Luka fu sɛbɛ
Luka bɛ bure nina kəna sɛbɛ wa Dana Yezu fu yɛkomanabra bɔsɛ ji
Luka fu sɛprɛ lɛgure yi kə ce Tofili nɛ
1
1-2 Mə nanɛ Tofili,
Laa bɛ sɛ kənan zan wu jire, mə yi yin sɛbɛrɛ mə ni ǹ kɔ ń la. Mun talan ya yi sɛ cin ye kə ǹ yɛɛrɛn nɔ, a n gun a lɛ gure ma, nkə yi dɔ, ǹ bɛ bɔ a sɛ prɛ ci pɛlɛn lɛ, ǹ n'a kɔɔ pɛn wu nɛ. Mu mɔnlɛ ni ǹ banba ǹ ni yi sɛ prɛ sɛbɛ cin yɔ, ǹ ni ǹ ka ǹ ɲɛ ji ǹ ni ǹ sɛbɛ.
3 Yi wulɛ ya, sɛ kəna tuma bɛ zanɛ a lɛ gun waarɛ, mə ya landa kə yin nɔ tɛlɛlɛ, m'a ye m'a yi zanɛ, mǝ tuu yin ma, mə ni ǹ sɛbɛ á ɲɛ cɛrɛ mə ni ǹ ɲa ń nɛ.
4 Mə ya yi zanɛ cina ń ni dɔn, mə̀ ń bɛ ni ń jije sɛ kəna ma, mə̀ caan sɛ ya.
Batisewule Zaan ye gɔnɛ
5 Erɔdi bɛ Zude gana cii lɛ waa kəna waarɛ, gulɛ gɔ ya gura bi, a tɔ mə̀ Zakari. A ya gura Laa fu cin kanbɔlɛ gɔ lɛ, a yi Abiya fu kusi kanbɔlɛn ji. A fu lɔ dɔ yi kanbɔlɛ Arɔn tɔ lɛ, a tɔ mə̀ Elizabɛti.
6 Ǹ pra tunun ya gura mu titelen lɛ Laa yɛɛ lo, ǹ ni Dana fu ji prɛn tuman lɛ sɛ sire a zaan ma.
7 Fo, nɛ bə ǹ ji ba, a buru Elizabɛti ya gura kuna lɛ, ǹ pra tuman dɔn ya sɔgɔ ǹ ni ɲa.
8 Gɔ pini, Zakari ya gura a kanbɔ ji ɲa Laa fu cin Zeruzalɛmu cuuri, a buru ɲɛ bɔ ya dɔ ǹcin kanbɔlɛn fu kusi ma.
9 A n kaɲa k'a kanbɔlɛ fu sɛ lɛ kanlɛ, ǹ yi gurarɛ mə̀ ǹ ni parɛ a ji ma ǹ n'a bəkan ǹ ɲɛ nɛ. Yi pini ce nɔ, a su pan ya Zakari gun, a tɔn kɔlɔma jin ninana ɲisan ya dɔ aci ma. Yi wulɛ ni kura a ya wɔ Laa fu cin jɛn sɔbɛ sɔbɛ nɔ.
10 A bɛ yi wulɛ ɲisanrɛ, zama do yi Laa ɲɔnɔ cɛlɛ.
11 Yi waa ce nɔ, Laa fu len ji pɛlɛ gɔ n'ácɛn ɲa'a nɛ, a yi gɔnlɛ a tɔnkɔlɔma jin ninana ɲisan jɛn jan sin ji.
12 Zakari bɛ ni ye, a yii ya wuɲan, ɲikura dɔ ni gun.
13 Fo, a len ji pɛlɛ ni pɛn a nɛ: «Zakari, ń bǝ ra ɲi ba, a buru, Laa ni ń fu ɲɔnɔwɔ lɛ si. Ń fu lɔ Elizabɛti da nɛ gulɛna ye, ń da a tɔ kɔ mə̀ Zaan.
14 Ń fɔ da nina kɔ yi ma paarɛ, nkə yi dɔ, mun mɔnlɛ da ǹ nina bɔ a nɛ ci fu ye ma.
15 A buru, a nɛ ci da bɔ mu dodo lɛ Dana yɛɛ lo. Duvɛn nkə fɔ tɔɔ fɔ kəna bɛ wɔ mu yɛɛ rɔ, yi zɛɛn bǝ ra wɔ a lɛ nɔ ba. Laa Ɲile Sɔbɛ da kuro a nɛ ci lɛ buroburo a ni kura á na bunu nɔ.
