉ Sila ʉkʉsika kʉ Atene,
aavʉweene ʉvʉtsenge ʉmwʉ vʉdɨgye isihwani sya mingʉlʉve.
Wʉ ikʉtsivona itso,
akalemala siitso mu numbula.
17 Pwʉ alɨkwingila mu lisinagogi,
alɨkʉtsova nʉ kwandɨngʼana na Vayahudi na Vayunaani ʉwʉ vɨɨdɨkaga ʉmpelela gwa Kɨyahudi.
Ikange isigono syoni,
alɨkʉtsova nʉ kwandɨngʼana pavʉvalasu na vaanu ʉwʉ aaganilaga navo mu sokoni.
18 Avamanyi vaninie avaatambʉlwagwa Vaepikuleob na Vasitoiki,
c naveene valɨkʉkaningʼana nʉ Paulo.
Vaninie vakata,
“Inogwa ʉkʉtsova kɨki ʉnya lʉpwato ʉjʉ?”
Avange vakata,
“Jivonia ʉkʉta itsova ikulongwi tsa mingʉlʉve gya silʉnga isinge.”
Vaatsovile ewo,
ʉlwakʉva ʉPaulo aavalʉmbɨlɨlaga ɨLivangɨli lya Yɨɨsʉ,
nʉ kʉtsʉʉka kwa mwene.
19 Pwʉ avamanyi avo vakammɨlɨka ʉPaulo kʉ lʉlʉndamano lya vamanyi ʉlwɨlangwagwa Aleopago.
Avavaha va lʉlʉndamano vakambʉʉla vakata,
“Tʉvʉʉle najyʉwe imanyiiso iimya itso itsʉ vukʉvamanyiisa avaanu.
20 Tʉpʉliike ʉkʉta manyiiso mya.
Lɨno tunogwa ʉtʉganulile pakʉta tʉtsimanye imanyiiso itso.”
21 (Vaatsovile ewo,
ʉlwakʉva avaanu va kʉ Atene,
paninie na vahenza va kʉvʉtale ʉwʉ vaataamaga ʉkʉ,
vaanogwagwa kwene ʉkʉpʉlɨhɨtsa ikulongwi iimya,
nʉ kʉtsitsova.)
22 ɄPaulo akɨɨma mu lʉlʉndamano lʉlya lwa Aleopago,
akata,
“Mwe vagoosi vaapa pa Atene,
ndivona ʉkʉta mwibiite siitso ikulongwi tsyoni tsa mpelela.
23 Wʉ nditsʉngʉtɨla mu vʉtsenge ʉvʉ,
ndɨsiweene isiteekelelo sya mingʉlʉve giinyo.
Ndɨkɨweene nɨ kɨteekelelo kya kʉhʉmɨhɨtsa ineekelo ɨkɨvɨgilwe amamenyu agiita,
kwa ngʉlʉve ʉvɨ nimanyikika.
Ʉjwa ʉNgʉlʉve ʉvɨ mukɨsaja kʉ mwene kɨtsila kʉmmanya,
vɨ ndilʉmbɨlɨla kwanyie.
24 “ɄNgʉlʉve ʉjwa vɨ Ntwa va kʉkyanya na paasi,
vɨ aapelile ɨkɨlʉnga,
ni siinu syoni isilɨ mu kyene.
Ʉmwene nitaama mu vʉtaamo ʉvʉtsengilwe ni sivoko sya vaanu.
25 Nivombelwa na vaanu ʉta ilonda kɨɨnu kʉ veene.
Ʉmwene vɨ ikʉvapa avaanu vooni ʉwʉʉmi nʉ mwʉja gwa kʉkeeka,
ikange vɨ ikʉvapa isiinu syoni.
26 Vɨ aapelile isivʉmbʉkʉ isivaha syoni sya vaanu ʉkʉhʉma ʉmuunu mpamato,
nʉ kʉvapelela vahambe mu kɨlʉnga kyoni.
Ʉkʉhʉma katale ʉmwene aalamwe ɨkɨvʉmbʉkʉ nɨ kɨvʉmbʉkʉ sitaamaga nsɨkɨ muki ikange sitaamaga ndapi.
27 ɄNgʉlʉve ʉjwa aavombile ago gooni,
pakʉta avaanu viitse vandondage,
ipange vaale vikʉmmanya kʉ nzɨla ɨjyo jya kwabaasa kwabaasa.
Ndajɨve ewo,
nalɨkʉtale nʉ muunu ʉvaveetsaga,
28 ‘Manya mu mwene mwʉ tutaama nʉ kʉtsʉngʉʉla nʉ kʉgendelela ʉkʉva vʉʉmi.’
Ndʉwʉ vaninie mu vavɨgi viinyo va nyɨmbo vaatye,
‘Ʉwe tʉlɨ vaana vaako.’
29 “Lɨno,
ʉlwakʉva ʉwe tʉlɨ vaana va Ngʉlʉve,
tʉleke ʉkʉsaaga ʉkʉta ʉvʉngʉlʉve wa mwene vʉhwaniine ni sihwani isyʉ vinotsa ʉkʉhʉma mu sahabu,
evo mu ndalama,
evo ʉkʉhʉma mu maganga.
Isihwani isyo sinotsiwa kʉ vʉmangʼanyi wa vaanu weene.
30 Kʉnsana ʉkwa,
ʉnsɨkɨ ʉpwʉ avaanu vaavombaga ago mu vʉtsimu,
ʉNgʉlʉve ɨɨpelile ʉta nilola.
Lɨno ikʉvalagɨla avaanu vooni va mbasu tsyoni ʉkʉta vapele imbiivi,
31 manya avɨɨkile ɨkɨgono ɨkyʉ ʉmuunu ʉvɨ amwomwed alavahɨga mu wajɨlweli avaanu vooni.
Isiinu isyo ʉNgʉlʉve avoniitse pavʉvalasu pa vaanu vooni,
kʉ nzɨla jya kʉntsʉʉsa ʉmuunu ʉjwa ʉkʉhʉma kʉ vaswe.”
32 Avavaha avo,
wʉ vapʉliike ʉPaulo itsova ikulongwi tsa kʉtsʉʉka kwa vaswe,
avange vakatengʉla ʉkʉmʼbeda.
Napeene,
avange vakambʉʉla vakata,
“Tunogwa ʉkʉpʉlɨhɨtsa ikange ikulongwi itso.”
33 Pwʉ ʉPaulo akahʉma mu lʉlʉndamano akavaleka.
34 Avaanu vaninie vakamwɨdɨka ʉNtwa ʉYɨɨsʉ,
vakatengʉla ʉkʉnkonga ʉPaulo.
Mwavo aalemwo ʉDionisiyo,
ʉva mu lʉlʉndamano lwa Aleopago,
nʉ nʼdala mpamato,
ɨlitaawa lya mwene vɨ Damali,
paninie na vaanu avange.