ਆਮੋਸ
ਲੇਖਕ
ਆਮੋਸ 1:1 ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਲੇਖਕ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਬੀ ਆਮੋਸ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਨਬੀ ਆਮੋਸ ਤਕੋਆਹ ਵਿੱਚ ਚਰਵਾਹਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਆਮੋਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਨਬੀਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਮਝਿਆ। ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਟਿੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਅੱਗ ਨਾਲ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਆਮੋਸ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸਰਾਏਲ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲਿਆ।
ਤਾਰੀਖ਼ ਅਤੇ ਲਿਖਣ ਦਾ ਸਥਾਨ
ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਲਗਭਗ 760-750 ਈ. ਪੂ. ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਿਖੀ ਗਈ।
ਆਮੋਸ ਨੇ ਉੱਤਰੀ ਰਾਜ ਇਸਰਾਏਲ ਵਿੱਚ ਬੈਤਏਲ ਅਤੇ ਸਾਮਰਿਯਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ।
ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਤਾ
ਆਮੋਸ ਦੇ ਮੂਲ ਦਰਸ਼ਕ ਇਸਰਾਏਲ ਦਾ ਉੱਤਰੀ ਰਾਜ ਅਤੇ ਬਾਈਬਲ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਪਾਠਕ ਸਨ।
ਉਦੇਸ਼
ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਹੰਕਾਰ ਤੋਂ ਨਫ਼ਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਕਿ ਉਹ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹ ਭੁੱਲ ਗਏ ਕਿ ਜੋ ਕੁਝ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਹੈ, ਉਹ ਸਭ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਵੱਲੋਂ ਸੀ। ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਰੀਬਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਬੁਰੇ ਸਲੂਕ ਬਾਰੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਖ਼ੀਰ ਵਿਚ, ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਸੱਚੇ ਦਿਲੋਂ ਅਰਾਧਨਾ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਵਰਤਾਉ ਦੀ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਮੋਸ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦਾ ਬਚਨ ਇਸਰਾਏਲ ਦੇ ਭਾਗਵਾਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੀ, ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀ ਲਈ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਜੋ ਦੂਜਿਆਂ ਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਚੁੱਕਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀਆਂ ਹੀ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਸਨ।
ਵਿਸ਼ਾ-ਵਸਤੂ
ਨਿਆਂ
ਰੂਪ-ਰੇਖਾ
1. ਦੇਸਾਂ ਦਾ ਵਿਨਾਸ਼ — 1:1-2:16
2. ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਲਈ ਬੁਲਾਹਟ — 3:1-8
3. ਇਸਰਾਏਲ ਦਾ ਨਿਆਂ — 3:9-9:10
4. ਬਹਾਲੀ — 9:11-15