16 A ci tɔ ma, Isirayɛli ɲaan mɔnlɛ da ǹ ɲina ǹ ni da ǹ Dana Laa ma.
17 A da tɔ Dana yɛ gɔɔndanabra nkə Laa ɲile nɔ tɔn Eli ya, a n yan nkə nɛn ka ǹ ɲɛ ji. A da kura, mun kənan bɛ gɔn gɔɔn ma Laa lo, yin ni ǹ beere ǹ ni bɔ mun titelen lɛ, cina Laa bɛ tɔyɛ kəna bɔ, yi n'á zizanɛ a n Dana dana.»
18 Fo, Zakari ni pɛn a len ji pɛlɛ nɛ: «Mə da dɔn kɔn fɔ ji mə yi yi caan lɛ? A buru ma nkə ma lɔ ya sɔgɔ wu ɲa.»
19 A len ji pɛlɛ t'a pɛn nɛ: «Ma yi Gabriyɛli lɛ, mə yi len ji pɛlɛ dodo gɔ lɛ. Ma bɛ ji ɲɛ Laa kəna nɛ, yi ni mǝ ja mǝ da a bure nina ci pɛn ń nɛ.
20 Mǝ bɛ ni ma sɛ kənan pɛn ń nɛ, yin da zan ǹ fu waa nɔ. Fo, ń bɛ ń bǝ la a la ba, yi wulɛ tɔ ma, ń lɛ da tan ń ba zoo ń sɛ pɛn ba, fantan yi sɛ cin zan pini n dɔ.»
21 Yi waa ci nɔ, a zama y'á yɛɛ dɔ Zakari ji cɛlɛ, nkə yi dɔ, ǹ yi kabarɛ a fu miɲa Laa fu cin sɔbɛ nɔ ma.
22 Zakari bɛ sɔ kəna waarɛ, a bǝ zoore a n sɛ pɛn mu ji ba, a zama ni dɔn m'a yɛɛ ya sɛ ye Laa fu cin jɛn sɔbɛ nɔ. A y'á wɔn ziza bɔrɛ, a buru a bǝ zoore a n sɛ pɛn mu ji ba.
23 Zakari fu kan bɔ ji waa lɛ bɛ pan Laa fu cin do nɔ, a n'á ɲina a n wɔ pa.
24 Ɲalɔ yi cɛrɛ, a fu lɔ Elizabɛti ya nɔ si, muli sɔrɔ m'a n'á dunuri.
25 A y'a prɛ ácɛn nɔ ci giri: «A bɛ, Dana ya ci zan ma nɛ, a ya nina kɔ acɛn nɛ a n ci kunabra sɛɛ ci sa a ni bɔ mə la mun yɛɛ lo.»
Yezu ye gɔnɛ
26 Elizabɛti fu nɔ sire muli sarɔ, Laa n'á fu len ji pɛlɛ Gabriyɛli ja Galile gana gɔ nɔ, a tɔ mə̀ Nazarɛti.
27 A ni ja nɛda gɔ ji, a tɔ mə̀ Maari, Zozɛfu bɛ yi kəna fu cɛnlilɛ gun. Zozɛfu yi cii Davidi n bunanɛ lɛ.
28 A len ji pɛlɛ ya wɔrɔ a ji, a ni pɛn nɛ ci giri: «Fǒ Maari, Laa yi ń ji, a ni ń bɔ a n sisɛ zan ń nɛ.»
29 A sɛ prɛn cin ya Maari bunu yɛrɛ, a ya landa ácɛn la m'a fǒ ci bu yi kə kɔn.
30 A len ji pɛlɛ t'a pɛn a nɛ: «Maari, ń bǝ ra ɲi ba, Laa ya sisɛ zan ń nɛ.
31 Ń da nɔ si, ń nɛ gulɛna ye, ń ni tɔ kɔ mə̀ Yezu.
32 Yi nɛ gulɛna ci da bɔ mu dodo lɛ, ǹ da bǝri mə̀ “Len Laa gɔndana fu nɛ”. Dana Laa da ǹ yilo Davidi fu cibra yoo kɔ la, a n jina a nɔ.
