ਹੋਸ਼ੇਆ
ਲੇਖਕ
ਹੋਸ਼ੇਆ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੋਸ਼ੇਆ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਖੁਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂ ਨਹੀਂ; ਉਸ ਦੇ ਬਚਨ ਸ਼ਾਇਦ ਉਸ ਦੇ ਅਨੁਯਾਈਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ, ਜਿਹੜੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਹੋਸ਼ੇਆ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਵੱਲੋਂ ਬੋਲਦਾ ਸੀ। ਨਬੀ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ “ਮੁਕਤੀ”, ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਬੀ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਸ਼ੇਆ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ। ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਇਸਤਰੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਕੇ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਉਹ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਵੇਗੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਨਾਮ ਦੇ ਕੇ ਜੋ ਇਸਰਾਏਲ ਉੱਤੇ ਸਜ਼ਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਸਨ, ਹੋਸ਼ੇਆ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੇ ਬਚਨ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋ ਕੇ ਨਿੱਕਲਦੇ ਹਨ।
ਤਾਰੀਖ਼ ਅਤੇ ਲਿਖਣ ਦਾ ਸਥਾਨ
ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਲਗਭਗ 750-710 ਈ. ਪੂ. ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਿਖੀ ਗਈ।
ਹੋਸ਼ੇਆ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ, ਸੰਪਾਦਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਲਿਖੇ ਗਏ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਦੋਂ ਪੂਰੀ ਹੋਈ, ਪਰ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਤਾ
ਹੋਸ਼ੇਆ ਦੇ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਾ ਮੂਲ ਦਰਸ਼ਕ ਇਸਰਾਏਲ ਦਾ ਉੱਤਰੀ ਰਾਜ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੋਸ਼ੇਆ ਦੇ ਬਚਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਆਂ ਲਈ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ, ਤੋਬਾ ਲਈ ਬੁਲਾਹਟ ਅਤੇ ਬਹਾਲੀ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਵੱਜੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਕੇ ਦਰਜ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਉਦੇਸ਼
ਹੋਸ਼ੇਆ ਨੇ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਇਸਰਾਏਲੀਆਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਯਾਦ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਲਿਖੀ ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਯਹੋਵਾਹ ਹੀ ਇੱਕ ਮਾਤਰ ਸੱਚਾ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਅਖੰਡ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਾਪ ਨਿਆਂ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਹੋਸ਼ੇਆ ਨੇ ਦੁੱਖਦਾਇਕ ਨਤੀਜਿਆਂ, ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ। ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਰਗਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਰਾਏਲ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਘਾਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਲਈ ਇੱਕ ਰਸਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ। ਹੋਸ਼ੇਆ ਅਤੇ ਗੋਮਰ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ, ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦਾ ਮੂਰਤੀ-ਪੂਜਕ ਕੌਮ ਇਸਰਾਏਲ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰੇਮ ਪਾਪ, ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਮਾਫ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੇਮ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਾ-ਵਸਤੂ
ਵਿਸ਼ਵਾਸਘਾਤ
ਰੂਪ-ਰੇਖਾ
1. ਹੋਸ਼ੇਆ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸਘਾਤੀ ਪਤਨੀ — 1:1-11
2. ਇਸਰਾਏਲ ਲਈ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਅਤੇ ਨਿਆਂ — 2:1-23
3. ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਛੁਡਾਉਂਦਾ ਹੈ — 3:1-5
4. ਇਸਰਾਏਲੀਆਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਘਾਤ — 4:1-10:15
5. ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦਾ ਪ੍ਰੇਮ ਅਤੇ ਇਸਰਾਏਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ — 11:1-14:9