33 A da jina Isirayɛli ɲaan ɲini lo waa tuma waarɛ, a fu cibra ba ɲa ba.»
34 Maari ni pɛn a len ji pɛlɛ nɛ: «Ci sɛ ci da zan lɔn, da yira mə bǝ gulɛ dɔn ba?»
35 A len ji pɛlɛ t'a lɛ si: «Laa Ɲile Sɔbɛ da jise ń la, len Laa dodo fu gɔɔn da kuro ń lɛ. Yi wulɛ ya, nɛ kəna bɛ da ye, a da bɔ Laa fu lɛ. Ǹ da a bǝri mə̀ Laa fu Nɛ gulɛna.
36 A bɛ, ń nanɛ lɔna Elizabɛti dɔ yi mu guro lɛ. Laá nk'a fu sɔbra, aci kəna bɛ ǹ ni a beere mə̀ kuna, a y'á fu nɔ muli safuna nɔ.
37 A dɔn sɔbɛ, mə̀ sɛ zɛɛn bǝ tiin Laa ma ba.»
38 Maari t'a pɛn: «Ma yi Dana fu yira lɔna lɛ. A n zan mə nɛ a n kaɲa kə ń fu prɛ.»
A bɛ yi pɛn a n ɲa, a len ji pɛlɛ ya kanɛ a n wɔrɔ.
Maari ya wɔ bɔ Elizabɛti ji.
39 Yi waa cin nɔ, Maari ya sa a ni zɛ gun fufuru, a n wɔ gana gɔ nɔ, kəna bɛ Zude tutun la.
40 A bɛ dɔ, a ya wɔ Zakari lɛ, a n Elizabɛti ye, a ni foo.
41 Elizabɛti bɛ Maari fu fooda ma, á lo jɛnɛ, a fu nɛ ya bele a bunu nɔ. Ɲile Sɔbɛ ya jise Elizabɛti la,
42 a ni pɛn kə lɛ sɛ do ci giri: «Maari, Laa ya dosɛ wɔ ń nɛ a n la lɔn tuman nɛ, ń bɛ da nɛ kəna ye, Laa ya dosɛ wɔ yi dɔ nɛ.
43 A ya sa kɔn ji, mu kəna bɛ da bɔ ma Dana lɛ, yi n na ya da á yɛɛ kana ma kukoo ma?
44 Maari, ma bɛ ni ń fu fooda ma, á lo jɛnɛ, mə bunu nɔ nɛ ya bele fɔninabra tɔ ma.
45 Dosɛ yi ń nɛ, ńci kəna bɛ la a la mə̀ Dana bɛ sɛ kəna pɛn m'a lɛ da pan sɔbɛ!»
Maari fu lɛ lɔrɛ
46 Maari ni pɛn:
«Mə yi Dana fu dobra sɛ prɛ, m'a tɔ bɔ.
47 Laa paan nɔ, mə nɔ pan yi kə fɔninabra,
a buru, a yi mǝ ɲile kanawule lɛ.
48 Ma kukoo y'a fu yira lɔna lɛ,
fo, a ya na'a nɔ a n'á yɛɛ tele mə la.
Yi wulɛ ya, a n gun sisa ma a n wɔ yɛlɛ,
mu tuma da pɛn mǝ̀ dosɛ yi mǝ nɛ.
49 A buru Laa Gɔn Tunudana ya sɛ do zan ma nɛ,
a tɔ yi dolo.
50 Mun kənan bɛ ɲiri a nɛ,
a yi sɛ dɔn yin la waa tuma waarɛ.
51 Fo, mun kənan bɛ ǹcɛn do kɔrɛ,
a n'á wɔn gɔndana sa ǹ ji a ni ǹ pasɛ.
52 A ya ciin ɲina a ni ǹ bɔ ǹ fu cibra yoon la, a n
cɛn bɔ ɲalɔ wulen sa len.
53 A ya bɔɔ kɔlɛn bɔ fɔdanan lɛ,
a n fɔdanan gula, ǹ ni wɔ kə ǹ wɔn taanɛ.
54-55 A n'á dɔ a fu ji ɲɛlɛ Isirayɛli ɲaan lɛ, a n kaɲa k'á fu lɛ kanlɛn nɔ wu yilon nɛ wɔɔnw, tɔn a bɛ ni pɛn Abrahamu nk'á bunanɛn nɛ kəna giri.»
56 Yi cɛrɛ, Maari ya gura Elizabɛti ji muli cɔw giri, a tǝ za ɲɔnɔ a n da paa.
Batisewule Zaan ye gɔnɛ
57 Elizabɛti jise waa bɛ dɔ, a ni nɛ ye gulɛ lɛ.
58 A dumadanan nkə ǹ fu mun bɛ n'a ma mə̀ Dana ya yi sisɛ ci zanɛ a nɛ, ǹ ni ǹ nina bɔ ǹ ɲɛ ji.
59 A nɛ ye lɛ mɛ cigisi funa pini, ǹ ya da a kanɛ nkə ǹ n'a tɔ kɔ. Ǹ ni ǹ yii kura mə̀ ǹ da ǹ yaa tɔ Zakari wɔ a ma.
60 Fo, a nɛ na mə̀ haayi, m'a tɔ yi narɛ ma a n kɔ mə̀ Zaan.
61 Ǹ dumadanan nkə ǹ fu mun nɔ m'a tɔ ci bǝ ǹ nanɛ zɛɛn ma ba.
62 Zakari lɛ tan bɛ, ǹ ya landa a la kə ǹ wɔnɛ mə̀ ǹ ni tɔ kəna n gɔ wɔ a nɛ ma.
63 A ni pɛn mə̀ ǹ ni da kə da silarɛ, ǹ bɛ sɛbɛ sɛbɛ kəna la, a t'a sɛ prɛ cin sɛbɛ: «A tɔ mə̀ Zaan.» Mu tuma ya kaba.
64 A lo jɛnɛ, Zakari ya zoo a n sɛ pɛn, a tǝ sa a n Laa tɔ bɔ.
65 Yi ma, ɲikura ni ǹ dumadana tuman gun. Nkə yi dɔ, mun ya gura yi sɛ cin kɔɔ prɛ ǹ ɲɛ nɛ Zude tutun la ganan tuman nɔ.
66 Mun kənan tuman bə yi sɛ ci tuma marɛ, yin yi ǹ tasɛrɛ mə̀ ǹ n'a prɛ: «Ci nɛ ci da bɔ kɔn fɔ mu lɛ?»
A yi fwan mu tuma yɛɛ lo mə̀ Dana fu gɔɔn y'a ji.
Zakari fu lɛ lɔrɛ
67 Laa Ɲile Sɔbɛ ya da a nɛ zɔɔn n yaa Zakari la; a tə sa a n sɛ pɛn, Laa bɛ kəna wɔ a lɛ nɔ:
68 «Mu tuma n Isirayɛli fu Dana Laa tɔ bɔ!
A n'á yɛɛ tele wu la, wucɛn kənan bɛ a fu tɔyɛ mun lɛ, a ni wu ɲile kana.
69 A ya ɲile kanawule gɔɔndana kɔ wu la,
kəna bɛ a fu ji ɲɛlɛ Davidi n bunanɛ lɛ.
70 A ni wɔ a tu la ji pɛlɛn yɛɛ yɔɔran lɛ nɔ zilɛ,
71 m'á da wu kana wu zɔɔn ma,
a ni wu bɔ wu kuu ji wulen wɔn nɔ.
72 Yi ma, a ya sɛ dɔn wu yilon la, a n'á yii kura á fu lɛkan nɔ.
73 A ni á lɛkan wu yilo Abrahamu nɛ,
74 m'á da wu bɔ wu zɔɔn wɔn nɔ,
cina wu n'ácɛn do kɔ kə fɔ tiinbra,
75 wu tɔ titelebra nkə sɔbɛbra nɔ a yɛɛ lo wa yekomanabra nɔ.»
76 Zakari t'a pɛn dɔ:
«Ńci nɛ zɔɔn ci dɔ, ǹ da ń bǝri mə̀ Len Laa dodo fu tu la ji pɛlɛ,
ń da da Dana yɛlɛ ń ni a fu za bɔ.
77 Ń da a ɲa Laa fu tɔyɛ mun nɛ m'a da ǹ ɲile kana ǹ fu sɛ bubu kura ǹ nɛ ji.
78 A buru wa Laa yi wu nanlɛ,
a pan yi kə sisɛdanabra.
A fu sisɛ yi fulen lɛ a n bɔ len
a n ka wu ma tɔn wɔsɔ bu yi bɔrɛ,
79 cina mun kənan bɛ mutə nkə jɛɛ ɲisile lo, a n fulen ka yin ma; yi fulen wulɛ da wu yɛɛ gun la ɲɔtɔ zɛ la.»
80 A nɛ yi zanlɛ a n bɔ yidana lɛ. Waa gɔ waarɛ a ya gura din bǝ rɔ fantan ácɛn ɲa Isirayɛli mun nɛ pini n dɔ.